Περί νοοτροπίας

  • Διατίτηνλαλιάντηνεμήνουγινώσκετε; Ότιουδύνασθεακούειντονλόγοντονεμόν. [Γιατί δεν κατανοείτε και δεν δέχεστε την διδασκαλίαν Μου; Διότι δεν μπορείτε λόγω της αμαρτωλότητός σας να ακούτε με ηρεμία και με ευλάβεια τα λόγια Μου.] (ΚατάΙωάννην 8,43)
  • Μηδέν κατά εριθείαν ή κενοδοξίαν, αλλά τη ταπεινοφροσύνη αλλήλους ηγούμενοι υπερέχοντας εαυτών. [Μην κάνετε τίποτα από αντιζηλία ή από κενοδοξία, αλλά με ταπεινό φρόνημα, να θεωρεί ο καθένας σας, τους άλλους ανώτερούς του.] (Προς Φιλιππησίους 2,3)
  • Ταμεν οπίσω επιλανθανόμενος, τοις δε έμπροσθεν επεκτεινόμενος. [Ξεχνώ αυτά που είναι πίσω μου και κάνω ό,τι μπορώ, για να φτάσω αυτά που βρίσκονται μπροστά μου.] (Προς Φιλιππησίους 3,14)
  • Είτεουνεσθίετεείτεπίνετεείτετιποιείτε, πάνταειςδόξανΘεούποιείτε. [Είτε λοιπόν τρώτε, είτε πίνετε, είτε ο,τιδήποτε άλλο πράττετε, όλα να τα κάνετε προς δόξα Θεού.] (Προς Κορινθίους Α' 10,31)
  • Αδελφοί, μηπαιδίαγίνεσθεταιςφρεσίν, αλλάτηκακίανηπιάζετε, ταιςδεφρεσίτέλειοιγίνεσθε. [Αδελφοί, μην γίνεστε σαν μικρά παιδιά κατά τον νουν και κατά την σκέψιν, αλλά να γίνεστε απονήρευτοι και αθώοι σαν τα νήπια κατά την κακίαν. Κατά τον νουν και την σύνεση και την ορθοφροσύνη, να γίνεστε τέλειοι.] (ΠροςΚορινθίους Α' 14,20)
  • ΔιανοούεντοιςπροστάγμασιΚυρίουκαιενταιςεντολαίςαυτούμελέταδιαπαντός·αυτόςστηριείτηνκαρδίανσου, καιηεπιθυμίατηςσοφίαςσουδοθήσεταίσοι. [Να έχεις πάντοτε εις την διάνοιάν σου και να σκέπτεσαι τα προστάγματα του Κυρίου και τις εντολάς Αυτού, να τις μελετάς πάντοτε. Αυτός θα στηρίξει και θα ενισχύσει την καρδιά σου και η σοφία, την οποία επιθυμείς, θα σου δοθεί.] (ΣοφίαΣειράχ 6,37)
  • Ο ασεβής όλη την ημέρα σκέπτεται τι θα αποκτήσει, ο δίκαιος όμως, δίνει χωρίς τσιγκουνιά. (Σολομώντας)
  • Ό,τι σου συμβαίνει, να το δέχεσαι ως καλό, γνωρίζοντας ότι τίποτε δεν γίνεται χωρίς να το θέλει ο Θεός. (Διδαχές των Αποστόλων)
  • Κάθε ενέργεια και κάθε σκέψη μας πρέπει να γίνεται με την αίσθηση, ότι μας βλέπει και μας παρακολουθεί το μάτι του Θεού. (Μέγας Βασίλειος)
  • Όταν παρασύρεσαι σε κάποια αμαρτία, φέρε στον λογισμό σου την Δευτέρα Παρουσία και τον Δικαστή και με αυτόν τον φόβο, συγκράτησε την ψυχή σου από τις κακές προθέσεις. (Μέγας Βασίλειος)
  • Είσαι άρρωστος; Να είσαι χαρούμενος. Γιατί «εκείνον που αγαπά ο Κύριος, τον παιδαγωγεί (Εβρ. 12,6). Είσαι φτωχός; Να ευφραίνεται η ψυχή σου, γιατί σε περιμένουν τα αγαθά του φτωχού Λαζάρου. Σε συκοφαντούν και σε κακομεταχειρίζονται για το Όνομα του Χριστού; Είσαι μακάριος, γιατί η καταισχύνη σου θα μετατραπεί σε δόξα αγγελική. Είσαι δούλος; Ευχαρίστησε τον Θεό και έτσι θα έχεις μαζί σου πάντα Εκείνον που ταπεινώθηκε περισσότερο από όλους τους ανθρώπους. Ευχαρίστησέ Τον, γιατί είσαι σε καλύτερη κατάσταση από κάποιον άλλο, γιατί ούτε σε καταναγκαστικά έργα σε έστειλαν, ούτε σε μαστιγώνουν. (Μέγας Βασίλειος)
  • Να είμαστε ευγνώμονες στον Θεό, σε κάθε στιγμή στη ζωή μας. Όμως πολλοί, έχουν πάθει, αυτό που παθαίνουν οι δυσαρεστημένοι. Περιφρονούν τα παρόντα αγαθά που έχουν και επιθυμούν αυτά που δεν έχουν. Διότι δεν βλέπουν αυτούς, που είναι σε χειρότερη θέση από εκείνους, για να ευχαριστήσουν τον Κύριο, αλλά συγκρίνονται με εκείνους που έχουν περισσότερα και υπολογίζουν πόσο υπολείπονται απ' αυτούς και στενοχωριούνται και καταριώνται... (ΜέγαςΒασίλειος)
  • Δεν πρέπει ούτε να απελπιζόμαστε για τις συμφορές, ούτε να υπερηφανευόμαστε για την αφθονία. (Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)
  • Ας κατανοήσουμε, ότι ο Θεός είναι πανταχού παρών, όλα τα ακούει, όχι μόνο αυτά που γίνονται, αλλά και όσα βρίσκονται στην καρδιά και στο βάθος της διανοίας. Αν έτσι ζήσουμε, δεν θα πράξουμε τίποτε το πονηρό, τίποτε δεν θα πούμε, τίποτε δεν θα σκεφτούμε κακό. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Ας κατανοήσουμε, ότι ο Θεός είναι πανταχού παρών, όλα τα ακούει, όλα τα βλέπει, όχι μόνο αυτά που γίνονται, αλλά και όσα βρίσκονται στην καρδιά και στο βάθος της διανοίας μας. Αν έτσι ζήσουμε, δεν θα πράξουμε τίποτε το πονηρό, τίποτε δεν θα πούμε και δεν θα σκεφτούμε κακό. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Να μην έχεις υπερβολική αισιοδοξία, αλλά και ούτε να απελπίζεσαι, γιατί το μεν πρώτο χαλαρώνει τη ζωή, το δε δεύτερο την ανατρέπει. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Από τους 2 ληστές, ο ένας σώθηκε. Μην απελπίζεσαι. Από τους 2 ληστές ο ένας χάθηκε. Μην επαναπαύεσαι. Αγωνίσου! (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Όταν είσαι μέσα σε πλούτο, περίμενε τη φτώχεια. Όταν βρίσκεσαι σε ευτυχία περίμενε την πείνα. Όταν είσαι σε δόξα, ανάμενε περιφρόνηση. Όταν ζεις με υγεία, περίμενε την αρρώστια. Συνέχεια να εξετάζεις τη φύση των ανθρωπίνων πραγμάτων, που δεν είναι καθόλου καλύτερη από τα ρεύματα των ποταμών και κινείται πιο γρήγορα από τον καπνό που διαλύεται στον αέρα και πιο ασήμαντη από τη σκιά που έρχεται και φεύγει γρήγορα. Αν τα φιλοσοφείς αυτά, ούτε τα ευχάριστα θα μπορέσουν να σε κάνουν αλαζόνα, ούτε τα λυπηρά να σε ταπεινώσουν. Αν όταν υπάρχουν τα ευχάριστα, δεν προσηλώνεσαι πάρα πολύ σ' αυτά, ούτε όταν φύγουν θα πονέσεις. Αν συνηθίσεις τη σκέψη σου στην προσδοκία των αντίθετων πραγμάτων, πολλές φορές ούτε θα έρθουν τα αντίθετα και αν όμως έρθουν, δεν θα σε στενοχωρήσουν πολύ. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Όταν ζημιωθούμε οικονομικά, να μην ταραχτούμε, αλλά να πούμε: ''Ευλογητός ο Θεός'' και τότε πολύ μεγαλύτερο πλούτο θα βρούμε. Διότι δεν θα ωφεληθείς τόσο, εάν ξοδέψεις τον πλούτο σου, βοηθώντας εκείνους που έχουν ανάγκη και εάν γυρίζεις παντού, αναζητώντας να βοηθήσεις τους φτωχούς και εάν σκορπίζεις την περιουσία σου στους πεινασμένους, όσο θα κερδίσεις με αυτόν μόνο τον λόγο! Διότι και τον Ιώβ δεν τον θαυμάζω τόσο, διότι είχε ανοιχτό το σπίτι του σε εκείνους που είχαν ανάγκη βοηθείας, όσο εκπλήττομαι και διακηρύσσω την αξία του, διότι ευχαρίστως υπέφερε την απώλεια του πλούτου του. Εκείνος λοιπόν, που θα μπορέσει, όταν δοκιμάσει κάποια συμφορά - ζημιά στην ζωή του να πει, χωρίς να δακρύσει, εκείνο που είπε ο Ιώβ: "Ο Κύριος έδωκεν, ο Κύριος αφειλέτο" (Ιώβ 1,21), μόνο γι' αυτόν τον λόγο, θα σταθεί πλησίον του Αβραάμ και θα ανακηρυχτεί δίκαιος μαζί με τον Ιώβ. Όταν λοιπόν ο διάβολός αρπάξει τον πλούτο σου, είτε δια ληστών, είτε με κάποιον άλλο τρόπο, δοξολόγησε τον Κύριο και θα είσαι περισσότερο κερδισμένος και θα προξενήσεις διπλή πληγή στον εχθρό. Αφενός μεν, διότι δεν λυπήθηκες, για την απώλεια των χρημάτων και αφετέρου, διότι ευχαρίστησες τον Θεό, για την απώλεια αυτών. Ο διάβολος όταν βλέπει, ότι έτσι αντιμετωπίζεις κάθε συμφορά, θα πάψει να σε προξενεί πειρασμούς, γιατί δεν θέλει να σε κατασκευάζει λαμπρότερους στεφάνους. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Έπαθες χρηματική ζημιά; Ευχαρίστησε τον Θεό και μη βλέπεις μόνο τη λύπη που προέρχεται από την χρηματική ζημιά, αλλά και το κέρδος που φέρνει η ευχαριστία που έκανες προς τον Θεό, με τη ζημιά που έπαθες. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Να σκέφτεσαι όλα τα ευεργετήματα του Θεού που έγιναν στη ζωή σου και οπωσδήποτε θα βρεις πολλά να σου έγιναν, όχι μόνο σε όλη τη ζωή σου, αλλά και εντός μιας ημέρας. Και αν ήθελε ο Θεός να θέσει μπροστά μας όλες τις ευεργεσίες με τις οποίες μας ευεργετεί καθημερινά και τις οποίες αγνοούμε και δεν γνωρίζουμε, δεν θα μπορούσαμε ούτε να τις μετρήσουμε... (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Ας στρέψουμε τα μάτια μας στον Ουρανό και ας σκεπτόμαστε συνεχώς τα Ουράνια, ας ασχολούμαστε συνεχώς με την Βασιλεία των Ουρανών, την αθανασία και την αιώνια ζωή. Αν ασχολούμαστε μ' αυτά συνέχεια, κανένα κακό δεν θα υποστούμε και με ευκολία θα αντιμετωπίσουμε τα δυσάρεστα και θα περιφρονούμε τα της γης. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Να σκεπτόμαστε τα κατορθώματα των άλλων και να θυμόμαστε τα αμαρτήματα τα δικά μας. Έτσι θα γίνουμε ευάρεστοι στο Θεό. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Όταν σε λυπήσει κάποιος, φέρε στο νου σου τα αμαρτήματα, τα οποία έχεις διαπράξεις προς τον Θεό και ότι με την μετριοπάθεια την οποία θα δείξεις (προς αυτόν), θα κάνεις επιεικέστερο για σένα το Δικαστήριο (της Μελλούσης Κρίσεως), το οποίο πρόκειται να ζητήσει λόγο των πράξεών μας. Συγχωρήσατε λέει η Αγία Γραφή και θα συγχωρηθούν οι αμαρτίες σας (Μαρκ. 11,25-26). (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Όταν σε βλάψει κάποιος, μην κοιτάξεις αυτόν, αλλά τον δαίμονα που τον ωθεί, άδειασε την οργή σου σ' αυτόν και δείξε ευσπλαχνία σ' εκείνον που κινείται από τον δαίμονα. (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Μη μου πεις λοιπόν, ότι «ο τάδε είναι δραπέτης και ληστής και κλέφτης και γεμάτος από άπειρα κακά», ή ότι είναι «φτωχός και παραπεταμένος και τιποτένιος και μηδαμινός», αλλά σκέψου ότι και γι' αυτόν πέθανε ο Χριστός και φθάνει αυτό να σου δώσει αφορμή, να τον φροντίσεις με επιμέλεια... (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Αν δεν αποδεχθούμε με φιλικότητα αυτό που προσφέρεται, ούτε την ευεργεσία αισθανόμαστε πάρα πολύ. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Σε κακομεταχειρίζεται κάποιος και σε πολεμάει; Σου δίνει την ευκαιρία να γρηγορείς και σου παρέχει αφορμή να ομοιωθείς με τον Θεό. Άλλος σου αφαιρεί χρήματα; Αν το υπομείνεις με γενναιότητα, θα λάβεις τον ίδιο μισθό με εκείνους που έχουν τα πάντα μοιράσει στους φτωχούς. Σου μίλησε κάποιος με άσχημο τρόπο και σε κατηγόρησε; Είτε αληθή, είτε ψευδή είναι αυτά, σου έμπλεξε στεφάνι, αν εσύ τα δεχθείς με πραότητα... Όπως λοιπόν, όταν προσέχουμε, κερδίζουμε και από τα λυπηρά, έτσι και όταν αδιαφορούμε, ούτε από τα ωφέλιμα γινόμαστε καλύτεροι. Τί ωφέλησε τον Ιούδα, η αναστροφή του με τον Χριστό; (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Όταν δεις κάποιον δίκαιον να στενοχωρείται, να υποφέρει, να τελειώνει την ζωή του μέσα στην ασθένεια και σε άπειρα άλλα κακά, να πεις μέσα σου, ότι εάν δεν υπήρχε ανάσταση νεκρών και Μέλλουσα Κρίσις, ο Θεός δεν θα άφηνε τον άνθρωπον αυτόν να απέλθει από την παρούσαν ζωή, αφού χάριν του Θεού δοκίμασε τόσες συμφορές, χωρίς να απολαύσει κανένα καλό. Είναι επομένως φανερό, ότι κάποια άλλη ζωή ετοίμασε γι' αυτούς, γλυκύτερη και πολύ περισσότερο ανεκτή από την παρούσα. (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Να μην θεωρούμε καλότυχους όσους ζουν με απολαύσεις, αλλά το τέλος τους να σκεπτόμαστε. Διότι εδώ μεν βλέπουμε σ' αυτούς κοπριά και παχυσαρκία και εκεί τους βλέπουμε στα σκουλήκια και στην φωτιά (της κολάσεως). Ας μην καλοτυχίζουμε όσους αγαπούν την δόξα, αλλά να σκεπτόμαστε το τέλος τους. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Βλέποντας ο Θεός, ότι αυτά που κατορθώνεις εσύ με τη δύναμη, τ' αποδίδεις στον Θεό, και Αυτός με τη σειρά Του σου χαρίζει τα δικά Του, τα πνευματικά, τα Θεία. (Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος)
  • Το θεμέλιο λοιπόν του Χριστιανισμού είναι, ακόμη και αν έχει κανείς όλες τις αρετές, να μην εφησυχάζει, ούτε να παίρνει θάρρος, ούτε να νομίζει ότι κατόρθωσε κάτι σπουδαίο. Και αν ακόμη γίνει μέτοχος της Χάρης, να μην νομίσει ότι πέτυχε κάτι, ούτε να αισθάνεται κορεσμό, αλλά μάλλον τότε να πεινά και να διψά περισσότερο, να πενθεί και να έχει την καρδιά του ολότελα συντετριμμένη. (Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος)
  • Και αν ακόμη έλαβες ουράνια γεύση και αν έγινες μέτοχος εκείνης της σοφίας και απέκτησες ανάπαυση στην ψυχή σου, μην υπερηφανεύεσαι, μήτε να ξεθαρρεύεις σαν να έφτασες πλέον και να κατάκτησες όλη την αλήθεια. Αλλά και αν γεύτηκες τα ουράνια, να πιστεύεις ότι δεν άγγιξες ακόμη το Χριστιανισμό. Αυτό το φρόνημα να μην είναι επιφανειακό, αλλά να το έχεις πάντοτε σαν φυτεμένο και επικυρωμένο οριστικά μέσα στη διάνοιά σου... (Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος)
  • Συνήθεια της φιλόθεης ψυχής είναι, και αν ακόμη πράττει όλα τα έργα της αρετής, να αποδίδει το κάθε τι στο Θεό και όχι στον εαυτό της. (Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος)
  • Όσο φέρνουμε διαρκώς στο νου μας, τα τυχόν κακά που μας προξένησαν οι άλλοι, τόσο απομακρυνόμαστε από τον Θεό. Όταν όμως αμέσως τα λησμονούμε, δεν τολμούν οι δαίμονες να μας πειράξουν. (Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος)
  • Να θεωρείς τον εαυτό σου κατώτερο και χειρότερο από όλους, δίχως να επιδιώκεις τιμή ή έπαινο ή δόξα από τους ανθρώπους. (Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος)
