Περί φιλότιμου

  • Φιλότιμο είναι το ευλαβικό απόσταγμα της καλωσύνης· η πολύ-πολύ ευγνώμων αγάπη που είναι όλο καλωσύνη και ταπείνωση. Είναι η λαμπικαρισμένη αγάπη του ταπεινού ανθρώπου που δεν βάζει καθόλου τον εαυτό του σε ό,τι κάνει και η καρδιά του είναι γεμάτη πνευματική λεπτότητα, ευαισθησία και ευγνωμοσύνη προς τον Θεό και προς τις εικόνες του Θεού, τους συνανθρώπους του. Σε τούτη την ζωή, οι φιλότιμοι τα πληρώνουν όλα, αλλά λαμβάνουν και την βοήθεια του Θεού και στην άλλη ζωή θα έχουν μεγάλο μισθό. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Ό,τι γίνεται πέρα από καθήκον και υποχρέωση, χωρίς να ζητηθεί, από ανιδιοτελή αγάπη, αυτό είναι το φιλότιμο. Να έχετε φιλότιμο και να μην εκμεταλλεύεστε την καλοσύνη των άλλων. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Είναι φοβερό πως ενεργεί στους φιλότιμους η αγάπη του Θεού! Ο φιλότιμος βομβαρδίζεται από ευλογία, ενώ ο γκρινιάρης γεννά κακομοιριά. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Το φιλότιμο έχει και διάκριση και ευαισθησία και αρχοντιά... Όλα τα έχει... Ο φιλότιμος, κουτός δεν είναι· αδικημένος μπορεί να είναι, αλλά έχει τον Χριστό μέσα του, γιατί ο πιο αδικημένος, είναι ο Χριστός. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Ο φιλότιμος άνθρωπος έχει ειλικρίνεια, δεν υπολογίζει τον εαυτόν του, είναι απλός έχει ταπείνωση. Όποιος έχει φιλότιμο δεν αντιδρά, όταν του ζητούν βοήθεια, ούτε λέει πόσο δουλεύει. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Υπάρχουν άνθρωποι που από το φιλότιμο που έχουν, αμέσως καταλαβαίνουν τι βοηθάει και τι ευχαριστεί τον άλλον, με την καλή έννοια, γιατί σκέφτονται συνέχεια τον άλλον και όχι τον εαυτόν τους. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Ο Θεός δεν κάνει προκομμένους και ανεπρόκοπους ανθρώπους, αλλά όποιος δεν έχει φιλότιμο, όποια ζωή και αν ακολουθήσει (την έγγαμη ή την μοναχική), ανεπρόκοπος θα είναι. Ενώ ο φιλότιμος προκόβει όπου και αν βρεθεί, επειδή η Θεία Χάρη βρίσκεται μαζί του. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Μόνο ό,τι γίνεται από φιλότιμο έχει αξία στην πνευματική ζωή. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Αν έχουμε λίγο φιλότιμο, δεν θα χάσουμε τον Παράδεισο. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Παλιά, τί φιλότιμο είχαν οι άνθρωποι! Μου έλεγαν οι γονείς μου, ότι ένας Αυστριακός βιομήχανος, που ήταν στα Άδανα, γλύτωσε τον πατέρα μου από τους Τούρκους. Μετά χρεωκόπησε ο καημένος και το θεωρούσε προσβολή, να καθήσει στα Άδανα, αλλά ούτε ήθελε να γυρίσει στην Αυστρία. Τότε ο πατέρας μου, που δεν είχε ξεχάσει ποτέ, ότι του είχε σώσει την ζωή, τον πήρε στο σπίτι στα Φάρασα και τον γηροκόμησαν. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Σήμερα οι πιο πολλοί δεν στερούνται, γι' αυτό δεν έχουν φιλότιμο. Αν δεν κοπιάζει κανείς, δεν μπορεί να εκτιμήσει και τον κόπο των άλλων. Τι νόημα έχει λ.χ. να ζητάς επάγγελμα άνετο, να βγάζεις χρήματα (άφθονα) και μετά να ζητάς ταλαιπωρία; Οι Σουηδοί, που παίρνουν για όλα επίδομα από το κράτος και δεν κοπιάζουν, γυρίζουν στους δρόμους. Κοπιάζουν για τον αέρα, νιώθουν άγχος, γιατί έχουν εκτροχιαστεί πνευματικά, όπως οι ρόδες, που όταν βγουν από τον άξονα, τρέχουν στον δρόμο χωρίς σκοπό και καταλήγουν στον γκρεμό. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Όποιος δεν έχει φιλότιμο, θυσία, θα έχει ή κοσμική χαρά ή κοσμική στενοχώρια. Αγαλλίαση πνευματική δεν μπορεί να νοιώσει. (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
