Περί πνευματικότητας

  • Η αγάπη και η εγκράτεια καθαρίζουν την ψυχή, ενώ η καθαρή προσευχή και η πνευματική θεωρία φωτίζουν και λαμπρύνουν τον νου. (ΌσιοςΘαλάσσιος)
  • Ανταμοιβή της εγκράτειας είναι η απάθεια. Ανταμοιβή της πίστεως είναι η γνώση. Η απάθεια γεννά τη διάκριση, ενώ η γνώση την αγάπη προς τον Θεό. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής
  • Η αγάπη και η εγκράτεια ελευθερώνουν την ψυχή από τα πάθη. Η ανάγνωση και η θεωρία ελευθερώνουν το νου από την άγνοια. Η αληθινή προσευχή τον φέρνει μπροστά στον ίδιο το Θεό. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
  • Εκείνος που καθάρισε το νου του, από κάθε φαντασία αισθητών, δέχεται σοφία. Εκείνος που έκανε το λογικό κύριο των έμφυτων παθών, εννοώ του θυμού και της επιθυμίας, δέχεται γνώση. Εκείνος που έχει την ακλόνητη βεβαιότητα με το νου και το λογικό, σχετικά με τα Θεία, δέχεται την πίστη που μπορεί να κάνει τα πάντα. Και εκείνος, που κατόρθωσε τη φυσική φιλανθρωπία, αφού ξερίζωσε τελείως την φιλαυτία του, δέχεται χαρίσματα ιαμάτων. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
  • Όπως είναι αδύνατο χωρίς το φως του ηλίου να βλέπει κανείς τα αισθητά, έτσι και χωρίς πνευματικό φως, ο νους άνθρωπου δεν μπορεί να δεχτεί πνευματική θεωρία. Το σωματικό φως φωτίζει εκ φύσεως την αίσθηση να βλέπει τα αισθητά, ενώ το πνευματικό καταφωτίζει το νου στη θεωρία για να κατανοεί τα πάνω από την αίσθηση. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
  • Εκείνος που απαρνήθηκε τα υλικά πράγματα, π.χ. τη γυναίκα, τα χρήματα κτλ., έκανε τον εξωτερικό άνθρωπο μοναχό, όχι όμως ακόμη και τον εσωτερικό. Ενώ εκείνος που απαρνήθηκε και τα εμπαθή νοήματα των πραγμάτων, αυτός έκανε μοναχό και τον εσωτερικό άνθρωπο, ο οποίος είναι ο νους. Και τον εξωτερικό άνθρωπο τον κάνει κανείς μοναχό εύκολα, μόνο αν το θελήσει. Αλλά δεν είναι μικρός ο αγώνας, να κάνει μοναχό και τον εσωτερικό άνθρωπο. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
  • Σημείο πνευματικής ωριμότητος είναι να πιστέψω, ότι δεν κάνω τίποτε, να απογοητευτώ με την καλή έννοια από τον εαυτό μου, από το εγώ μου. Να νιώθω πως με ό,τι κάνω, προσθέτω συνέχεια μηδενικά και να συνεχίζω τον αγώνα μου ελπίζοντας στον Θεό. Τότε ο Καλός Θεός, όταν δει τα μηδενικά της αγαθής μου προαιρέσεως, θα με λυπηθεί, θα προσθέσει στην αρχή την μονάδα και θα πάρουν αξία τα μηδενικά μου και θα πλουτίσω πνευματικά. Μέσα στην ταπεινή κατάσταση της απογοητεύσεως από τον εαυτό μου, κρύβεται η καλή πνευματική κατάσταση. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Τεκμήριο γνησιότητος της πνευματικής ζωής κάποιου είναι, η μεγάλη αυστηρότητα στον εαυτόν του και η πολλή επιείκεια στους άλλους. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Η μελέτη, η προσευχή, η ψαλμωδία είναι βιταμίνες που χρειάζεται κάθε μέρα η ψυχή. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Υγεία πνευματική σημαίνει: αγνοί λογισμοί, φωτισμένος νους και εξαγνισμένη καρδιά, που φιλοξενεί συνέχεια το Χριστό και την Παναγία. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Όσο περισσότερο πνευματικός είναι ο άνθρωπος, τόσο λιγότερα δικαιώματα έχει σ΄αυτή την ζωή, διότι τα δικαιώματα του δικαίου τα φυλάει ο Χριστός στην ουράνια ζωή. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Ευλάβεια είναι ο φόβος του Θεού, η συστολή, η πνευματική ευαισθησία. Αν κανείς δεν έχει ευλάβεια, δεν έχει τίποτε. Ο ευλαβής ό,τι είναι ιερό το βλέπει καθαρά, όπως είναι στην πραγματικότητα, έστω και αν δεν είναι μορφωμένος. Δεν θα κάνει λ.χ. λάθος για ο,τιδήποτε έχει σχέση με τα Θεία νοήματα. Είναι όπως το παιδάκι που δεν βάζει κακό λογισμό για τον πατέρα και την μητέρα του, γιατί τους αγαπάει και τους σέβεται και βλέπει καλά και καθαρά όλα όσα κάνουν οι γονείς του. Πόσο μάλλον εδώ που πρόκειται για τον Θεό, ο Οποίος με τίποτε δεν συγκρίνεται και σε όλα είναι τέλειος! Όποιος δεν έχει ευλάβεια, πέφτει σε λάθη, σε πλάνες ως προς το δόγμα. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Για τους μη προχωρημένους πνευματικά, η εξωτερική ακαταστασία, δείχνει και την εσωτερική. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Κοίταξε υπάρχουν τρία στάδια (πνευματικότητας). Στο πρώτο στάδιο, ο Θεός δίνει καραμέλες και σοκολάτες, γιατί βλέπει την ανάγκη και την αδυναμία της ψυχής. Στο δεύτερο, παίρνει λίγο την Χάρη Του για παιδαγωγία, για να καταλάβει ο άνθρωπος, ότι χωρίς την βοήθειά Του δεν μπορεί να κάνει το παραμικρό, ώστε να ταπεινωθεί και να αισθανθεί την ανάγκη να καταφύγει σ' Αυτόν. Και το τρίτο στάδιο είναι μια μόνιμη και σταθερή καλή πνευματική κατάσταση. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Για να αποκτήσουμε τον πνευματικό πλούτο, θα πρέπει να γίνουμε πρώτα φτωχοί από πάθη και υλικά πράγματα. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Όταν κανείς είναι τακτοποιημένος εσωτερικά, έχει τον Χριστό μέσα του, δεν θέλει τίποτε. Αλλιώς ψάχνει να βρει να γεμίσει με υλικά... (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Μιά ψυχή σε ένα μοναστήρι (και όχι μόνο) αν έχει πνευματική παλληκαριά, να δεις, τον άλλον που έρχεται με κακό σκοπό, θα τον καθηλώνει με το ένα πόδι μέσα από την μάνδρα και με το άλλο απ' έξω! Θα τον χτυπάει στο κεφάλι με πνευματικό τρόπο, με το κομποσχοίνι, με την ευχή και όχι με το πιστόλι. Λίγη προσευχή θα κάνει και ο άλλος θα μένει εκεί έξω ακίνητος! Θα μένει για... σκοπός! Μια ψυχή, αν έχει πνευματική κατάσταση και το κακό θα φρενάρει και τον κόσμο θα βοηθήσει και για το μοναστήρι θα είναι ασφάλεια. Οι Μυροφόρες δεν υπολόγισαν τίποτε, γιατί είχαν πνευματική κατάσταση και εμπιστεύτηκαν στον Χριστό. Αν δεν είχαν πνευματική κατάσταση, που θα εμπιστεύονταν, για να κάνουν αυτό που έκαναν; (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Δεν υπάρχει μεγαλύτερο και τιμιότερο πνευματικό έργο, από το να προσπαθούμε να φυλάγουμε με σύνεση το νου και τους λογισμούς μας και να καταρτίζουμε τους εαυτούς μας, σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. (Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος)
  • Έχε στο νου, σου ότι η πνευματική κατάσταση είναι κάπως έτσι: Υπόθεσε ένα βασιλικό παλάτι. Σ' αυτό υπάγονται αυλές και πρόθυρα και διαμερίσματα, άλλα εξωτερικά και άλλα στη συνέχεια εσωτερικά, όπου είναι αποθηκευμένα η πορφύρα και οι θησαυροί. Κατόπιν πάλι και το άλλο διαμέρισμα, το πιο εσωτερικό, κατάλληλο για τη διαμονή του βασιλιά. Ώστε αν κανείς μπει στις εξωτερικές αυλές και νομίσει, ότι έφτασε στα ενδότερα διαμερίσματα, βρίσκεται σε πλάνη. Έτσι και στα πνευματικά, εκείνοι που πολεμούν εναντίον της κοιλιάς και του ύπνου και ασχολούνται διαρκώς με ψαλμούς και προσευχές, ας μην νομίζουν ότι έφτασαν πια στο τέλος και στην ανάπαυση. Βρίσκονται ακόμη στα πρόθυρα και στις αυλές, και όχι εκεί όπου φυλάγονται η πορφύρα και οι βασιλικοί θησαυροί. Και αν αξιώθηκαν να λάβουν κάποια πνευματική Χάρη, ούτε αυτό να τους απατά, ότι πέτυχαν το τέλος. Ταιριάζει λοιπόν να ερευνά κανείς αν απέκτησε το θησαυρό στο πήλινο δοχείο του (Β΄ Κορ. 4, 7), αν ντύθηκε την πορφύρα του Πνεύματος, αν είδε τον βασιλιά και αναπαύθηκε. (Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος)
  • Αγάπη και ταπείνωση! Ιερό ζευγάρι! Η μία υψώνει και η άλλη συγκρατεί όσους υψώθηκαν και δεν τους αφήνει ποτέ να πέσουν. (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
  • Την πνευματική σου κατάσταση, θα σου την φανερώσει η προσευχή σου. (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
  • Η ταπείνωση είναι μίμηση του Χριστού, η δε έπαρση και η θρασύτητα και η αναίδεια, είναι μίμηση του διαβόλου. (Μέγας Βασίλειος)
  • Δεν είναι καθόλου μικρό πράγμα για την διόρθωσή μας, να συγκεντρώσουμε όλες τις αμαρτίες μας και να τις σκεπτόμαστε και να τις συλλογιζόμαστε συνεχώς μία-μία. Γιατί εκείνος που ενεργεί κατά αυτόν τρόπο, θα φτάσει σε τόσο μεγάλη πνευματική κατάνυξη, ώστε θα νομίζει, ότι δεν αξίζει ούτε και να ζει... (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Τί δίνει η γη που δεν καλλιεργείται; Αγριόχορτα, αγκάθια και τριβόλια. Τί κάνει η ψυχή που δεν καλλιεργείται πνευματικά; Άνομα και πονηρά έργα. Όσο πιο ακαλλιέργητη μένει η γη, τόσο αυξάνονται και θεριεύουν τ' αγριόχορτά της. Όσο πιο ακαλλιέργητη μένει η ψυχή, τόσο αυξάνονται και θεριεύουν τα πάθη της, τόσο περισσότερες και βαρύτερες γίνονται οι αμαρτίες της, που την οδηγούν τελικά στο θάνατο. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Να λες πάντα την αλήθεια. Να κάνεις τα πάντα με ηρεμία. Να προσεύχεσαι για να γίνεις καλύτερος. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Πολλές φορές ούτε ο κόπος, ούτε οι μετάνοιες, ούτε οι σταυροί προσελκύουν τη Χάρη. Υπάρχουν μυστικά. Το ουσιαστικότερο είναι να φύγεις απ' τον τύπο και να πηγαίνεις στην ουσία. Ό,τι γίνεται, να γίνεται από αγάπη. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Η επικοινωνία με τον Χριστό, όταν γίνεται απλά, απαλά, χωρίς πίεση, κάνει τον διάβολο να φεύγει. Ο σατανάς δεν φεύγει με πίεση, με σφίξιμο. Απομακρύνεται με την πραότητα και την προσευχή. Υποχωρεί, όταν δει την ψυχή να τον περιφρονεί και να στρέφεται με αγάπη προς τον Χριστό. Την περιφρόνηση δεν μπορεί να τη υποφέρει, διότι είναι υπερόπτης. Όταν, όμως, πιέζεστε, το κακό πνεύμα σας παίρνει είδηση και σας πολεμάει. Μην ασχολείστε με τον διάβολο, ούτε να παρακαλείτε να φύγει. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Η νηστεία, παίρνοντας συνεργό την αγρυπνία, μαλακώνει τη σκληράδα της καρδιάς και κάνει να αναβλύζουν πηγές κατάνυξης. (Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος)
