Παρί αναδόχου-νονού

  • Πρέπει να ξέρουν οι ανάδοχοι, ποιές αμοιβές αξιώνονται για όσες ψυχές βαφτίζουν, αν επιδείξουν μεγάλη φροντίδα, αλλά και ποιά τιμωρία τους επιφυλάσσεται, αν δείξουν αδιαφορία. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Συνηθίζεται να καλούνται οι ανάδοχοι πνευματικοί πατέρες, για να καταλάβουν πόση φιλοστοργία οφείλουν να δείχνουν σε πνευματική διδασκαλία. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Αν οι Ανάδοχοι ήξεραν το τι λένε, τι υπόσχονται κατά τις κατηχήσεις και το βάπτισμα και τι μεγάλη ευθύνη αναλαμβάνουν, δεν θα ήθελαν να βαπτίσουν, ούτε και αν με θερμά παρακάλια τους παρότρυναν!... (ΆγιοςΝικόδημοςοΑγιορείτης)
  • Το καθήκον του νονού, είναι να μαθαίνει στα βαφτιστικά του από μικρά να πηγαίνουν Εκκλησία, να Κοινωνούν τακτικά, να ακολουθούν το σωστό δρόμο, να γίνουν καλοί άνθρωποι και Χριστιανοί. (ΆγιοςΓεώργιοςΚαρσλίδης)
  • Το μωρό βαπτίζεται με την πίστη του νονού. Αν ο νουνός δεν πιστεύει, τότε βαπτίζεται με την πίστη των γονέων. Και αν οι γονείς είναι άπιστοι, τότε βαπτίζεται με την πίστη του ιερέα. (Άγιος Γαβριήλ ο δια Χριστόν Σαλός)
  • Ο ανάδοχος πρέπει να παρακολουθεί το παιδί που βάπτισε και να εργάζεται να το κάνει Χριστιανό. Πρέπει να φροντίσει, για την Χριστιανική του πρόοδο, να το συμβουλεύει παντού και πάντοτε, να το οδηγήσει στα κατηχητικά, να του δίνει να διαβάσει Χριστιανικά βιβλία, να το οδηγήσει στην Εκκλησία, για να εξομολογηθεί. Τότε θα είναι εντάξει και θα έχει μισθό από τον Θεό. (Αρχ. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος)
  • Αντιλαμβάνονται, όσοι γίνονται Ανάδοχοι, ότι θα δώσουν λόγο ενώπιον του Θεού για τα πνευματικά τους παιδιά; Μπορούμε να πούμε, ότι πολλοί Ανάδοχοι σώζονται από τα πνευματικά τους παιδιά, εάν τα αναθρέψουν με φόβο θεού. Αλλά οι περισσότεροι τιμωρούνται για την οκνηρία και αδιαφορία τους, προς τα πνευματικά τους παιδιά. (ΓέρονταςΚλέοπαςΉλιε)
  • Γενικά χαρακτηριστικά - υποχρεώσεις των Αναδόχων:
    1) Ο Ανάδοχος είναι ο πνευματικός πατέρας ή η πνευματική μητέρα.
    2) Ο Ανάδοχος προκειμένου να αναλάβει τη βαριά διακονία του, οφείλει να είναι Ορθόδοξος Χριστιανός, όχι μόνο στα χαρτιά του, αλλά και σε όλη τη βιωτή του.
    3) Ο Ανάδοχος οφείλει να κάνει Μυστηριακή ζωή, να μετέχει απαραιτήτως των μυστηρίων της εξομολογήσεως και της τακτικής Θείας Κοινωνίας.
    4) Ο Ανάδοχος οφείλει να μελετά το Λόγο του Θεού, όπως αυτός είναι αποτυπωμένος μέσα στην Αγία Γραφή, Παλαιά και Καινή Διαθήκη.
    5) Ο Ανάδοχος οφείλει απαραιτήτως να Εκκλησιάζεται τακτικά, να έχει γνήσια λειτουργική ζωή και όχι μόνον κατά τις μεγάλες εορτές της Χριστιανοσύνης, Πάσχα και Χριστούγεννα και μάλιστα μόνο για άναμμα κεριού ή στο προαύλιο του ναού.