  • Δεν πρέπει να αποφεύγουμε την αμαρτία για να μην πάμε στην κόλαση, αλλά από αγάπη και φιλότιμο, για να μην λυπήσουμε τον ευεργέτη μας Χριστό. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Καθετί που θα κάνετε, σκεφτείτε: «Tο θέλει αυτό ο Θεός; Πώς το θέλει από εμένα;» Εκεί κρύβεται η επιτυχία: Να δουλεύεις σαν να είναι Εκείνος παρών και να παρατηρεί, όπως και γίνεται. Όλα τα καλά έργα είναι ιερά στη ζωή μας. Κάντε κάτι που θα αντέξει στο χρόνο και θα αξίζει τη δύσκολη ώρα της κρίσεως. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Ό,τι κάνει κανείς, να το κάνει καθαρά για τον Χριστό, να έχει τον νου του, ότι ο Χριστός τον βλέπει, τον παρακολουθεί· σε κάθε του κίνηση, κέντρο να είναι ο Χριστός. Να μην έχει το ανθρώπινο στοιχείο μέσα του. Αν κινούμαστε με σκοπό να αρέσουμε στους ανθρώπους, αυτό δεν μας ωφελεί σε τίποτε. Χρειάζεται πολλή προσοχή. Πάντοτε να εξετάζω τα ελατήρια από τα οποία κινούμαι και μόλις αντιληφτώ, ότι κινούμαι από ανθρωπαρέσκεια, να την χτυπώ αμέσως. Για ακόμα και καλό να κάνω από ανθρωπαρέσκεια, είναι σαν να προσπαθώ να βγάλω νερό από το πηγάδι, με τρύπιο κουβά. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Σήμερα η ζωή μας έγινε άχαρη και δύσκολη, γιατί λιγόστεψε ο ηρωισμός, το φιλότιμο. Ακόμη και πνευματικοί άνθρωποι σκέπτονται μπακαλίστικα... Κοιτάνε να απολαύσουν ό,τι θέλουν μέχρι εκεί που δεν κολάζονται. Λογαριάζουν: ''Αυτό κολάζει; Δεν κολάζει. Άρα μπορώ να το απολαύσω''. Στο θέμα της νηστείας π.χ. λένε: ''Αύριο είναι Παρασκευή. Έ, απόψε μπορώ να φάω κρέας μέχρι δώδεκα παρά πέντε τη νύχτα. Φέρε λοιπόν να φάμε. Μετά τις δώδεκα όμως δεν κάνει. Αλλάζει η μέρα· είναι αμαρτία''. Δηλαδή, θέλουν και τον Παράδεισο να μην χάσουν, αλλά και αυτή τη ζωή να απολαύσουν. Έτσι όμως, αντιμετωπίζουν την αμαρτία και την κόλαση, με τρόπο μπακαλίστικο... (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Ένας που δεν έχει εξαγνιστεί, σκέφτεται πονηρά και βλέπει όλα τα πράγματα πονηρά. Ακόμη και τα καλά τα μολύνει με την πονηριά του. Δεν ωφελείται ούτε και από τις αρετές των άλλων, γιατί είναι σκοτισμένος από την μαυρίλα του ανθρωποκτόνου (διαβόλου), οπότε και αυτές τις ερμηνεύει με το πονηρό του λεξικό. Πάντα είναι στενοχωρημένος και πάντα στενοχωρεί τους συνανθρώπους του με την πνευματική του αυτή μαυρίλα. Αν θέλει να ελευθερωθεί, πρέπει να καταλάβει, ότι έχει ανάγκη από εξαγνισμό, για να έρθει και η πνευματική διαύγεια, η κάθαρση του νου και της καρδιάς. Να πάνε οι άνθρωποι σε έναν Πνευματικό να εξομολογηθούν, να φύγει η δαιμονική επίδραση (που έχουν), για να μπορούν να σκέφτονται λιγάκι. Τώρα δεν μπορούν, ούτε να σκεφτούν από την δαιμονική επίδραση. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Οι Άγιοι πώς αγίασαν; Είχαν στραφεί στον εαυτόν τους και έβλεπαν μόνον τα δικά τους πάθη. Με την αυτοκριτική και την αυτομεμψία που είχαν, έπεσαν τα λέπια από τα μάτια της ψυχής τους και έφτασαν να βλέπουν καθαρά και βαθιά. Έβλεπαν τον εαυτό τους κάτω από όλους τους ανθρώπους και όλους τους θεωρούσαν καλύτερους από τον εαυτόν τους. Τα δικά τους σφάλματα τα έβλεπαν μεγάλα και τα σφάλματα των άλλων πολύ μικρά, γιατί έβλεπαν με τα μάτια της ψυχής τους και όχι με τα γήινα μάτια. Έτσι εξηγείται όταν έλεγαν: «Εγώ είμαι χειρότερος από όλους τους ανθρώπους». Τα μάτια της ψυχής τους είχαν καθαρίσει και είχαν γίνει διόπτρες γι' αυτό και έβλεπαν τα μικρά τους σφάλματα - τα ξυλαράκια - σαν δοκάρια. Εμείς όμως, ενώ τα σφάλματά μας είναι δοκάρια, δεν τα βλέπουμε ή τα βλέπουμε σαν ξυλαράκια. Κοιτάμε τους άλλους με το μικροσκόπιο και βλέπουμε τα δικά τους αμαρτήματα μεγάλα, ενώ τα δικά μας δεν τα βλέπουμε, γιατί δεν καθάρισαν τα μάτια της ψυχής μας. Επομένως ο άνθρωπος, όταν φτάσει σε καλή πνευματική κατάσταση όλα τα βλέπει καθαρά, όλα τα σφάλματα των άλλων τα δικαιολογεί και δίνει ελαφρυντικά στους άλλους, με την καλή έννοια, γιατί τα βλέπει με το Θεϊκό μάτι και όχι με το ανθρώπινο. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Όταν υπάρχει πραγματική αγάπη και υπομονή, δικαιολογεί κανείς τον άλλον και μόνο τον εαυτόν του κατηγορεί. «Θεέ μου, εγώ είμαι ένοχος, λέει, μην με υπολογίζεις εμένα· πέταξέ με στην άκρη και βοήθησε τον άλλον». Αυτή είναι η σωστή τοποθέτηση, η οποία έχει και πολλή ταπείνωση και τότε δέχεται ο άνθρωπος πλούσια την Χάρη του Θεού. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Ο πνευματικός άνθρωπος, όταν αισθάνεται ότι είναι χάλια, δέχεται την Θεία Χάρη, γιατί είναι ένα ξέπλυμα αυτή η συναίσθηση που έχει για την αμαρτωλότητά του. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Όταν αρχίζει κανείς να κάνει υποχωρήσεις στην αμαρτία, εσωτερικά μαυρίζει, θολώνουν τα μάτια της ψυχής του και βλέπει θολά. Ύστερα, είναι μολυσμένος από την αμαρτία και η αμαρτία τον μπερδεύει. Ακόμη και τα καθαρά μπορεί να τα δει αμαρτωλά. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να πιστέψουν λ.χ. ότι μερικοί νέοι ή νέες ζουν αγνή, καθαρή ζωή. «Αδύνατο, λένε, σήμερα να συμβαίνει αυτό». Οι καημένοι είναι τόσο βουτηγμένοι μέσα στην αμαρτία, που όλα τα βλέπουν αμαρτωλά. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Σημείο πνευματικής ωριμότητος είναι να πιστέψω, ότι δεν κάνω τίποτε, να απογοητευτώ με την καλή έννοια από τον εαυτό μου, από το εγώ μου. Να νιώθω πως με ό,τι κάνω, προσθέτω συνέχεια μηδενικά και να συνεχίζω τον αγώνα μου ελπίζοντας στον Θεό. Τότε ο Καλός Θεός, όταν δει τα μηδενικά της αγαθής μου προαιρέσεως, θα με λυπηθεί, θα προσθέσει στην αρχή την μονάδα και θα πάρουν αξία τα μηδενικά μου και θα πλουτίσω πνευματικά. Μέσα στην ταπεινή κατάσταση της απογοητεύσεως από τον εαυτό μου, κρύβεται η καλή πνευματική κατάσταση. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Ξέρετε τι κάνουν οι κοσμικοί και τι κάνουν οι πνευματικοί άνθρωποι; Οι κοσμικοί κοιτάζουν η αυλή τους να είναι καθαρή. Το σπίτι μέσα δεν τους ενδιαφέρει αν έχει σκουπίδια. Σκουπίζουν την αυλή και πετούν τα σκουπίδια μέσα στο σπίτι! Σου λέει: ''Οι άλλοι την αυλή βλέπουν, δεν βλέπουν μέσα το σπίτι''. Μέσα μου δηλαδή ας έχω σκουπίδια, όχι όμως έξω! Τους ενδιαφέρει να τους καμαρώνουν οι άλλοι. Ενώ οι πνευματικοί άνθρωποι, κοιτάζουν το σπίτι μέσα να είναι καθαρό. Δεν τους ενδιαφέρει τι θα πει ο κόσμος, γιατί ο Χριστός κατοικεί στο σπίτι, στην καρδιά, δεν κατοικεί στην αυλή. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Κοίταξε να βγεις από τον εαυτόν σου και να κάνεις δικό σου τον πόνο των άλλων. Έτσι και ειρήνη θα βρεις και μισθό θα έχεις από τον Θεό, αλλά και βοήθεια θα προσφέρεις στους άλλους. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Να μπαίνει ο ένας στην θέση του άλλου. Να σκέφτεται: ''Αν ήμουν εγώ στην θέση εκείνου, πώς θα ήθελα να μου φερθούν; Αν ήμουν κουρασμένος, αν προσευχόμουν, θα ήθελα να χτυπούν έτσι τις πόρτες;'' Όταν μπαίνεις στην θέση του άλλου, τα πράγματα αλλάζουν. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Όταν βλέπω κάποιον ηλικιωμένο λέω, ότι αυτός είναι ο πατέρας μου. Όταν βλέπω κάποια γιαγιά λέω, ότι αυτή είναι η μητέρα μου. Όταν δω μικρό παιδί, το βλέπω σαν ανιψάκι μου. Όλους τους αγαπώ. Άλλους τους χαίρομαι, άλλους τους πονώ. Ξέρεις τί είναι αυτό; (Άγιος Παίσιος ο Αγιορείτης)