  • Ο πνευματικός πλούτος είναι σαν τον ήλιο. Μοιράζεται σ' όσους τον βλέπουν και ανήκει στον καθένα. (Άγιος Γρηγόριος Νύσσης)
  • Όταν το σώμα εξασθενήσει με τη νηστεία και την ταπείνωση της ταλαιπωρίας, τότε η ψυχή δυναμώνει με την προσευχή. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
  • Οι υψηλές πνευματικές κορυφές είναι πολύ δύσκολο να κατακτηθούν. Απαιτούν ταπείνωση και πολύ κόπο και μακροχρόνιους αγώνες. Η Χάρη του Θεού δεν επισκιάζει εύκολα τον άνθρωπο, γιατί πρέπει προηγουμένως να καθαριστεί από κάθε μολυσμό. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
  • Όπως εκείνος που δεν είδε με τα μάτια του τον ήλιο δεν μπορεί να διηγηθεί στους άλλους πως είναι το φως του, έτσι και αυτός που δεν γεύτηκε την γλυκύτητα της πνευματικής ζωής, δεν μπορεί να μιλήσει για πνευματικά πράγματα. (ΆγιοςΙσαάκοΣύρος)
  • Να αγαπήσεις την προσευχή, γιατί θα σε παρηγορήσει πολύ στην ζωή σου. Διάβαζε τις Θείες Γραφές και αγάπα την φτώχεια, γιατί αυτή θα σε οδηγήσει στον Θεό. Μίσησε την ξεκούραση του σώματος και τις ανέσεις, γιατί αυτά είναι θάνατος της ψυχής. Περιόρισε τις συναναστροφές σου με τους ανθρώπους και φρόντισε περισσότερο για την ψυχή σου, ώστε να αποκτήσεις εσωτερική ειρήνη και γαλήνη. Αγάπησε την σωφροσύνη και φρόντισε, με την προσευχή και τον αγώνα σου, η ψυχή σου να μένει καθαρή από ρυπαρούς λογισμούς. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
  • Να μην κατηγορείς κανέναν απολύτως, να μην κοροϊδεύεις, να μην οργίζεσαι, να μην περιφρονείς. Φυλάξου πολύ, να μη λες: «ο τάδε ζει ενάρετα ή ο δείνα άσωτα», διότι αυτό ακριβώς είναι το «μη κρίνετε». Όλους να τους βλέπεις με το ίδιο μάτι, με την ίδια διάθεση, με την ίδια σκέψη, με απλή καρδιά, να τους δέχεσαι σαν τον Χριστό. Μην ανοίξεις τ' αυτί σου σε άνθρωπο που κατακρίνει. Ούτε, πολύ περισσότερο, να ευχαριστείσαι και να συμφωνείς με όσα λέει. Αλλά να κρατάς το στόμα σου κλειστό. Να είσαι δηλαδή αργός στα λόγια και επιμελής στην προσευχή. Αλλά ούτε και αυτόν τον ίδιο που κατακρίνει να τον καταδικάσεις μέσα σου. Κάνει βέβαια κάτι κακό. Αλλά εσύ να βλέπεις τα δικά σου ελαττώματα και να κατηγορείς τον εαυτό σου μόνο... (Άγιος Νήφων)
  • Όταν διαβάζεις το Ευαγγέλιο, ο Θεός μιλάει σε σένα. Όταν προσεύχεσαι, εσύ μιλάς στο Θεό. Και όταν λες το ''Πάτερ ημών'', εσύ μιλάς στο Θεό και ο Θεός μιλάει σε σένα. (Ιερός Αυγουστίνος)
  • Όταν κανείς βλέπει τη φλόγα της ψυχής του να πλατύνεται γύρω από την ενδιάθετη πίστη και την αγάπη του Θεού, τότε ας γνωρίζει ότι φέρνει μέσα του το Χριστό, ο οποίος ενεργεί την ανύψωση της ψυχής από τη γη και τα ορατά και ετοιμάζει την κατοικία της στους ουρανούς. Όταν κανείς βλέπει την καρδιά του να γεμίζει από χαρά και να επιθυμεί με κατάνυξη τα ανέκφραστα αγαθά του Θεού, τότε ας γνωρίζει ότι μέσα του ενεργεί το Θείο Πνεύμα. Όταν πάλι αισθανθεί το νου του να γεμίζει με άρρητο φως και νοήματα της ουράνιας σοφίας, τότε ας γνωρίζει ότι ήδη είναι και ενεργείται η επιφοίτηση του Παρακλήτου στην ψυχή του, για να του φανερώσει τους θησαυρούς της Βασιλείας των Ουρανών που είναι κρυμμένοι μέσα Του. Και τότε ας φυλάει τον εαυτό του με επιμέλεια σαν παλάτι του Θεού και κατοικητήριο του Πνεύματος. (Άγιος Νικήτας ο Στηθάτος)
  • Πνευματικός άνθρωπος είναι αυτός που είναι τέλειος στην αρετή, που έχει υπερβεί τους νόμους της φύσης και δεν σκέφτεται τίποτα το γήινο. Πνευματικός άνθρωπος είναι αυτός, που οδηγείται από το Άγιο Πνεύμα και δεν ζει πλέον ο ίδιος, με τις φυσικές του δηλαδή δυνάμεις, αλλά έχει μέσα του τον ζώντα Χριστό. Πνευματικός είναι αυτός, ο οποίος έχει δεχτεί το λαμπρό φως του Αγίου Πνεύματος και από Αυτό φωτίζεται οι νους του. Ο πνευματικός άνθρωπος γνωρίζει τα πάντα, διότι ο νους του είναι νους Χριστού. Ο πνευματικός άνθρωπος, πρώτον γνωρίζει ο ίδιος καλά τα πνευματικά, δεύτερον, τα πράττει με ακρίβεια και τρίτον, μπορεί με Θεϊκό τρόπο, να αποκαλύπτει όσα κρύβονται μέσα στην αλήθεια. Ο πνευματικός άνθρωπος έχει παρρησία απέναντι στον Θεό και ό,τι ζητήσει απ' Αυτόν το παίρνει. Ο πνευματικός άνθρωπος έχει γίνει, καθ' ομοίωση Θεού. (Άγιος Νεκτάριος)
