Περί ελεημοσύνης

  • Μακάριοιοιελεήμονες,ότιαυτοίελεηθήσονται. [Μακάριοι αυτοί που ελεούν, διότι αυτοί θα ελεηθούν, εν τη ημέρα της κρίσεως] (ΚατάΜατθαίον 5,7)
  • Τωαιτούντισεδίδουκαιτονθέλοντααπόσουδανείσασθαιμηαποστραφής. [Σε εκείνον που έχει πράγματι ανάγκη και σου ζητεί ελεημοσύνην, δίδε με ειλικρινή αγάπη και μην περιφρονήσεις αυτόν, που θέλει να δανειστεί από σένα χωρίς τόκο.] (Κατά Ματθαίον 5,42)
  • Προσέχετετηνελεημοσύνηνυμώνμηποιείνέμπροσθεντωνανθρώπωνπροςτοθεαθήναιαυτοίς·ειδεμήγε, μισθόνουκέχετεπαράτωπατρίυμώντωεντοιςουρανοίς. Ότανουνποιήςελεημοσύνην, μησαλπίσηςεμπροσθένσου, ώσπεροιυποκριταίποιούσινενταιςσυναγωγαίςκαιενταιςρύμαις, όπωςδοξασθώσινυπότωνανθρώπων·αμίνλέγωυμίν, απέχουσιτονμισθόναυτών. Σουδεποιούντοςελεημοσύνηνμηγνώτωηαριστεράσουτιποιείηδεξιάσου, όπωςησουηελεημοσύνηεντωκρυπτώ, καιοπατήρσουοβλέπωνεντωκρυπτώαποδώσεισοιεντωφανερώ. [Προσέχετε να μην κάνετε την ελεημοσύνη σας μπροστά στα μάτια των ανθρώπων, για να σας δουν και να σας θαυμάσουν και να σας επαινέσουν· διότι έτσι δεν έχετε κανένα μισθό από τον Πατέρα σας τον επουράνιον. Όταν λοιπόν κάνεις ελεημοσύνη, μην το διαφημίζεις, σαν με σάλπιγγα, μπροστά σου, όπως κάνουν οι υποκριτές στις συναγωγές και στους δρόμους, για να δοξαστούν από τους ανθρώπους. Αλήθεια σας λέω, ότι αυτοί πήραν όλη την αμοιβή τους, από τον έπαινο των ανθρώπων. Εσύ όμως, όταν κάνεις ελεημοσύνη, ας μην ξέρει το αριστερό σου χέρι, τι κάνει το δεξί σου, για να μείνει έτσι η ελεημοσύνη σου μυστική και άγνωστος· και ο Πατήρ σου, που βλέπει και τα πλέον απόκρυφα έργα, θα σου δώσει την αμοιβή ενώπιον όλου του κόσμου.] (ΚατάΜατθαίον 6,2-3)
  • Επείνασα γαρ, και εδώκατέ μοι φαγείν, εδίψησα, και εποτίσατέ με, ξένος ήμην, και συνηγάγετέ με, γυμνός, και περιεβάλετέ με, ησθένησα, και επεσκέψασθέ με, εν φυλακή ήμην, και ήλθετε προς με. Τότε αποκριθήσονται αυτώ οι δίκαιοι λέγοντες· κύριε, πότε σε είδομεν πεινώντα και εθρέψαμεν, η διψώντα και εποτίσαμεν; Πότε δε σε είδομεν ξένον και συνηγάγομεν, η γυμνόν και περιεβάλομεν; Πότε δε σε είδομεν ασθενή η εν φυλακή, και ήλθομεν προς σε; Καί αποκριθείς ο βασιλεύς ερεί αυτοίς· αμήν λέγω υμίν, εφ᾿όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε.[Διότι πείνασα και Μου δώσατε να φάω, δίψασα και Με ποτίσατε, ξένος ήμουνα και Με πήρατε στο σπίτι σας, γυμνός ήμουνα και Με ενδύσατε, αρρώστησα και Με επισκεφθήκατε, στην φυλακή ήμουνα και ήρθατε σ' Εμένα». Τότε θα του αποκριθούν οι δίκαιοι και θα πουν: «Κύριε, πότε Σε είδαμε να πεινάς και Σε θρέψαμε ή να διψάς και Σε ποτίσαμε; Πότε δε Σε είδαμε ξένο και Σε πήραμε στο σπίτι ή γυμνό και Σε ενδύσαμε; Πότε Σε είδαμε άρρωστο ή φυλακισμένο και ήρθαμε σ' Εσένα;». Ο Βασιλεύς θα απαντήσει και θα τους πει: «Αλήθεια σας λέω, ό,τι κάνατε σε έναν από τούτους τους ασήμαντους αδελφούς μου (συνανθρώπους σας), σ' Εμένα το κάνατε».] (Κατά Ματθαίον 25, 35-40)
  • Αμήνλέγωυμίνότιηχήραηπτωχήαύτηπλείονπάντωνέβαλετωνβαλλόντωνειςτογαζοφυλάκιον·πάντεςγαρεκτουπερισσεύοντοςαυτοίςέβαλον·αύτηδεεκτηςυστερήσεωςαυτήςπάνταόσαείχενέβαλεν, όλοντονβίοναυτής. [Και αφού προσκάλεσε ο Κύριος τους μαθητές Του, τους είπε: ''Σας διαβεβαιώνω, ότι αυτή η φτωχή χήρα έριξε στο κουτί πολύ περισσότερα, από όλους τους άλλους. Διότι όλοι οι άλλοι, έριξαν από το περίσσευμά τους, αυτή όμως από την πλήρη στέρησή της· όλα όσα είχεν τα έριξε, όλο τον βίο της''.] (ΚατάΜάρκον 12,43-44)
  • Παντί δε τω αιτούντι σε δίδου. [Στον καθένα που σου ζητάει, δίνε.] (Κατά Λουκάν 6,30)
  • Και αν αγαθοποιήτε τους αγαθοποιούντας υμάς, ποία υμίν χάρις εστί; Και γαρ οι αμαρτωλοί το αυτό ποιούσι. [Και αν ευεργετείτε εκείνους που σας ευεργετούν, ποιά εύνοια και Χάρη περιμένετε από τον Θεό; Διότι και οι αμαρτωλοί το ίδιο κάνουν.] (Κατά Λουκάν 6,33)
  • Τούτοδε, οσπείρωνφειδομένωςφειδομένωςκαιθερίσει, καιοσπείρωνεπ' ευλογίαιςεπ΄ευλογίαιςκαιθερίσει. Έκαστοςκαθώςπροαιρείταιτηκαρδία, μηεκλύπηςήεξανάγκης. ΙλαρόνγαρδότηναγαπάοΘεός. ΔυνατόςδεοΘεόςπάσανχάρινπερισσεύσαιειςυμάς, ίναενπαντίπάντοτεπάσαναυτάρκειανέχοντεςπερισσεύητεειςπανέργοναγαθόν. Καθώςγέγραπται·εσκόρπισεν, έδωκετοιςπένησιν. Ηδικαιοσύνηαυτούμένειειςτοναιώνα. [Πρέπει να γνωρίζετε, ότι εκείνος που σπέρνει με τσιγγουνιά, θα έχει και λίγη σοδειά. Και εκείνος που σπέρνει απλόχερα, θα έχει πολύ σοδειά. Ο καθένας ας δίνει σύμφωνα με την ελεύθερη διάθεση της καρδιάς του, χωρίς να στενοχωριέται ή να εξαναγκάζεται, διότι ο Θεός αγαπάει εκείνον, που δίνει με προθυμία και ευχαρίστηση. Είναι δυνατόν ο Θεός να σας δώσει με το παραπάνω κάθε δωρεάν, ώστε πάντοτε, σε κάθε τι, να έχετε κάθε επάρκεια σε υλικά αγαθά και έτσι να προθυμοποείστε με το παραπάνω για κάθε καλό έργο. Με τον τρόπο αυτό θα πραγματοποιηθεί και σε εσάς εκείνο που λέγει η Γραφή: ''Εσκόρπισε αφθόνως τις ελεημοσύνες του, έδωσε στους πτωχούς· η αγαθοεργία του θα μείνει για πάντα.] (ΠροςΚορινθίους Β' 9,6-7)
  • Η Κρίση του Θεού θα είναι χωρίς επιείκεια, για εκείνον που δεν έκανε ελεημοσύνη. (Ιακώβου 2,13)
  • Εργαζώμεθα το αγαθόν προς πάντας, μάλιστα δε προς τους οικείους της Πίστεως. [Ας εργαζόμαστε το καλό σε όλους, ιδιαίτερα όμως σε εκείνους, που έχουν την ίδια πίστη με εμάς.] (Προς Γαλάτας 6,10)
  • Τηψυχήαυτούαγαθόνποιείανήρελεήμων, εξολλύειδεαυτούσώμαοανελεήμων. [Ο άνθρωπος, που ελεεί τους άλλους, κάνει στην πραγματικότητα μεγάλο καλό στον εαυτόν του, στην ψυχή και το σώμα του. Αντίθετα ο άσπλαγχνος και ανελεήμων, καταστρέφει την επίγεια ζωήν του και την ψυχή του.] (Παροιμίες 11,17)