    6) Ο Ανάδοχος οφείλει να γνωρίζει εκτός της Αγίας Γραφής και τους βίους των Αγίων, Πατερικά συγγράμματα, τα λεγόμενα θρησκευτικά βιβλία. Να γνωρίζει καλά την Ορθόδοξη πίστη!
    7) Ο Ανάδοχος οφείλει να τηρεί κατά γράμμα τις Παραδόσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, όπως νηστείες και προσευχές. Δεν μπορεί για παράδειγμα να πηγαίνει ο Ανάδοχος τον Αναδεκτό του στο ναό, για να τον Μεταλάβει και ο ίδιος ποτέ του να μην δίνει πρώτος το παράδειγμα της μετοχής στα Άχραντα Μυστήρια.
    8) Ο Ανάδοχος οφείλει εκτός των υλικών δώρων, να προσφέρει πνευματικά δώρα, όπως είναι πνευματικά βιβλία, CD, DVD κ.ά.
    9) Ο Ανάδοχος οφείλει να μαθαίνει στον Αναδεκτό του την προσευχή, τον τακτικό Εκκλησιασμό, τις επισκέψεις σε μέρη πνευματικά, ως είναι οι Εκκλησίες μας, τα μοναστήρια μας, τα κατηχητικά σχολεία, οι πνευματικές κατασκηνώσεις, συνάξεις κ.ά.
    10) Ο Ανάδοχος οφείλει να συμβάλλει για την Ορθόδοξη πνευματική πορεία του Αναδεκτού του. Δεν νοείται ο Ανάδοχος να βλέπει μόνο τον Αναδεκτό του μία ή δύο φορές το χρόνο. Η τακτική επικοινωνία μεταξύ τους, θεμελιώνει γερές πνευματικές βάσεις και μάλιστα σε εποχές δύσκολες που όλα γύρω μας είναι διαβρωμένα και σάπια. Ο Ανάδοχος μπορεί να ορθώσει λόγο δυνατό και πολλές φορές καθοριστικό σε λάθος επιλογές του Αναδεκτού του και να αποτρέψει κάτι, που ούτε η ίδια η οικογένεια μπορεί να πετύχει. Για να γίνει όμως αυτό, θα πρέπει οι σχέσεις μεταξύ των γονέων, Αναδόχου και Αναδεκτού να είναι σταθερές και ακύμαντες από μικρότητες που δημιουργεί ο κοσμικός βίος. Ως εκ τούτου ο Ανάδοχος είναι πρόσωπο του σπιτιού, έχει λόγο, δεν είναι διακοσμητικό στοιχείο, ούτε εκλαμβάνεται ως δωροθέτης και «Santa Claus».
    11) Ο Ανάδοχος ενδιαφέρεται για τις πνευματικές επιδόσεις του Αναδεκτού του, όποιες και αν είναι αυτές, χαίρεται όταν υπάρχει χαρά και κλαίει μαζί του όταν υπάρχει αποτυχία, δυστυχία και θλίψη. Αυτό σημαίνει ότι μεταξύ Αναδόχου και Αναδεκτού υπάρχει ένας πνευματικός δεσμός μεγάλος, που δεν μπορεί να διαρραγεί με τίποτα. Δηλαδή και αν ακόμη ο Αναδεκτός έχει παιδί ίδιας ηλικίας με το βαπτιστήρι του πρέπει, όπως αγωνίζεται για το ίδιο το σαρκικό του παιδί, εξίσου να πασχίζει και για το πνευματικό του παιδί. Οι ίντριγκες και τα φαβορί που κατά καιρούς συμβαίνουν στην παραπάνω περίπτωση δεν ανήκουν σε αληθινές πνευματικές σχέσεις που δημιουργεί η Αναδοχή, αλλά σε επιφανειακές σχέσεις που έχουν μεταξύ Αναδόχου και Αναδεκτού ημερομηνία λήξεως.