  • Κάνε καλό σε εκείνον που σε αδικεί και θα έχεις φίλο το Θεό. Σε κανέναν μην κατηγορείς τον εχθρό σου. Κάνε πράξη με επιμέλεια την αγάπη, τη σωφροσύνη, την υπομονή, την εγκράτεια και τα παρόμοια. Αυτή είναι η γνώση του Θεού. Να Τον ακολουθείς με ταπεινοφροσύνη και τα όμοια. Αυτά δεν είναι έργα των τυχόντων, αλλά των στοχαστικών ψυχών. (Μέγας Αντώνιος)
  • Ο άνθρωπος έχει ανάγκη από ταπεινοφροσύνη και από φόβο Θεού, όπως και από τον αέρα που αναπνέει... (Όσιος Ποιμήν)
  • Αν δεν μπορείς να κάνεις την ψυχή σου να περιοριστεί στους λογισμούς που την αφορούν, τουλάχιστον ανάγκασε το σώμα σου να μονάζει σκεπτόμενος πάντα την αθλιότητά του. Γιατί έτσι, με τον καιρό και με το έλεος του Θεού, θα μπορέσεις να επιστρέψεις στο αρχικό αξίωμα της Θείας ευγένειας. (Άγιος Ηλίας ο Πρεσβύτερος)
  • Η ελεημοσύνη, η αγάπη και η νηστεία αγιάζουν τον άνθρωπο και τον πλουτίζουν και σωματικά και ψυχικά. (Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός)
  • Η νηστεία ταπεινώνει το σώμα. Η αγρυπνία καθαρίζει το νου. Η ησυχία φέρνει το πένθος και το πένθος βαπτίζει τον άνθρωπο (στα δάκρυά του) και τον κάνει αναμάρτητο. (Όσιος Λογγίνος)
  • Ποιός είναι εκείνος που ανέχεται το ντρόπιασμα και ασχολείται διανοητικά με την κενοδοξία; Και ποιός είναι εκείνος που αγαπά την εξουθένωση και ταράζεται όταν τον βρίσουν; Και ποιος είναι εκείνος που έχει καρδιά γεμάτη συντριβή και ταπείνωση και παραδέχεται σαρκική ηδονή; Ή ποιος πιστεύει στο Χριστό και φροντίζει για πρόσκαιρα και φιλονικεί; (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
  • Οι πνευματικές θεωρίες, είναι οκτώ: οι επτά είναι αυτού του κόσμου, ενώ η όγδοη είναι εργασία του μελλοντικού, όπως λέει ο άγιος Ισαάκ και είναι οι εξής: α) η γνώση των θλίψεων και πειρασμών του βίου και η λύπη για κάθε ζημία που έπαθε η ανθρώπινη φύση από την αμαρτία β) η γνώση των αμαρτιών μας και των ευεργεσιών του Θεού γ) η γνώση των πριν από το θάνατο και των μετά τον θάνατο δεινών, όπως αναφέρονται μέσα στις Θείες Γραφές δ) η μελέτη της ζωής του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και των μαθητών Του στον κόσμο αυτό, και των έργων και των λόγων των λοιπών Αγίων μαρτύρων και Οσίων Πατέρων ε) η γνώση της φύσεως και της μεταβολής των πραγμάτων στ) η θεωρία των όντων, δηλαδή η γνώση και προσεκτική παρατήρηση των αισθητών κτισμάτων του Θεού ζ) η προσεκτική παρατήρηση των νοητών κτισμάτων του Θεού και η) η γνώση που λέγεται Θεολογία. (Άγιος Πέτρος ο Δαμασκηνός)
  • Οι άνθρωποι διακρίνονται σε τρεις πνευματικές καταστάσεις: α) σε δούλους β) σε μισθωτούς και γ) σε υιούς. Οι δούλοι δεν αγαπούν το αγαθό, αλλά από τον φόβο των κολάσεων, απέχουν από το κακό... Οι μισθωτοί αγαπούν το αγαθό και μισούν το πονηρό, αλλά με την ελπίδα να λάβουν μισθό. Οι υιοί τέλος, καθώς είναι τέλειοι, ούτε από φόβο των κολάσεων, απέχουν από το πονηρό, αλλά έχουν μίσος γι' αυτό, αλλά και ούτε το καλό κάνουν, με την ελπίδα να ανταμειφτούν, αλλά το λογαριάζουν σαν χρέος τους. (Άγιος Πέτρος ο Δαμασκηνός)
  • Θα σου πω λόγο παράδοξο και μην θαυμάσεις: Υπάρχει κάποιο μυστήριο που τελείται κρυφά μεταξύ του Θεού και της ψυχής. Αυτό ανήκει στα πιο υψηλά μέτρα της αγιότητας και στην τέλεια κάθαρση και αγάπη και πίστη, όταν ο άνθρωπος, τελείως συμφιλιωμένος με το Θεό ενωθεί μαζί Του με την οικείωση μέσω της αδιάλειπτης προσευχής και θεωρίας. Σ' αυτή την πνευματική κατάσταση, ο Ηλίας έκλεισε τον ουρανό προξενώντας ανομβρία και κατέφλεξε τη θυσία με ουράνια φωτιά· ο Μωϋσής έσχισε τη θάλασσα και με την έκταση των χεριών του κατατρόπωσε τους Αμαληκίτες· ο δε Ιωνάς σώθηκε από την κοιλιά του κήτους και από το βυθό. Γιατί όποιος έγινε άξιος γι' αυτό το μυστήριο, υποχρεώνει τον φιλανθρωπότατο Θεό να του κάνει ό,τι θέλει. Και ενώ βρίσκεται ακόμη μέσα στη σάρκα, έχει ξεπεράσει το μέτρο της φθοράς και της θνητότητας και περιμένει το θάνατο σαν τον κοινό ύπνο, που θα τον μεταφέρει στα ελπιζόμενα αγαθά γεμάτο χαρά. (Όσιος Θεόγνωστος)
  • Καλές είναι η προσευχή και η αγρυπνία. Και μάρτυρας γι' αυτό είναι ο Κύριος, που πριν το πάθος Του αγρυπνούσε και προσευχόταν. (Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)
  • Όπως για να κατασκευάσουμε άρτο, χρειαζόμαστε το αλεύρι, το προζύμι και το ύδωρ, αλλά εάν δεν το βάλεις στη φωτιά, δεν τρώγεται, έτσι και εμείς έχουμε ανάγκη από τρία πράγματα: την ταπείνωση, την υπακοή και την εκκοπή του θελήματος, αλλά εάν δεν ανάψει και το πυρ του Αγίου Πνεύματος στην καρδιά μας, δεν θα είμαστε τέλειοι. Και πώς έρχεται το Θεϊκό πυρ στην καρδιά μας; Όταν καθίσει ο άνθρωπος και συμμαζεύσει τους λογισμούς του και σκεφτεί, ότι είναι ένα μηδέν. Όταν έχει ανάγκη του Θεϊκού πυρός και εξευτελίσει με ταπείνωση τον εαυτόν του, τότε αρχίζουν να ρέουν τα κατά Θεόν δάκρυα, τα οποία γλυκαίνουν την καρδιά και ανάβουν το Θεϊκό πυρ. (Όσιος Άνθιμος της Χίου)
