Περί κεκοιμημένων

  • ΚαιεχωρίσθησανοιυιοίΙσραήλαπόπαντόςυιούαλλοτρίουκαιέστησανκαιεξηγόρευσανταςαμαρτίαςαυτώνκαιταςανομίαςτωνπατέρωναυτών. [Οι Ισραηλίτες, απεχωρίστησαν από όλους τους άλλους ξένους λαούς και όρθιοι εξομολογούνταν τις δικές τους αμαρτίες, όπως και τις παρανομίες των προγόνων τους.] (Νεεμίας 9,2)
  • Κύριοςέκτισενεκγηςάνθρωπονκαιπάλιναπέστρεψεναυτόνειςαυτήν. [Ο Κύριος έπλασε το σώμα του ανθρώπου από την γη και πάλι διέταξε να επιστρέψει αυτό στην γη.] (ΣοφίαΣειράχ 17,1)
  • Μου λέει ο λογισμός ότι μόνον το δέκα τοις εκατό από τους υπόδικους νεκρούς βρίσκονται σε δαιμονική κατάσταση και εκεί που είναι, βρίζουν τον Θεό, όπως οι δαίμονες. Δεν ζητούν βοήθεια, αλλά και δεν δέχονται βοήθεια. Γιατί, τι να τους κάνει ο Θεός; Σαν ένα παιδί που απομακρύνεται από τον πατέρα του, σπαταλάει όλη την περιουσία του και από πάνω βρίζει τον πατέρα του. Ε, τι να το κάνει αυτό ο πατέρας του; Οι άλλοι όμως υπόδικοι, που έχουν λίγο φιλότιμο, αισθάνονται την ενοχή τους, μετανοούν και υποφέρουν για τις αμαρτίες τους. Ζητούν να βοηθηθούν και βοηθιούνται θετικά με τις προσευχές των πιστών. Τους δίνει δηλαδή ο Θεός μια ευκαιρία, τώρα που είναι υπόδικοι, να βοηθηθούν μέχρι να γίνει η Δευτέρα Παρουσία. Και όπως σ' αυτήν την ζωή, αν κάποιος είναι φίλος με τον βασιλιά, μπορεί να μεσολαβήσει και να βοηθήσει έναν υπόδικο, έτσι και αν είναι κανείς «φίλος» με τον Θεό, μπορεί να μεσολαβήσει στον Θεό με την προσευχή του και να μεταφέρει τους υπόδικους νεκρούς από την μια «φυλακή» σε άλλη καλύτερη, από το ένα «κρατητήριο» σε ένα άλλο καλύτερο. Ή ακόμη μπορεί να τους μεταφέρει και σε «δωμάτιο» ή σε «διαμέρισμα». (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Το καλύτερο από όλα τα μνημόσυνα που μπορούμε να κάνουμε για τους κεκοιμημένους, είναι η προσεκτική ζωή μας, ο αγώνας που θα κάνουμε, για να κόψουμε τα ελαττώματά μας και να λαμπικάρουμε την ψυχή μας. Γιατί η δική μας ελευθερία από τα υλικά πράγματα και από τα ψυχικά πάθη, εκτός από την δική μας ανακούφιση, έχει ως αποτέλεσμα και την ανακούφιση των κεκοιμημένων προπάππων όλης της γενιάς μας. Οι κεκοιμημένοι νιώθουν χαρά, όταν ένας απόγονός τους είναι κοντά στον Θεό. Αν εμείς δεν είμαστε σε καλή πνευματική κατάσταση, τότε υποφέρουν οι κεκοιμημένοι γονείς μας, ο παππούς μας, ο προπάππους μας, όλες οι γενεές. «Δες τί απογόνους κάναμε!», λένε και στενοχωριούνται. Αν όμως είμαστε σε καλή πνευματική κατάσταση, ευφραίνονται, γιατί και αυτοί έγιναν συνεργοί να γεννηθούμε και ο Θεός κατά κάποιον τρόπο υποχρεώνεται να τους βοηθήσει. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Τα μνημόσυνα είναι ο καλύτερος δικηγόρος για τις ψυχές των κεκοιμημένων. Έχουν την δυνατότητα και από την κόλαση να βγάλουν την ψυχή. Και εσείς σε κάθε Θεία Λειτουργία, να διαβάζετε κόλλυβο για τους κεκοιμημένους. Στον κόσμο μερικοί βαριούνται να βράσουν λίγο σιτάρι και πηγαίνουν στην Εκκλησία σταφίδες, κουραμπιέδες, κουλουράκια, για να τα διαβάσουν οι ιερείς. Και βλέπεις, εκεί στο Άγιον Όρος κάτι γεροντάκια τα καημένα, σε κάθε Θεία Λειτουργία κάνουν κόλλυβο και για τους κεκοιμημένους και για τον Άγιο που γιορτάζει, για να έχουν την ευλογία του. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Ας μην ασχολούμαστε να στολίζουμε τους τάφους και να περιβάλλουμε τους νεκρούς μας με σάβανα. Τα καλύτερα σάβανα γι΄αυτούς είναι η ελεημοσύνη που θα κάνουμε, για να αναπαύσει ο καλός Θεός τις ψυχές τους. Αν κάποιος δώσει ελεημοσύνη και βοηθήσει κάποιον και του πει: ''Πάρτα αυτά για την ψυχή του τάδε'' και εκείνος θα του πει: ''Ο Θεός να τον συγχωρέσει, να αγιάσουν τα κόκκαλά του!''. Κάνουν δηλαδή καρδιακή προσευχή και αυτό είναι που βοηθάει πολύ τους κεκοιμημένους. (ΆγιοςΠαϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Όπως ανακουφίζουμε τους φυλακισμένους με αναψυκτικά κ.