  • Εισίνοιταίδιασπείροντεςπλείοναποιούσιν, εισίδεκαιοισυνάγοντεςελαττονούνται. [Υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι σκορπίζουν απλόχερα τα αγαθά τους για την εξυπηρέτηση των άλλων και με την ευλογία του Θεού αποκτούν πολύ περισσότερα. Υπάρχουν εξ αντιθέτου και άλλοι, οι οποίοι, αν και διαρκώς συγκεντρώνουν υλικά αγαθά με παρανόμους τρόπους, πάντοτε στερούνται.] (Παροιμίες 11,24)
  • Δανείζει Θεώ ο ελέων πτωχόν. [Δανείζει το Θεό, αυτός που ελεεί φτωχό.] (Παροιμίες 19,17)
  • Έλαιονδεαμαρτωλούμηλιπανάτωτηνκεφαλήνμου. [Μυρωμένο ευώδες έλαιον αμαρτωλού, ποτέ να μην αρωματίσει την κεφαλήν μου.] (Ψαλμ. 140,5)
  • Πυρφλογιζόμενοναποσβέσειύδωρ, καιελεημοσύνηεξιλάσεταιαμαρτίας.[Το νερό σβήνει τις φλόγες της φωτιάς και η ελεημοσύνη εξιλεώνει τις μεγάλες αμαρτίες.] (Σοφία Σειράχ 3,30)
  • Τέκνον, την ζωήν του πτωχού μη αποστερήσης και μη παρελκύσης οφθαλμούς επιδεείς. Ψυχήν πεινώσαν μη λυπήσης και μη παροργίσης άνδρα εν απορία αυτού. Καρδίαν παρωργισμένην μη προσταράξης και μη παρελκύσης δόσιν προσδεομένου. Ικέτην θλιβόμενον μη απαναίνου και μη αποστρέψης το πρόσωπόν σου από πτωχού. [Παιδί μου, μην στερήσεις τον φτωχό από όσα του χρειάζονται για την ζωή του και μην αναβάλλεις την βοήθειάν σου σε μάτια, τα οποία σε κυττάζουν ικετευτικώς. Άνθρωπο που πεινά, μην τον λυπήσεις. Μην εξοργίζεις άνθρωπο, ο οποίος βρίσκεται σε ανάγκη. Μην ταράξεις περισσότερο καρδιά, την οποίαν έχει αναστατώσει η οργή και μην αναβάλλεις την βοήθειάν σου σε άνθρωπο, που έχει την ανάγκη σου. Μην απωθείς άνθρωπο, που θλίβεται και ο οποίος σε παρακαλεί. Και μην αποστρέψεις το πρόσωπό σου από φτωχό άνθρωπο.] (Σοφία Σειράχ 4,1-4)
  • Ουκέστιναγαθάτωενδελεχίζοντιειςκακάκαιτωελεημοσύνηνμηχαριζομένω. Δοςτωευσεβείκαιμηαντιλάβητουαμαρτωλού. Ευποίησοντωταπεινώκαιμηδωςασεβεί·Εμπόδισοντουςάρτουςαυτούκαιμηδωςαυτώ, ίναμηεναυτοίςσεδυναστεύση·διπλάσιαγαρκακάευρήσειςενπάσιναγαθοίς, οιςανποιήσηςαυτώ. [Δεν είναι ορθό και δίκαιο, να ευεργετείται άνθρωπος, ο οποίος ισχυρογνωμόνως επιμένει στο κακό. Όπως επίσης και εκείνος, ο οποίος ενώ μπορεί, δεν κάνει ποτέ ελεημοσύνη. Δώσε την ελεημοσύνην σου στον ευσεβή και μην έρχεσαι σε βοήθεια του αμετανοήτου αμαρτωλού. Ευεργέτησε τον ταπεινό άνθρωπον και μην δώσεις την ευεργεσίαν σου στον πωρωμένο ασεβή. Κράτησε τους άρτους σου, μην τους δίδεις στον ασεβή, για να μην σε καταδυναστεύσει εκείνος με αυτούς. Διότι θα βρεις από αυτόν, όχι ευγνωμοσύνη, αλλά διπλάσια κακά από τα αγαθά, τα οποία του έκανες.] (ΣοφίαΣειράχ 12,3-5)
  • Ελεημοσύνηνυπέρασπίδακράτουςκαιυπέρδόρυαλκήςκατέναντιεχθρούπολεμήσειυπέρσου. [Η ελεημοσύνη σου θα σε υπερασπίσει εναντίον παντός εχθρού περισσότερο από ισχυρά ασπίδα και από δυνατό δόρυ.] (ΣοφίαΣειράχ 29,13)
  • Θυσιάζωνεξαδίκου, προσφοράμεμωκημένη, καιουκειςευδοκίανδωρήματαανόμων. ΟυκευδοκείοΎψιστοςενπροσφοραίςασεβών, ουδέενπλήθειθυσιώνεξιλάσκεταιαμαρτίας. Θύωνυιόνέναντιτουπατρόςαυτούοπροσάγωνθυσίανεκχρημάτωνπενήτων. [Εκείνος που προσφέρει θυσία από αδίκως αποκτηθέντα πράγματα, κάνει προσφοράν εμπαικτική για τον Θεό. Τα δώρα των παρανόμων, δεν είναι δεκτά ενώπιον του Θεού. Δεν ευαρεστείται ο Ύψιστος στις προσφορές των ασεβών, ούτε και συγχωρεί τις αμαρτίες τους με το πλήθος των θυσιών των. Εκείνος που προσφέρει θυσία από χρήματα πτωχών, είναι σαν να θυσιάζει το παιδί μπροστά στον πατέρα του.] (Σοφία Σειράχ 34,18-20)
  • Διάθρυπτεπεινώντιτονάρτονσουκαιπτωχούςαστέγουςείσαγεειςτονοίκονσου·εάνίδηςγυμνόν, περίβαλε, καιαπότονοικείωντουσπέρματόςσουουχυπερόψει. Τότεραγήσεταιπρώϊμοντοφωςσου, καιταιάματάσουταχύανατέλει, καιπροπορεύσεταιέμπροσθένσουηδικαιοσύνησου, καιηδόξατουΘεούπεριστελείσε. [Κόβε το ψωμί σου και μοιράσου το με τον φτωχό. Βάλε αστέγους στον οίκον σου, εάν δεις γυμνό ένδυσέ τον. Και απέναντι των οικείων σου, μην δείξεις αδιαφορία και καταφρόνηση. Εάν τηρήσεις αυτά, τότε θα αναλάμψει σαν της αυγής χαρούμενο το φως της ειρήνης και της χαράς σου. Ταχέως θα ανατείλλει η θεραπεία των πληγών σου και θα αποκατασταθεί η υγεία σου. Έμπροσθέν σου θα προπορεύεται η αρετή σου, ενώ η δόξα του Θεού θα σε περιβάλλει πάντοτε.] (Ησαϊας 58,7-8)
  • Εκτωνυπαρχόντωνσοιποίειελεημοσύνην, καιμηφθονεσάτωσουοοφθαλμόςεντωποιείνσεελεημοσύνην·μηαποστρέψηςτοπρόσωπόνσουαπόπαντόςπτωχού, καιαπόσουουμηαποστραφήτοπρόσωποντουΘεού. [Από τα υπάρχοντά σου δίνε ελεημοσύνην. Μη στενοχωρηθεί και μη λυπηθεί το μάτι σου, όταν πράττεις ελεημοσύνη. Μη γυρίσεις αλλού το πρόσωπόν σου από κάθε φτωχόν τότε και το πρόσωπον του Θεού δεν θα αποστραφεί ποτέ από σένα.] (Τωβίτ 4,7)
  • Καλόνποιήσαιελεημοσύνηνηθησαυρίσαιχρυσίον·ελεημοσύνηγαρεκθανάτουρύεται, καιαυτήαποκαθαριείπάσαναμαρτίαν·οιποιούντεςελεημοσύναςκαιδικαιοσύναςπλησθήσονταιζωής. [Καλό είναι να κάνει κανείς την ελεημοσύνην, παρά να αποθησαυρίζει χρυσό. Διότι η ελεημοσύνη γλυτώνει τον άνθρωπον από τον θάνατο. Αυτή καθαρίζει τον άνθρωπο από κάθε αμαρτία. Εκείνοι οι οποίοι κάνουν ελεημοσύνες και ζουν με δικαιοσύνη, θα απολαύσουν την αληθινή ζωή.] (Τωβίτ 12,8-9)
  • Με την ελεημοσύνη στα χέρια σου να σκεφτείς πολύ, μέχρι να αντιληφθείς, σε ποιόν πρέπει να δώσεις. (Διδαχή των Αποστόλων)
  • Με τίποτε άλλο δεν εξομοιώνεται ο άνθρωπος με το Θεό τόσο, όσο με το να ευεργετεί. Μπορείς να γίνεις ''θεός'', χωρίς να κοπιάσεις καθόλου. Μην χάσεις την ευκαιρία της θεώσεως...! (ΆγιοςΓρηγόριοςοΘεολόγος)
  • Όσα και αν προσφέρεις, εκείνα που σου μένουν είναι πάντα περισσότερα. Διότι δεν θα δώσεις τίποτα δικό σου, αφού όλα τα έχεις πάρει από το Θεό. (Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)
  • Χώρις την ελεημοσύνη, δεν παράγει καρπούς η ψυχή. Όλα, χωρίς αυτήν, είναι ακάθαρτα και ανώφελα! Μ' αυτήν, μπορούμε να εξισωθούμε με τον Θεό, ελεώντας και βοηθώντας. Όταν λοιπόν δεν έχουμε αυτήν, στερούμαστε τα πάντα. Δεν είπε ο Κύριος, εάν πιστεύσετε ή εάν μείνετε παρθένοι, θα γίνετε όμοιοι με τον Πατέρα σας. Αλλά τι; "Να γίνετε οικτίρμονες, όπως ο Πατέρας σας στον ουρανό". (Λουκ. 6,36) Διότι "ελεημοσύνη θέλω και όχι θυσία (Ματθ. 9,13). (Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)