  • Σ' αυτά τα τρία βασίζεται η ζωή μας και αυτά να τηρούμε: την υπακοή, να κόβουμε το θέλημά μας και να ταπεινωθούμε. Εκείνος που κάνει υπακοή, αποφεύγει πολλούς κινδύνους. Εκείνος που θα κόψει το θέλημά του, ησυχάζει μαζί με τον Χριστό. Και εκείνος που ταπεινώνεται, όλο τον επισκιάζει το Πνεύμα το Άγιο. (Όσιος Άνθιμος της Χίου)
  • Η προσευχή χρειάζεται να είναι ενωμένη με την νηστεία και την αγρυπνία, ένα σώμα να είναι. Η νηστεία μαραίνει τα πάθη, η αγρυπνία τα νεκρώνει και η προσευχή δίνει φτερά στον άνθρωπο και τον ανεβάζει στους Ουρανούς και χαρίζει ουράνια χαρίσματα. (Όσιος Άνθιμος της Χίου)
  • Η προσευχή και η νηστεία διώχνουν όλους τους εφάμαρτους λογισμούς, καταστέλλουν την φλόγωση του εγκεφάλου, προφυλάσσουν από τον νοητικό περισπασμό,συμμαζεύουν τον νου από τον διασκορπισμό και τον φωτίζουν. Η προσευχή και η νηστεία εξορίζουν μακριά από τον άνθρωπο τα ακάθαρτα πνεύματα και λυτρώνουν εκείνους που βασανίζονται από τους δαίμονες. Ενωμένη με την νηστεία η προσεκτική προσευχή κατακαίει τους δαίμονες και έτσι δεν μπορούν να πλησιάσουν την ψυχή και να της κάνουν κακό, γιατί είναι γι' αυτούς σαν ένα πυρωμένο καμίνι. (Όσιος Παϊσιος Βελιτσκόφκυ)
  • Με την επίσκεψη του Αγίου Πνεύματος, κάθε αγώνας γίνεται εύκολος, η καρδιά ξεσπάει σε αδιάλειπτη προσευχή και από τα μάτια τρέχουν συνεχώς δάκρυα. Αυτή η κατάσταση, μπορεί να συνοδεύεται από πνευματικό φωτισμό και καθαρούς νηφάλιους λογισμούς, γιατί τότε ακριβώς το Άγιο Πνεύμα ενεργεί μέσα στον άνθρωπο. Όποιος όμως είναι παραδομένος στα πάθη, γεννάει μέσα του όλο και περισσότερα πάθη, επιτρέποντας έτσι στο πονηρό πνεύμα, να κυριαρχήσει στην ψυχή του, να την σκοτίσει και να την βαραίνει. (Όσιος Παϊσιος Βελιτσκόφσκυ)
  • Η προσευχή του νου και της καρδιάς είναι για τους προχωρημένους. Η ψαλμωδία δηλ. η συνήθης Εκκλησιαστική μελωδία είναι για τους μεσαίους. Η υπακοή και ο κόπος είναι για τους αρχάριους. (Όσιος Παϊσιος Βελιτσκόφσκυ)
  • Αρχίζεις να κάνεις κάτι; Λέγε: «Κύριε Ευλόγησε την εργασία!». Τελείωσες; Κράξε ολόψυχα: «Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι!». Ξεσηκώθηκε μέσα σου κάποιο πάθος; Ικέτεψε: «Σώσε με, Κύριε, χάνομαι!». Σε κυλώνουν και σε σκοτίζουν οι λογισμοί; Αναφώνησε: «εξάγαγε εκ φυλακής την ψυχήν μου!». (Ψαλμ. 141:8) Υπάρχει φόβος να διαπράξεις κάτι κακό; Παρακάλεσε: «Κύριε,οδήγησόν με εν τη δικαιοσύνη σου!». (Ψαλμ. 5:9) Ελκύεσαι απο την αμαρτία και κινδυνεύεις να πέσεις; Προσευχήσου: «Μη δώης εις σάλον τον πόδα μου!». (πρβλ Ψαλμ. 120:3) Αναλογίζεσαι τα πολλά σου παραπτώματα και βυθίζεσαι στην απόγνωση; Κραύγασε σαν τον τελώνη: «Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ!». (Λουκ. 18:13) (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος)
  • Να προσπαθείς να κάνεις πάντοτε το αντίθετο, από ότι θέλει ο διάβολος να κάνεις. Σε προτρέπει να είσαι φίλαυτος και να κατακρίνεις τον αδελφό σου; Ταπεινώσου έως το χώμα, κατάκρινε τον εαυτόν σου όσο μπορείς πιο αυστηρά και ύψωνε τον αδελφό σου μέσα στην καρδιά σου. Σου φέρθηκε ο αδελφός σου, υποκινούμενος από τον εχθρό, με εγωισμό και κακία; Εσύ να του συμπεριφερθείς με ταπεινό φρόνημα και αγάπη. Αν ο διάβολος σε σπρώχνει στην φιλαργυρία, εσύ άνοιξε το χέρι σου αδίστακτα στους φτωχούς. Έτσι να πολιτεύεσαι σε κάθε περίσταση και ο Θεός θα σου δώσει Χάρη πάνω στη Χάρη... (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
  • Πρέπει να φροντίζεις να σπέρνεις και να καλλιεργείς στην ψυχή σου, την υπακοή και την ταπείνωση και θα δεις ότι μαζί τους, θα ξεφυτρώσει ολόκληρη ανθοδέσμη από άλλες αρετές. (Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)
  • Το παιδί στην κοιλιά της μάνας, ζει χωρίς φως και δεν αισθάνεται την ανάγκη του. Μόλις όμως γεννηθεί, το αντιλαμβάνεται και έχει ανάγκη απ' αυτό. Έτσι συμβαίνει και με τον άνθρωπο, που έχει αναγεννηθεί πνευματικά. Ενώ πριν δεν είχε την ανάγκη από το φως του Θεού και δεν το αιαθανόταν, μόλις αναγεννηθεί πνευματικά, αντιλαμβάνεται πως το φως του Θεού τον φωτίζει, τον θερμαίνει και δεν μπορεί πλέον, να ζήσει χωρίς αυτό. (Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)