λπ. που τους πηγαίνουμε, έτσι και τους νεκρούς τους ανακουφίζουμε με τις προσευχές και τις ελεημοσύνες που κάνουμε για την ψυχή τους. Οι προσευχές των ζώντων για τους κεκοιμημένους, τα μνημόσυνα και τα κόλλυβα, είναι η τελευταία ευκαιρία που δίνει ο Θεός στους κεκοιμημένους να βοηθηθούν, μέχρι να γίνει η τελική Κρίση. Μετά την δίκη, δεν θα υπάρχει πλέον δυνατότητα να βοηθηθούν. Ο Θεός θέλει να βοηθήσει τους κεκοιμημένους, γιατί πονάει για την σωτηρία τους, αλλά δεν το κάνει, γιατί έχει αρχοντιά. Δεν θέλει να δώση δικαίωμα στον διάβολο να πει: «Πώς τον σώζεις αυτόν, ενώ δεν κοπίασε;». Όταν όμως εμείς προσευχόμαστε για τους κεκοιμημένους, Του δίνουμε το δικαίωμα να επεμβαίνει. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Οι κεκοιμημένοι αδελφοί μας περιμένουν τις προσευχές μας, όπως οι φυλακισμένοι τις επισκέψεις των συγγενών τους. (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
  • Είναι πολύ λυπηρό, οι άνθρωποι που ζούνε αμαρτωλή ζωή, να προσθέτουν συνέχεια βάρος στις ψυχές των κεκοιμημένων της γενιάς τους, διότι αισθάνονται ένοχο τον εαυτό τους, που έγιναν αιτία να γεννηθούν αυτοί οι άνθρωποι και να ζουν απομακρυσμένοι από τον Θεό και να τους περιμένει η αιώνια κόλαση, μετά από την μικρή κόλαση ετούτης της ζωής, που ζούνε στην αμαρτία. (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
  • Ο Θεός συγκινείται περισσότερο όταν προσευχόμαστε για τους κεκοιμημένους, παρά για τους ζωντανούς ανθρώπους. (ΆγιοςΠαϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Έχω υπ' όψιν μου γεγονότα, που μαρτυρούν πόσο οι κεκοιμημένοι βοηθιούνται με την προσευχή πνευματικών ανθρώπων. Κάποιος ήρθε στο Καλύβι και μου είπε με κλάματα: «Γέροντα, δεν έκανα προσευχή για κάποιον γνωστό μου κεκοιμημένο και μου παρουσιάστηκε στον ύπνο μου. "Είκοσι μέρες, μου είπε, έχεις να με βοηθήσεις· με ξέχασες και υποφέρω". Πράγματι, μου λέει, εδώ και είκοσι μέρες είχα ξεχαστεί με διάφορες μέριμνες και ούτε για τον εαυτό μου δεν προσευχόμουν''. (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
  • Το να βρεθεί ο κεκοιμημένος κατά την εκταφή άλειωτος, δεν είναι πάντα αιτία κάποια αμαρτία. Μπορεί να οφείλεται και σε φάρμακα που έπαιρνε ή στο χώμα του νεκροταφείου. Όπως και να είναι όμως, όταν κάποιος βγει άλειωτος, εξιλεώνεται κάπως με το ρεζίλεμα που παθαίνει μετά τον θάνατό του. (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
  • Και μόνο ένα κερί να ανάψουμε για την ψυχή κάποιου κεκοιμημένου, βοηθιέται πολύ. Τους κεκοιμημένους, πάντοτε να τους θυμόμαστε και να ευχόμαστε γι΄αυτούς. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Όταν μνημονεύω ονόματα κεκοιμημένων ανθρώπων, λέω για παράδειγμα Σπυρίδωνος, αλλά λέω και όλοι οι Σπυρίδωνες, λέω Αλεξάνδρου, αλλά λέω και όλοι οι Αλέξανδροι. Αφού πάει που πάει το λεωφορείο, ας μην πάει άδειο... (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Μην αρνείσαι να προσφέρεις λάδι και να ανάβεις κεριά στον τάφο του κεκοιμημένου, επικαλούμενος Χριστόν τον Θεό και αν ακόμα ο κεκοιμημένος τελείωσε ευσεβώς την ζωή του και τοποθετήθηκε στον Ουρανό. Γιατί αυτά είναι ευπρόσδεκτα από τον Θεό και προσκομίζουν μεγάλη την ανταπόδοσή Του, γιατί το λάδι και το κερί είναι θυσία και η Θεία Λειτουργία είναι εξιλέωση. Ενώ η αγαθοεργία φέρνει τελικά προσαύξηση με κάθε αγαθή ανταπόδοση. Ο σκοπός του προσφέροντος, για την ψυχή του κεκοιμημένου, είναι ίδιος με τα όσα κάνει όποιος έχει μικρό παιδί άρρωστο και αδύναμο, για το οποίο προσφέρει στον ιερό ναό κεριά, θυμίαμα και λάδι με πίστη και τα χαρίζει όλα για το παιδί του. Τα κρατάει και τα προσφέρει με τα χέρια του σαν να τα κρατάει και να τα προσφέρει το ίδιο το παιδί, όπως ακριβώς δηλαδή γίνεται, όταν στο βάπτισμα αποκηρύσσεται ο σατανάς από τον ανάδοχο για λογαριασμό του νηπίου. Παρομοίως πρέπει να θεωρείται και όποιος πέθανε πιστός στον Κύριο, ότι κρατάει και προσφέρει τα κεριά και το λάδι και όλα όσα προσφέρονται για την λύτρωσή του. Έτσι με την Χάρη του Θεού η προσπάθεια που γίνεται με πίστη δεν θα πάει χαμένη. (Μέγας Αθανάσιος)