  • Όποιος λέει: «Εγώ αυτόν τον χαρακτήρα έχω, έτσι γεννήθηκα με αυτά ελαττώματα, έχω άσχημες κληρονομικές καταβολές, μ' αυτές τις συνθήκες μεγάλωσα, άρα δεν μπορώ να διορθωθώ...», είναι σαν να λέει: «Φταίει όχι μόνο ο πατέρας μου και η μάνα μου, αλλά και ο Θεός»! Όταν ακούω κάτι τέτοια, ξέρετε πώς στενοχωριέμαι; Έτσι βρίζει κανείς τους γονείς του και τον Θεό και παύει να ενεργεί η Χάρη. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Αν μισήσετε την κοσμική προβολή, τότε θα δέχεστε με την ίδια διάθεση και τον έπαινο και την προσβολή. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Ο άνθρωπος, όταν δεν καλλιεργήσει το πνεύμα της θυσίας, σκέφτεται μόνο τον εαυτό του και θέλει όλοι να θυσιάζονται γι' αυτόν. Άλλα όποιος σκέφτεται μόνον τον εαυτό του, αυτός απομονώνεται και από τους ανθρώπους, απομονώνεται και από τον Θεό - διπλή απομόνωση - οπότε δεν δέχεται Θεία Χάρη. Αυτός είναι άχρηστος άνθρωπος. Και να δείτε, αυτόν που σκέφτεται συνέχεια τον εαυτό του, τις δυσκολίες του κ.λπ., και ανθρωπίνως κανείς δεν θα του συμπαρασταθεί σε μια ανάγκη. Καλά, Θεϊκή συμπαράσταση δεν θα έχει, αλλά δεν θα έχει και ανθρώπινη. Μετά θα προσπαθεί από εδώ - από εκεί να βοηθηθεί. Θα βασανίζεται δηλαδή, για να βοηθηθεί από ανθρώπους, άλλα βοήθεια δεν θα βρίσκει. Αντίθετα, όποιος δεν σκέφτεται τον εαυτό του, αλλά σκέφτεται συνέχεια τους άλλους, με την καλή έννοια, αυτόν τον σκέφτεται συνέχεια ο Θεός και μετά τον σκέφτονται και οι άλλοι... (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Οι περισσότεροι σήμερα γυρίζουν γύρω από τον εαυτό τους. Μόνον τον εαυτό τους σκέφτονται. Ας υποθέσουμε ότι βρέχει, γίνεται κατακλυσμός. Θα δείτε, οι περισσότερες από εσάς θα σκεφθούν μήπως έχουν ρούχα απλωμένα, να πάνε να τα μαζέψουν. Κακό δεν είναι αυτό, αλλά δεν θα πάνε πιο πέρα. Τα ρούχα και να βραχούν, πάλι θα στεγνώσουν. Αυτοί όμως που αλωνίζουν τί θα γίνουν; Πονάτε γι' αυτούς, για να κάνετε καμμιά ευχή; Ή πέφτουν κεραυνοί· ζήτημα πέντε-έξι ψυχές να θυμηθούν τους καημένους τους γεωργούς ή αυτούς που έχουν θερμοκήπια. Δεν σκέφτεται δηλαδή τον άλλον ο άνθρωπος, δεν βγαίνει από τον εαυτό του, αλλά γυρίζει συνέχεια γύρω από τον εαυτό του. Όταν όμως γυρίζει γύρω από τον εαυτό του, κέντρο έχει τον εαυτόν του· δεν έχει τον Χριστό. Είναι έξω από τον άξονα που είναι ο Χριστός. Για να φθάσει να σκέφτεται τον άλλον, πρέπει ο νους του πρώτα να είναι στον Χριστό. Τότε σκέφτεται και τον πλησίον. Αν ο νούς του δεν είναι στον Χριστό, δεν δουλεύει η καρδιά του, γι' αυτό δεν αγαπάει ούτε τον Χριστό, ούτε τον συνάνθρωπό του. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Επειδή οι σημερινοί άνθρωποι χρησιμοποιούν, δυστυχώς, θορυβώδη μέσα, ακόμη και για μικρές εξυπηρετήσεις, αν βρεθεί κανείς για ένα διάστημα κάπου που έχει φασαρία, θα πρέπει να καλλιεργήσει καλούς λογισμούς. Δεν μπορείς να πεις: «μην χρησιμοποιείς αυτό, μην χρησιμοποιείς εκείνο, γιατί κάνει θόρυβο», αλλά να φέρνεις αμέσως καλό λογισμό. Π.χ. ακούς ψεκαστήρα και νομίζεις περνά ελικόπτερο. Να σκεφθείς: «Μπορεί να ήταν αυτήν την ώρα μία αδελφή άρρωστη βαριά και να ερχόταν ένα ελικόπτερο να την πάρει για το νοσοκομείο. Τί στενοχώρια θα είχα τότε; Δόξα τω Θεώ, είμαστε όλες καλά». Εδώ χρειάζεται το μυαλό και η εξυπνάδα, η τέχνη να φέρεις καλό λογισμό. Ακούς π.χ. τον θόρυβο της μπετονιέρας, του αναβατόρ κ.λπ. Να πεις: «Δόξα σοι ο Θεός, δεν γίνεται βομβαρδισμός, δεν γκρεμίζονται σπίτια. Οι άνθρωποι έχουν ειρήνη και χτίζουν σπίτια». (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Οι άνθρωποι όλα μπορεί να τα έχουν, εκτός από καλούς λογισμούς. Ταλαιπωρούνται, γιατί δεν αντιμετωπίζουν τα πράγματα πνευματικά. Π.χ. ξεκινάει κανείς να πάει κάπου, παθαίνει βλάβη η μηχανή του αυτοκινήτου του και καθυστερεί λίγο να φθάσει στον προορισμό του. Αν έχει καλό λογισμό, θα πει: «Φαίνεται, ο Καλός Θεός έφερε αυτό το εμπόδιο, γιατί ίσως θα πάθαινα κάποιο ατύχημα, αν δεν είχα αυτήν την καθυστέρηση. Πώς να Σε ευχαριστήσω, Θεέ μου, γι' αυτό;» και δοξάζει τον Θεό. Ενώ, αν δεν έχει καλό λογισμό, δεν θα αντιμετωπίσει πνευματικά την κατάσταση θα τα βάλει με τον Θεό και θα βρίζει: «Να, θα πήγαινα νωρίτερα, άργησα, τί αναποδιά! Και Αυτός ο Θεός...». Ο άνθρωπος, όταν δέχεται ό,τι του συμβαίνει με δεξιό λογισμό, βοηθιέται. Ενώ, όταν δουλεύει αριστερά, βασανίζεται, λειώνει, παλαβώνει. (ΆγιοςΠαΐσιος ο Αγιορείτης)
  • Εάν δεν αντιμετωπίζει κανείς τα πράγματα πνευματικά, δεν θα χαρεί ούτε μια ημέρα, διότι θα του βρει ο διάβολος τον στόχο, δηλαδή το ευαίσθητο σημείο και θα δημιουργεί συνέχεια σκάνδαλα, για να τον στεναχωρεί, σήμερα μ' αυτό, αύριο μ' εκείνο, μεθαύριο με το άλλο. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Μια φορά μπήκαμε σε ένα φορτηγό που είχε για καθίσματα κάτι σανίδες, για να έρθουμε από την Ουρανούπολη στην Θεσ/νίκη. Μέσα ήταν άνω-κάτω· βαλίτσες, πορτοκάλια, βρώμικα καφάσια από ψάρια, παιδιά από την Αθωνιάδα, άλλα καθιστά, άλλα όρθια, καλόγεροι, λαϊκοί... Ένας λαϊκός ήρθε και κάθησε δίπλα μου. Ήταν και χονδρός και επειδή κάπως στρυμώχθηκε, έβαλε τις φωνές: «Τί κατάσταση είναι αυτή!...». Πιο εκεί ήταν ένας μοναχός, που ο φουκαράς, ήταν κουκουλωμένος μέχρι πάνω από τα καφάσια και μόνο το κεφάλι του είχε έξω. Εν τω μεταξύ, όπως κουνιόταν το φορτηγό, ο δρόμος ήταν ένας καρρόδρομος, έπεφταν τα στοιβαγμένα καφάσια και ο καημένος προσπαθούσε να τα πετάει αριστερά-δεξιά με τα χέρια του, για να μην τον χτυπήσουν στο κεφάλι. Και ο άλλος φώναζε, επειδή καθόταν λίγο στρυμωχτά. «Δεν βλέπεις, του λέω, εκείνος πώς είναι και εσύ φωνάζεις;». Ρωτάω και τον μοναχό: «Πώς τα περνάς, πάτερ;». Και εκείνος χαμογελώντας μου λέει: «Από την κόλαση, Γέροντα, καλύτερα είναι εδώ»! Ο ένας βασανιζόταν, αν και καθόταν και ο άλλος χαιρόταν, παρόλο που τα καφάσια κόντευαν να τον κουκουλώσουν. Και είχαμε δυο ώρες δρόμο. Ο νους του λαϊκού γύριζε στην άνεση που θα είχε, αν ταξίδευε με λεωφορείο και πήγαινε να σκάσει, ενώ ο μοναχός σκεφτόταν την στενοχώρια που θα είχε, αν βρισκόταν στην κόλαση και ένιωθε χαρά. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Κάποιος κοσμικός είχε φτιάξει σπίτι σε ένα ήσυχο μέρος. Αργότερα από την μια μεριά έγινε γκαράζ, από την άλλη δρόμος και από την άλλη ένα κοσμικό κέντρο. Μέχρι τα μεσάνυχτα νταούλια. Δεν μπορούσε ο καημένος να κοιμηθεί, έβαζε ωτασπίδες στ' αυτιά, άρχισε να παίρνει και χάπια. Κόντευε να τρελλαθεί. Ήρθε και με βρήκε. ''Γέροντα, αυτό και αυτό, μου λέει, δεν μπορούμε να ησυχάσουμε. Τί να κάνω; Σκέφτομαι να φτιάξω άλλο σπίτι''. ''Να βάλης καλό λογισμό, του λέω. Να σκέφτεσαι, αν γινόταν πόλεμος και στο γκαράζ έφτιαχναν τα τανκς, δίπλα ήταν νοσοκομείο και έφερναν τα ασθενοφόρα τους τραυματίες και εσένα σου έλεγαν: ''Κάθησε εδώ. Σου εξασφαλίζουμε την ζωή, δεν θα σε πειράξουμε. Μπορείς να βγαίνεις από το σπίτι σου ελεύθερα μόνο στην ακτίνα που είναι κτισμένα αυτά, γιατί εκεί δεν θα πέσει σφαίρα'' ή ''Να μείνεις στο σπίτι σου και δεν θα σε ενοχλήσει κανείς'', μικρό πράγμα θα ήταν αυτό; Δεν θα το θεωρούσες ευλογία; Γι' αυτό τώρα να πεις: ''Δόξα σοι ο Θεός, δεν γίνεται πόλεμος, ο κόσμος είναι καλά και κάνει τις δουλειές του. Στο γκαράζ αντί τανκς φτιάχνουν τα αυτοκίνητά τους οι άνθρωποι. Δόξα σοι ο Θεός, δεν υπάρχει νοσοκομείο, τραυματίες κ.λπ. Δεν περνούν τανκς, αυτοκίνητα περνούν και οι άνθρωποι τρέχουν στις δουλειές τους''. Αν φέρεις έτσι καλό λογισμό, θα έρθει η δοξολογία μετά''. Κατάλαβε ο καημένος, ότι όλη η βάση είναι η σωστή αντιμετώπιση και έφυγε αναπαυμένος. Τα αντιμετώπισε σιγά-σιγά με καλούς λογισμούς, πέταξε και τα χάπια και κοιμόταν χωρίς δυσκολία. Βλέπεις με έναν καλό λογισμό πώς τακτοποιείται κανείς; (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Όλα αν τα στρέψει κανείς στα πνευματικά, ξέρετε τί πνευματικό κέρδος βγάζει και τί πνευματική πείρα αποκτάει; Πιάνεις λ.χ. το τσιμέντο, μπορείς να βρεις τον Θεό! Πιάνεις το τούβλο, μπορείς να πιάσεις τον Θεό! Πιάνεις αυτό, να πιάσεις τον Θεό! Πιάνεις εκείνο, να πιάσεις τον Θεό! Πιάνεις το άλλο, να πιάσεις τον Θεό! Ναι, με όλα να πιάνετε τον Θεό! Αν δεν δουλεύει κανείς έτσι, αν μέσα από όλα δεν βλέπει τον Θεό, βάλ' τον μέσα στην Εκκλησία, θα είναι μακριά από τον Θεό. Δώσ' του ψαλτικά να ψάλλει, θα είναι μακριά από τον Θεό. Δώσ' του βιβλίο πνευματικό να διάβασει, πάλι θα είναι μακριά από τον Θεό. Ό,τι πνευματικό και αν του δώσεις να κάνει, δεν τον πάει στον Θεό. Καθένας, οτιδήποτε βλέπει, οτιδήποτε φτιάχνει, είτε ράβει είτε κεντάει, όλα να τα αξιοποιεί πνευματικά. Λουλούδια βλέπει; Είδε τον Θεό. Γουρούνια βλέπει; Ναι, βρε παιδί, πάλι είδε τον Θεό! Θα πεις: «Από το γουρούνι μπορώ να δω τον Θεό;». Ναι, από το γουρούνι. Βλέπεις πως το έχει κάνει ο Καλός Θεός! Του έχει δώσει ένα ρύγχος, να σκάβει στο χώμα και να βρίσκει τους βολβούς μέσα στην γη, χωρίς να βλέπει. Η μύτη του να είναι έτσι, που να μην κόβεται, όταν συναντάει ξυράφια, γυαλιά, αγκάθια κ.λπ.! Όχι μόνο όταν βλέπει κανείς ένα όμορφο και ευωδιαστό λουλούδι, να λέει «με τι σοφία το δημιούργησε ο Θεός!», αλλά και όταν βλέπει το γουρούνι και εκεί να βλέπει τον Θεό! Και αν σκεφτώ ότι ο Θεός μπορούσε να με κάνει γουρούνι και με έκανε άνθρωπο! Σας φαίνεται παράξενο; Δεν μπορούσε νά μας είχε κάνει γουρούνια ο Θεός; Οι κυνηγοί τραυματίζουν το αγριογούρουνο και πολλές φορές δεν το βρίσκουν. Πάνε μετά τα αγρίμια και το τρώνε το καημένο ζωντανό! Ιατρική περίθαλψη δεν έχει και βασανίζεται, παρόλο που τον Δημιουργό του δεν Τον έχει πληγώσει. Ενώ ο άνθρωπος και τον Δημιουργό του Τον έχει πληγώσει και Τον πληγώνει συνέχεια και έχει και αχαριστία πολλές φορές. Γι' αυτό λέω να δουλεύετε σωστά. Πόσο καλά τα έκανε όλα ο Θεός! Τί δύναμη δίνει ο Θεός και στα ζώα! Λέει ο γιατρός: «Για να έχεις γερούς μυς, να τρως κρέας». Και βλέπεις, οι ταύροι χόρτο τρώνε, οι καημένοι, και όμως έχουν κάτι... μπράτσα! Εκεί δεν βλέπεις τον Θεό; Μόνο με χόρτο δηλαδή που τρώνε τους δυναμώνει ο Θεός. Πόσο μάλλον τον άνθρωπο! Το καταλάβατε; Όταν κανείς δουλεύει με αυτόν τον τρόπο, φθάνει σε μιά κατάσταση να βοηθιέται, όχι μόνον από τους Αγίους αλλά και από τους αμαρτωλούς. Ο Άγιος μας ενισχύει με το άγιο παράδειγμά του. Ο αμαρτωλός μας συγκρατεί με την πτώση του, μας βάζει χαλινό· μας φρενάρει, όχι για να μην ξεπέσουμε στα μάτια των άλλων, άλλα για να μην λυπήσουμε τον Θεό... (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Να μην θυμάσαι τα κρύα του χειμώνα, γιατί θα κρυώνεις και τον Αύγουστο. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Ό,τι και να δεις, μην το παρεξηγείς. Ακόμη και κακό να είναι, ο νους σου να μην πάει στο κακό. Αυτό είναι πρόοδος για τον αρχάριο. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Είτε χορτάτος είναι κανείς είτε νηστικός, είτε τον επαινούν, είτε τον αδικούν, πρέπει να χαίρεται και να τα αντιμετωπίζει όλα ταπεινά και με υπομονή. Τότε ο Θεός συνέχεια θα του δίνη ευλογίες, ώσπου να φθάσει η ψυχή του σε σημείο να μη χωράει, να μην αντέχει την καλοσύνη του Θεού. Και όσο θα προχωράει πνευματικά, τόσο θα βλέπει την αγάπη του Θεού σε μεγαλύτερο βαθμό και θα λειώνει από την αγάπη Του. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Ο Χριστιανός πρέπει να χαίρεται ιδιαίτερα, όταν τον βρίσκει κάποια δοκιμασία, χωρίς να έχει δώσει ο ίδιος αφορμή. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Ο άνθρωπος που προσέχει την πνευματική του καθαρότητα και την διατηρεί, διατηρεί και την Θεία Χάρη και βλέπει πάντα καθαρά και αξιοποιεί και τα ακάθαρτα και τα κάνει και αυτά καλά στο πνευματικό του εργοστάσιο: τα άχρηστα χαρτιά, τα κάνει καθαρές χαρτοπετσέτες, κόλλες, τετράδια κ.λ.π., τα σπασμένα μπρούντζα, τα κάνει κηροπήγια και μανουάλια και το χρυσάφι Άγια Ποτήρια. Αντίθετα ο άνθρωπος που δέχεται την πονηριά και τα καλά στο κακό τα μετατρέπει, όπως το εργοστάσιο που κάνει πολεμικό υλικό, έτσι και το χρυσάφι, το κάνει σφαίρες και κάλυκες κανονιού, γιατί έτσι έφτιαξαν οι μηχανές του. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Και αν ακόμη νεκρώθηκαν τα μέλη της σάρκας σου και το πνεύμα ζωογόνησε την ψυχή σου και αξιώθηκες να λάβεις υπερφυσικά χαρίσματα από το Θεό, εσύ όμως μην χαλαρώσεις το λογιστικό της ψυχής σου. Συνήθιζέ το να στρέφεται πάντοτε γύρω από τη μνήμη των παλιών αμαρτιών σου και των τιμωριών του άδη και βλέπε νοερά τον εαυτό σου σαν κατάδικο. (Άγιος Νικήτας ο Στηθάτος)
  • Κάθε μέρα που ξυπνάς, να θυμάσαι, ότι θα δώσεις λόγο στο Θεό, για όλες τις πράξεις και τα λόγια και τις σκέψεις σου. Έτσι δεν θα αμαρτήσεις ενώπιον Του, αλλά ο φόβος του Θεού, θα βρίσκεται πάντα μαζί σου. (Άγιος Ησαϊας ο Αναχωρητής)