  • Σιγά-σιγά χάνεται τελείως ο σεβασμός (και το φιλότιμο). Έρχονται στο Καλύβι νέα παιδιά και τα περισσότερα κάθονται με το ένα πόδι πάνω στο άλλο και οι γέροι, δεν έχουν που να καθίσουν. Αλλά, ενώ βλέπουν ότι τα κούτσουρα είναι πιο πέρα, βαριούνται να πάνε δύο βήματα να τα μεταφέρουν, για να καθίσουν. Πρέπει εγώ να τα φέρω. Και ενώ με βλέπουν που τα κουβαλάω, δεν έρχονται να τα πάρουν. Νερό θέλουν να πιούν και δεν πηγαίνουν μόνα τους να πάρουν. Πρέπει εγώ να τους φέρω και δεύτερο κύπελλο. Όχι, αλήθεια, μου κάνει εντύπωση· κοτζάμ παλληκάρια· έρχονται παρέα τριάντα άτομα, με βλέπουν να φέρνω μια κάσα λουκούμια και ένα μπετόνι νερό, να κουβαλώ και τα κύπελλα, για να τους βολέψω, να κουτσαίνω και να μην κουνιούνται και να σηκώνεται να με βοηθήσει ένας ταξίαρχος, που έχει μπαρουτοκαπνιστεί. Νομίζουν, ότι όπως πάνε σε ένα εστιατόριο ή σε ένα ξενοδοχείο και πάει το γκαρσόν, έτσι και στο Καλύβι θα έρθει το γκαρσόν. Πέντε-έξι φορές έχω κάνει το εξής: κάνω τον κόπο, φέρνω το νερό και το χύνω μπροστά τους. «Εγώ να σας φέρω το νερό, παλληκάρια, τους λέω, αλλά δεν σας βοηθάει αυτό!...». (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Την άλλη φορά ήρθε εδώ να με δει ένας οικογενειάρχης. Τον είδα και χωριστά, τον είδα και με την γυναίκα του και με τα παιδιά του. Μετά από δυό - τρεις μέρες ξαναήρθε. Εκείνη την ώρα έβλεπα κάποιον άλλον και έξω περίμενε μια κοπέλα που είχε έρθει αεροπορικώς από την Αθήνα, για να με ρωτήσει για ένα θέμα που την απασχολούσε. «Μπορώ να απασχολήσω τον Γέροντα για πέντε λεπτά;», της είπε και εκείνη του έδωσε την σειρά της. Περίμενε μιάμιση ώρα, για να βγει ο κύριος που της ζήτησε να του δώσει την σειρά της μόνο για .. πέντε λεπτά. Όταν βγήκε, είχε έρθει η ώρα να φύγει για το αεροδρόμιο, οπότε η καημένη μου είπε: «Δώσε μου την ευχή σου, Πάτερ, ήρθα από την Αθήνα, να σε συμβουλευτώ για ένα πρόβλημα που έχω, αλλά τώρα δεν προλαβαίνω• είχα πάρει άδεια από την δουλειά μου για λίγες ώρες και πρέπει να φύγω, για να μην χάσω το αεροπλάνο». Ε, πώς να την ξεχάσω αυτήν την ψυχή! Τελικά μόνο με τον αρχοντικό τρόπο βοηθιέται ο άνθρωπος από τον Θεό. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Οι φιλότιμοι και ευαίσθητοι αδικούνται εκουσίως από τις παραχωρήσεις που κάνουν από αγάπη στους άλλους ή από την πονηριά των άλλων, αλλά ποτέ δεν περιμένουν, ούτε επιδιώκουν να δικαιωθούν σ' αυτήν την μάταιη ζωή. Σε τούτη την ζωή οι φιλότιμοι τα πληρώνουν όλα, αλλά λαμβάνουν και την βοήθεια του Θεού και στην άλλη ζωή θα έχουν μεγάλο μισθό. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Οι Φαρασιώτες, όταν αρρώσταιναν, δεν έτρεχαν αμέσως στον Χατζεφεντή (Άγιο Αρσένιο τον Καππαδόκη) να τους θεραπεύσει. Υπέμεναν πρώτα τους πόνους, όσο μπορούσαν, ανάλογα με το φιλότιμο και την υπομονή τους, διότι θεωρούσαν ευλογία να υποφέρουν. «Ας βασανίσω και εγώ, έλεγαν, λίγο την ψυχή μου για τον Χριστό, αφού ο Χριστός βασανίστηκε πολύ, για να με σώσει». Και όταν πια έβλεπαν, ότι πήγαιναν πίσω οι δουλειές τους και ταλαιπωρούνταν η οικογένειά τους, τότε πήγαιναν στον Χατζεφεντή να τους θεραπεύσει. Βλέπεις τι φιλότιμο είχαν! (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
  • Η ανοχή και η αγάπη κάνουν τον αναιδή πιο αναιδή και τον φιλότιμο πιο φιλότιμο. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Αν δεν εκτιμάς αυτά που σε έδωσε ο Κύριος, θα σου τα πάρει πίσω. (Άγιος Γαβριήλ ο δια Χριστόν Σαλός)
  • Δεν υπάρχει φιλότιμο σήμερα. Οι άνθρωποι είναι τυφλοί. Δεν βλέπουν πέρα από τον εγωισμό και την σάρκα τους. Δεν βλέπουν γύρω τους την Πανσοφία και την Παντοδυναμία του Θεού. (Παναγόπουλος)
  • Το ''πολύ'' (αδιάκριτο) φιλότιμο είναι βλακεία.
  • Ο άνθρωπος χωρίς φιλότιμο είναι τιποτένιος. Το φιλότιμο είναι εκείνος ο μοχλός, με τον οποίο μπορεί κανείς να μετατοπίσει την γη.
  • Στον αφιλότιμο άνθρωπο, φιλότιμος μην είσαι, γιατί γελά και παίζει σε και βλάκα θεωρείσαι.
  • Ο φιλότιμος πάντα την πληρώνει.
  • Από τότε που βγήκε το ''συγγνώμη'', χάθηκε το φιλότιμο.