Περί προσευχής "4"

  • Προσευχή προσεκτική που δεν περισπάται εδώ κι εκεί είναι σημάδι φιλοθεΐας εκείνου που την κρατεί και την συνεχίζει. Αμέλεια της προσευχής αυτής και περιπλάνηση του νου είναι τεκμήριο φιληδονίας. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
  • Αν πάνω στη προσευχή σου σε καταλάβει ακηδία, ή στενοχωρηθείς με διάφορους τρόπους από την κακία, θυμήσου το θάνατό σου και τις φοβερές κολάσεις. Καλύτερα να προσκολλάσαι στο Θεό με προσευχή και ελπίδα, παρά να έχεις εξωτερικές ενθυμήσεις, ακόμη και αν είναι ωφέλιμες. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
  • Μην υπερηφανευτείς αν χύνεις δάκρυα στην προσευχή σου. Είναι ο Χριστός που άγγιξε τα μάτια σου και θεράπευσε την τύφλωση του νου σου. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
  • Προσευχή χωρίς κατάνυξη είναι φαγητό χωρίς αλάτι. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
  • Όποιος αγαπά αληθινά το Θεό, προσεύχεται χωρίς περισπασμό. Και όποιος προσεύχεται χωρίς μετεωρισμούς, αυτός αγαπά αληθινά το Θεό. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
  • Η κορυφαία κατάσταση της προσευχής είναι, όπως λένε, το να αποξενωθεί ο νους από την σάρκα και τον κόσμο και να γίνει άϋλος τελείως και ασχημάτιστος την ώρα της προσευχής, για να προσεύχεται απερίσπαστα. Αυτό θα επιτευχθεί δια της αναγνώσεως και της πνευματικής θεωρίας. Εκείνος που διατηρεί ακέραιη αυτή την κατάσταση, αυτός πράγματι προσεύχεται αδιαλλείπτως. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
  • Κανένα όφελος δεν έχει από τη δέηση του δικαίου, εκείνος που έχει την ανάγκη της, εφόσον ευχαριστείται περισσότερο στα αμαρτήματα παρά στις αρετές. Γιατί και ο μέγας Σαμουήλ λυπόταν για τον Σαούλ που αμάρτανε, αλλά δεν μπόρεσε να εξιλεώσει το Θεό, καθώς δεν είχε σύμμαχο της λύπης του, την πρέπουσα διόρθωση του Σαούλ. Γι' αυτό ο Θεός σταματώντας το δούλο Του από το [ανώφελο] αυτό πένθος, του είπε: «Ως πότε θα πενθείς για τον Σαούλ; Εγώ τον έκρινα ανάξιο να βασιλεύει πλέον στον Ισραήλ» (Α' Βασ. 15,35 - 16,1). (ΆγιοςΜάξιμοςοΟμολογητής)
  • Να προσέχουμε πολύ στην προσευχή μας, τι ζητάμε από τον Θεό, γιατί για παράδειγμα δεν ξέρουμε, αν Του ζητήσουμε δοκιμασία και μας τη δώσει, αν θα την αντέξουμε... (Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης)
  • Ο Θεός μπορεί να αργεί, αλλά απαντάει πάντα στις προσευχές μας. Με το μυαλό μόνο δεν λύνονται τα προβλήματα. Το μυαλό μας κάνει πιο έξυπνους, αλλά όχι και πιο επιτυχημένους. Η προσευχή είναι απόδειξη, ότι η καθημερινή πορεία μας έχει κατεύθυνση προς τον ουρανό, ότι έχουμε ανακαλύψει τον δρόμο προς τον Θεό. (Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης)
  • Καμμία προσευχή δεν πάει χαμένη. Όλες οι προσευχές είναι άγιες, αλλά η νοερά προσευχή είναι η σπουδαιότερη από όλες. ''Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με''. Απ' αυτήν την μικρή αλλά παντοδύναμη προσευχή, ξεκίνησαν όλοι οι Άγιοι Πατέρες. Να λες παιδί μου την ευχή αυτήν συνέχεια, ημέρα και νύχτα. Η ευχή θα τα φέρει όλα! Η ευχή περιέχει τα πάντα: αίτηση, παράκληση, πίστη, ομολογία, θεολογία κ.λ.π. Η ευχή να λέγεται συνεχώς. Η Ευχή θα φέρει την ειρήνη, την γλυκύτητα, τη χαρά και τα δάκρυα. Η ειρήνη και η γλυκύτητα θα φέρουν περισσότερη ευχή και η ευχή θα φέρει μετά περισσότερη γλυκύτητα και ειρήνη. Πρώτα θα βρεις με την ευχή γλυκύτητα, ειρήνη και χαρά και μετά εφόσον θέλει ο Θεός, μπορεί να ζήσεις και άλλες καταστάσεις Χάριτος. Να ξέρεις παιδί μου, ότι όπου είναι το όνομα του Κυρίου, εκεί βρίσκεται η Χάρις. (Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης)
  • Όταν είσαι εν προσευχή, όλα γίνονται όπως πρέπει. Παραδείγματος χάριν, πλένεις πιάτα και δεν σπάζεις κανένα, δεν κάνεις ζημιές. Έρχεται μέσα σου η Χάρις του Θεού. Όταν έχεις την Χάρη, όλα γίνονται με χαρά, χωρίς κόπο. Όταν κάνουμε συνέχεια προσευχή, θα μας φωτίζει ο Θεός, τι να κάνουμε κάθε φορά και στις πιο δύσκολες καταστάσεις. Θα το λέει ο Θεός μέσα μας. Θα βρίσκει τρόπους ο Θεός!... Μπορούμε, βέβαια, να συνδυάζουμε την προσευχή και με νηστεία. Δηλαδή, όταν έχουμε ένα σοβαρό πρόβλημα ή δίλημμα, να προηγείται πολλή προσευχή και νηστεία. Και εγώ έτσι έκανα πολλές φορές. Όταν πάλι έχουμε αιτήματα για τον κόσμο, να τα λέμε μυστικά, με την προσευχή που γίνεται "εν τω κρυπτώ" και δεν φαίνεται. (ΌσιοςΠορφύριοςοΚαυσοκαλυβίτης)