  • Θέλεις να τιμήσεις τον άνθρωπό σου που έφυγε από τον μάταιο αυτόν κόσμο; Αντί για θρήνους και περιττά στεφάνια, κάνε ευεργεσίες, ελεημοσύνες, λειτουργίες. Αυτή είναι η καλύτερη και πιο φωτεινή τιμή και βοήθεια για την ψυχή που μετέστη. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Αν αγαπούσες πραγματικά αυτόν που πέθανε (εν μετανοία), θα έπρεπε να χαίρεσαι και να ευφραίνεσαι, διότι απαλλάχτηκε από τις τρικυμίες της παρούσης ζωής και να λάβει Ουράνια και αιώνια δόξα. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Ας μην κλαίμε αυτούς που απλά πέθαναν, αλλά εκείνους που πέθαναν μέσα στον πλούτο τους και δεν σκέφτηκαν να εξασφαλίσουν με τον πλούτο τους κάποια ανακούφιση για τις ψυχές τους... Ας κλαίμε γι' αυτούς, που έζησαν αμαρτωλά και αμετανόητα, όλο το βίο και πέθαναν με βεβαρημένες αμαρτίες. Διότι και ο γεωργός, σαν βλέπει τον σπόρο του του σίτου να σαπίζει στη γη, δεν θρηνεί. Μόλις αρχίζει να σαπίζει, χαίρεται. Η διάλυση είναι η αρχή, για την μέλλουσα σπορά και καρποφορία. Έτσι και εμείς οι Χριστιανοί: ας χαιρόμαστε, τότε που πέφτει η φθαρτή οικία μας, δηλ. που πέφτει το σώμα στον τάφο. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Λέει κάποιος: ''Μπορεί κανείς να μην δακρύζει, στον θάνατο κάποιου αγαπημένου του προσώπου;''. Και εγώ δεν το εμποδίζω αυτό, αλλά εμποδίζω τους κοπετούς, το να θρηνείς υπερβολικά. Δεν είμαι σκληρόψυχος, δεν είμαι ασυγκίνητος. Ξέρω, ότι η φύση, επιθυμεί την καθημερινή συναναστροφή. Δεν είναι δυνατόν να μην λυπάται κανείς. Αυτό άλλωστε το έδειξε και ο Χριστός, που δάκρυσε για τον Λάζαρο. Αυτό και εσύ να κάνεις. Να δακρύσεις, αλλά ήρεμα! Αν έτσι δακρύσεις, δεν δυσπιστείς στην ανάσταση, αλλά και δείχνεις την λύπη σου, για τον χωρισμό όπως ακριβώς κάνεις, αποχαιρετώντας έναν μετανάστη. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Αν δεν είναι παραμύθια η αιώνια ζωή και η ανάσταση των νεκρών, τότε να μην θρηνείς που έφυγε ο δικός σου άνθρωπος. Αν αυτά τα θεωρείς αξιόπιστα, να μην κλαις. Αν θρηνείς και κλαις, τότε πως θα μπορέσεις να πείσεις τον άπιστο, ότι εσύ πιστεύεις; Γιατί όταν κλαίμε για τον θάνατο (κάποιου προσώπου), προδίδουμε την πίστη μας και τους απίστους, τους κάνουμε χειρότερους. Πώς θα συζητήσουμε με κάποιον, για την αθανασία της ψυχής, όταν εμείς θρηνούμε ασταμάτητα και συμπεριφερόμαστε σαν γυναίκα, που σπαρταρά από το κλάμα; (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Το να οδύρεται κανείς για τους κεκοιμημένους, είναι γνώρισμα εκείνων, που δεν έχουν ελπίδα για την άλλη ζωή. Διότι άνθρωπος που δεν γνωρίζει τίποτε για Ανάσταση, αλλά νομίζει, ότι είναι πραγματικός θάνατος ο θάνατος, δικαιολογημένα οδύρεται και θρηνεί και αφόρητα πενθεί γι' αυτούς, σαν να έχουν χαθεί. Εσύ όμως που περιμένεις Ανάσταση, για ποιό λόγο οδύρεσαι; Άρα το να οδύρεται κανείς είναι γνώρισμα εκείνων, που δεν έχουν ελπίδα... (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Τί να πει κανείς, για όσα σατανικά παρατηρούνται γύρω από τον θάνατο και την εκφορά του κεκοιμημένου. Για τους παράλογους θρήνους και τους κλαυθμούς, για την παραφροσύνη στους τάφους, για την σπουδή στα μνήματα, για το πλήθος των γελοίων γυναικών που μοιρολογούν, για τις προλήψεις γύρω από μέρες, πότε αρχίζουν και πότε τελειώνουν...;;; (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Δεν πρέπει να λυπούμαστε για τους κεκοιμημένους· διότι αυτό το πάθος (της λύπης), χαρακτηρίζει μόνο όσους δεν έχουν ελπίδα (στον Κύριο). (ΆγιοςΓρηγόριοςοΝύσσης)