  • Όλους τους πιστούς οφείλουμε να τους βλέπομε σαν ένα και να σκεπτόμαστε, ότι στον καθένα από αυτούς είναι ο Χριστός. Και να έχουμε για τον καθένα τέτοια αγάπη, ώστε να είμαστε έτοιμοι να θυσιάσομε για χάρη του και τη ζωή μας... (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Να σκέπτεσαι καλά για τον άλλο. Με την προσευχή σας, μέσω του Χριστού, επηρεάζετε ευνοϊκά τον άλλο. Να μην σκέφτεστε άσχημα για κάποιον, διότι τότε επηρεάζετε και αυτόν άσχημα. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Όταν σκεπτόμαστε το κακό για τον άλλο, τότε μπορεί πράγματι να συμβεί. Κατά ένα μυστηριώδη και αφανή τρόπο, μειώνουμε στον άλλο την δύναμη να πάει στο αγαθό, του κάνουμε κακό. Μπορεί να γίνουμε αιτία ν' αρρωστήσει, να χάσει τη δουλειά του, την περιουσία του κ.λπ. Μ' αυτό τον τρόπο, δεν κάνουμε κακό μόνο στον πλησίον μας αλλά και στον εαυτό μας, γιατί απομακρυνόμαστε από την Χάρη του Θεού. Και τότε προσευχόμαστε και δεν εισακουγόμαστε. «Αιτούμεν και ου λαμβάνομεν». Γιατί; Το σκεφθήκαμε ποτέ αυτό; «Διότι κακώς αιτούμεθα». Πρέπει να βρούμε τρόπο να θεραπεύσουμε την τάση που υπάρχει μέσα μας, να αισθανόμαστε και να σκεπτόμαστε με κακία για τον άλλο. Είναι δυνατόν να πει κάποιος, «έτσι που φέρεται ο τάδε θα τιμωρηθεί από τον Θεό» και να νομίζει, ότι το λέει χωρίς κακία. Είναι, όμως, πολύ λεπτό πράγμα να διακρίνει κανείς, αν έχει ή δεν έχει κακία. Δεν φαίνεται καθαρά. Είναι πολύ μυστικό πράγμα, τι κρύβει η ψυχή μας και πώς αυτό μπορεί να επιδράσει σε πρόσωπα και πράγματα. Δεν συμβαίνει το ίδιο αν πούμε μετά φόβου, ότι ο άλλος δεν ζει καλά και να προσευχόμαστε να τον βοηθήσει ο Θεός και να του δώσει μετάνοια δηλαδή ούτε λέμε, ούτε κατά βάθος επιθυμούμε να τον τιμωρήσει ο Θεός γι' αυτό που κάνει. Τότε, όχι μόνο δεν κάνουμε στον πλησίον κακό, αλλά του κάνουμε και καλό. Όταν εύχεται κανείς για τον πλησίον του, μια καλή δύναμη βγαίνει απ' αυτόν και πηγαίνει στον αδελφό και τον θεραπεύει και τον δυναμώνει και τον ζωογονεί. Μυστήριο πως φεύγει από μας αυτή η δύναμη. Όμως πράγματι, αυτός που έχει μέσα του το καλό στέλνει την καλή αυτή δύναμη στους άλλους μυστικά και απαλά. Στέλνει στον πλησίον του φως, που δημιουργεί έναν κύκλο προστασίας γύρω του και τον προφυλάσσει από το κακό. Όταν έχουμε για τον άλλο αγαθή διάθεση και προσευχόμαστε, θεραπεύουμε τον αδελφό και τον βοηθάμε να πάει προς τον Θεό... (ΌσιοςΠορφύριοςοΚαυσοκαλυβίτης)
  • Να αισθανόμαστε την κακία του άλλου σαν αρρώστια, που τον βασανίζει και υποφέρει και δεν μπορεί να απαλλαγεί. Γι' αυτό, να βλέπουμε τους αδελφούς μας με συμπάθεια και να τους φερόμαστε με ευγένεια, λέγοντας μέσα μας με απλότητα το «Κύριε Ιησού Χριστέ», για να δυναμώσει με τη Θεία Χάρη η ψυχή μας και να μην κατακρίνουμε κανέναν. Όλους για Αγίους να τους βλέπομε... (ΌσιοςΠορφύριοςοΚαυσοκαλυβίτης)
  • Υπάρχει μία ζωή αόρατη, η ζωή της ψυχής. Αυτή είναι πολύ ισχυρή και μπορεί να επιδράσει στον άλλον, έστω και αν μας χωρίζουν χιλιόμετρα. Αυτό γίνεται και με την κατάρα, η οποία είναι δύναμη, που ενεργεί το κακό. Αν, όμως, πάλι με αγάπη προσευχηθούμε για κάποιον, όση απόσταση και αν μας χωρίζει, μεταδίδεται το καλό. Άρα και το καλό και το κακό δεν τα επηρεάζουν οι αποστάσεις. Μπορούμε να τα στείλουμε σε αποστάσεις απέραντες. Ο θρούς της ψυχής μας, φθάνει μυστηριωδώς και επηρεάζει τον άλλον, έστω και αν δεν εκφράσουμε ούτε μια λέξη. Και χωρίς να μιλήσουμε, μπορεί να μεταδώσουμε το καλό ή το κακό, όση και αν είναι η απόσταση που μας χωρίζει από τον πλησίον. Αυτό που δεν εκφράζεται, έχει συνήθως περισσότερη δύναμη από τα λόγια. Η κακή δύναμη δεν έχει φραγμούς, δεν εμποδίζεται ούτε από κλειδαριές ούτε από αποστάσεις. Η κακή δύναμη μπορεί και το αυτοκίνητο να το γκρεμίσει, χωρίς να υπάρχει καμμιά βλάβη. Καταλάβατε, λοιπόν πώς οι κακές μας σκέψεις και η κακή μας διάθεση, επηρεάζουν τους άλλους; Γι' αυτό πρέπει να βρούμε και τον τρόπο να καθαρίσουμε το βάθος του εαυτού μας, από κάθε κακία. Όταν η ψυχή μας είναι αγιασμένη, ακτινοβολεί το καλό. Στέλνουμε τότε σιωπηλά την αγάπη μας χωρίς να λέμε λόγια. (ΌσιοςΠορφύριοςοΚαυσοκαλυβίτης)
  • Μην κοιτάζετε αυτό που σας συμβαίνει, αλλά να κοιτάζετε τον Χριστό, όπως το παιδί κοιτάζει την μητέρα του, όταν κάτι του συμβεί. Όλα να τα βλέπετε χωρίς άγχος, χωρίς στενοχώρια, χωρίς πίεση. Έτσι αντί να δίνεστε στη στενοχώρια, που δεν είναι του Πνεύματος του Θεού, θα δίνεστε στη δοξολογία του Θεού. (ΌσιοςΠορφύριοςΚαυσοκαλυβίτης)
  • Μπορεί κάποιος να μιλάει για τις αμαρτίες του και να είναι υπερήφανος κι άλλος να μιλάει για τις αρετές του και να είναι ταπεινός. (ΌσιοςΠορφύριοςΚαυσοκαλυβίτης)
  • Οι περισσότεροι σου λένε: ''Κανείς δεν με θέλει, είμαι άχρηστος. Δεν με καταλαβαίνουν, δεν με αγαπούν''. Αυτά είναι από τον εγωισμό. Όταν όμως, στραφείς προς τον Θεό, δεν ζητάς τίποτα και δεν είσαι ο ανικανοποίητος άνθρωπος. Είσαι με όλα ευχαριστημένος και με όλους. Αγαπάς τους άλλους και είσαι ευχάριστος. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Όλους τους πιστούς, οφείλουμε να τους βλέπουμε σαν έναν και να σκεφτόμαστε, ότι στον καθένα από αυτούς είναι ο Χριστός. Και να έχουμε για τον καθένα τέτοια αγάπη, ώστε να είμαστε έτοιμοι να θυσιάσομε για χάρη του και τη ζωή μας. Γιατί οφείλουμε να μην λέμε, ούτε να θεωρούμε κανένα άνθρωπο κακό, αλλά όλους να τους βλέπουμε ως καλούς, όπως είπαμε. Και αν δεις ένα αδελφό να ενοχλείται από πάθη, να μην τον μισήσεις αυτόν, μίσησε τα πάθη που τον πολεμούν. Και αν τον δεις να τυραννείται από επιθυμίες και συνήθειες προηγουμένων αμαρτιών, περισσότερο σπλαχνίσου τον, μην τυχόν δοκιμάσεις και εσύ πειρασμό, Αφού είσαι από υλικό, που εύκολα γυρίζει από το καλό στο κακό. (Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος)
  • Όσα κατορθώνουν οι μεγάλοι, τα θεωρούν μικρά, χωρίς ίσως να είναι μικρά. Όσα όμως οι μικροί θεωρούν μεγάλα, δεν είναι οπωσδήποτε μεγάλα, ούτε τέλεια. (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
  • Ο δούλος της κοιλιάς σκέφτεται με τι είδους φαγητά θα χορτάσει, ενώ ο δούλος του Θεού με τι χαρίσματα θα πλουτίσει. (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
  • Να μην σκέπτεστε μόνο τι θα φάτε, τι θα φορέσετε, τι μεγάλο σπίτι θα κτίσετε. Περισσότερο να προτιμάτε τα σπίτια των θλιμμένων και όχι των χαρούμενων. Εάν κάνετε έργα καλά, θα έχετε μεγάλο μισθό από τον Θεό. Θ' αξιωθείτε να δείτε θαύματα και στην άλλη ζωή, θα έχετε απέραντη αγαλλίαση. (ΆγιοςΓεώργιοςΚαρσλίδης)
  • Όπου και αν βρεθείς, να θεωρείς τον εαυτό σου μικρότερο και υπηρέτη των αδελφών σου. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
  • Πάντα να μελετάς από πριν, καθισμένος στο σπίτι σου, ότι θα σου συμβούν πολλές προσβολές, ατιμίες και άλλα πολλά ''δυσάρεστα''. Μ' αυτόν τον τρόπο, θα είσαι προετοιμασμένο, ώστε να μην ταραχτείς (όταν συμβούν), αλλά να τα υπομείνεις με ευχαριστία και χωρίς ταραχή. (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
  • Όταν τρως ή πίνεις, σκέψου πως ο Θεός είναι εκείνος που δίνει σε όλα τα φαγητά νοστιμάδα και μόνο μ' Αυτόν ευχαριστημένος μπορείς να πεις: ''Να χαίρεσαι ψυχή μου, διότι όπως έξω από τον Θεό σου δεν υπάρχει καμμία ανάπαυση, έτσι έξω απ' Αυτόν, δεν υπάρχει και καμμία γλυκύτηταή νοστιμάδα. (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