  • Δεν υπάρχει μεγαλύτερη τιμή για έναν άνθρωπο, από να έχει το δικαίωμα, ανά πάσα στιγμή και οπουδήποτε και αν βρίσκεται, να μπορεί να ομιλεί στον Θεό και ο Θεός να τον ακούει... Αυτή η δωρεά που μας έδωσε ο Θεός, είναι πολύ μεγάλη, γι' αυτό και πρέπει να Τον αγαπήσουμε. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Είναι αρκετό να λέμε: ''Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με''. Δεν χρειάζεται ο Θεός ενημέρωση από μας για τις διάφορες ανάγκες μας. Εκείνος τα γνωρίζει όλα ασυγκρίτως καλύτερα από μας και μας παρέχει την αγάπη Του. Το θέμα είναι να ανταποκριθούμε σ' αυτή την αγάπη με την προσευχή και την τήρηση των εντολών Του. Να ζητάμε να γίνει το θέλημα του Θεού· αυτό είναι το πιο συμφέρον, το πιο ασφαλές για μας και για όσους προσευχόμαστε. Ο Χριστός θα μας τα δώσει όλα πλούσια. Όταν υπάρχει έστω και λίγος εγωισμός, δεν γίνεται τίποτα. Η προσευχή ως θεραπευτικό μέσο για τον άνθρωπο! (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Μην προσπαθείτε με ανθρώπινους τρόπους να διορθώσετε κακές καταστάσεις. Δεν έρχεται κανένα καλό αποτέλεσμα. Μόνο με την προσευχή θα φέρετε αποτέλεσμα. Να επικαλείστε τη Θεία Χάρη για όλους. Να πάει η Θεία Χάρη μέσα στην ψυχή τους και να τους αλλοιώσει. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Όταν κινηθεί για προσευχή ο νους του ανθρώπου, στο δευτερόλεπτο του δευτερολέπτου έρχεται η Θεία Χάρις. Τότε ο άνθρωπος γίνεται χαριτωμένος και βλέπει με άλλα μάτια τα πάντα. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Η κοινή προσευχή του αντρογύνου κάνει θαύματα! Πρέπει το ζευγάρι να προσεύχεται μαζί. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Να μην εκβιάζουμε με τις προσευχές μας τον Θεό. Να μην ζητούμε από τον Θεό, να μας απαλλάξει από κάτι, ασθένεια κ.λπ., ή να μας λύσει τα προβλήματά μας, αλλά να ζητούμε δύναμη και ενίσχυση από Εκείνον, για να τα υπομένουμε. (ΌσιοςΠορφύριοςοΚαυσοκαλυβίτης)
  • Εκπειράζουμε τον Θεό, όταν ζητούμε κάτι από Εκείνον, αλλά η ζωή μας είναι μακράν του Θεού. Τον εκπειράζομε, όταν ζητούμε κάτι, αλλά η ζωή μας δεν είναι σύμφωνη με το θέλημά Του - πράγματα, δηλαδή, ενάντια στον Θεό. Άγχος, αγωνία, απ' το ένα μέρος και απ' το άλλο παρακαλούμε... (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Να προσεύχεστε για την κάθαρση κάθε ανθρώπου, για να μιμηθείτε τον αγγελικό τρόπο στη ζωή σας. Οι άγγελοι δεν προσεύχονται για τον εαυτό τους. Εγώ έτσι προσεύχομαι για τους ανθρώπους, για την Εκκλησία, για το Σώμα της Εκκλησίας. Την ώρα που προσεύχεστε για την Εκκλησία, απαλλάσσεστε και από τα πάθη. Την ώρα που δοξολογείτε, απαλύνεται η ψυχούλα σας και αγιάζεται υπό της Θείας Χάριτος. Αυτή την τέχνη θέλω να μάθεται... (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Να κάνετε μετάνοιες, όταν προσεύχεστε, έστω και αν αυτό σας κουράζει. Η προσευχή που συνοδεύεται από εκούσια θυσία, γίνεται πιο ευάρεστη και πιο αποτελεσματική στον Θεό. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Εκ πρώτης όψεως, φαίνεται ότι είναι άδικο, να πάρει την ίδια αμοιβή αυτός που ήρθε στην εργασία την τελευταία στιγμή, με εκείνον που ήρθε από την αρχή, από την πρώτη ώρα (όπως αναφέρεται στην παραβολή των εργατών του αμπελώνα, Ματθ. 20,13-16). Αυτό όμως είναι η τέχνη του Διδασκάλου, να διδάσκει στους μαθητές, τι έννοια έχει αυτό... Δεν έχει σχέση με το αν προσεύχεσαι όλη την ημέρα. Έχει σχέση με το πως προσεύχεσαι. Και αν προσευχηθείς πέντε λεπτά και ο άλλος προσευχόταν όλη την ημέρα, εσύ με τα 5 λεπτά, μπορεί να πάρεις πιο πολύ μισθό από εκείνον, που όλη την ημέρα αγωνιζόταν στην προσευχή. Μυστήριο είναι αυτό βέβαια, αλλά έτσι είναι. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Όταν ο Θεός δεν μας δίδει κάτι που επίμονα ζητάμε, έχει το λόγο Του. Έχει και ο Θεός τα «μυστικά» Του. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Όταν έχετε κάποιο πρόβλημα εσείς ή κάποιος άλλος, να ζητάτε και από άλλους προσευχές και να παρακαλούμε όλοι τον Θεό με πίστη και αγάπη. Να είστε σίγουροι ότι ο Θεός ευαρεστείται σ' αυτές τις προσευχές και επεμβαίνει κάνοντας θαύματα. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Για να έρθει ο Χριστός μέσα μας, όταν Τον επικαλούμαστε με το «Κύριε Ιησού Χριστέ», πρέπει η καρδία να είναι καθαρή, να μην έχει κανένα εμπόδιο· να είναι ελεύθερη από μίσος, από εγωισμό, από κακία. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Το «ελέησον με» πρέπει να λέγεται ικετευτικά. Σαν ακριβώς να ζητούσαμε κάτι από κάποιον επίγειων άρχοντα και όχι με σκληρότητα, γιατί και ο Χριστός είναι πρόσωπο και δεν επιτρέπεται να του ζητούμε πράγματα με τρόπο μηχανικό. Αν ένα παιδί πήγαινε στον πατέρα του και του έλεγε: «Πατέρα μου, δώσε μου τριάντα χιλιάδες να αγοράσω ρούχα και παπούτσια» και το λέγε με σκληρότητα και δίχως το κατάλληλο καλό ικετευτικό ύφος, ο πατέρας θα έλεγε ότι «το παιδί του για να μιλάει έτσι έχει τρελαθεί, γιατί μόνο, όταν σαλεύουν τα μυαλά κάποιου ομιλεί σκληρά κι άκαμπτα». Αν όμως το παιδί χρησιμοποιήσει τα ίδια λόγια με γλυκύτητα, ο πατέρας χαίρεται για το παιδί του και του δίνει τις τριάντα χιλιάδες δραχμές, αλλά και περισσότερα. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Η ψυχή σας να δίδεται στην ευχή, «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με», για όλες σας τις έγνοιες, για όλα και για όλους... Μην κοιτάζετε αυτό που σας συμβαίνει, αλλά να κοιτάζετε το φως, το Χριστό, όπως το παιδί κοιτάζει την μητέρα του, όταν κάτι του συμβεί. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Θα έρχεσαι στο εσωτερικό κέντρο του κεφαλιού σου και εκεί μέσα ακριβώς, θα λες: ''Κύριε Ιησού Χριστέ Ελέησόν με'', με πολύ ηρεμία, απαλότητα και γλυκύτητα. Να μην ταράζεσαι από τις διάφορες εικόνες, τις οποίες θα σου φέρνει ο πονηρός, ούτε να βιάζεσαι να λες τις λέξεις αυτές και να προσέχεις καλά το νόημά τους. Είναι σαν να χτυπά εκεί μέσα μια καμπάνα πολύ δυνατά προς τα εσωτερικά τοιχώματα του εγκεφάλου. Τότε οι εξωτερικοί λογισμοί του πονηρού, δεν μπορούν να μπουν μέσα, γιατί εξοστρακίζονται και ωφελείσαι τα μέγιστα. Να μην δίνεις σημασία στις διάφορες εικόνες τις οποίες θα βλέπεις, να μην τις απωθείς με απότομο τρόπο, αλλά ήρεμος και πράος, να συνεχίζεις να λες, αυτήν την ευχή. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Λέγε την ευχή. Να λες: ''Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με'', να μην λες: ''ελέησον τον τάδε ή την τάδε'' και να νοιώθεις ότι είσαι εσύ. Αυτό είναι το μυστικό. ''Ίνα ώσιν εν''. Να αισθάνεσαι ένα με όλους. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Η νοερά προσευχή, το ''Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με'', δεν διδάσκεται σωστά από μερικούς. Διότι ρίχνουν το βάρος στην επανάληψη και στην ποσότητα και όχι στο πνεύμα της ταπεινώσεως και της αιτήσεως του ελέους του Θεού. Έτσι πειράζονται από το κακό πνεύμα και παθαίνουν...! Με τον τρόπο που ενεργούν δηλ. με την γρήγορη επανάληψη και την αρίθμηση της ποσότητας των επαναλήψεων μηχανοποιούν την προσευχή και από προσωπική επικοινωνία με τον Θεό, την κάνουν ανθρώπινο κατόρθωμα. Το αποτέλεσμα είναι τελικά, δεν ζητούν το έλεος του Θεού, αλλά την επίτευξη ενός δικούς τους κατορθώματος. Αυτό ενέχει μέσα του έναν ανθρωποκεντρισμό, μια αδιαφορία για τον Θεό και μία βαρύτητα στο ανθρώπινο έργο δηλ. κάτι αντίθετο με τα λόγια του ''Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με''. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Εάν δεν έρθει η Χάρις με την ταπείνωση να σε φέρει στην κατάσταση επικοινωνίας (προσευχής) με τον Θεό, δεν γίνεται τίποτε. Η Χάρις φέρνει την ψυχή στην κατάσταση, που την κάνει άξια να επικοινωνεί με τον Θεό. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Πολύ ωφελεί να σηκώνεστε τη νύχτα για προσευχή. Καλύτερη είναι η προσευχή της νύχτας Είναι μια συνήθεια, μόλις ξυπνήσεις, να πεταχτείς αμέσως όρθιος. Μπορεί βέβαια, να γυρίσεις απ' την άλλη μεριά και να σε πάρει ο ύπνος μέχρι το μεσημέρι. Πολύ κακό! Γι'αυτό μόλις ξυπνήσεις, αμέσως να σηκωθείς. Να διαλέγεις τις ώρες της νύχτας. Μπαίνεις ευκολότερα στην προσευχή. Αυτός που αγρυπνεί τη νύχτα στην προσευχή, την άλλη μέρα μπορεί να εργαστεί πιο καλά. Διότι τον χαριτώνει ο Θεός και ανανεώνεται ψυχικά. Αντίθετα, όποιος δεν έχει διάθεση να κάνει θυσίες για την αγάπη του Χριστού, ο ίδιος αποκλείει τον εαυτό του απ' την Χάρη. Ακόμη και τυχαία να ξυπνήσεις τη νύχτα, μην ξανακοιμηθείς αμέσως. Είναι μια ευκαιρία που σου δίνει ο Θεός να προσευχηθείς όσο μπορείς μες στην ησυχία. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Όταν ξυπνάς την νύχτα, να μην γυρίζεις από το άλλο πλευρό για να ξανακοιμηθείς. Να σηκώνεσαι, να γονατίζεις μπροστά στον Εσταυρωμένο και τους Αγίους και να προσεύχεσαι ταπεινά και με αγάπη. Μισή ώρα, ένα τέταρτο, πέντε λεπτά, όσο μπορείς. Θα βρεις μεγάλη βοήθεια... (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Μόνος Του θα έλθει ο Χριστός και θα εγκύψει στην ψυχή μας, αρκεί να βρει ορισμένα πραγματάκια που να Τον ευχαριστούν· αγαθή προαίρεση, ταπείνωση και αγάπη. Χωρίς αυτά δεν μπορούμε να πούμε το «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Όσο κουρασμένος και αν είσαι, να μην παραλείπεις να κάνεις το βράδυ, πριν από τον ύπνο σου, το Απόδειπνο. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Αν δεν κάνετε υπακοή (σε ιερέα-πνευματικό) και δεν έχετε ταπείνωση, η ευχή (δηλ. το Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με) δεν έρχεται και υπάρχει και φόβος πλάνης. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Έλεγε ο Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης: Η νοερά προσευχή, το ''Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με'', δεν διδάσκεται σωστά από μερικούς. Διότι ρίχνουν το βάρος στην επανάληψη και στην ποσότητα και όχι στο πνεύμα της ταπεινώσεως και της αιτήσεως του ελέους του Θεού. Έτσι πειράζονται από το κακό πνεύμα και παθαίνουν...! Με τον τρόπο που ενεργούν δηλ. με την γρήγορη επανάληψη και την αρίθμηση της ποσότητας των επαναλήψεων μηχανοποιούν την προσευχή και από προσωπική επικοινωνία με τον Θεό, την κάνουν ανθρώπινο κατόρθωμα. Το αποτέλεσμα είναι τελικά, δεν ζητούν το έλεος του Θεού, αλλά την επίτευξη ενός δικούς τους κατορθώματος. Αυτό ενέχει μέσα του έναν ανθρωποκεντρισμό, μια αδιαφορία για τον Θεό και μία βαρύτητα στο ανθρώπινο έργο δηλ. κάτι αντίθετο με τα λόγια του ''Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με''. Μια μέρα πήγε στον Όσιο Πορφύριο ένας πατέρας με τον γιό του, φοιτητή Πανεπιστημιακής σχολής, ο οποίος ενθουσιάστηκε από όσα άκουσε για την νοερά προσευχή και τα αποτελέσματά της και άφησε τις σπουδές του και πήγε στο Άγιο Όρος, για να κάνει κτήμα του την νοερά προσευχή, δηλ. την δύναμή της, αλλά επλανήθη, διότι η δύναμη της προσευχής, δεν χαρίζεται σε εκείνον που την επιδιώκει, αλλά σε εκείνον που δεν την επιζητά. Γι' αυτό το πονηρό πνεύμα, κατέλαβε την ψυχή του νέου αυτού, που επιζητούσε τη δύναμη και όχι το έλεος του Θεού και τον κατέστησε ψυχοπαθή... (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Όποιος θέλει να τον εισακούει ο Θεός στις προσευχές του, ας προσφέρει κάθε πρωί, τις προσευχές για τους εχθρούς του. (Όσιος Ιωάννης ο Ξένος)
  • Γιατί θέλουν οι δαίμονες να ενεργούν σε εμάς γαστριμαργία, πορνεία, φιλαργυρία, οργή και μνησικακία και τα υπόλοιπα πάθη; Για να μην μπορέσει να προσευχηθεί ο νους όπως πρέπει, αφού γεμίσει μ' αυτά. Διότι τα πάθη του αλόγου μέρους, άρχισαν να μην αφήνουν το λογικό μέρος να κινείται προς το Θεό Λόγο. (Άγιος Ευάγριος ο Ποντικός)
  • Η προσευχή απομακρύνει από εμάς, την οργή του Θεού. Ξεπλένει τις αμαρτίες μας. Αποκρούει τους πειρασμούς. Στερεώνει την πίστη μας. (Άγιος Τερτυλλιανός)
  • Το να προσεύχεται κανείς αδιάλειπτα μέσα στην καρδιά, δεν κατορθώνεται απλώς και ως έτυχε και με σύντομο και μικρό κόπο· μ' όλο που κι αυτό μπορείς να το συναντήσεις σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις κατά απόρρητη Θεία οικονομία. Αλλά για να κατορθωθεί αυτό χρειάζεται και μακρό χρονικό διάστημα και κόπο και αγώνα σωματικό και ψυχικό και βία πολλή και εντατική. Γιατί ανάλογα με το μερίδιο της δωρεάς και της Χάρης που ελπίζομε να μετάσχουμε, πρέπει να καταβάλουμε και τους αγώνες γι' αυτήν και να προσθέσομε επιπλέον ώρες. (Όσιοι Κάλλιστος και Ιγνάτιος οι Ξανθόπουλοι)
  • Όπως το σώμα μας, όταν δεν έχει ψυχή, είναι νεκρό και βρωμερό, έτσι και η ψυχή αν δεν κινεί τον εαυτό της στην προσευχή, είναι νεκρή και άθλια και βρωμερή. Και ότι πρέπει να νομίζουμε πιο οδυνηρό από κάθε θάνατο τη στέρηση της προσευχής, μας διδάσκει ο μέγας Δανιήλ ο Προφήτης, που προτίμησε να καταδικαστεί σε θάνατο, παρά να στερηθεί και για μια στιγμή την προσευχή (Δαν. 6,10). (Όσιοι Κάλλιστος και Ιγνάτιος οι Ξανθόπουλοι)
  • Μην αλλάζεις συνεχώς τα λόγια της προσευχής, για να μην συνηθίσει ο νους από τη συνεχή εναλλαγή και μεταφορά των λέξεων σε κάποια αστασία και μετατόπιση και μείνει αρρίζωτος και άκαρπος, όπως τα δένδρα που μετακινούνται και μεταφυτεύονται συνεχώς... (ΌσιοιΚάλλιστοςκαιΙγνάτιοςοιΞανθόπουλοι)
  • Όταν ξυπνήσεις και δοξολογήσεις το Θεό και τον επικαλεστείς πάλι να σε βοηθήσει, άρχισε πρώτα το πρώτο έργο, δηλ. να προσεύχεσαι στην καρδιά καθαρά και αρρέμβαστα, μέχρι μία ώρα. Γιατί την ώρα εκείνη ως επί το πλείστον ο νους είναι γαλήνιος και ατάραχος, αλλά και έχουμε διαταχθεί να θυσιάζομε στο Θεό τα πρώτα και διαλεχτά (Έξοδος 22,29), δηλ. όσο μπορούμε να ανυψώνομε αταλάντευτα την πρώτη σκέψη προς τον Κύριό μας Ιησού Χριστό, με καθαρή καρδιακή προσευχή. (Όσιοι Κάλλιστος και Ιγνάτιος οι Ξανθόπουλοι)
  • Εκείνοι που δεν βλέπουν τίποτα στον καιρό της προσευχής (προσεύχονται αρέμβαστα, χωρίς εικόνες), βλέπουν τον Θεό. (Όσιος Μελέτιος ο Γαλησιώτης)
  • Η προσευχή δεν θέλει δάσκαλο, αλλά επιμέλεια και έρωτα και πολύ μεγάλη προθυμία και δάσκαλός της γίνεται σε όλα ο Θεός. (Όσιος Μελέτιος ο Γαλησιώτης)