  • Να αγαπήσεις την σιωπή. Να ζεις στην αφάνεια, αποκρύπτοντας από τους ανθρώπους τα καλά έργα και τους πνευματικούς κόπους σου. Να σηκώνεις αγόγγυστά τους ελέγχους, τις ατιμίες, τις λοιδορίες και την περιφρόνηση των ανθρώπων, καθώς και τα παιδαγωγικά ραπίσματα του Θεού. Να θυμάσαι τα πολλά σου αμαρτήματα και να συντρίβεσαι γι' αυτά. Να μελετάς και να θαυμάζεις τα υπερφυσικά κατορθώματα των Αγίων του Θεού. Να καλλιεργείς την εσωτερική αυτομεμψία. Να αποφεύγεις τους επαίνους σαν φωτιά. Τέλος, να κρατάς πάντοτε στο νου σου την μνήμη του φοβερού δικαστηρίου του Κυρίου, εκεί όπου όλοι οι υπερήφανοι θα ταπεινωθούν οριστικά. (Άγιος Δημήτριος του Ροστώφ)
  • Κατά το μέτρο της προαιρέσεως και του πνευματικού αγώνος του ανθρώπου, έρχεται σταδιακά ο φωτισμός του νου. Και κατά το μέτρο του φωτισμού του νου, δίδεται η Χάρη του Κυρίου. Και κατά το μέτρο της αποδοχής και της πληρώσεως της ψυχής με τη Θεία Χάρη, πραγματοποιείται η ένωση με τον Κύριο. Εκείνος που ενώθηκε νοερά με τον Κύριο είναι πεπεισμένος για τη σωτηρία του και αναστημένος πριν από την κοινή Ανάσταση. (Άγιος Δημήτριος του Ροστώφ)
  • Θεμέλιο όλων των αγαθών και η λύτρωση της ψυχής από την αιχμαλωσία του εχθρού και η οδός που οδηγεί στο φως και τη ζωή είναι οι εξής δύο τρόποι: α) νηστεύοντας πάντοτε, έχοντας διακριτικό κανόνα εγκρατείας της κοιλιάς και β) να είσαι αφοσιωμένος στην αδιάλειπτη μελέτη του Θεού. Από αυτά τα δύο, εξασφαλίζεται η υποταγή των αισθήσεων, η νήψη του νου, η εξημέρωση των παθών που κινούνται στο σώμα. Απ' αυτά εξασφαλίζεται η πραότητα των λογισμών, η προθυμία για τα έργα της αρετής, η κατανόηση των βαθύτερων νοημάτων των Θείων λόγων, η διάγνωση και η διάκριση των πονηρών από τα άγια πνεύματα.. (ΆγιοςΙγνάτιοςΜπριαντσιανίνωφ)
  • Η διάκριση είναι πάνω από όλα. Η υπομονή πιο αναγκαία από όλα. Η σιωπή προτιμότερη από όλα. Η φλυαρία χειρότερη από όλα. (ΣτάρετςΠαρθένιος)
  • Το πρώτο μέλημά μας ας είναι, να μην αμαρτάνουμε και το δεύτερο, να μην κατακρίνουμε. (Στάρετς Ευστράτιος)
  • Τρία πράγματα αρέσουν ιδιαιτέρως στο Θεό: α) Αρρώστια με υπομονή β) Έργα χωρίς επίδειξη, μόνο για την αγάπη Του και γ) Υπακοή σε Πνευματικό Πατέρα με τελεία αυταπάρνηση. Αυτό τελευταίο, έχει ένα στεφάνι παραπάνω. (Αββάς Ιωσήφ ο Θηβαίος)
  • Οι άνθρωποι όσο πλησιάζουν τον Θεό, τόσο πλησιάζουν ο ένας τον άλλον. Και πάλι όσο πλησιάζουν ο ένας τον άλλον, τόσο πλησιάζουν και τον Θεό. (Αββάς Δωρόθεος)
  • Ο καθένας ωφελείται ή βλάπτεται, ανάλογα από την ίδια την (πνευματική) κατάστασή του. Ο καθένας μπορεί να ωφεληθεί ή να ζημιωθεί από το καθετί, ανάλογα από την κατάστασή του. Για παράδειγμα συμβαίνει να στέκεται κανείς κάπου νύχτα και περνάνε από μπροστά του 3 άνθρωποι. Και βάζει ο ένας στον νου του, ότι στέκεται εκεί, για να πάει να πορνεύσει. Ο άλλος τον θεωρεί κλέφτη και ο τρίτος σκέπτεται, ότι έχει φωνάξει έναν φίλο του από το διπλανό σπίτι και τον περιμένει, για να πάνε να προσευχηθούν. Να λοιπόν και οι 3 είδαν τον ίδιο άνθρωπο στον ίδιο τόπο και όμως δεν έκαναν γι' αυτόν και οι 3 την ίδια σκέψη, αλλά ο καθένας (σκέφτηκε) ανάλογα με την πνευματική του κατάσταση. Γιατί όπως υπάρχουν οργανισμοί αδύναμοι και φιλάσθενοι και κάθε τροφή που παίρνουν και αν ακόμα είναι ωφέλιμη, την μεταβάλλουν σε αρρώστια, έτσι και η ψυχή που υποφέρει από πνευματική καχεξία, βλάπτεται από το καθετί. Και αν ακόμα πρόκειται για κάτι ωφέλιμο, αυτή βλάπτεται. Ας υποθέσουμε, ότι έχουμε ένα δοχείο με μέλι και του βάζουμε μέσα ένα κομμάτι αψιθιά (είδος πικρού βοτάνου). Δεν καταστρέφει το μικρό εκείνο κομμάτι, όλο το δοχείο με το μέλι; Δεν κάνει όλο το μέλι πικρό; Το ίδιο κάνουμε και εμείς. Βγάζουμε λίγη από την πικράδα μας και εξαφανίζουμε το καλό του πλησίον, βλέποντάς τον ανάλογα με την κατάστασή μας και αλλοιώνοντάς το ανάλογα με την πνευματική καχεξία μας. Όσοι όμως είναι πνευματικά δυνατοί, μοιάζουν με εκείνον που έχουν σώμα εύρωστο. Αυτός και αν ακόμα φάει κάτι βλαβερό, το μεταβάλλει ανάλογα με την κράση του σε θρεπτικό συστστικό και δεν τον βλάπτει, ούτε και αυτή η κακή τροφή. Για παράδειγμα ο χοίρος έχει σώμα γερό. Η τροφή του είναι ξυλοκέρατα, κουκούτσια από τον φοίνικα και λάσπη. Και όμως, επειδή έχει γερό σώμα και αυτού του είδους την τροφή την μεταβάλλει σε θρεπτικά συστατικά. Έτσι και εμείς αν έχουμε καλές αρχές και καλή πνευματική κατάσταση, μπορούμε από το καθετί και αν ακόμα δεν είναι ωφέλιμο, να ωφελούμαστε. (ΑββάςΔωρόθεος)
  • Αγαπήστε τη θλίψη περισσότερο από την ανάπαυση, την καταφρόνια περισσότερο από την δόξα καθώς και το να δίνετε, παρά να παίρνετε. (Αββάς Ματώης)
  • Όσο περισσότερο προσεγγίζει τον Θεό ο άνθρωπος, τόσο πιο πολύ αμαρτωλό χαρακτηρίζει τον εαυτόν του. Ο Προφήτης Ησαϊας όταν είδε τον Θεό, αποκάλεσε τον εαυτόν του ταλαίπωρο και αμαρτωλό. (Αββάς Ματώης)