    12) Ο Ανάδοχος δεν τελειώνει το έργο του στο ναό ανήμερα στης Βαπτίσεως. Ούτε όλη η γιορτή, ή το πανηγύρι όπως κάποιοι το ονομάζουν, τελειώνει με ένα τραπέζι που οφείλουν να κάνουν οι γονείς του νεοβαπτιζόμενου σ'αυτόν. Αλλά ίσα-ίσα από την ημέρα της βαπτίσεως ο Ανάδοχος επωμίζεται μεγάλη πνευματική ευθύνη.
    13) Στην αρχαία Εκκλησία των πρώτων αιώνων υπάρξεώς Της ο Ανάδοχος ως θεσμός δεν υπήρχε στη μορφή που γνωρίζουμε σήμερα, γιατί τα Βαπτίσματα των χριστιανών γίνονταν σε προχωρημένη ηλικία. Αυτό σήμαινε ότι ο βαπτιζόμενος, όχι μόνον είχε επίγνωση του τι έκανε, αλλά προκειμένου να ασπαζόταν τον Χριστιανισμό έπρεπε να περάσει από δοκιμασία εξετάσεων, σχετικά με την πιστοποίηση της Ορθοδοξίας και Ορθοπραξίας του. Γεγονός που διασφάλιζε την υγιά παρουσία του μέσα στην Εκκλησία. Από τότε που στην Εκκλησία μας καθιερώθηκε ο νηπιοβαπτισμός ως απαραίτητος θεσμός την ευθύνη για την πνευματική άνδρωση των νηπίων, μαζί με τους γονείς αναλαμβάνουν και οι Ανάδοχοι. Η παρουσία των Αναδόχων είναι λοιπόν εκ προοιμίου μια ασφαλιστική δικλείδα για την Εκκλησία, ότι το νήπιο θα αναπτυχθεί εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου, μέσα στο Ορθόδοξο περιβάλλον της Χριστιανικής κατά πάντα οικογένειας, μέσα στον Ορθόδοξο ναό με τον τακτικό Εκκλησιασμό και τη αδιάλειπτη άσκηση της Μετοχής των Αχράντων Μυστηρίων και της προσευχής. Αυτήν την εγγύηση της Ορθοδοξότητας των βαπτισμένων πιστών μελών Της η Εκκλησία την φιλτράρει διά μέσου των Ορθοδόξων Αναδόχων, πιστών κατά πάντα τέκνων της. Εκ των ανωτέρω συνάγεται ότι για να γίνει κάποιος Ανάδοχος οφείλει να έχει τη σφραγίδα της Ορθοδοξότητάς του. Αυτό η Εκκλησία το διασφαλίζει ανά τους αιώνες με το μυστήριο της Εξομολογήσεως. Άρα Ανάδοχος μπορεί να γίνει μόνον εκείνος που μετανοεί και κατά συνέπεια εκείνος που κάνει πνευματική ζωή. Δηλαδή Ανάδοχος γίνεται ο κάθε αμαρτωλός, ενσυνείδητα όμως μετανοημένος, δια του μυστηρίου της Εξομολογήσεως.
    14) O Aνάδοχος οφείλει να σέβεται την Εκκλησία και το ιερατείο. Δεν μπορεί να αναλαμβάνει κάποιος να βαπτίσει και να αποστρέφεται και να κατηγορεί την Εκκλησία και τους υπουργούς των Ιερών Μυστηρίων Της, δηλαδή τους ιερείς. Οφείλει ο κάθε Ανάδοχος να αποδέχεται τις πνευματικές συστάσεις και νουθεσίες των ιερέων χωρίς εγωισμούς και απαξιώσεις.
    15) Το πόσο σπουδαία θεωρεί την πνευματική σχέση μεταξύ αναδόχου και αναδεκτού η Ορθόδοξη Εκκλησία φαίνεται και εκ του γεγονότος ότι θεωρεί αυτή τη σχέση πλέον ως συγγένεια και για τον λόγο αυτό κωλύει (=απαγορεύει) την τέλεση θρησκευτικού γάμου μεταξύ τους.