  • Η καρδιακή προσευχή παρέχει το Άγιο Πνεύμα, είναι χορηγός Θείων δωρεών, κάθαρση της καρδιάς, εκδίωξη των δαιμόνων, κατοίκηση μέσα μας του Ιησού Χριστού, πηγή πνευματικών εννοιών και Θείων λογισμών, απολύτρωση από τις αμαρτίες, θεραπεία των ψυχών και σωμάτων, χορηγός του Θείου φωτισμού, βρύση του ελέους του Θεού, δωρητής Θείων αποκαλύψεων και μυήσεων στον ταπεινό και το μόνο σωτήριο, διότι δεν είναι δυνατόν να σωθούμε με κανένα άλλο όνομα, παρά μόνο με το όνομα του Χριστού, όπως λέει ο Απόστολος (Πράξ. 4,12). (Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης)
  • Η Θεία αυτή προσευχή, η επίκληση του Σωτήρα μας, το Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με, είναι και χορηγός Θείου φωτισμού. Διότι ο Χριστός είναι το αληθινό φως και μεταδίδει από την λαμπρότητα και Χάρη Του, σ' αυτούς που Τον επικαλούνται. (Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης)
  • Την καρδιακή προσευχή, ας την λέει κάθε ευσεβής συνεχώς, με τον νου του και με τα χείλη και όταν στέκεται και όταν βαδίζει και όταν κάθεται και όταν πλαγιάζει και ό,τι και αν κάνει και λέει και να βιάζει τον εαυτόν του σε τούτο, πάντοτε. Θα βρει έτσι πολύ μεγάλη γαλήνη και χαρά, όπως γνωρίζουν εκείνοι που φροντίζουν γι' αυτά. (Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης)
  • Η προσευχή μας συνδέει και μας συμφιλιώνει με τον Θεό, καθώς είναι μια Θεϊκή συνομιλία και μια πνευματική σχέση με τον Θεό. Απ' αυτόν προέρχονται κάθε δημιουργία και συνένωση, κάθε πρόνοια και κάθε χορηγία αγαθών, κάθε τελειότητα και κάθαρση παθών. Με την προσευχή συγχωρούνται οι αμαρτίες μας, παρακαλούμε και για τα άλλα αιτήματά μας, όσα είναι συμφέροντα, τις αγαθές και αποτελεσματικές δωρεές και αξιωνόμαστε με την προσευχή μας να ευχαριστήσουμε Τον ευεργέτη μας, για τα απερίγραπτα έργα και δώρα Του. (Μέγας Φώτιος)
  • Η προσευχή είναι αμαρτημάτων ιλασμός και συγχώρεση, γέφυρα που ελευθερώνει τους ανθρώπους από πολλούς πειρασμούς κα κινδύνους. Μεσότοιχο, που εμποδίζει τις θλίψεις των παθών, των ανθρώπων και των δαιμόνων, έργο ουράνιο, δακρύων μητέρα και θυγατέρα, τροφή των αγγέλων και των Αγίων, αγαλλίαση και χαρά των δικαίων, πηγή κάθε καλού, πρόξενος όλων των χαρισμάτων, προκοπή της καρδίας αόρατος, φωτισμός του νου αδιάκοπος, φλόγα ουράνια, απόδειξη της ελπίδος προς τον Θεό, αντιφάρμακο και λύση της λύπης, θυρίδα από την οποία εισέρχεται ουράνιο φως και αποκαλύπτει τα απόκρυφα μυστήρια του Θεού. (Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας)
  • Η προσευχή και η ελεημοσύνη πάνε μαζί. Αν κάνεις προσευχή χωρίς ελεημοσύνη, τότε νεκρή είναι και η προσευχή σου. (Άγιος Γεώργιος Καρσλίδης)
  • Αν οι δαίμονες που παρακάλεσαν τον Κύριο να μην τους στείλει στην άβυσσο (αλλά στους χοίρους), εισακούστηκαν, πόσο μάλλον θα εισακουστούμε εμείς, που έχουμε ντυθεί το Χριστό με το Άγιο Βάπτισμα, όταν Τον παρακαλούμε να μας ελευθερώσει από τον νοητό θάνατο; Ας αφοσιωνόμαστε λοιπόν στην προσευχή, γιατί είναι μεγάλη η δύναμή της. (Άγιος Αντίοχος του Πανδέκτη)
  • Τα Θεία λόγια της ευχής (Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του Θεού) υποδηλώνουν το ορθό δόγμα της πίστεώς μας και απορρίπτουν κάθε αίρεση των κακοδόξων. Με το «Κύριε», που φανερώνει την Θεία φύση, αποκηρύττονται εκείνοι που φρονούν πως ο Ιησούς είναι μόνο άνθρωπος• με το «Ιησού», που φανερώνει την ανθρώπινη φύση, αποδιώχνονται εκείνοι που Τον θεωρούν μόνο Θεό που υποδύθηκε κατά φαντασία τον άνθρωπο• το «Χριστέ», που περιέχει και τις δύο φύσεις, αναχαιτίζει εκείνους που Τόν πιστεύουν Θεό και άνθρωπο, με χωρισμένες όμως τις υποστάσεις την μία από την άλλη• τέλος, το «Υιέ του Θεού» αποστομώνει εκείνους που τολμούν να διδάσκουν την σύγχυση των δύο φύσεων, επειδή φανερώνει πως η Θεία φύση του Χριστού δεν συγχέεται με την ανθρώπινη φύση Του, ακόμη και μετά την ένωσή τους. (ΆγιοςΜάρκοςοΕυγενικός)
  • Στρεφόμαστε προς την Ανατολή όταν επρόκειτο να προσευχηθούμε διότι: α) Έχουμε διπλή φύση: σώμα και πνεύμα. Επειδή η φύση μας είναι σύνθετος, δηλαδή ορατή και αόρατος, νοητή και αισθητή, προσφέρουμε στον Δημιουργό διπλή και την προσκύνηση: η ψυχή είναι στραμμένη νοερά προς τον Θεό και ταυτόχρονα το σώμα προσκυνεί προς Ανατολάς. Αυτός ο διπλός τρόπος, νοητός και αισθητός, της αναφοράς μας προς τον Κύριο φαίνεται και σε άλλες περιπτώσεις: ψάλλουμε με τον νου μας, αλλά ταυτόχρονα και με τα σωματικά χείλη μας• βαπτιζόμεθα και στο ύδωρ και στο Άγιο Πνεύμα, δηλαδή ενούμεθα με τον Κύριό μας με δύο τρόπους: μετέχοντες στα Ιερά Μυστήρια και στην Χάρη του Αγίου Πνεύματος β) Ο Χριστός μας ονομάζεται ''Ανατολή'' (Ιερεμίας 23,5). Ακριβώς για τον λόγο