  • Είδα και την ψυχή του πατέρα μου, να κάθεται έξω από ένα απλό σπιτάκι, σαν κελλάκι και του λέω: Πατέρα μου, εσύ που ήσουνα χτίστης, δεν έχτιζες ένα μεγαλύτερο σπίτι να μένεις άνετα, αλλά κάθεσαι σ' ένα τέτοιο σπιτάκι; Τότε μου λέει: Παιδί μου, εσύ με τις προσευχές σου και τις ελεημοσύνες σου, μου έχτισες το σπιτάκι αυτό και το έχω και μένω... (Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης)
  • Για τους γονείς σας που πέθαναν μέσα στην αίρεση, μπορείτε να προσεύχεστε, παραδίνοντάς τους στο άπειρο έλεος του Θεού. Στις Εκκλησιαστικές ακολουθίες, όμως, και στη Θεία Λειτουργία δεν μπορούν να μνημονεύονται. Η Εκκλησία προσεύχεται για τα παιδιά της στον Κύριο, ικετεύοντάς Τον να τα στερεώσει στην ορθή πίστη και να τα καθοδηγήσει στο δρόμο της ευσέβειας. Για τους απίστους, τους αιρετικούς, τους πλανεμένους και γενικά όλους όσοι βρίσκονται έξω από τους κόλπους της, προσεύχεται να επιστρέψουν, γνωρίζοντας τον αληθινό Θεό. Και επειδή δεν μπορούν να επιστρέψουν παρά μόνο εδώ, στη γη και σ' αυτή τη ζωή, η προσευχή της περιορίζεται στους ζωντανούς. Οι κεκοιμημένοι άπιστοι ή αιρετικοί έχουν χάσει οριστικά κάθε δυνατότητα επιστροφής. (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος)
  • Οι προσευχές μας για τους κεκοιμημένους, που γίνονται με πίστη και αγάπη, σημαίνουν πολλά για τον Κύριο. Σκέψου, πως και εσύ ο ίδιος, όταν είσαι δέσμιος της αμαρτίας, προσεύχεσαι στον Κύριο και στην Παναγία Μητέρα Του, με μεγάλη θέρμη και αγωνία. Πόση ανάπαυση νοιώθεις όμως και πόσο ευφραίνεσαι, όταν μετά την προσευχή σου κερδίζεις την άφεση των αμαρτιών και την καρδιακή ειρήνη! Η ψυχή του κεκοιμημένου αδελφού σου, έχει ανάγκη την προσευχή σου τώρα, αφού η ίδια δεν μπορεί πιά να προσευχηθεί αποτελεσματικά. Η ψυχή τότε χρειάζεται την ανάπαυση, την οποία εσύ μπορείς να ζητήσεις με τις θερμές προσευχές σου, σε συνδυασμό με τις ελεημοσύνες και κυρίως με τις Λειτουργίες και τα μνημόσυνα που γίνονται γι' αυτήν. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
  • Ας έχουμε προθυμία να προσευχόμαστε για τους κεκοιμημένους, γιατί ωφελούνται πάρα πολύ, περισσότερο από ότι ωφελούνται οι ζωντανοί. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
  • Να προσεύχεσαι για τους κεκοιμημένους, σαν να βρισκόταν η ίδια η ψυχή σου στην κόλαση, μέσα στις φλόγες, στα βασανιστήρια. Να νοιώθεις τα βάσανά τους με όλη σου την καρδιά και να προσεύχεσαι, όσο πιο πρόθυμα και πιο θερμά μπορείς, ώστε ο Θεός να τους κατατάξει, "εν τόπω φωτεινώ, εν τόπω χλοερώ, εν τόπω αναψύξεως". (ΆγιοςΙωάννηςτηςΚροστάνδης)
  • Θέλεις να τιμήσεις τη μνήμη των δικών σου, που μετέστησαν στην άλλη ζωή; Θυμήσου τους φτωχούς και δείξε τους ενεργή αγάπη. Αυτή είναι το πιο φιλότιμο στεφάνι, το πιο αποτελεσματικό μνημόσυνο. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
  • Με το μνημόσυνο, είναι σαν να βγάζεις στο φως έναν φυλακισμένο να κάνει μια βόλτα. Όμως, αν κάνεις στο όνομά του μια Θεία Λειτουργία, τότε θα πετάξει σαν αετός. Οι 7 Θείες Λειτουργίες έχουν μεγαλύτερη δύναμη. Αλλά 12 Θείες Λειτουργίες στο όνομά του, μπορούν να βγάλουν την ψυχή από την κόλαση κάθε αμαρτωλού, εκτός και αν όσο ζούσε, εξύβριζε τον Κύριο. Γι' αυτούς δεν κάνει ούτε να προσεύχεστε. Μόνο ελεημοσύνη να κάνετε. (Άγιος Γαβριήλ ο δια Χριστόν Σαλός)
  • Ο νεκρός πρέπει οπωσδήποτε να έχει έναν απλό ξύλινο σταυρό και να τον κρατάει στο χέρι του. Σταυρό όμως από χρυσό ή από άλλα μέταλλα που δεν λειώνουν, δεν κάνει να βάζουμε στον νεκρό. Ο Χριστός Αναστήθηκε και εμείς δεν μπορούμε να αφήσουμε το Σταυρό Του στο χώμα. Όμως το ξύλο στο χώμα λιώνει. (Άγιος Γαβριήλ ο δια Χριστόν Σαλός)