    16) Ένα παράδοξο φαινόμενο που παρατηρείται τελευταίως στην Εκκλησία μας είναι η παρουσία πολλών Αναδόχων. Αυτό δεν συνηθίζεται κατά την Ορθόδοξη Παράδοσή μας. Η ικανοποίηση πιθανόν πολλών φίλων μας και η ωφεμιλιστική εμπορευματοποίηση του Μυστηρίου εκ μέρους των γονέων, τους οδηγεί να επιλέγουν πολλούς Αναδόχους, τρεις, τέσσερις, πέντε, έξι κ.ο.κ. Όμως αυτό αντιβαίνει καθ'ολοκληρίαν στο γεγονός ότι εκ της κολυμβήθρας ένας κανονικά αναδέχεται στην αγκαλιά του τον Αναδεκτό του. Δεν είναι δυνατόν σε τρεις αγκαλιές να αναδεχθεί το νήπιο, πολύ μάλιστα περισσότερο όταν οι Ανάδοχοι είναι περισσότεροι. Ας είμαστε πιο συγκρατημένοι σε τέτοιου είδους αποφάσεις εμείς οι μεγαλύτεροι γονείς. Το παιδί πρέπει να έχει έναν Ανάδοχο, να τον γνωρίζει και να συναναστρέφεται μαζί του.
    17) Με τα όσα προαναφέραμε καλό θα είναι όσοι σκέπτονται να γίνουν Ανάδοχοι να κάνουν πρώτα οι ίδιοι πνευματική υπακοή σε πνευματικό-εξομολόγο, να δείχνουν επίγνωση της Εκκλησιαστικής ζωής τους και να μορφώνονται ζώντας Χριστιανικά τον εν Τριάδι Θεό, ούτως ώστε να φέρουν σε αίσιο πέρας το δύσκολο έργο τους, που είναι η πνευματική πατρότητα. (π. ΘεμιστοκλήςΧριστοδούλου)
  • Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι, που αναθέτουν την Βάπτιση των παιδιών τους, σε ανθρώπους, που δεν ξέρουν ούτε το Σύμβολο της Πίστεως να διαβάσουν, ούτε το σταυρό τους να κάνουν. Πώς θα μπορέσει αυτός ο ανάδοχος, να κατηχήσει αργότερα το παιδί στα πνευματικά θέματα; Γιατί όταν κάποιος βαφτίζει μία ψυχή, γίνεται ουσιαστικά εγγυητής της ψυχής αυτής. Τί γίνεται σε μια συναλλαγματική, όταν υπογράψεις ως εγγυητής και δεν την πληρώσει ο άλλος; Θα την πληρώνεις εσύ... Αυτό ακριβώς γίνεται και με το βάπτισμα. Θα την πληρώσεις την υπόσχεση που έδωσες κατά τη διάρκεια του μυστηρίου. Όσοι φάνηκαν ασυνεπείς στην υπόσχεση αυτήν και δεν κατήχησαν το παιδί που βάφτισαν, να πάνε να βρούνε έναν έμπειρο παππά και να το εξομολογηθούνε. Μόνο με την μετάνοια και την εξομολόγηση, τακτοποιείται αυτό το θέμα. Και... προσευχή μέρα-νύχτα για το παιδί αυτό. (Παναγόπουλος)
  • Πώς άνθρωποι που δεν είναι μετανοημένοι και εξομολογημένοι, πάνε να βαφτίσουν ένα παιδί και ζητούν να αποταχθεί ο σατανάς από το παιδί, όταν οι ίδιοι τους, έχουν τον σατανά μέσα τους; (Παναγόπουλος)
  • Ο νονός, ο πνευματικός πατέρας, ο ανάδοχος (αναλαμβάνει την ομολογία πίστεως εκ μέρους του μωρού), είναι ανώτερος σε συγγένεια, από τον φυσικό πατέρα. Και το παιδί θα πρέπει να αισθάνεται μεγαλύτερη ευγνωμοσύνη σε αυτόν που τον αναγέννησε, που του έδωσε την ομολογία για αιώνια και αθάνατο ζωή, παρά σε εκείνον που τον έφερε στη ζωή. Όσο διαφέρει η ψυχή από το σώμα, τόσο διαφέρει ο νονός από τον φυσικό πατέρα. (Παναγόπουλος)