  • Δεν υπάρχει τίποτα αντίστοιχο, σαν την ησυχία και τη νηστεία. Αυτά τα δύο χαρίζουν οξεία όραση στα εσωτερικά μάτια. (Αββάς Δουλάς)
  • Όταν ο Κύριος λέει στην Μάρθα, ότι ασχολείται και αγωνιά για τόσα πολλά πράγματα, ενώ μόνο ένα χρειάζεται, φανερώνει, ότι το κύριο αγαθό είναι η πνευματική ενασχόληση δηλ. η απασχόληση του νου με τα Ιερά και Θεία νοήματα και η ενατένιση του Προσώπου Του και όχι η πρακτική εργασία, όσο αξιέπαινη και αποδοτική και αν είναι. Δηλώνει ακόμα, ότι η κοινωνία με τον Κύριο είναι στην πραγματικότητα έργο απλό, μοναδικό και αποκλειστικό και ότι ελάχιστα πράγματα μας είναι απαραίτητα. "Ένα μόνο χρειάζεται", για να πετύχουμε την τέλεια μακαριότητα... (Αββάς Μωϋσής)
  • Η ησυχία γεννάει την άσκηση, η άσκηση γεννάει τα δάκρυα, τα δάκρυα τον φόβο (του Θεού), ο φόβος την ταπείνωση, η ταπείνωση το προορατικό χάρισμα, το προορατικό χάρισμα την αγάπη, η αγάπη κάνει την ψυχή υγιή και απαθή. Και τότε γνωρίζει ο άνθρωπος, ότι δεν είναι μακριά από τον Θεό. (Αββάς Φιλήμονας)
  • Με την αδιάλειπτη προσευχή και την μελέτη των Θείων Γραφών, ανοίγουν τα νοερά μάτια της ψυχής και βλέπουν τον Βασιλέα των δυνάμεων. Και τότε γίνεται χαρά μεγάλη και δριμύς πόθος που καταφλέγει την ψυχή, η σάρκα ανυψώνεται και αυτή από το Πνεύμα και γίνεται ο άνθρωπος όλος πνευματικός. (Αββάς Φιλήμονας)
  • 3 πράγματα χρειάζονται: Το νου μας να τον έχουμε στον Ουρανό, την καρδιά μας να την έχουμε θρόνο Θεού και το στόμα μας Εκκλησία. Η μνήμη του θανάτου, η μνήμη του Θεού και η ''ευχή'', να μην φεύγουν από τον νου μας. (Γερόντισσα Μακρίνα Βασσοπούλου)
  • Όταν δεν έχουμε το νου μας στον Θεό, αλλά στο γιατί, τότε θα μας φταίει ο ένας και ο άλλος. Όμως φταίει ο εαυτός μας, κανείς άλλος δεν φταίει. Δεν έχουμε καλή πνευματική κατάσταση, αυτή είναι η αιτία. Όποιος κυνηγάει την ''ευχή'' σαν το χρυσάφι και εκμεταλλεύεται και το λεπτό, όλα τα υπερπηδά, όλα τα δέχται και τα υπομένει. Τότε ο Θεός και η Παναγία τον σκεπάζουν. Τότε θα προσέξει την κατάκριση, την παρακοή, τα ανευλόγητα. Χρειάζεται ταπείνωση. Όταν κανείς βλέπει εσωτερικά τον εαυτόν του, θα βλέπει γύρω του όλα καλά. Όταν ο άνθρωπος έχει τον Θεό στην ψυχή του, δεν κακολογεί και όταν βλέπει κάποιον που υποφέρει, τον πονάει και κλαίει μαζί του και ικετεύει τον Θεό να τον ελεήσει. (Γερόντισσα Μακρίνα Βασσοπούλου)
  • Για να έρθουν και να ζήσει κανείς τα ουράνια μεγαλεία, πρέπει να έχει πολλή αυταπάρνηση και ειλικρινή αγάπη. (Γερόντισσα Μακρίνα Βασσοπούλου)
  • Όταν ο άνθρωπος προσεύχεται βλέπει το διάβολο από που έρχεται για να τον χτυπήσει. Ενώ όταν είναι ξένοιαστος, τρυπώνουν τα δαιμόνια μέσα του καθώς έχει αμέλεια και σκληρότητα και κάνουν σαματά και σκοτίζεται έτσι ο άνθρωπος και γίνεται (και ο ίδιος) σαν τον Διάβολο. Τον νου μας να τον έχουμε βιβλίο ανοιγμένο και να κάνουμε μελέτη την κόλαση και τον Παράδεισο. Άμα σκεφτούμε την αιώνια κόλαση, συγκλονίζεται το εσωτερικό μας όλο. Για σκέψου το πύρ το αιώνιον; Τον σκώληκα τον ακοίμητο; Τον βρυγμό των οδόντων; Για σκέψου την ευσπλαχνία του Θεού. «Αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν». Για σκέψου, να πορνεύει ο άλλος, να σκοτώνει, και εσύ να τον αγαπάς. Αν ξέραμε τι χάνουμε κάθε δευτερόλεπτο δεν θα κοιτάζαμε δεξιά και αριστερά. Θα κοιτάζαμε όλο το είναι μας, να το αφιερώσουμε στον Θεό... (Γερόντισσα Μακρίνα Βασσοπούλου)
  • Όταν γίνει αίσθηση η αμαρτωλότητα μέσα στην καρδιά μας, τότε γίνεται καταστολή του μετεωρισμού. (Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας)
  • Όταν σμίξουν νηστεία, προσευχή και νήψη, τότε ο άνθρωπος έρχεται σε μεγάλα μέτρα. (Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας)
  • Μου έλεγε ένας γέροντας: Και τι λογισμούς δεν έχει κάποιος κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας. Άμα βρεις την κοινή συνισταμένη όλων αυτών των λογισμών, θα βρεις το μέσο όρο της πνευματικής σου κατάστασης. Πάνω-κάτω εκεί βρίσκεσαι πνευματικά. (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
  • Ο άνθρωπος όσο πιο πολύ ''πνευματοποιείται'', τόσο αρχίζει να διαισθάνεται το Χριστό μέσα του και τόσο αρχίζει να Τον βλέπει μέσα του. Είναι μια προσωπική σχέση, είναι μια προσωπική Δευτέρα Παρουσία. (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
  • Ο τρόπος σκέψεως για τον άλλον, καθορίζει την πνευματική καθαρότητα που έχεις. Αυτός που έχει αυτήν την καθαρότητα, βέβαια βλέπει τα λάθη και τα κουσούρια του άλλου, αλλά τα βλέπει ακατάκριτα... (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