  • Σωστά επιτρέπει η Εκκλησία να κάνουμε καλοσύνες για την ψυχή του αυτόχειρα. Δεν πρέπει όμως οι ιερείς να τους μνημονεύουν στην Θεία Λειτουργία, γιατί Μνημόσυνο στη Θεία Λειτουργία σημαίνει ένωση με τον Θεό. Αν ο άνθρωπος φεύγει από αυτή τη ζωή χωρίς να έχει εξομολογηθεί και πλυθεί από τις αμαρτίες, θα βασανίζεται πιο πολύ πλησιάζοντας στο Θεό. Όπως τα μυρμήγκια, που αν πλησιάσουν τον ήλιο θα καούν. (Άγιος Γαβριήλ ο δια Χριστόν Σαλός)
  • Δεν έχετε δει πως υποφέρουν οι κεκοιμημένες ψυχές στον κόλαση. Άμα τις βλέπατε, η συνείδησή σας θα σας κεντούσε, ώστε να τις βοηθήσετε και θα γεννιόταν η αγάπη και η συμπάθεια γι΄αυτές τις ψυχές. Όταν λοιπόν προσεύχεστε για τους δικούς σας ανθρώπους, θυμηθείτε και αυτές τις δυστυχισμένες ψυχές, που δεν έχουν που την κεφαλή κλίνη. Προσευχηθείτε γι΄αυτές τις ψυχές! (Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας)
  • Η μεγαλυτέρα ελεημοσύνη, το μεγαλύτερο καλό, εκείνο που ανακουφίζει περισσότερο από κάθε άλλο την ψυχή, που βρίσκεται στον άλλο κόσμο, είναι η θυσία του Θείου Αμνού, πάνω στο Άγιο θυσιαστήριο, στην Αγία Θεία Λειτουργία. Στην Παλαιά Διαθήκη γράφεται, ότι το αίμα τράγων και ταύρων και σποδός δαμάλεως, καθάριζε τους αμαρτάνοντες από τις νομικές παραβάσεις τους, πόσο μάλλον το αίμα του Χριστού, λέγει ο Απόστολος Παύλος, ''καθαρίσει ημάς από πάσης αμαρτίας'' (Εβρ. 9,13 ). Μεγίστη η ωφέλεια λοιπόν και τούτο, διότι θυσιάζεται το άκακον Αρνίο του Θεού, για να καθαρίσει τους ανθρώπους από τις αμαρτίες τους και αποδεσμεύει αυτούς, από τα ποικίλα δεσμά της αιχμαλωσίας των παθών. (Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας)
  • Όσοι πεθάνουν με έχθρα, ό,τι και αν κάνουν οι δικοί τους, νηστείες, ελεημοσύνες, αγρυπνίες, σαρανταλείτουργα, όλα δεν ωφελούν... (Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος)
  • Κεκοιμημένοι, οι οποίοι στην κόλαση βρίσκονται σε μέση κατάσταση και τα ονόματα τους μνημονεύονται τακτικά στη Θεία Λειτουργία και που στη ζωή τους εξομολογούνταν, αλλά πέθαναν αιφνιδίως χωρίς να εξομολογηθούν, έχοντας ημιτελή έργα μετανοίας, στην τελική κρίση, θα ξανακριθούν. Πολλοί τέτοιοι κολασμένοι με τη βοήθεια της Θείας Λειτουργίας και επειδή μνημονεύονταν το όνομά τους, μετατέθηκαν ή θα μετατεθούν στον παράδεισο. (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
  • Τα μνημόσυνα στην πραγματικότητα απευθύνονται στους κεκοιμημένους μη σεσωσμένους. Επειδή όμως δεν γνωρίζουμε ποιοί είναι σεσωσμένοι και ποιοί όχι, εμείς τους μνημονεύουμε όλους. Και οι μεν σεσωσμένοι δεν έχουν ανάγκη, αλλά από ευχαρίστηση και ευγνωμοσύνη κάποιο δώρο μπορεί να μας στείλουν, οι δε ωφέλεια των κολασμένων είναι μεγάλη! Και ο Θεός βλέποντας, ότι έχουμε προθυμία να τους μνημονεύουμε όλους και συνεχώς, θα μας αμοίψει δεόντως. Μνημονεύονται μόνο ονόματα Ορθοδόξων. Τα ονόματα των υπολοίπων κεκοιμημένων, που δεν είναι Ορθόδοξοι, θα πρέπει να μνημονεύονται από εμάς ιδιωτικώς, με τις προσευχές μας. Να πούμε όμως, ότι τα μνημόσυνα πρέπει να γίνονται από ανθρώπους που βρίσκονται εν μετανοία και όχι μακριά από το Θεό, διότι διαφορετικά είναι μια άγρια εκμετάλλευση του Θείου Ελέους και δεν θα υπάρχει ωφέλεια για κανέναν. (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