  • Μην τεντώνεις τα χέρια σου στον ουρανό, αλλά στα χέρια των φτωχών. Αν εκτείνεις τα χέρια σου στα χέρια των φτωχών, πιάστηκες από το χέρι του Θεού. (Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)
  • Ας δώσουμε από τα υπάρχοντά μας στους φτωχούς, για να γίνουμε πλούσιοι σε ουράνια αγαθά. (ΆγιοςΓρηγόριοςοΘεολόγος)
  • Δώσε κάτι, έστω και ελάχιστο, σ΄ εκείνον που έχει ανάγκη. Αντί για μεγάλη προσφορά, δώσε την προθυμία σου. Και αν δεν έχεις τίποτα, δάκρυσε. (ΆγιοςΓρηγόριοςοΘεολόγος)
  • Η ευεργεσία είναι πιο πολύτιμη από την αρρώστια και είναι πιο σημαντική η ελεημοσύνη από το κέρδος. Η ελεημοσύνη, ομορφαίνει, χρωματίζει και λεπταίνει την ψυχή. Ευεργετώντας, πίστευε ότι μιμείσαι τον Θεό. (Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)
  • Τίποτε δεν είναι πιο μεγάλο για το Θεό, από το να δίνει και ο φτωχός. (ΆγιοςΓρηγόριοςοΘεολόγος)
  • Εκείνος που έδωσε ελεημοσύνη σε 100 ανθρώπους και μπορούσε να δώσει και σε άλλους, και να ξεδιψάσει και να θρέψει πολλούς που τον παρακαλούσαν και φώναζαν και ωστόσο τους έδιωξε, θα κριθεί από το Χριστό ότι δεν έθρεψε Αυτόν τον ίδιο. Γιατί και σ' όλους εκείνους βρίσκεται Αυτός, που τρέφεται από μας στο πρόσωπο του κάθε ανθρώπου. (Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος)
  • Ο ελεήμων άνθρωπος είναι κάτι πολύτιμο. Η χάρη της ελεημοσύνης είναι πιο μεγάλη, από τη χάρη των νεκραναστάσεων. Γιατί είναι πολύ μεγαλύτερο το να τρέφεις το Χριστό στο πρόσωπο του κάθε πεινασμένου, από το να ανασταίνεις τους νεκρούς, με την επίκληση του ονόματος του Ιησού. Στην πρώτη περίπτωση, εσύ ευεργετείς τον Χριστό και ο Θεός σε οφείλει, ενώ στην δεύτερη, ο Χριστός ευεργετεί εσένα, προκειμένου να κάνεις το θαύμα και εσύ οφείλεις τον Θεό. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Η ελεημοσύνη είναι η βασίλισσα των αρετών. Όμως η ελεημοσύνη χωρίς μετάνοια είναι νεκρή. (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Δεν σε κάνει πλούσιο, ούτε το χρυσάφι, ούτε τα ρούχα, ούτε τα χρήματα, αλλά η ελεημοσύνη. Γιατί πλούσιος δεν είναι εκείνος που έχει πολλά, αλλά εκείνος που δίνει πολλά. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Εάν η ελεημοσύνη που έδωσε κάποιος πλούσιος, δεν ήταν ανάλογη με τον πλούτο του, δεν θα ξεφύγει από την κόλαση. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Ο κάθε άνθρωπος, μόλις εισπράξει χρήματα από τους κόπους του, πρέπει να αρχίζει την προσφορά προς τον Θεό, με το να ξεχωρίζει για τους φτωχούς, το ένα δέκατο. Δεν εμποδίζεται να δίνει παραπάνω, ποτέ όμως λιγότερα. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Με τέτοιο τρόπο να δίνετε, σαν να πρόκειται να τα πάρετε εσείς οι ίδιοι. Αυτός που κάνει πραγματική ελεημοσύνη, νιώθει ότι παίρνει και όχι ότι δίνει. Γιατί αν θεωρείς ότι δίνεις μάλλον παρά παίρνεις, καλύτερα να μην δίνεις. (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Όπως ακριβώς στις περιπτώσεις των οιδιμάτων και των πληγών, από τα οποία τρέχουν πύον, αν δεν σταματήσει κανείς προηγουμένως το πύον που τρέχει και ερεθίζει το τραύμα, όσα φάρμακα και αν θέσει, όλα τα κάνει μάταια, εφόσον δεν σταμάτησε η πληγή του κακού, έτσι και εμείς αν δεν σταματήσουμε το χέρι της πλεονεξίας και δεν σταματήσουμε την πληθώρα των κακών, ακόμη και αν δώσουμε ελεημοσύνη, όλα τα κάνουμε άδικα. Μάλιστα χειροτερεύουμε την κατάσταση... Ας παύσουμε λοιπόν να αρπάζουμε και τότε ας ελεήσουμε. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Τί φοβάσαι; Μην σου τελειώσουν τα χρήματα, εάν δώσεις ελεημοσύνη; Αντίθετα δώσε ελεημοσύνη και τότε δεν θα τελειώσουν. Και το πιο σπουδαίο, ότι όχι μόνο δεν θα τελειώσουν, αλλά θα πάρετε και περισσότερη προσθήκη, διότι προστίθενται και τα αγαθά στους ουρανούς. Μάλιστα με την ελεημοσύνη ενισχύεται και η προσευχή και η νηστεία και κάθε άλλη αρετή...! (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Εσύ, αν πρόκειται να σπείρεις γόνιμο και παχύ χωράφι, που μπορεί να φιλοξενήσει πολύ σπόρο, θα διέθετες όσα είχες και θα δανειζόσουν και από άλλους, γιατί θα έκρινες σαν ζημιά στη περίπτωση αυτή την οικονομία. Όταν όμως πρόκειται να σπείρεις τον ουρανό, που δεν επηρεάζεται από τις ανώμαλες καιρικές συνθήκες και που είναι σίγουρο, ότι θα σου επιστρέψει πολύ περισσότερα από όσα θα σπείρεις, διστάζεις και οπισθοχωρείς και δεν σκέπτεσαι, ότι μπορεί να ζημιωθείς με την οικονομία και να κερδίσεις με τη σπατάλη! Ποιά συγγνώμη θα βρεις, όταν σπέρνοντας στη γη, ελπίζεις και το κάνεις αυτό με προθυμία, ενώ όταν πρόκειται να σπείρεις στο χέρι του Θεού, διστάζεις και αδιαφορείς; Γιατί αν η γη σου επιστρέφει όσα έσπειρες, πολύ περισσότερο το χέρι του Θεού θα σου επιστρέψει πολύ άφθονα, εκείνα που θα δεχθεί. Σκόρπισε, λοιπόν, για να μην ζημιωθείς. Μην κάνεις οικονομία, για να κάνεις οικονομία. Δώσε, για να κρατήσεις. Ξόδεψε, για να κερδίσεις. Και αν χρειαστείς να τα φυλάξεις, μην τα φυλάξεις εσύ. Διότι θα τα χάσεις, οπωσδήποτε. Να τα εμπιστευθείς στον Θεό. Διότι από εκείνον, δεν θα τα κλέψει κανένας. Μην τα διαχειρίζεσαι εσύ. Διότι δεν γνωρίζεις να κερδίζεις. Δάνεισέ τα σ' εκείνον, που δίνει τόκο μεγαλύτερο από το κεφάλαιο....!!! (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Η ελεημοσύνη δεν συνίσταται απλώς στο να δίνεις χρήματα, αλλά στο να δίνεις, να βοηθάς και να συμπαραστέκεσαι με το Χριστιανικό αίσθημα της φιλανθρωπίας. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Δεν έλαβες εντολή να κατηγορείς τον τεμπέλη, ούτε να ελέγχεις την κακία και να ονειδίζεις την οκνηρία, αλλά να ανακουφίζεις την φτωχεία, να ιατρεύεις την συμφορά, να απλώνεις το χέρι σου και να σηκώνεις εκείνους που έπεσαν. (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • ''Όποιος θα κάνει αυτό σε έναν από τους ασήμαντους αυτούς, σε Εμένα το έκανε'' (Ματθ. 25,40). Εάν ο βασιλιάς προσκαλούσε κάποιον σε δείπνο και ενώ ήταν παρόντες οι υπηρέτες του, έλεγε προς αυτούς: ''Να ευχαριστείτε αυτόν πολύ, αντί για μένα, γιατί αυτός, όταν ήμουν φτωχός με διέθρεψε και με φιλοξένησε, αυτός με έκανε πολλές ευεργεσίες σε στιγμές θλίψεως'', πώς δεν θα ξόδευε ο κάθε υπηρέτης όλα τα χρήματά του, για εκείνον, για τον οποίον ο βασιλιάς ένιωσε τόση ευχαρίστηση; Εάν στην περίπτωση του βασιλιά, που είναι άνθρωπος, το πράγμα έχει τόση τιμή, σκέψου πόση περισσότερη τιμή θα έχει εκείνος κατά την μέλλουσα κρίση, από τον Χριστό, για εκείνες του τις ελεημοσύνες και ευεργεσίες... (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Οι κακοί έχουν εχθρούς, ακόμα και εκείνους που δεν αδικήθηκαν. Ενώ οι ελεήμονες, έχουν φίλους ακόμη και αυτούς που δεν ευεργετήθηκαν. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Την ελεημοσύνη δεν την έβαλε ο Θεός στη ζωή μας για χάρη εκείνων που λαμβάνουν, αλλά για χάρη εκείνων που δίνουν. Για την αγάπη έχει νομοθετηθεί από το Θεό η ελεημοσύνη. Γιατί βέβαια, θα μπορούσε ο Θεός να θρέψεις όλους τους φτωχούς, χωρίς την ελεημοσύνη μας, ωστόσο για να μας συνδέσει στην αγάπη και να καιγόμαστε από τη φωτιά της αγάπης, που μας ζεσταίνει τις ψυχές και μεταξύ μας, μας διέταξε να τρέφουμε τους άλλους. (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Το νερό έχει την ιδιότητα, να ξεπλένει την βρωμιά από το σώμα, ενώ η ελεημοσύνη έχει την ιδιότητα, να καταστρέφει την ''κοπριά'' της ψυχής. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Εάν ο Κάϊν, ο οποίος προσέφερε στον Θεό, τα δεύτερα εκ των εισοδημάτων του και μάλιστα χωρίς να αδικήσει άλλον, τιμωρήθηκε αυστηρότατα, όταν εμείς προσφέρουμε, από εκείνα που αποκτήσαμε με αρπαγές και πλεονεξίες, δεν θα πάθουμε χειρότερα; Διότι προσβάλλεις τον Κύριο, προσφέροντάς Τον ακάθαρτα δώρα. Γι' αυτό είναι προτιμότερο να πεθάνει ο Κύριος της πείνας, παρά να Τον τρέφεις (μέσω των ανθρώπων) με τέτοια τροφή. Είναι προτιμότερο να μην δώσεις τίποτα και να μην κάνεις ελεημοσύνη, από το να κάνεις ελεημοσύνη με κλεμμένα. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Όταν κανείς προσφέρει αναγκαστικά, όταν προσφέρει από αδικία, όταν προσφέρει αποβλέποντας στη ματαιοδοξία, καταστρέφεται ο καρπός. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Σωστά λέει η Αγία Γραφή: ''Να μην ξέρει το αριστερό σου χέρι, τι κάνει το δεξί'' (Ματθ. 6,3). Δηλαδή και αν ακόμα έχουμε πολύ συγγενικό μας πρόσωπο, να μην σπεύδουμε να του δείξουμε την ελεημοσύνη μας, εκτός αν είναι ανάγκη. Διότι πολλά κακά προξενεί κάτι τέτοιο: οδηγεί στην κενοδοξία. Γίνεται πολλές φορές εμπόδιο σωτηρίας. (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Όταν κάνεις ελεημοσύνη, όχι να επιδειχτείς στους ανθρώπους, ακόμα και αν η ολόκληρη οικουμένη το γνωρίζει, είναι σαν να μην το γνωρίζει κανείς, επειδή δεν έκανες την ελεημοσύνη σου γι' αυτόν τον σκοπό. Διότι δεν είπε ο Θεός δια του ιερού Ευαγγελίου απλώς, μην κάνετε την ελεημοσύνη σας μπροστά στους ανθρώπους, αλλά πρόσθεσε και κάτι ακόμα: ''Προς το θεαθήναι αυτοίς'' (Ματθ. 7,1), για να κάνετε επίδειξη αυτούς. (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Κάνε κρυφά την ελεημοσύνη σου. Να το ξέρει μόνο αυτός που ελεείται. Αν είναι δυνατόν, ούτε αυτός... Διότι ο Θεός δεν αφήνει τελικά να κρυφτεί το αγαθό. Αν εσύ το κρύψεις, ο Θεός θα το φανερώσει. Και τότε το θαύμα θα είναι μεγαλύτερο, όπως και το κέρδος. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Δεν λιώνει τόσο εύκολα ο ήλιος το χιόνι, όσο λιώνει η ελεημοσύνη τις αμαρτίες μας, σαν πέσει πάνω τους. Και δεν μπορεί το νερό να καθαρίσει τόσο καλά τις κηλίδες του ακάθαρτου σώματος, όσο μπορεί η δύναμη της ελεημοσύνης να ξεπλύνει της ρύπανση της ψυχής μας. (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Ο Θεός επέτρεψε να έχεις περισσότερα χρήματα, όχι για να τα ξοδέψεις στην πορνεία, στην μέθη, στην πολυφαγία, στην πολυτέλεια των ενδυμάτων, ή σε άλλη βλακεία, αλλά για να τα μοιράσεις σ' αυτούς που τα έχουν ανάγκη. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Ποιός είναι τόσο άθλιος, ο οποίος να μην θέλει να απολαμβάνει τα χρήματά του διαπαντός; Ας τον μετακομίσουμε λοιπόν τον πλούτο μας και ας τον μεταφέρουμε εκεί. Δεν θα μας χρειαστούν ούτε όνοι, ούτε καμήλες, ούτε οχήματα, ούτε πλοία γι' αυτήν την μεταφορά. Γιατί και από αυτήν την δυσκολία μας απάλλαξε ο Θεός. Μας χρειάζονται μόνο φτωχοί, χωλοί, ανάπηροι και άρρωστοι. Σ' αυτούς έχει ανατεθεί η μεταφορά αυτή. Αυτοί στέλνουν τα χρήματά μας στον ουρανό. Αυτοί εισάγουν τους κυρίους αυτών των χρημάτων, στην κληρονομιά των αιωνίων αγαθών... (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Η ελεημοσύνη δεν μας δίνει μόνο τη Βασιλεία των Ουρανών, αλλά και την ασφάλεια και τον πλούτο στην παρούσα ζωή. Ποιός τα λέει αυτά; Ο ίδιος ο Κύριος, γιατί λέει, ότι όποιος έδωσε τα υπάρχοντά του στους φτωχούς, αυτός θα πάρει 100 φορές περισσότερα στη ζωή αυτή και θα κληρονομήσει την αιώνια ζωή. Ας φέρουμε λοιπόν καθημερινά τον καρπό της ελεημοσύνης, για να μας έρχονται ευνοϊκά τα παρόντα πράγματα και για να πετύχουμε την μέλλουσα ζωή. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Ονόμασε την ελεημοσύνη σπόρο, για να πάει αμέσως το μυαλό σου στην ανταπόδοση. Αφού κατανοήσεις το ποιά είναι η συγκομιδή, θα μάθεις, ότι παίρνεις περισσότερα από όσα δίνεις... (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Δεν είναι μονάχα υποχρέωσή σου, αλλά και συμφέρον σου να δίνεις στους φτωχούς ελεημοσύνη. Όταν αντλούν συχνά νερό από τα πηγάδια, βγαίνει έπειτα αφθονότερο και καθαρότερο. Όταν όμως το αφήνουν εκεί μέσα σαπίζει. Το ίδιο συμβαίνει και με τα υλικά αγαθά. Όταν στέκουν στάσιμα και κλεισμένα είναι άχρηστα. Όταν κινούνται και μεταδίδονται, γίνονται κοινωφελή και καρποφόρα. Ποιά απάντηση θα δώσεις στον Κριτή σου, όταν ενδύεις τους τοίχους σου με πολύτιμα μάρμαρα και αφήνεις γυμνό τον συνάνθρωπό σου; Όταν θάβεις στα θησαυροφυλάκια το χρυσάφι και αφήνεις να θάβεται καθημερινώς από τη φτώχεια και την ανέχεια ο συνάθρωπός σου; (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Εκείνος ο οποίος αγαπά, θέλει περισσότερο να ευεργετεί, παρά να ευεργετείται. Και θέλει να αρχίζει τις ευεργεσίες, χωρίς να γίνονται αντιληπτές. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Όπως ένα δέντρο που φυτεύτηκε σε εύφορο τόπο, δίνει κάθε χρόνο ώριμους καρπούς, έτσι και τα χρήματα που φυτεύτηκαν στα χέρια των φτωχών, όχι μόνο κάθε χρόνο, αλλά και κάθε μέρα μας δίνουν πνευματικούς καρπούς, δηλ. παρρησία προς το Θεό, συγχώρεση αμαρτημάτων, συντροφιά αγγέλων, συνείδηση αγαθή, χαρά πνευματικής αγαλλιάσεως, ελπίδα ακαταίσχυντη, αλλά και την δυνατότητα, να απολαύσουμε τα μέλλοντα-θαυμαστά αγαθά. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Παρόλο που η παρθενία, η νη­στεία και το να κοιμάται κανείς στο χώμα απαιτούν μεγαλύτερο κόπο από την ελεημοσύνη, όμως τίποτε δεν είναι τόσο ισχυρό και δυνατό στο να σβήνει την φωτιά των αμαρτημάτων μας, όσο η ελεημοσύνη. Αυτή είναι ανώτερη από όλα, στή­νει τους εραστές της κοντά στον ίδιο το Βασιλιά των ουρανών. Και πολύ σωστά...! (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Εάν η ελεημοσύνη κατέβασε τον Θεό κάτω στη γη και Τον έπεισε να γίνει άνθρωπος, πολύ περισσότερο θα μπορέσει να ανεβάσει αυτή (η ελεημοσύνη), τον άνθρωπο στον Ουρανό. Εάν ο Θεός από ευσπλαχνία και φιλανθρωπία έγινε άνθρωπος και έπεισε Αυτόν για να γίνει δούλος, πολύ περισσότερο θα μπορέσει να οδηγήσει τους δούλους (ανθρώπους δια της ελεημοσύνης) στην οικίαν Του. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Είναι αδύνατον, ψυχή που είναι πλούσια σε ελεημοσύνη, να καταποντισθεί κάποτε από την αηδία των παθών. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Αυτό είναι ελεημοσύνη, το να ελεείς και τους αμαρτωλούς και τους ενόχους. Διότι ελεημοσύνη σημαίνει το να ελεεί κανείς όχι μόνο τους ενάρετους, αλλά και τους αμαρτωλούς. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Αν δεις κάποιον να υποφέρει, να μην περιεργάζεσαι να μάθεις το ποιός είναι. Δικαιούται τη βοήθειά σου, αφού υποφέρει. Αν ένα γαϊδούρι που κινδυνεύει, το σηκώνεις χωρίς να εξετάζεις τίνος είναι, πολύ περισσότερο έναν άνθρωπο, μην ερευνάς το που ανήκει. Στον Θεό ανήκει... Και αν ακόμα είναι άπιστος, έχει ανάγκη βοηθείας. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Δώσε ψωμί, όσο μπορείς. Δεν έχεις ψωμί; Δώσε τουλάχιστον έναν οβολό. Δεν έχεις οβολό; Δώσε ένα ποτήρι δροσερό νερό. Δεν έχεις ούτε αυτό; Πένθησε μαζί με τον θλιμμένο και θα λάβεις μισθό. Γιατί ο μισθός εξαρτάται από τη προαίρεσή σου και όχι από το τι μπόρεσες να κάνεις. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Ευκολότερα ελεείς όταν είσαι φτωχός. Γιατί ο πλούσιος, μεθυσμένος από την περιουσία του και έχοντας ακόρεστη φιλοχρηματία, θέλει να αυξήσει τα υπάρχοντά του. Ο φτωχός όμως, απαλλαγμένος από την αρρώστια αυτή, δίνει πιο εύκολα ελεημοσύνη. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Αν έρθει ο θάνατος - που αργά ή γρήγορα θα έρθει, γιατί είναι το μόνο βέβαιο πράγμα - γιατί δεν βάζεις από τώρα τα χρήματά σου με την ελεημοσύνη στο Ουράνιο ταμείο, για να συνηγορήσουν για σένα την ημέρα της Κρίσεως οι φτωχοί; Τότε δεν θα έχεις άλλους συνηγόρους ενώπιον του Χριστού, παρά μόνο αυτούς. Αυτοί δείχνοντας τι τους έδωσες, θα κάνουν ώστε να απαλλαγείς από την αιώνια ποινή. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Αν η ελεημοσύνη κατέβασε τον Θεό από τον Ουρανό και Τον ''έπεισε'' να γίνει άνθρωπος, Ιησούς Χριστός, πολύ περισσότερο θα μπορέσει να ανεβάσει τον άνθρωπο στον Ουρανό. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Όχι μόνο το να αρπάζεις τα ξένα, αλλά και το να μην δίνεις τα δικά σου, σε όσους έχουν ανάγκη, είναι αρπαγή, πλεονεξία και στέρηση. (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Ας μην προβάλλουμε προφάσεις στην προσπάθειά μας να αποφύγουμε την ελεημοσύνη, λέγοντας ότι η Εκκλησία έχει μεγάλη περιουσία. Έλα να δεις το μέγεθος αυτής της περιουσίας, αλλά και να σκεφτείς τα πλήθη των φτωχών, που είναι γραμμένοι στους καταλόγους της Εκκλησίας, τα πλήθη των αρρώστων, τις περιπτώσεις των μυρίων βοηθημάτων. Μπορείς να εξετάσεις και να ερευνήσεις. Κανείς δεν σε εμποδίζει. Αλλά και εμείς (οι κληρικοί), είμαστε έτοιμοι να λογοδοτήσουμε και να παρουσιάσουμε τις δαπάνες, που δεν είναι μικρότερες από τα έσοδα. Μάλιστα σε μερικές περιπτώσεις είναι και μεγαλύτερες. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Γι' αυτό θαυμάζουμε και τον Αβραάμ, όχι μόνον γιατί θυσίασε μοσχάρι ούτε γιατί ζύμωσε αλεύρι, αλλά γιατί με πολλή ευχαρίστηση και ταπεινοφροσύνη υποδεχόταν τους ξένους, τρέχοντας κοντά του, εξυπηρετώντας τους, αποκαλώντας τους κυρίους, νομίζοντας πως βρήκε θησαυρό απείρων αγαθών, αν κάποτε έβλεπε να πλησιάζει ξένος. Έτσι λοιπόν γίνεται διπλή η ελεημοσύνη, όταν και δίνουμε και δίνοντας τα προσφέρουμε με προθυμία. Γιατί λέγει "Ιλαρόν γαρ δότην αγαπά ο Θεός". Γιατί και αν ακόμη άπειρα τάλαντα προσφέρεις με αλαζονείς και εγωϊσμό και ματαιοδοξία, έχασες τα πάντα, όπως ακριβώς εκείνος ο Φαρισαίος που πρόσφερε το ένα δέκατο από τα υπάρχοντά του, επειδή υπερηφανευόταν και φούσκωνε από υπερηφάνεια γι' αυτό, αφού τα έχασε όλα, έτσι κατέβηκε από το ναό. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Τα θηριά ξέρουν να σέβονται τους φίλους του Θεού. Και όταν ακόμα τα θερίζει η πείνα, γίνονται σεβαστικά. Ας νοιώσουν ντροπή όλοι οι κοιλιόδουλοι, όταν βλέπουν την εγκράτεια των θηρίων. Λιοντάτια είδαν τον Προφήτη Δανιήλ και έδειξαν εγκράτεια. Εμείς βλέπουμε το Χριστό να έρχεται σε εμάς και δεν Τον σεβόμαστε. Τα λιοντάρια προτίμησαν να πεθάνουν από την πείνα, παρά να αγγίξουν το σώμα του Αγίου. Εμείς βλέπουμε γυμνό το Χριστό να περιφέρεται από εδώ και από εκεί και να λειώνει από την πείνα και δεν Του προσφέρουμε, ούτε τα περιττά. Ζούμε πλουσιοπάροχα και περιφρονούμε τους αγίους, τους αδελφούς μας που πεινάνε... (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Δεν μας ελεεί ο Θεός, επειδή δεν ελεούμε και εμείς τους συνανθρώπους μας. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Είναι αδύνατον να περάσουμε την πόρτα της Ουράνιας Βασιλείας, χωρίς την ελεημοσύνη, ακόμη και αν κατορθώσουμε αμέτρητες αρετές. Διότι λέει το Ιερό Ευαγγέλιο: ''Πορεύεσθε απ' εμού οι κατηραμένοι εις το πυρ το αιώνιον, το ητοιμασμένον τω διαβόλω και τοις αγγέλοις αυτού'' (Ματθ. 25,41). Για ποιά αιτία και γιατί να απέλθουμε, στο αιώνιο πυρ της κολάσεως; ''Επείνασα γαρ και ουκ εδώκατέ μου φαγείν. Εδίψασα και ουκ εποτίσατέ με'' (Ματθ. 25,42). Είδες, πώς ενώ για καμμία άλλη παράβαση δεν κατηγορήθηκαν, οδηγήθηκαν στην απώλεια, μόνο και μόνο γιατί δεν εξετέλεσαν ελεημοσύνες; (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Για ποιό λόγο ο Κύριος στο πρόσωπο των 10 παρθένων επικαλείται αυτή την παραβολή; Χρησιμοποιεί την παραβολή αυτή, προκειμένου να διδάξει, ότι παρθενία, στερημένη ελεημοσύνης, έστω και αν διαθέτει όλα τα άλλα, "εκβάλλεται", απορρίπτεται, όπως και ο απάνθρωπος και ανελεήμονας. Η παρθενία είναι "πράγμα μέγα, όμως χωρίς ελεημοσύνη καθίσταται "έρημος". Χωρίς την παρθενία είναι δυνατόν κάποιος να δει την Βασιλεία των Ουρανών. Χωρίς όμως την ελεημοσύνη, είναι τελείως αδύνατον. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Οι πέντε παρθένες, ήταν βέβαια αγνές και κόσμιες και σώφρονες, αλλά σε κανέναν χρήσιμες, γι' αυτό και κατακαίονται. Τέτοιοι είναι αυτοί που δεν έθρεψαν τον Χριστό. Πρόσεξε, ότι κανείς απ' αυτούς δεν κατηγορείται για προσωπικά του αμαρτήματα, δεν κατηγορείται, ότι πόρνευσε, ούτε ότι επιόρκησε, καθόλου, αλλά ότι δεν υπήρξε χρήσιμος στον άλλο... (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Γνωρίζω πολλούς Χριστιανούς που να νηστεύουν, να προσεύχονται, να στενάζουν και να αγαπούν κάθε ευλάβεια, αλλά μια δεκάρα δεν δίνουν ελεημοσύνη στον έχοντα ανάγκη. Ποιό όφελος έχουν αυτοί. Δεν τους δέχεται αυτούς ο Κύριος στην Βασιλεία Του. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Ακόμα και αν μένεις άσιτος, κοιμάσαι στη γη, τρως στάχτη και κλαις πάντοτε, αλλά κανέναν άλλον δεν ωφελείς, να γνωρίζεις ότι τίποτε μεγάλο δεν κατόρθωσες. Τον καιρό που δεν κάνουμε ελεημοσύνες, να τον θεωρούμε σαν να μην υπάρχουμε στη ζωή! Λύτρο της ψυχής είναι η ελεημοσύνη! Διότι είναι αδύνατον να σωθούμε, χωρίς την ελεημοσύνη, ακόμη και αν κατορθώσαμε αμέτρητες αρετές... (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Είναι αρκετή η παράλειψη της ελεημοσύνης, για να σε οδηγήσει στη φωτιά της κολάσεως! Τίποτε δεν εξοργίζει τόσο πολύ το Θεό, όσο το να μην είναι κανείς ελεήμων και τίποτε δεν μας εξισώνει τόσο πολύ με το Θεό, όσο το να ευεργετούμε. Σκέψου ότι πίσω από αυτόν που σε ζητεί ελεημοσύνη, βρίσκεται ο ίδιος ο Κύριος! Για να κάνουμε ελεημοσύνη, δεν μας χρειάζεται περιουσία, αλλά προθυμία και το μέγεθος της ελεημοσύνης, είναι ανάλογο με το μέγεθος της προθυμίας μας να ευεργετήσουμε. (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Εάν κάποιος από εμάς οδηγούνταν στον θάνατο και του γινόταν πρόταση να δώσει ό,τι είχε και δεν είχε, για να σώσει την ζωή του, όχι μόνο δεν θα το δεχόταν, αλλά θα θεωρούσε το πράγμα αυτό και ως ευεργεσία. Τώρα, ενώ ακολουθούμε τον δρόμο που οδηγεί στην κόλαση, μολονότι είναι δυνατόν να δώσουμε τα μισά από τα υπάρχοντά μας και να ελευθερωθούμε, προτιμούμε να κολαζόμαστε και να κρατάμε ασκόπως τα χρήματά μας και να μην ελεούμε. (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Οι φτωχοί είναι γιατροί των ψυχών μας, ευεργέτες και προστάτες. Γιατί δεν δίνεις τόσο, όσο παίρνεις. Δίνεις χρήματα και παίρνεις την Βασιλεία των Ουρανών. Ανακουφίζεις την φτώχεια και συμφιλιώνεις τον Κύριο με τον εαυτόν σου. Βλέπεις, ότι δεν είναι ίση η ανταπόδοση; Αυτά είναι στη γη, εκείνα είναι στον ουρανό. Αυτά χάνονται, εκείνα παραμένουν. Αυτά καταστρέφονται, ενώ εκείνα δεν παθαίνουν καμμία φθορά. (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Πώς θα συγχωρεθείς, όταν στέκει στην πόρτα σου ο Χριστός, με την μορφή του φτωχού και εσύ μένεις ασυγκίνητος; Λες, ότι έδωσες ελεημοσύνη. Να μην δώσεις στο φτωχό μόνο όσα εκείνος ζητάει, αλλά όσα εσύ μπορείς. Να προσφέρεις γενναιόδωρα, χωρίς τσιγγουνιά. Διότι και ο Θεός δεν είναι απλώς ελεήμων, αλλά είναι πλούσιος στο έλεός Του. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Μήπως δεν μπορούσε ο Θεός να διατάξει, να τρέχουν από παντού πηγές και ποταμοί πλούτου; Όμως δεν το θέλησε, αλλά άφησε πολλούς να βρίσκονται στη φτώχεια, για το συμφέρον και εκείνων και το δικό σου. Όταν λοιπόν ο Θεός μας αποστέλλει τους φτωχούς και μας παραγγέλλει να δώσουμε σ' αυτούς, από εκείνα τα οποία ανήκουν σ' Αυτόν, εμείς εκτός το ότι δεν δίνουμε τίποτε στους φτωχούς, τους εκδιώκουμε και μάλιστα με ύβρεις, σκέψου πόσες συμφορές και πόσους κεραυνούς πρέπει να επισύρει εναντίον μας, η πράξη αυτή... Εάν έδινες διαταγή κάποιον εκ των υπηρετών σου, να μεταβεί προς έναν άλλον υπηρέτη σου, ο οποίος έχει δικά σου χρήματα να τα παραλάβει και όχι μόνο επιστρέψει με άδεια χέρια, αλλά και εξυβριστεί, τι δεν θα έκανες σε εκείνον, ο οποίος σε προσέβαλλε, στο πρόσωπο του υπηρέτη σου; Ποιά τιμωρία θα απαιτούσες για τον υβριστή, επειδή η προσβολή σε έθιξε προσωπικά; Εάν αυτό συμβαίνει μεταξύ των ανθρώπων, πόσο περισσότερο βαρύ είναι το πράγμα, όταν γίνεται στον Κύριο και των ανθρώπων και της κτίσεως; (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Εάν κάποιος που χτυπήθηκε με πέτρα και τραυτίστηκε στο κεφάλι του, αφού άφησε όλους τους άλλους, έτρεξε γεμάτος από αίματα και έπεσε στα πόδια του, άραγε θα μπορούσες να τον χτυπήσεις με άλλη πέτρα και να του προσθέσεις και άλλο τραύμα; Εγώ τουλάχιστον δεν το πιστεύω αυτό, αλλά νομίζω, ότι θα προσπαθήσεις να θεραπεύσεις και το τραύμα που έχει. Γιατί λοιπόν στους φτωχούς που σου ζητούν ελεημοσύνη, κάνεις τα αντίθετα; (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Και ποιά συγγνώμη θα βρεις, όταν σπέρνοντας στη γη ελπίζεις και το κάνεις αυτό με προθυμία, ενώ όταν πρόκειται να σπείρεις στο χέρι του Θεού, διστάζεις και αδιαφορείς; Γιατί αν η γη σου επιστρέφει όσα έσπειρες, πολύ περισσότερο το χέρι του Θεού θα σου επιστρέψει πολύ άφθονα, εκείνα που θα δεχθεί. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Η δύναμη της ελεημοσύνης δεν έγκειται στο εάν δώσεις πολλά ή λίγα, αλλά στο εάν θα δώσεις όχι λιγότερα, από όσο μπορείς. Τί το όφελος όταν είσαι πλούσιος και δίνεις για ελεημοσύνη τόσο λίγα, όσο από ένα πέλαγος να δίνει κανείς ένα κύπελλο νερό; (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Άλλοι μοίρασαν όλα τα υπάρχοντά τους, άλλοι φροντίζουν να έχουν μόνο όσα τους χρειάζονται και δεν ζητούν τίποτε περισσότερο από τα αναγκαία και άλλοι δίνουν όσα τους περισσεύουν. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Αν θέλεις να δώσεις, δώσε. Αν δεν θέλεις, μην δίνεις, μην γίνεσαι όμως άθλιος και εμποδίζεις και εκείνους που θέλουν να δώσουν, λέγοντάς τους, ότι εκείνον που θέλουν να δώσουν, είναι υποκριτής και απατεώνας. Διότι έτσι τους κάνεις να υποπτεύονται, ότι όλοι είναι ψεύτες και υποκριτές. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Ας μην λέμε, ότι ο τάδε είναι πονηρός και ανάξιος, ο άλλος είναι τιποτένιος και ο παραάλλος είναι σκύβαλο. Μην στρέψεις το βλέμμα σου προς την αξία εκείνου, ο οποίος έχει ανάγκη βοηθείας, αλλά μόνο προς την ανάγκη. Διότι και αν είναι ανάξιος λόγου και παραπεταμένος και αν είναι άξιος περιφρονήσεως, ο Χριστός λογαριάζει την αμοιβή σου, σαν να ευεργετείται ο ίδιος στο πρόσωπο Εκείνου. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Η ελεημοσύνη λέγεται έτσι, για να την δίνουμε και στους αξίους και στους αναξίους. Διότι αν εξετάζουμε και περιεργαζόμαστε τους αναξίους, τότε δεν θα μας τύχουν εύκολα οι άξιοι. Αν όμως δίνουμε ελεημοσύνη και στους αναξίους, οπωσδήποτε θα φτάσουν στα χέρια μας και άξιοι και ανάξιοι της ελεημοσύνης μας. Διότι εάν αναζητούμε τους αξίους, θα κάνει το ίδιο και ο Θεός για εμάς και θα εκπέσουμε από την φιλανθρωπία Του. Εκείνος λοιπόν που θέλει να δείξει φιλάνθρωπη διάθεση, δεν πρέπει να ζητεί το λόγο για τις πράξεις του βίου των άλλων, αλλά να ανακουφίζει την φτώχεια και να ικανοποιεί την ανάγκη, όπου και αν υπάρχει. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Γελιέσαι εάν νομίζεις πως τηρείς τις εντολές του Κυρίου και κάνεις ελεημοσύνες, όταν πλουτίζεις σε βάρος των συνανθρώπων σου, τους οποίους κατατυραννείς και εκμεταλλεύεσαι. Μην θέλεις να είσαι πλούσιος για να βοηθάς τους φτωχούς, διότι ο Θεός νομοθετεί να δίνει ο δίκαιος, από ό,τι έχει. (Άγιος Νείλος ο Ασκητής)
  • Πρέπει να δίνουμε σε όλους ανεξαίρετα, ακόμα και αν αυτός που σε ζητάει, δεν έχει ανάγκη. Ο Θεός βρέχει ''επί δικαίους και αδίκους'' (Ματθ. 5,45), εμείς γιατί να μην βοηθήσουμε τον πλησίον μας; Μήπως και εμείς είμαστε άξιοι για όλα τα δώρα που μας δίνει ο Θεός; Σου ζητάει κάποιος φτωχός βοήθεια; Ακόμη και αν αμφιβάλλεις για την κατάστασή του, πάλι να τον βοηθήσεις, για να μην σε πειράξει ο πειρασμός. Είδες τι λέει ο Αββάς Ισαάκ: ''Και έφιππος να σου ζητήσει, να του δώσεις''. Δεν ξέρεις σε τι κατάσταση είναι. Εσύ πιστεύεις αυτό που σου λέει ο άλλος και να δίνεις ανάλογα με αυτό που σου ζητάει. Είναι αδύνατον να περάσουμε την πόρτα της Βασιλείας του Θεού, χωρίς την ελεημοσύνη, ακόμα και αν κατορθώσουμε αμέτρητες άλλες αρετές. (ΆγιοςΠαϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Δεν υπάρχει εξυπνότερος άνθρωπος από τον ελεήμονα, ο οποίος δίνει γήινα, φθαρτά πράγματα και αγοράζει (μ' αυτά) άφθαρτα, ουράνια. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Την πνευματική αλλοίωση που δέχεται η ψυχή μαζί με την καρδιακή αγαλλίαση που αισθάνεται, από μια μικρή ελεημοσύνη ή καλοσύνη προς τον συνάνθρωπο, δεν μπορεί να την δώσει ούτε ο μεγαλύτερος καρδιολόγος, ακόμη και εάν του δώσεις ένα σακί δολλάρια. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Ο άνθρωπος που έχει αγάπη, δεν αρκείται στο να δώσει μόνο σε όποιον του ζητήσει ελεημοσύνη, αλλά ψάχνει να βρει ανθρώπους που έχουν ανάγκη, για να τους συμπαρασταθεί. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Αν κάποιος ζητήσει από έναν φτωχό ελεημοσύνη και ο φτωχός, αν και στερείται, του δώσει, άσχετα αν άλλος πάει να τα πιεί ούζο, τότε ο φτωχός που έδωσε θα έχει πνευματική χαρά και ο Θεός θα φωτίσει κάποιον να στείλει και σ' αυτόν υλική βοήθεια. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Είναι αμαρτία άλλος να δυσκολεύεται να αγοράσει κάτι που του χρειάζεται και άλλος να έχει πράγματα που δεν τα χρησιμοποιεί και να μην τα δίνει σ' αυτόν που τα έχει ανάγκη! Αυτό για μένα είναι η μεγαλύτερη κόλαση. Στην Κρίση θα μας πει ο Χριστός: «Επείνασα και ουκ εδώκατε μοι φαγείν» (Ματθ. 25,42). (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Αξία έχει να δίνουμε από το υστέρημά μας, είτε πρόκειται για κάτι πνευματικό είτε για κάτι υλικό. Έχω, ας υποθέσουμε, τρία μαξιλάρια. Αν δώσω το ένα που μου περισσεύει, δεν έχει αξία. Ενώ, αν δώσω αυτό που χρησιμοποιώ για προσκέφαλο, αυτό έχει αξία, γιατί έχει θυσία. Γι' αυτό και ο Χριστός είπε για την χήρα: «Η χήρα η πτωχή αύτη πλείον πάντων έβαλεν...» (Λουκά 21,3) (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Να δίνεις τόσο, που να μην σε πειράζει η συνείδησή του. Χρειάζεται διάκριση. Να μην δίνεις 100 και μετά να στενοχωριέσαι που δεν έδωσες 50. Πολλή προσοχή χρειάζεται, όταν έχει κανείς αγάπη με πολύ ενθουσιασμό. Καλό είναι να φρενάρει τότε την αγάπη και τον ενθουσιασμό του, για να μην μετανοεί που έδωσε πολλά σε έναν δυστυχισμένο, ενώ έπρεπε λιγότερα και έμεινε με άδεια χέρια ο ίδιος. Σιγά-σιγά θα αποκτήσει πείρα και θα δίνει ανάλογα με την αυταπάρνησή του. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Μόνο όσο ζει κανείς μπορεί να δίνει. Μετά του τα αρπάζουν. (ΆγιοςΠαϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Όταν ένας έχει και δίνει ελεημοσύνη, δεν μπορείς να καταλάβεις αν έχει αγάπη ή όχι, γιατί μπορεί να δίνει όχι από αγάπη, αλλά για να ξεφορτωθεί κάποια πράγματα. Όταν στερείται και δίνει, τότε φαίνεται η αγάπη του. Πιστεύω, ας υποθέσουμε, ότι έχω αγάπη· ο Θεός, για να δοκιμάσει την αγάπη μου, μου στέλνει έναν φτωχό. Αν έχω λ.χ. δύο ρολόγια, ένα καλό και ένα λίγο χαλασμένο και δώσω το χαλασμένο στον φτωχό, σημαίνει ότι η αγάπη μου είναι δευτέρας ποιότητος. Αν έχω πραγματική αγάπη, θα δώσω το καλό στον φτωχό. Μπαίνει όμως η βλαμμένη λογική και λέμε: «Τί, το καλό θα δώσω; Γι' αυτόν, αφού δεν έχει κανένα ρολόϊ, καλό είναι και το παλιό» και δίνω το παλιό. Αλλά, όταν δίνεις το παλιό, ζει ο παλαιός άνθρωπος ακόμη μέσα σου· αν δίνεις το καινούργιο, είσαι αναγεννημένος άνθρωπος. Κολάσιμη κατάσταση είναι, όταν κρατάς και τα δύο και δεν δίνεις κανένα. Ο πιστός άνθρωπος, στον πλησίον βλέπει το πρόσωπο του Χριστού και επομένως όταν δίνει ελεημοσύνη στον άλλον, δίνει το καλύτερο. (ΆγιοςΠαϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Όταν ο άλλος σου ζητάει πράγματα παράλογα, εκεί χρειάζεται διάκριση και ξανά διάκριση (για το πως θα κινηθείς). Όταν ένας σου ζητά πράγματα, για να τα καμαρώσει, δώσ' τα. Βλέπεις ο Χριστός δεν είπε στον Ιούδα: ''Τί Απόστολος είσαι εσύ; Κόψε την φιλαργυρία σου..'', αλλά του έδωσε και το ταμείο. Εάν όμως ένας σου ζητά π.χ. ένα κουτί μαρμελάδας που έχεις και εσύ ξέρεις ότι αυτός έχει ένα κιουπί (μεγάλο δοχείο) γεμάτο, ενώ κάποιος άλλος δεν έχει καθόλου και έχει ανάγκη, τότε πες σ'αυτόν που έχει και σε ζητάει: ''Αν θέλεις αδερφέ, δώσε και εσύ λίγο απ' αυτό που έχεις στον τάδε''. Αν δεν υπάρχει κάποιος που να μην έχει, τότε δώσ' το, χωρίς να του πεις τίποτε, μια που σου το ζήτησε. Μπορεί απ' αυτό το δόσιμο, αν υπάρχει μια χορδή ευαισθησίας μέσα του, να συγκινηθεί και να διορθωθεί. (ΆγιοςΠαϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Υπάρχουν άνθρωποι που μπορεί να δώσουν ένα σπίτι ευλογία και από την άλλη μεριά, αν τους χρωστάει κάποιος ένα νοίκι, του κάνουν μήνυση. Πώς το εξηγείτε αυτό; (ΆγιοςΠαϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Μερικοί άνθρωποι, ενώ δίνουν 500 ή 1000 δραχμές σε έναν φτωχό, κάνουν Εβραϊκά παζάρια για 5-10 δραχμές στον φτωχό εργάτη που τους δούλεψε. Δεν μπορώ να το καταλάβω: Καλά δίνεις πεντακοσάρικο ή χιλιάρικο σε εκείνον που δεν ξέρεις και σ' αυτόν που έχεις κοντά σου και σε βοηθάει, τον αφήνεις να πεινά; Αυτόν πρώτα έχεις υποχρέωση να αγαπήσεις και να βοηθήσεις. Αλλά φαίνεται ότι η ελεημοσύνη αυτών των ανθρώπων γίνεται, για να τους επαινέσουν. Φαρισαϊσμός είναι, όταν κάποιος κάνει καλοσύνη φανερά, για να τον επαινέσουν. (ΆγιοςΠαϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Δεν λέω, όταν έχεις δύο χιτώνες να δώσεις τον ένα. Αυτό είναι ασυνήθιστο και δύσκολο για τους πολλούς. Αλλά, αν θέλεις να λέγεσαι Χριστιανός και κατέχεις όλα τα αγαθά του Θεού, γιατί δεν κάνεις ελεημοσύνες και καλά έργα; Να ξέρεις, ότι θεμελιώνει στην άμμο, όποιος έχει πολλά χρήματα και τα διαχειρίζεται εγωιστικά, αδιαφορώντας για τη φτώχεια και τη δυστυχία των συνανθρώπων του. (ΆγιοςΠαϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Οι τσέπες σας πρέπει να είναι ανοιχτές, ώστε να φεύγουν τα χρήματα για φιλανθρωπίες. Είναι σκάνδαλο να υπάρχουν τσέπες γεμάτες λεφτά και να είναι ραμμένες. (ΆγιοςΠαϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Όσο πετάς (δίνεις δηλ. ελεημοσύνη), τόσο πετάς (ανεβαίνεις δηλ. πνευματικά). (ΆγιοςΠαϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Σε όσους έχουμε ελεήσει και βοηθήσει, ο διάβολος πάει και κεντάει τον άλλον, ώστε να μας φερθεί άσχημα και να αγανακτήσουμε, οπότε χάνουμε (το μισθό) το καλό που κάναμε. Όταν κάνετε μια καλοσύνη, να αισθάνεστε πάντα πως ό,τι κάνετε, έχετε υποχρέωση να το κάνετε και να είστε έτοιμοι να αντιμετωπίσετε πειρασμό, για να μην χάσετε το καλό που κάνατε. Πάντα να προσπαθούμε να κάνουμε το καλό, χωρίς να περιμένουμε ανταπόδοση. (ΆγιοςΠαϊσιος ο Αγιορείτης)