  • Καμία από τις πράξεις μας δεν θα πρέπει να μας τραβά μακριά από τον Θεό. Και καμμία προσπάθεια πνευματική δεν είναι και δεν καρποφορεί μακριά Του. Η Χάρις βρίσκεται κοντά στον Θεό. Και ο Θεός είναι Βασιλεύς επί πάντων και επί των παθών. Θα πρέπει να καταλάβουμε, ότι δεν κάνουμε έναν οποιονδήποτε αγώνα. Έχουμε έναν αγώνα με αιώνιο αντίκρυσμα. Για τον λόγο αυτό, παρουσιάζει δυσκολίες που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν, παρά με την βοήθεια που παρέχεται από την Χάρη του Θεού. (Γέροντας Εφραίμ Ηγούμενος Μονής Ξηροποτάμου Αγίου Όρους)
  • Χριστιανός χωρίς Εκκλησιασμό, χωρίς προσευχή, χωρίς εξομολόγηση, χωρίς Θεία Κοινωνία, είναι ένα ξέφραγο αμπέλι, όπου κάθε στιγμή η πόρτα είναι ανοιχτή να μπουν μέσα οι κλέφτες, δηλ. οι δαίμονες, να το αλωνίσουν. (Γέροντας Χαράλαμπος Διονυσιάτης)
  • Βλέπεις κάποιον να τρώει με τα χέρια του και αγανακτείς. Αυτό δείχνει σαφώς, ότι δεν άρχισες ακόμη την πνευματική σου ζωή. Η άσκησή σου είναι στα προοίμια. (Γέροντας Αιμιλιανός ο Σιμωνοπετρίτης)
  • Η αγρυπνία φέρνει στον άνθρωπο άλλη αγρυπνία. Όταν κάποιος αγρυπνεί, η καρδιά του φλέγεται και ριζώνει μέσα του τέτοια αγάπη προς τον Θεό, ώστε η προσευχή ενεργεί στην καρδιά και δεν φέρνει ύπνο ακόμα και αν θα ανάγκαζε τον εαυτόν του να κοιμηθεί. Ο διάβολος δεν φοβάται τόσο, όσο την νηπτική κατάσταση της ψυχής που αγρυπνεί και προσεύχεται. Τότε φεύγει μακριά, σαν να άρπαξε φωτιά και δεν μπορεί καθόλου να πλησιάσει. (Γέροντας Ζωσιμάς ο Αγιορείτης)
  • Η ταπείνωση φυλάσσει το θησαυρό (πνευματικό πλούτο) και η υπερηφάνεια τον σκορπά. (ΓέρονταςΕυμένιοςΣαριδάκης)
  • Ποιό είναι πιο δυνατό; Το νερό ή η φωτιά; ''Το νερό Γέροντα''. Όχι! Χίλια κιλά κάρβουνα αναμμένα, τα σβήνει ένας τενεκές νερό; Δύο κιλά κάρβουβα, δεν τα σβήνουν δέκα τενεκέδες νερό; Επομένως ούτε το νερό, ούτε η φωτιά, αλλά η ποσότητα! Ναι η ποσότητα, έχει την δύναμη. Αύξησε λοιπόν τα πνευματικά, για να νικήσουμε... (Γέροντας Ιερώνυμος της Αιγίνης)
  • Η νηστεία και η προσευχή, είναι τα πνευματικά όπλα του ανθρώπου, τα οποία χρησιμοποιεί, για να σηκωθεί από την λάσπη! (Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσας)
  • Δύο είναι τα ισχυρότερα όπλα με τα οποία νικάμε όλες τις παγίδες και τους πειρασμούς του διαβόλου. Πρώτον είναι η ιερά προσευχή και έπειτα η ταπείνωση. (Γέροντας Κλέοπα Ήλιε)
  • Οι Πατέρες λένε, ότι είναι τρεις οι (πνευματικές) καταστάσεις, ωε προς τις σχέσεις ανθρώπου και Θεού: α) η κατάσταση της δουλείας β) η κατάσταση του μισθωτού και γ) η κατάσταση της υιότητος. Οι άνθρωποι διακρίνονται σε δούλους, σε μισθωτούς και σε υιούς. Δούλοι είναι εκείνοι, οι οποίοι πράττουν τις εντολές του Θεού, διότι φοβούνται την κόλαση. Μισθωτοί είναι εκείνοι, οι οποίοι κάνουν το καλό, για την αμοιβή και να κερδίσουν τον Παράδεισο. Και υιοί είναι εκείνοι, οι οποίοι κάνουν το καλό, μόνο και μόνο, από αγάπη προς τον Πατέρα τους. Οι πρώτοι παίρνουν τη βάση, οι δεύτεροι παίρνουν ''λίαν καλώς'' και οι τρίτοι ''άριστα''. (π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος)
  • Πνευματικός άνθρωπος είναι εκείνος και μόνο εκείνος, στη ζωή του οποίου γίνονται φανερά τα ενεργήματα και τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. (π. Στέφανος Αναγνωστόπουλος)
  • Απ' αυτά τα 4 έχει ανάγκη η ψυχή: Να φοβάται την κρίση του Θεού, να μισεί την αμαρτία, να αγαπά την αρετή και να προσεύχεται αδιαλείπτως. (Είπε Γέρων)
  • Τα πνευματικά πράγματα, πρέπει να τα γευτεί κανείς για να τα καταλάβει. Γι' αυτό και δεν μπορείς στον άλλον να του μιλάς, για το πόσο γλυκό είναι το μέλι, όταν εκείνος δεν έχει γευτεί, παρά μόνο τη ζάχαρη. (Παναγόπουλος)
  • Ο Χριστιανός είναι υποχρεωμένος να προσέρχεται τακτικά στην Εκκλησία και να επικοινωνεί με τα μυστήριά της, για να μπορέσει να διατηρήσει την πνευματικότητά του. Διαφορετικά θα ''παγώσει'' η ψυχή του και θα τον ''φάει'' ο διάβολος. (Παναγόπουλος)
  • Ο Χριστός δεν παραδέχεται προσευχή χωρίς αγάπη, αλλά και ούτε αγάπη, χωρίς υπακοή στις εντολές Του. (Παναγόπουλος)
  • Όχι μια γνώση που μαθαίνεις, αλλά μια γνώση που παθαίνεις: Αυτή είναι η Ορθόδοξη πνευματικότητα!
  • Πνευματικός άνθρωπος είναι ο άνθρωπος που δεν υποτάσσεται στον εγωισμό του και στα πάθη του, αλλά ζει με τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος.
  • Η καλή και τελεία μετάνοια είναι το αλεύρι. Τα δάκρυα είναι το νερό που ζυμώνει το αλεύρι και η ταπείνωση είναι το ψωμί.
  • Ο Άγιος Παϊσιος ο Βελιτσκόφκυ, είχε φτάσει σε τέτοια πνευματικά επίπεδα, που τον πολεμούσαν 10.000 δαιμόνια!!!