  • Η ανακομιδή των νεκρών θα πρέπει να γίνεται από τα 3 χρόνια και μετά, γιατί μερικά σώματα δεν λιώνουν στα 3 χρόνια. Εδώ που καταντήσαμε, πολλοί τάφοι χωνέψανε-χωνέψανε νεκρούς και δεν λιώνουν άλλα σώματα. Επιπλέον πολλά σώματα ήταν υπό την χορήγηση φαρμάκων, αλλά και ακτινοβολιών, με αποτέλεσμα τα 3 χρόνια να μην είναι αρκετά ώστε να γίνει ανακομιδή. Η ανακομιδή πρέπει να γίνει. Είναι παράδοση της Εκκλησία μας, για να δούμε: α) εάν λιώσανε τα σώματα β) αν τυχόν υπάρχει κανένα τίμιο λείψανο, διότι δεν μπορούμε να αφήσουμε τον ''θησαυρό'' αυτό θαμμένο και γ) αν είναι τυμπανιαίος ο νεκρός, οπότε πρέπει να διαβαστεί από τον Δεσπότη ειδική συγχωρετική ευχή, για να λιώσει το σώμα του. Πολλά λείψανα δεν λιώνουν για λόγους μαγείας, κατάρας αφορισμού, βαριών αμαρτημάτων. Και θα πρέπει ο Επίσκοπος να διαβάσει ευχές γονατιστός στον τάφο, για να λιώσουν τα λείψανα αυτά... και μάλιστα λιώνουν, όπως λιώνει ένα κομμάτι βούτυρο στο τηγάνι, μπροστά στα μάτια όλων! Είναι κάτι το τρομερό...! (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
  • Για τους νεκρούς δεν πρέπει να κλαίμε τόσο πολύ, αλλά περισσότερο πρέπει να προσευχόμαστε και να κάνουμε ελεημοσύνη. (Γέροντας Αρσένιος Μπόκα)
  • Πολλοί δεν τελούν μνημόσυνο, αλλά δίνουν ''αντί μνημοσύνου''. Κακώς! Είναι άλλο η ελεημοσύνη και άλλο το μνημόσυνο. Την θυσία του Χριστού, δεν την αντικαθιστά τίποτε! (Αρχ. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος)
  • Χρειάζεται προσευχή κατά την Θεία Λειτουργία και το μνημόσυνο. Χρειάζεται προσπάθεια διορθώσεως και Χριστιανικής ζωής. Όταν όμως συγκεντρώνονται ασεβείς, οι οποίοι δεν θέλουν να έχουν σχέση με τον Θεό, πώς να ωφελήσουν τον κεκοιμημένο; Αν είχε φωνή ο κεκοιμημένος, θα τους έλεγε: ''Φύγετε, για να μην μου επιβαρύνετε την θέση μου...''. Και πράγματι! Όταν συλληφθεί ένας από τον Εισαγγελέα και παρουσιαστούν και τον παρακαλούν οι φίλοι του, που τυγχάνει να είναι κλέφτες και διαρρήκτες, προκειμένουν να τον απελευθερώσει, θα τους ακούσει ο Εισαγγελέας; Δεν θα επιβαρύνουν τον συλληφθέντα, γιατί είχε τέτοιους φίλους; Αντιθέτως, πολύ καλή είναι η συνήθεια που επικρατεί,να εξομολογούνται οι συγγενείς και να Κοινωνούν των Αχράντων Μυστηρίων κατά το μνημόσυνο. (Αρχ. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος)
  • Αυτή είναι μια μεγάλη αρετή των Χριστιανών: Να μνημονεύουν τους κεκοιμημένους! (Μοναχή Βαρσανουφία της Όπτινα)
  • Οι Ιερομόναχοι της Όπτινα, έκαναν και κάνουν μνημόσυνα, μνημονεύοντας τους κεκοιμημένους με αυτόν τον τρόπο: ''Κύριε, Εσύ γνωρίζεις τα ονόματά τους...''.
  • Δεν είναι αμαρτία να κλάψεις μετρημένα και με τρόπο λογικό, γιατί αυτό είναι από τη φύση, αλλά ο υπερβολικός θρήνος είναι κακός και αμαρτωλός. Εάν πιστεύεις στην Αγία Γραφή ως Χριστιανός, δεν πρέπει να θλίβεσαι και να κλαις τον συγγενή σου αν πέθανε εξομολογούμενος με κατάνυξη και Κοινώνησε, γιατί σώθηκε και πρόκειται πάλι να αναστηθεί στην κοινή Ανάσταση και θα ευφραίνεστε αιώνια μαζί στον Παράδεισο. Να χαίρεσαι λοιπόν και να αγάλλεσαι που λυτρώθηκε ο φίλος σου από τους κόπους και τους μόχθους, από τις αρρώστιες και τα βάσανα και από τους διάφορους κινδύνους της παρούσας ζωής, η οποία είναι πολύ σύντομη και υπόκεινται σε πόνους και ταλαιπωρίες. (Μοναχός Αγάπιος Λάνδος Κρήτης)
  • Πες μου, τι ωφέλεια προσφέρεις στον κεκοιμημένο, αν κλαις και μοιρολογείς και δέρνεσαι; Καμμία, αλλά μάλλον βλάβη του προκαλείς στην ψυχή με τα δάκρυα της απιστίας, γιατί όταν κλαίει κανείς υπερβολικά, κάνει σαν ειδωλολάτρης, που αυτοί δεν έχουν καμμία ελπίδα Αναστάσεως. (Μοναχός Αγάπιος Λάνδος Κρήτης)
  • Τους κεκοιμημένους με 3 τρόπους μπορούμε να τους βοηθήσουμε: α) με τα μνημόσυνα και τα σαρανταλείτουργα β) με το να κάνουμε ελεημοσύνη υπέρ τους και γ) με το να προσευχόμαστε γι΄αυτούς. (Παναγόπουλος)
  • Σήμερα φτάσαμε στο σημείο οι ζωντανοί - νεκροί να κάνουν μνημόσυνα στους κεκοιμημένους τους, τη στιγμή που οι ίδιοι τους, έχουν ανάγκη από μνημόσυνα. (Παναγόπουλος)