  • Να έχει επίσης υψηλή την διάνοια αλλά ταπεινό το φρόνημα. (ΌσιοιΚάλλιστοςκαιΙγνάτιοςοιΞανθόπουλοι)
  • Εάν συλλογιζόμασταν και φέρναμε συχνά στην σκέψη μας, την άπειρη ευσπλαχνία και αγαθότητα του Θεού σε εμάς και από την άλλη μεριά τη δική μας αχαριστία, δεν θα τολμούσαμε, ούτε τα μάτια μας να σηκώσουμε στους ουρανούς. Αλλά θα ζούσαμε αδιάκοπα με βαθειά ταπεινοφροσύνη, που θσ εκδηλωνότανε και στην εξωτερική συμπεριφορά μας. (Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων)
  • Όλα να τα κάνεις και να τα σκέφτεσαι, για να αρέσεις στον Θεό. Διότι όταν λείπει αυτή η σκέψη, θα φύγει και θα χαθεί ο μισθός της εργασίας. (Άγιος Εφραίμ ο Σύρος)
  • Ο μακάριος άνθρωπος ευφραίνεται και αγάλλεται με όσα έχει μπροστά του, ενώ ο άθλιος πονάει και υποφέρει με όσα τον έχουν βρει. (Άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης)
  • Όπου πηγαίνεις, να έχεις πάντοτε τον Θεό μπροστά στα μάτια σου και για ό,τι πράττεις, να έχεις τη μαρτυρία από την Αγία Γραφή. (Μέγας Αντώνιος)
  • Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα, από το να νομίζει κανείς, ότι πηγαίνει καλά (στην πνευματική ζωή του). Και στα προπύλαια του Ουρανού να φτάσει ο άνθρωπος, πάλι δεν πρέπει να φαντάζεται, πως έκανε κάτι. Γι' αυτό και όλοι οι Πατέρες κατηγορούσαν τον εαυτόν τους, ότι είναι μηδέν. Άμα πεις ότι πηγαίνεις καλά, όχι να το πεις, αλλά μόνο ο νους σου να το βάλει, τα έχασες όλα! Αλλά ποιός είναι αυτός που μπορεί να πει, ότι πηγαίνει καλά και ότι δεν σφάλλει, αφού ο άνθρωπος κάθε στιγμή σφάλλει και προπάντων, όταν δεν προσέχει. (Όσιος Άνθιμος της Χίου)
  • Η σκέψη σας, ότι εκείνος που σας βλάπτει και σας αδικεί, γίνεται όργανο του εχθρού, είναι πολύ σωστή. Γι' αυτό πίσω από κάθε ενόχληση και δυσάρεστη κατάσταση, να διακρίνετε τον πραγματικό ένοχο και να μην εξάπτεστε εναντίον του θύματός του. (ΆγιοςΘεοφάνηςοΈγκλειστος)
  • Κάθε άνθρωπο που σας πλησιάζει, να τον δέχεστε σαν απεσταλμένο του Θεού, με την ενδόμυχη διερώτηση: ''Τί θέλει ο Κύριος να κάνω μ' αυτό ή γι' αυτό το πρόσωπο;''. Όλους να τους τιμάτε σαν εικόνες του Κυρίου και να τους αντιμετωπίζετε με αγάπη, καλοσύνη και ευνοϊκή διάθεση. (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος)
  • Κάθε ώρα, περίμενε τον θάνατό σου και την παρουσία του Χριστού και λέγε: ''Τώρα θα αγωνιστώ για την ψυχή μου, γιατί ως το βράδυ, μπορεί να πεθάνω''. Και όταν φτάσει το βράδυ, σκέψου: ''Μήπως πεθάνω αυτήν ακριβώς την νύχτα; Μήπως με επισκεφτεί ξαφνικά ο θάνατος; Δεν είναι πιθανό να πέσει πάνω μου κάποιο δέντρο ή να γκρεμιστεί το ασκητήριό μου και να με πλακώσει ή να πάθω μια αιφνίδια συγκοπή και να χαθώ σαν το λουλούδι, που μαραίνεται και πέφτει;... Όπως το χορτάρι ξεραίνεται, έτσι θα πεθάνω, χωρίς να αφήσω πίσω ούτε ίχνος της παρουσίας μου. Μόνο ο Θεός ξέρει που θα βρεθώ τότε, γιατί Εκείνος είναι που θα κρίνει τον καθένα ανάλογα με τα έργα του και θα αποφανθεί αλάθητα και αμετάκλητα, για το που θα τον τοποθετήσει...''. Έτσι να σκέφτεσαι καθημερινά και να μην ανησυχείς για τίποτε άλλο, παρά μόνο για τις αμαρτίες σου. Μ' αυτόν τον τρόπο, η ψυχή σου θα φτάσει στην ταπείνωση και την συντριβή, θα αισθάνεσαι σαν ένας άθλιος αμαρτωλός και θα χύνεις ακατάπαυστα ποταμούς δακρύων... (Όσιος Παϊσιος Βελιτσκόφσκυ)
  • Δεν πρέπει να παραμένουμε νωθροί, αφήνοντάς τα όλα στον Θεό, αλλά επίσης δεν πρέπει να νομίζουμε, ότι μόνη μας, χωρίς την βοήθεια του Θεού, μπορούμε να κάνουμε τίποτα το καλό. (Άγιος Ιωάννης του Τομπόλσκ)
  • Θα πρέπει να αναγνωρίσεις πως είσαι καταδικασμένος στην κόλαση για αιώνια βάσανα και από αυτή την αναγνώριση, θα γεννηθούν στην καρδιά σου τόσο ακαταμάχητες και ισχυρές κραυγές προσευχής, που σίγουρα θα κάμψουν το Θεό και θα σε ελεήσει και θα σε οδηγήσει στον παράδεισο παρά στην κόλαση. (ΆγιοςΙγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Όποιος νομίζει πως είναι απαθής, ποτέ δεν πρόκειται να καθαρθεί από τα πάθη. Όποιος νομίζει πως είναι γεμάτος Θεία Χάρη, ποτέ δεν θα λάβει τη Χάρη. Όποιος νομίζει πως είναι Άγιος, ποτέ δεν θα γίνει άξιος της αγιότητας. Και γενικά όποιος αποδίδει πνευματικά κατορθώματα, αρετές, ικανότητες και Θεία χαρίσματα στον εαυτόν του, απατώντας και τέρποντάς τον μ' αυτή τη ''γνώμη'', κλείνει την θύρα της ψυχής του και στα πνευματικά κατορθώματα και στις Χριστιανικές αρετές και στη Θεία Χάρη, ανοίγοντάς την διάπλατα στο μίασμα της αμαρτίας και στους δαίμονες. Καμμία προοπτική πνευματικής προκοπής δεν έχουν οι μολυσμένοι με τέτοια ''γνώμη''. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Να λες μέσα σου, με όλη σου την καρδιά: ''Ο Κύριος είναι τα πάντα για μένα. Εγώ δεν είμαι τίποτα. Είμαι αδύναμος και τιποτένιος. ''Χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν'' (Ιωάν. 15,5), είπε ο ίδιος ο Κύριος. Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε: ''Εγώ είμαι το παν για σένα''. Αυτό πρέπει να το πιστεύεις κάθε στιγμή της ζωής σου ακράδαντα και να καταφεύγεις στον Κύριο, για το καθετί. Να πιστεύεις, πως θα λάβεις απ' Αυτόν, ο,τιδήποτε είναι απαραίτητο για την σωτηρία σου, αλλά και γι' αυτήν την πρόσκαιρη ζωή σου. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
  • Ω, πόσο πικρές και προσβλητικές Σου είναι οι αμαρτίες μου, Χριστέ μου, Θεέ και Σωτήρα μου! Δέχτηκες ραπισμούς, μαστιγώσεις, εμπτυσμούς. Στο κεφάλι Σου φόρεσαν ακάνθινο στεφάνι, Σταυρώθηκες στο Σταυρό για χάρη μου. Κρεμάστηκες στο Σταυρό, υπόφερες απίστευτα βάσανα, για να με σώσεις, από τα πικρά και αβάσταχτα βάσανα της κολάσεως. Θα έπρεπε πιο συχνά να φέρνω στον νου μου, αυτή Σου την αυτοθυσία και τα πάθη Σου, για να μην αμαρτάνω, αλλά να επιδίδομαι με ζήλο στην αρετή, να Σε αγαπάω με όλη μου την καρδιά, να τηρώ τις σωτήριες εντολές Σου. (ΆγιοςΙωάννηςτηςΚροστάνδης)
  • Η σκέψη του ανθρώπου έχει την μεγαλύτερη επίδραση στην κατάσταση και στις ροπές της καρδιάς και των έργων του. Επομένως, για να διατηρείται η καρδιά καθαρή, πρέπει να εξαγνίζεις την σκέψη σου με την προσευχή, με την μελέτη της Αγίας Γραφής και των κειμένων των Αγίων Πατέρων, κσθώς και με την βεβαιότητα, πως οι εγκόσμιες απολαύσεις είναι πρόσκαιρες και φθαρτές και σύντομα εξαφανίζονται. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
  • Δεν πρέπει να κοιτάζουμε με κατάπληξη και κακία, τις διάφορες αμαρτίες, αδυναμίες και πάθη των ανθρώπων. Όλα αυτά είναι ξελογιάσματα των ανθρώπων από παλιά, είναι αδυναμίες όλου του ανθρωπίνου γένους. Οι άνθρωποι δεν μπορούν από μόνοι τους, να απαλλαγούν απ' αυτά. Ήταν απαραίτητος ένας Σωτήρας. Όχι μεσίτης, ούτε άγγελος, αλλά ο ίδιος ο Κύριος σαρκωμένος. Γι' αυτό πρέπει να περιφρονούμε τα ανθρώπινα πάθη, ακόμα και αν στρέφονται εναντίον μας π.χ. κακία φθόνος κ.ά. Δεν πρέπει να οργιζόμαστε εναντίον εκείνων που έχουν υποκύψει στα πάθη αυτά, αλλά να τους φερόμαστε με καλοσύνη. Να τους βλέπεις όλους σαν εικόνες Θεού και να τους φέρεσαι με απλότητα, με σεβασμό. Πρέπει να προσπαθούμε να τους πείσουμε με τα λόγια, με προσευχή, όπως έκανε ο Κύριος και οι Άγιοι, για τους εχθρούς τους. Εδώ έγκειται η σοφία του Χριστινανού... (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
  • Τον αλαζόνα, μοχθηρό και υπερήφανο άνθρωπο, να τον βλέπεις σαν τον άνεμο. Μην προσβάλλεσαι από την κακία, την υπερηφάνεια και την μοχθηρία του. Φρόντισε να παραμείνεις ειρηνικός. Ο εχθρός προσπαθεί, να σε εκνευρίσει, εξάπτοντας τα ανθρώπινα πάθη σου ή βάζοντας στην καρδιά σου καχυποψία και φαντασίες. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
  • Μην κοιτάζεις τον άνθρωπο και κυρίως τον Χριστιανό, με κανέναν άλλο τρόπο, παρά μόνο ως υιό Θεού. Να τον δεχτείς ως υιό Θεού, να συνομιλήσεις μαζί του και να του φερθείς, όπως θα φερόσουνα σε υιό Θεού. (ΆγιοςΙωάννηςτηςΚροστάνδης)
  • Δεν υπάρχει πιο δύσκολο πράγμα, από το να εξηγήσει κανείς τα πνευματικά πράγματα σε ανθρώπους που σκέπτονται και κρίνουν μόνο κατά τη σάρκα! (Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)
  • Μην νοιάζεσαι, αν σε σέβονται και σε αγαπούν οι άνθρωποι, αλλά αν είσαι άξιος απέναντι στον Θεό και η συνείδησή σου, δεν σε μέμφεται για αμαρτίες. (Άγιος Αλέξιος Μετσώφ)
  • Κάθε μέρα ετοιμάσου για πειρασμούς και θλίψεις, για κάθε είδους προσβολές, συκοφαντίες και τα παρόμοια. Μάθε ότι έτσι έρχεται σε σένα το έλεος του Θεού. Για την υπομονή σε όλα θα σταθείς στην τάξη των μαρτύρων και χωρίς άλλους αγώνες θα αξιωθείς της Βασιλείας των Ουρανών. (ΆγιοςΣεραφείμΡομάντσιωφτηςΜονήςΓκλινσκ)
  • Αν οι αμαρτίες του αδελφού σου σ' ενοχλούν και δεν μπορείς να βρεις την ειρήνη της ψυχής σου, θυμήσου τα εξής: α) Αν οι αμαρτίες του αδελφού σου που θέλεις να διορθώσεις σ' ενοχλούν, σ' εκνευρίζουν και χάνεις την ειρήνη σου, τότε αμαρτάνεις και εσύ. Η αμαρτία δεν διορθώνεται με την αμαρτία, αλλά με την ταπείνωση β) Ο ζήλος που θέλει από μόνος του να καταστρέψει όλα τα κακά, είναι από μόνος του ένα μεγάλο κακό γ) Μέσα στο μάτι σου υπάρχει ένα μεγάλο δοκάρι και εσύ προσέχεις το κάρφος στο μάτι του αδελφού σου δ) Υπάρχουν ατέλειες που είναι αναπόφευκτες και άλλες, που μπορεί να είναι ευεργετικές. Το καλό δοκιμάζεται από το κακό ε) Το παράδειγμα της μακροθυμίας του Θεού, πρέπει να χαλιναγωγήσει την ανυπομονησία μας, που μας στερεί την ειρήνη στ) Το παράδειγμα του ίδιου του Κυρίου μας Ιησού Χριστού μας φανερώνει, με πόση ταπείνωση και καρτερία πρέπει να υπομένουμε την ανθρώπινη αμαρτία. Αν δεν έχουμε κάποια θέση ευθύνης έναντι των άλλων, πρέπει να αντιμετωπίζουμε την αμαρτία τους με συμπάθεια ζ) Κάθε άνθρωπος καταδικάζει εκείνες τις αμαρτίες των άλλων, για τις οποίες κατηγορείται ο ίδιος και η) Για τις πράξεις των άλλων δεν υπάρχει τίποτα άλλο που να μας ηρεμεί περισσότερο, όσο η σιωπή, η προσευχή και η αγάπη... (Στάρετς Ιωσήφ)
  • Να θυμάσαι πάντα την αιώνια Κρίση και να μην ξεχνάς ότι θα πεθάνεις. Έτσι, δεν θα υπάρξει ενοχή στην ψυχή σου. (Αββάς Ευάγριος)
  • Η μνήμη σου ας είναι για πάντα στην Βασιλεία των Ουρανών και γρήγορα θα Την κληρονομήσεις. (ΑββάςΥπερέχιος)
  • Μπορεί να πει κάποιος: «Πώς είναι δυνατόν να μην στενοχωρηθώ αν έχω ανάγκη από ένα πράγμα και δεν μου το δίνουν; Αφού το έχω ανάγκη»; Ούτε τότε δεν δικαιολογείται να κατηγορεί κανέναν ή να θλίβεται. Αλλά, αν πράγματι έχει ανάγκη από κάτι, καθώς λέει και δεν του το δίνουν, πρέπει να σκέπτεται: Ο Χριστός ξέρει καλύτερα από μένα αν πρέπει να ανακουφιστώ και Αυτός θα συμπληρώσει την έλλειψη αυτού του πράγματος ή αυτής της τροφής». Οι Ισραηλίτες, έφαγαν το μάννα στην έρημο 40 χρόνια. Και το μεν μάννα ήταν ένα είδος, γινόταν όμως στον καθένα ό,τι είχε ανάγκη. Σ' αυτόν που είχε ανάγκη από γλυκό, γινόταν γλυκό. Σ' αυτόν που είχε ανάγκη από αλμυρό, γινόταν αλμυρό. Και μ' ένα λόγο, γινόταν για τον καθένα ό,τι ταίριαζε στην ιδιοσυγκρασία του (Σοφία Σολομώντος 16,21). Έτσι λοιπόν, αν έχει κάποιος ανάγκη από αυγό, και δεν του δίνουν παρά λάχανο, πρέπει να πει με τον λογισμό του: «Αν ήταν για το συμφέρον μου, οπωσδήποτε θα μου το έστελνε ο Θεός. Πλην όμως και το ίδιο αυτό το λάχανο, μπορεί να το κάνει για χάρη μου θρεπτικό σαν αυγό ο Θεός». Και είμαι βέβαιος ότι στα μάτια του Θεού, αυτό ισοδυναμεί με μαρτύριο. (Αββάς Δωρόθεος)
  • Ο καθένας ωφελείται ή βλάπτεται, ανάλογα από την ίδια την (πνευματική) κατάστασή του. Ο καθένας μπορεί να ωφεληθεί ή να ζημιωθεί από το καθετί, ανάλογα από την κατάστασή του. Για παράδειγμα συμβαίνει να στέκεται κανείς κάπου νύχτα και περνάνε από μπροστά του 3 άνθρωποι. Και βάζει ο ένας στον νου του, ότι στέκεται εκεί, για να πάει να πορνεύσει. Ο άλλος τον θεωρεί κλέφτη και ο τρίτος σκέπτεται, ότι έχει φωνάξει έναν φίλο του από το διπλανό σπίτι και τον περιμένει, για να πάνε να προσευχηθούν. Να λοιπόν και οι 3 είδαν τον ίδιο άνθρωπο στον ίδιο τόπο και όμως δεν έκαναν γι' αυτόν και οι 3 την ίδια σκέψη, αλλά ο καθένας (σκέφτηκε) ανάλογα με την πνευματική του κατάσταση. Γιατί όπως υπάρχουν οργανισμοί αδύναμοι και φιλάσθενοι και κάθε τροφή που παίρνουν και αν ακόμα είναι ωφέλιμη, την μεταβάλλουν σε αρρώστια, έτσι και η ψυχή που υποφέρει από πνευματική καχεξία, βλάπτεται από το καθετί. Και αν ακόμα πρόκειται για κάτι ωφέλιμο, αυτή βλάπτεται. Ας υποθέσουμε, ότι έχουμε ένα δοχείο με μέλι και του βάζουμε μέσα ένα κομμάτι αψιθιά (είδος πικρού βοτάνου). Δεν καταστρέφει το μικρό εκείνο κομμάτι, όλο το δοχείο με το μέλι; Δεν κάνει όλο το μέλι πικρό; Το ίδιο κάνουμε και εμείς. Βγάζουμε λίγη από την πικράδα μας και εξαφανίζουμε το καλό του πλησίον, βλέποντάς τον ανάλογα με την κατάστασή μας και αλλοιώνοντάς το ανάλογα με την πνευματική καχεξία μας. Όσοι όμως είναι πνευματικά δυνατοί, μοιάζουν με εκείνον που έχουν σώμα εύρωστο. Αυτός και αν ακόμα φάει κάτι βλαβερό, το μεταβάλλει ανάλογα με την κράση του σε θρεπτικό συστστικό και δεν τον βλάπτει, ούτε και αυτή η κακή τροφή. Για παράδειγμα ο χοίρος έχει σώμα γερό. Η τροφή του είναι ξυλοκέρατα, κουκούτσια από τον φοίνικα και λάσπη. Και όμως, επειδή έχει γερό σώμα και αυτού του είδους την τροφή την μεταβάλλει σε θρεπτικά συστατικά. Έτσι και εμείς αν έχουμε καλές αρχές και καλή πνευματική κατάσταση, μπορούμε από το καθετί και αν ακόμα δεν είναι ωφέλιμο, να ωφελούμαστε. (ΑββάςΔωρόθεος)