  • Η προσευχή του ανεξομολόγητου και αμετανόητου ανθρώπου που κάνει για τον συνάνθρωπο του, δεν εισακούγεται από το Θεό. Οι αμετανόητοι άνθρωποι μόνο για τον εαυτόν τους μπορούν να προσευχηθούν, για να τους βοηθήσει ο Θεός να μετανοήσουν. Γι' αυτό και ο Θεός τα κόλλυβα και τα μνημόσυνα που γίνονται για τους κεκοιμημένους, δεν τα δέχεται από ανθρώπους ανεξομολόγητους και αμετανόητους. Ο Θεός θέλει πρώτα, ο άνθρωπος να τακτοποιήσει τον εαυτόν του και μετά δέχεται απ' αυτούς την προσφορά τους. Πολλοί που κάνουν μνημόσυνα στους γονείς τους, ο Θεός δεν τα δέχεται, γιατί οι ίδιοι τους είναι σε αμετανοησία. Είναι ζωντανοί-νεκροί, είναι πνευματικά νεκροί, που δεν έχουν αναγεννηθεί στη ζωή τους. Από τέτοιους ανθρώπους, ο Θεός δεν δέχεται τίποτα. Επομένως όταν πρόκειται να κάνεις μνημόσυνο κάποιο αγαπημένο σου πρόσωπο, φρόντισε να καλέσεις πρωτίστως πιστούς ανθρώπους, που με την προσευχή τους θα μπορέσουν να βοηθήσουν την ψυχή του κεκοιμημένου. (Παναγόπουλος)
  • Όταν όμως ο άνθρωπος τακτοποιηθεί, εξομολογηθεί και μετανοήσει, τότε μόνο οι προσευχές του για τους άλλους ακούγονται. (Παναγόπουλος)
  • Τα μνημόσυνα ωφελούν όλους τους κεκοιμημένους, με την προϋπόθεση ότι η ψυχή δεν υπήρξε αιρετική. Ακόμα και οι πιο μεγάλοι αμαρτωλοί - βαρυποινίτες ωφελούνται. Όπως όταν κάποιος που είναι φυλακισμένος, του φέρνουν 2 κουβέρτες, ένα ζεστό φαγητό, νιώθει πιο άνετα και παρηγορείται, έτσι ακριβώς και οι κολασμένες ψυχές, ωφελούνται και παρηγορούνται από τα μνημόσυνα. Γιατί άλλο είναι να κοιμάται κανείς στο τσιμέντο της φυλακής και άλλο να ξαπλώνει και να σκεπάζεται με την κουβέρτα και να έχει στη διάθεση του και ένα ζεστό φαγητό... (Παναγόπουλος)
  • Στους 1000 ανθρώπους που κλαίνε για τον θάνατο κάποιου αγαπημένου του προσώπου, ούτε ένας κλαίει για τα αμαρτήματα του νεκρού, αλλά κλαίει για το ότι θα τον στερηθούν. Δεν έχουμε δάκρυα τέτοια, που να ωφελήσουν την ψυχή του νεκρού. Δεν τα έχουμε πιάσει σωστά τα θέματα αυτά και αντί να βοηθήσουμε, κάνουμε κακό. Οπωσδήποτε θα στενοχωρηθείς, θα συγκινηθείς, θα πονέσεις, θα θλιβείς, αλλά όχι να κλαις απαρηγόρητα και να λυπηθείς και όταν τους το λες, σου λένε: Και ο Θεός έκλαψε, όταν είδε τον Λάζαρο νεκρό. Να που είμαστε ακατήχητοι! Διότι ο Χριστός δεν έκλαψε, αλλά δάκρυσε και όχι επειδή είδε νεκρό τον Λάζαρο, αφού ήξερε, ότι σε λίγο θα τον ανέσταινε, αλλά δάκρυσε για την κατάντια του ανθρώπου, σαν να έλεγε, άνθρωπε πως κατάντησες, λόγω της αμαρτίας, να γνωρίζεις θάνατο. (Παναγόπουλος)
  • Οι φάκελλοι των κεκοιμημένων, πιστών και απίστων, μένουν ανοιχτοί μέχρι της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού και δέχονται αλλοιώσεις. Κατ΄αναλογία των ανθρώπων και των προσπαθειών της στρατευομένης Εκκλησίας, επηρεάζονται οι φάκελλοι. Για παράδειγμα, τα μνημόσυνα και τα σαρανταλείτουργα που γίνονται για τους κεκοιμημένους, βοηθούν πολύ. Επίσης υπάρχουν άνθρωποι που πέθαναν με 100% κόλαση και έως ότου γίνει η Δευτέρα Παρουσία, θα βρεθούν με 1000% κόλαση. Μα θα πει κάποιος: Αυτός πέθανε, πως αμαρτάνει; Να πας να ρωτήσεις τον Καζαντζάκη, να σου πει πως αμαρτάνει. Επηρεάζεται ο φάκελλος του, κατά αναλογίας της απιστίας του. (ο Καζαντζάκης έγραψε βιβλία όπου εξέφραζε την απιστία του και πολλοί διαβάζοντας τα βλάπτονται και έτσι ο Καζαντζάκης αμαρτάνει). Αντίθετα ο Ιερός Χρυσόστομος με το συγγραφικό έργο του που μας άφησε παρακαταθήκη, φαντάζεστε πόσο υψηλά φτάσανε οι μετοχές του! Έτσι πολλών οι αμαρτίες ή οι αγαθοεργίες, τους ακολουθούν πέραν του τάφου. Με βάση τα παραπάνω, κανένας δεν ξέρει πως θα βρεθεί στην τελική κρίση. (Παναγόπουλος)
  • Να ξέρατε πόσο βλάπτωνται οι κεκοιμημένες ψυχές, από τα (υπερβολικά) πένθη των συγγενικών τους προσώπων... Μερικοί για να δικαιολογήσουν το πένθος και το κλάμα τους, όταν πεθάνει κάποιο αγαπημένο πρόσωπό τους, χρησιμοποιούν την Παναγία ως επίχειρημα. Ότι η Παναγία έκλαψε (πικρώς) μπροστά στην Σταύρωση του Χριστού. Δεν ευσταθεί το επιχείρημά τους, διότι η Παναγία δεν γνώριζε περί Αναστάσεως, κάτι που γνωρίζουμε εμείς. (Παναγόπουλος)
  • Δεν γράφουμε ονόματα αιρετικών στα μνημόσυνα, γιατί οι ίδιοι τους, έθεσαν τον εαυτόν τους έξω από την Ορθόδοξη Εκκλησία. Δεν γράφουμε επίσης ονόματα αυτών που αυτοκτόνησαν. Ο διάβολος τους αιρετικούς και αυτούς που αυτοκτόνησαν, τους έχει σίγουρους και δεν μπορούμε εμείς με τα μνημόσυνα να τους βοηθήσουμε. (Παναγόπουλος)
  • Τα σάβανα που βάζουμε στο νεκρό, υπενθυμίζουν το ένδυμα της αφθαρσίας, το οποίο πρόκειται να πάρει ο κεκοιμημένος. Το έλαιο που χύνουμε, υπενθυμίζει, ότι ο Θεός θα γίνει έλεος γι΄αυτόν και το θυμίαμα και οι λαμπάδες, υπενθυμίζουν, ότι έχει ελευθερωθεί από το σκότος και την δυσοσμία και τώρα η ψυχή του ευωδιάζει. (Παναγόπουλος)
  • Σε ένα τραπέζι που έκανα, βρισκόταν και ο φονιάς του αδερφού μου. Μου είπε η μάνα μου: "Παιδί μου και στο τραπέζι μας, θα τον βάλεις τον φονιά του παιδιού μου;". Και της είπα: "Σώπα μάνα! Αυτό είναι το καλύτερο μνημόσυνο του σκοτωμένου αδερφού μου...". (Κολοκοτρώνης)
  • Όποιος προσφέρει στην Εκκλησία λάδι ή κερί ή ο,τιδήποτε άλλο υπέρ των κεκοιμημένων, ωφελείται και μετέχει στον μισθό και ο ίδιος, για την αγάπη που δείχνει για την σωτηρία του πλησίον, όπως ακριβώς και εκείνος που αλείφει κάποιον με μύρο, πρώτος εκείνος ευωδιάζει. (Νικηφόρος Ξανθόπουλος)
  • Για τους νεκρούς ή καλά λόγια ή τίποτα. (Χίλων)
  • Όποιος δεν σκέπτεται τους νεκρούς του, επειδή δεν πιστεύει, έχασε την πίστη του. Όποιος όμως πιστεύει και δεν τους βοηθεί, έχασε την αγάπη!
  • Όταν κατηγορείς τον πεθαμένο, τον μαχαιρώνεις μέσα στο μνήμα του.
  • Η Γερόντισσα Μακρίνα Βασσοπούλου, με πολύ πόνο ευχόταν υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των κεκοιμημένων που είχε γνωρίσει, όσο ζούσε στον κόσμο, κυρίως εκείνων που δεν είχαν εξομολογηθεί τα θανάσιμα αμαρτήματά τους. Μια τέτοια περίπτωση για την οποία παρακαλούσε και άλλους ανθρώπους να προσεύχονται υπέρ αναπαύσεως της ψυχής της, ήταν η Γλυκερία, μια γνωστή της από τα νεανικά της χρόνια. Η Γλυκερία στην περίοδο της Κατοχής, δεν άντεξε την πείνα και για να επιβιώσει, άρχισε να κάνει στη ζωή της παραχωρήσεις, μέχρι που κατέληξε στην αμαρτία (πορνεία). Η Γερόντισσα με πολύ θλίψη διερωτάτο, σε τι κατάσταση βρίσκεται η ψυχή της Γλυκερίας, η οποία είχε κοιμηθεί. Ένα βράδυ ύστερα από έντονη προσευχή, είδε έναν πύρινο ποταμό και στο μέσο του πάνω σε μία σχεδία, διέκρινε την Γλυκερία, που φώναζε προς την Γερόντισσα, εκλιπαρώντας την για προσευχή και βοήθεια: ''Βοήθησέ με Γερόντισσα, καίγομαι!''. Αυτή η εικόνα της Κολάσεως και οι απεγνωσμένες κραυγές της Γλυκερίας, δεν έφυγαν ποτέ από τον νου της Γερόντισσας και η προσευχή της γινόταν με πολύ πόνο ψυχής και συντριβή, για την ανάπαυση ανθρώπων, που έφευγαν απ' αυτόν τον κόσμο ανεξομολόγητοι και ατακτοποίητοι ενώπιον του Θεού.
  • Πέθανε μια νεαρή κοπέλα. Ένας θείος της εφοπλιστής, άπιστος, την ημέρα εκείνη ειδοποίησε τον ψαρά να μην του πάει ψάρι στο σπίτι, όπως έφτιαχνε κάθε μέρα. Δεν είχε όρεξη εκείνη την ημέρα να φάει ψάρι. Είπε όμως κρυφά στον ψαρά, ότι το ψάρι που προορίζονταν για τη δική του οικογένεια, να το έστελνε σε μια φτωχή οικογένεια που γνώριζε αυτός. Και μέσα του, όπως εκμυστηρεύθηκε αργότερα, είχε πει για την ψυχή της Κωνσταντίνας, της ανιψιάς του που είχε πεθάνει. Το απόγευμα έγινε η κηδεία. Το βράδυ ο εφοπλιστής πήγε να κοιμηθεί. Και βλέπει την ανιψιά του στο όνειρο, να του λέει: Θείε, ευχαριστώπολύ, γιατοψάριπουμεέστειλες, ήτανπολύωραίο!!! Πήρεηανιψιάαμέσωςτηνβοήθειαπουτηςέστειλεοθείοςτης. Καιαυτόέγινεηαιτία, οεφοπλιστήςναπιστέψει. Πίστεψεότιυπάρχειζωήπέραντουτάφουκαιότιοιψυχέςγνωρίζουνκαιλαμβάνουν. ΈτσιμετανόησεκαιεπέστρεψεστοδρόμοτουΘεού.