αυτόν πρέπει να αφιερώνουμε στον Χριστό μας την ανατολή για την προσκύνηση, διότι το κάθε τι ωραίο πρέπει να το αποδίδουμε στον Θεό, από τον Οποίο προέρχεται κάθε αγαθό. Και ο Προφητάναξ Δαβίδ λέγει: «Αι Βασιλείαι της γης, άσατε τω Θεώ, ψάλατε τω Κυρίω τω επιβεβηκότι επί τον ουρανόν του ουρανού κατά ανατολάς» (Ψαλμοί 67,33-34), διότι ο Κύριος άρχισε τα έργα Του από δυσμών ηλίου και τελειώνει αυτά «κατά ανατολάς», στην πηγήν του φωτός γ) Η Αγία Γραφή λέγει: «εφύτευσεν ο Θεός παράδεισον εν Εδέμ κατά ανατολάς, ένθα τον άνθρωπον, ον επλασεν, έθετο» (Γένεση 2,8-9) και όταν ο άνθρωπος παρέβη την εντολή, εξωρίσθη «απέναντι του παραδείσου της τρυφής» (Γένεση 3,24), δηλαδή στα δυτικά. Προσκυνούμε λοιπόν τον Θεό, αναζητώντας την αρχαία Πατρίδα μας και ατενίζοντας προς Αυτήν• Αλλά όμως και ο Κύριός μας, όταν ήταν επί του Σταυρού, έβλεπε προς τα δυτικά, και έτσι εμείς όταν προσκυνούμε Αυτόν, ατενίζουμε προς Αυτόν, δηλαδή στραμμένοι προς τα ανατολικά. Και όταν κατά την Ανάληψή Του εφέρετο επάνω προς ανατολάς, και έτσι προσεκύνησαν Αυτόν οι Απόστολοι (Λουκάς 24,52))• και με τον ίδιο τρόπο θα έλθη, όπως είδαν Αυτόν να κατευθύνεται στον Ουρανό (Πράξεις 1,11)), όπως είπε ο Ίδιος ο Κύριος: «ώσπερ η αστραπή εξέρχεται από ανατολών και φαίνεται έως δυσμών, ούτως έσται και η παρουσία του Υιού του ανθρώπου» (Ματθαίος 24,27)). Προσμένοντες λοιπόν κατά την Δευτέρα Παρουσία τον Σωτήρα μας, «επί ανατολάς προσκυνούμεν» και δ) βάσει της αγράφου Παραδόσεως, οι Ναοί των Ορθοδόξων έχουν το Ιερό Βήμα προς Ανατολάς ούτως, ώστε τόσον ο Ιερεύς όσο και οι πιστοί προσευχόμενοι να είναι στραμμένοι Ανατολικά, εικονίζοντες τον νέο Λαό του Θεού, ο οποίος εξερχόμενος από την Αίγυπτο των παθών και το κοσμικό σκότος, πορεύεται προς την κατά Ανατολάς Γην της Επαγγελίας, την επουράνια Πατρίδα, ενώ προπορεύεται, ως οδηγός, ο νέος Μωϋσής, ο Ιερεύς-Ποιμήν δεόμενος ενώπιόν του Θυσιαστηρίου, του νοητού αυτού Θρόνου της Θείας Μεγαλωσύνης. Για τον ίδιο ακριβώς λόγο επικρατεί η καλή και ωραία και συμβολική συνήθεια να τοποθετούμε τους νεκρούς και κατά τις επικήδειες Ακολουθίες στον Ιερό Ναό, αλλά και στα μνήματα ούτως, ώστε να είναι στραμμένοι προς ανατολάς. Αλλά και οι ευλαβείς Ορθόδοξοι, τουλάχιστον έτσι έκαμαν οι παλαιότεροι, φροντίζουν, όταν κατακλίνωνται για να κοιμηθούν, να βλέπουν προς ανατολάς: αναπολούντες τον «Παράδεισον εν Εδέμ κατά ανατολάς» και προσευχόμενοι, παραδίδονται με εμπιστοσύνη στην Θεία Πρόνοια και την ανάπαυση του ύπνου. (Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός)
  • Εκείνος που ζητάει την εύνοια του βασιλέως, μεταχειρίζεται τρεις τρόπους: ή απευθύνει λόγους ικεσίας, ή στέκεται σιωπώντας, ή πέφτει στα πόδια εκείνου που μπορεί να τον βοηθήσει. Έτσι και η καθαρή προσευχή, συναπτομένη με το νου, το λόγο και το πνεύμα, με το λόγο επικαλείται το Θείο όνομα, με το νου ατενίζει σταθερά τον παρακαλούμενο Θεό, ενώ με το πνεύμα εκδηλώνει την κατάνυξη, την ταπείνωση και την αγάπη. Και έτσι εξευμενίζει την άναρχον Τριάδα, τον Πατέρα και τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα, τον ένα Θεό. (Άγιος Θεόληπτος)
  • Η προσευχή είναι παντοδύναμη λό­γω της παντοδυναμίας του Θεού που δρα μέσα της. Τα πονηρά πνεύματα ξέροντας τη δύναμη της προσευχής και του ευεργετικού της αποτελέσματος προσπαθούν με όλα τα δυνατά μέσα στο να μας αποτρέψουν από αυτήν παρακινώντας μας να χρησιμοποιήσουμε το χρόνο τον ορισμένο για προσευχή για άλλες ασχολίες ή διαφορετικά προσπαθούν να την εξουδετερώσουν και να την βεβηλώσουν με εγκόσμιους περισπασμούς και αμαρτωλή αφηρημάδα και με το να παρουσιάζουν την ώρα της προσευχής ένα αναρίθμητο σμήνος γήινων σκέψεων, αμαρτωλών ονειροπολήσεων και φαντασιώσεων. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Για να μπορέσει να ανθίσει ένα λουλούδι ή για να αναπτυχθεί ένα φρούτο σε ένα δέντρο, πρέπει πρώτα να φυτευθεί το δέντρο και έπειτα να αφεθεί να αναπτυχθεί. Παρομοίως και η προσευχή, δεν αναπτύσσεται αμέσως, αλλά απαιτείται ικανός χρόνος, για να γυμνάσει κανείς τον εαυτόν του σ' αυτήν. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Τα πάθη, αυτές οι θνητές αδυναμίες της ανθρώπινης φύσης, είναι η κύρια αιτία της έλλειψης προσοχής και της αφηρημάδας κατά την προσευχή. Όσο πιο πολύ αδυνατούν τα πάθη στον άνθρωπο, τόσο λιγότερο περισπασμό θα έχει το πνεύμα του, κατά την προσευχή. Το απερίσπαστο της προσευχής, όσο αυτό είναι δυνατόν στον άνθρωπο, το χαρίζει ο Θεός όταν πρέπει στον εργάτη της προσευχής, ο οποίος με την σταθερότητα και την επιμονή του στην άσκηση, θα αποδείξει την ανυπόκριτη θέλησή του, να γίνει κάτοχος της καθαρής προσευχής. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Η ψυχή της προσευχής είναι η προσοχή. Όπως το σώμα χωρίς την ψυχή είναι νεκρό, έτσι και η προσευχή χωρίς τον προσοχή είναι νεκρή. Η προσευχή χωρίς προσοχή καταντά αργολογία και όποιος προσεύχεται έτσι, συγκαταλέγεται σε εκείνους που επικαλούνται το όνομα του Κυρίου μάταια. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Η προσευχή είναι αδύναμη, αν δεν είναι θεμελιωμένη πάνω στη νηστεία, και η νηστεία είναι άκαρπη, αν πάνω της δεν είναι οικοδομημένη η προσευχή. Η νηστεία αποξενώνει τον άνθρωπο από τα σαρκικά πάθη, ενώ η προσευχή παλεύει με τα ψυχικά πάθη. Όποιος σπέρνει σε γη ακαλλιέργητη, χάνει τον σπόρο και, αντί για σιτάρι, θερίζει αγκάθια. Έτσι και εμείς, αν σπέρνουμε στην ψυχή την προσευχή έχοντας παχιά σάρκα, τότε, αντί για καρπό καλό, θα θερίσουμε αμαρτία. Η προσευχή θα χάνεται ή θα μολύνεται μέσα σε μάταιες σκέψεις, ακάθαρτες φαντασιώσεις και ηδονικά αισθήματα. Η σάρκα μας προέρχεται από τη γη και, αν δεν την καλλιεργήσουμε όπως τη γη, ποτέ δεν θα φέρει καρπό καλό, τον καρπό της αλήθειας. Αν πάλι καλλιεργεί κανείς τη γη με πολλή επιμέλεια αλλά την αφήνει άσπαρτη, τότε αυτή γεμίζει παράσιτα. Όμοια, αν το σώμα αδυνατίσει με τη νηστεία αλλά η ψυχή δεν καλλιεργηθεί με την προσευχή, την μελέτη και την ταπεινοφροσύνη, τότε η νηστεία γεννά πολλά παράσιτα, πάθη ψυχικά, όπως της υψηλοφροσύνης, της φιλοδοξίας, της καταφρόνιας. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Τίποτα δεν συμβάλλει τόσο στην προσευχή, όσο η υπακοή, η οποία μας νεκρώνει ως προς τον κόσμο και ως προς τον ίδιο μας τον εαυτό (μας νεκρώνει από το θέλημά μας). Το μεγάλο αγαθό της προσευχής, λέει ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, πηγάζει από την τέλεια υπακοή. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Από την απόλυτη ταπείνωση και από την απόλυτη υποταγή στο θέλημα του Θεού, γεννιέται η καθαρή κσι αγία προσευχή. Δεν μπορεί να γεννηθεί με άλλον τρόπο και από άλλες δραστηριότητες, όπως και το σταφύλι, δεν μπορεί να ''γεννηθεί'' από άλλο δέντρο, παρά μόνο από το κλήμα. (ΆγιοςΙγνάτιοςΜπριαντσιανίνωφ)
  • Το θεμέλιο της προσευχής, είναι η πολύ βαθιά ταπείνωση. Τίποτα άλλο δεν είναι η προσευχή, παρά το κλάμα και το πένθος του ταπεινού φρονήματος. Όταν λείπει η ταπείνωση, η προσευχητική άσκηση απειλείται από την αυταπάτη και την δαιμονική πλάνη. (ΆγιοςΙγνάτιοςΜπριαντσιανίνωφ)
  • Τίποτα άλλο δεν μας κάνει να προοδεύουμε τόσο στην προσευχή, όσο το να είναι η συνείδησή μας ικανοποιημένη, από την θεάρεστη δραστηριότητά μας. Τη βάση και την δύναμη της προσευχής αποτελούν η ευσπλαχνία προς τον πλησίον, η ταπείνωση μπροστά του, που τρέφεται στην ψυχή και εκδηλώνεται με τις εξωτερικές πράξεις και η καθαρότητα της καρδιάς, κυρίως από τα πορνικά νοήματα και αισθήματα. Μ' αυτά τα φτερά πετά η προσευχή προς τον ουρανό. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Η αληθινά ταπεινή προσευχή είναι, όταν αισθανόμαστε ότι στέκουμε ενώπιον ''του φοβερού βήματος του Χριστού''. Να αισθανόμαστε ότι βρισκόμαστε μπροστά στον Κύριο και όχι να το φανταζόμαστε. Η αίσθηση της παρουσίας του Θεού, φέρνει στην ψυχή τον σωτήριο φόβο, της εμπνέει το αίσθημα της ευλάβειας, ενώ αντίθετα η φαντασία, δίνει στον νου την ψευδαίσθηση μιας ''υλικής'' παρουσίας και τον οδηγεί στην απατηλή υψηλοφροσύνη, η οποία οδηγεί την ψυχή σε μια κατάσταση πλάνης. Η αίσθηση της παρουσίας του Θεού αποκτάται με την προσεκτική προσευχή και κυρίως με την ευλαβική παράσταση μπροστά στις Άγιες Εικόνες. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Ο Θεός δεν χρειάζεται τις προσευχές μας! Εκείνος γνωρίζει τι έχουμε ανάγκη και πριν του το ζητήσουμε. Προσφέρει πλούσια το έλεός του ακόμα και στους ανθρώπους που δεν Του το ζητούν. Εμείς χρειαζόμαστε την προσευχή. Γιατί η προσευχή ενώνει τον άνθρωπο με τον Θεό. Δίχως αυτήν, ο άνθρωπος είναι χωρισμένος από τον Θεό. Όσο περισσότερο προσεύχεται, τόσο Τον πλησιάζει. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Μην είσαι αδιάκριτος στα αιτήματά σου, για να μην παροργίσεις τον Θεό με την απερισκεψία σου. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Μην ζητάς στην προσευχή τέρψεις και όποιος επιθυμεί να νοιώσει ευχαρίστηση με την προσευχή, βρίσκεται ήδη σε πλάνη. Να ζητάς να ''ζωντανέψει'' η νεκρή και πέτρινη καρδιά σου και να συναισθανθείς την πτώση σου και την μηδαμινότητά σου. Έτσι θα εμφανιστεί ο καρπός της προσευχής η μετάνοια. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Τα δύο λεπτά που πρόσφερε η χήρα στον ναό, επειδή αποτελούσαν ολόκληρη την περιουσία της, στον δικαιοκρίτη Κύριο, φάνηκαν πολύ περισσότερα, από τις σημαντικές προσφορές των πλουσίων, που έδιναν το περίσσευμά τους (Μαρκ. 12,41-44). Το ίδιο ισχύει και για την προσευχή: Να προσεύχεσαι τόσο, όσο επιτρέπουν οι δυνάμεις σου. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Η συνήθεια της προσευχής αποκτάται με κόπο. Όταν αποκτηθεί όμως, τότε γίνεται πηγή ακτάπαυστης πνευματικής παρηγοριάς. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Στους λογισμούς που μας υποβάλλουν οι δαίμονες κατά την διάρκεια της νοεράς προσευχής, συνήθως το καλό είναι ανακατεμένο με το κακό, αλλά καμμιά φορά ενεργεί και ανοιχτά ως κακό. Τα δύο είδη λογισμών (καλός και κακός) συνεργάζονται και πρώτος καρπός της συνεργασίας αυτής, είναι η εμφάνιση της υψηλοφροσύνης και του μετεωρισμού στην προσευχή. Οι δαίμονες υποβάλλουν στον άνθρωπο φαινομενικά πνευματικές και υψηλές έννοιες, με σκοπό να τον αποσπάσουν από την προσευχή και να του προκαλέσουν κενόδοξη χαρά, τέρψη και αυτοϊκανοποίηση και τον κάνουν να νομίζει, ότι του αποκαλύφθηκαν τα μυστήρια της Χριστιανικής διδασκαλίας. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Η προσευχή του Ιησού, όπως και γενικότερα κάθε προσευχή και ενθύμηση του Θεού, είναι ιδιαίτερα μισητή στον διάβολο, επειδή μ' αυτήν αποκρούουμε σταθερά τις επιθέσεις του και παραμένουμε σε διαρκή ένωση με τον Κύριο. Όσοι προσεύχονται με το όνομα του Ιησού, πολεμούνται ξεχωριστά από τον πονηρό. (ΆγιοςΙγνάτιοςΜπριαντσιανίνωφ)
  • Η αξία της προσευχής βρίσκεται αποκλειστικά στην ποιότητα και όχι στην ποσότητά της. Η ποσότητσ είναι επαινετή, όταν οδηγεί στην ποιότητα. Η ποιότητα οδηγεί πάντοτε στην ποσότητσ. Η ποσότητα οδηγεί στην ποιότητα, όταν ο άνθρωπος προσεύχεται με επιμέλεια. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Οι Απόστολοι, είχαν δύο μόνο πνευματικές ασκήσεις: την προσευχή και το κήρυγμα του λόγου του Θεού. Από την προσευχή ξεκινούσαν για το κήρυγμα και από το κήρυγμα γύριζαν στην προσευχή. Έτσι βρίσκονταν σε διαρκή πνευματική συνομιλία. Άλλοτε μιλούσαν προσευχητικά με τον Θεό και άλλοτε συνομιλούσαν με τους ανθρώπους για τον Θεό. Και στις δύο περιπτώσεις, ενεργούσε το ένα και μοναδικό Άγιο Πνεύμα. Τί διδασκόμαστε από το παράδειγμα των Αγίων Αποστόλων; Ότι πέρα και πίσω από κάθε πρακτική διακονία, όπως είναι αυτή του κηρύγματος, πρέπει να καταγινόμαστε στην αδιάλειπτη προσευχή, γιατί αυτή είναι που κάνει τον Χριστιανό δεκτικό του Αγίου Πνεύματος. (ΆγιοςΙγνάτιοςΜπριαντσιανίνωφ)
  • Χωρίς την προσευχή, όλοι οι ασκητικοί κόποι, όχι μόνο είναι άκαρποι, αλλά και οδηγούν στην υπερηφάνεια. Γενικά από πολλά πάθη θα κυριευτεί και σε πολλές αμαρτίες θα πέσει η ψυχή, στην οποία δεν υπάρχουν η δύναμη και η ευωδία της προσευχής. Γι' αυτό όποια εργασία και αν κάνεις να προσεύχεσαι. Και αν δεν μπορείς να προσεύχεσαι αδιάλειπτα, τουλάχιστον κάνε το συχνά. Να επιστρέφεις στην προσευχή, όποτε την θυμάσαι και αυτή σιγά - σιγά, θα σου γίνει συνήθεια. Χωρίς να το αντιληφθείς, η συχνή προσευχή, θα εξελιχθεί σε αδιάλλειπτη. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Οι πρώτοι καρποί που εμφανίζονται σε κάποιον που προσεύχεται σωστά είναι η προσοχή και η κατάνυξη και οι οποίοι καρποί διώχνουν τον περισπασμό και τον μετεωρισμό. Οι επόμενοι καρποί είναι η συναίσθηση της αμαρτωλότητάς μας και ακολουθούν η αίσθηση της παρουσίας του Θεού, η ζωηρή μνήμη του θανάτου, ο φόβος της Κρίσεως και της καταδίκης, ο Θείος φόβος, καθώς και η καθαρή αγάπη προς τον πλησίον και τον Θεό. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Είναι πολύ επικίνδυνη η εγκατάλειψη της προσευχητικής ασκήσεως ή έστω η διακοπή της για κάποιο χρονικό διάστημα. Καλύτερα είναι να μην αρχίσει κανείς αυτήν την άσκηση, παρά να την αρχίσει και μετά να την σταματήσει. Η ψυχή του αγωνιστή, που καταπιάστηκε με την άσκηση της προσευχής του Ιησού και έπειτα την άφησε, μοιάζει με τη γη που οργώθηκε, πλουτίστηκε με λίπασμα και τελικά εγκαταλείφθηκε. Σ' αυτή τη γη, πολύ γρήγορα φυτρώνουν ζιζάνια, που κάνουν βαθιές ρίζες και θεριεύουν. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Στην ψυχή που εγκατέλειψε και εγκαταλείφθηκε από την προσευχή, μπαίνουν τα πάθη ορμητικά σαν χείμαρρος και την κυριεύουν. Διότι οι δαίμονες που εκδιώχθηκαν αρχικώς με την προσευχή, επιστρέφουν πολλοί περισσότεροι και πιο εξαγριωμένοι, πολεμούν την ψυχή με μεγαλύτερη μανία την ψυχή, για την αρχική τους εκδίωξη. ''Και γίνεται η τελευταία κατάσταση του ανθρώπου εκείνου, χειρότερη από την πρώτη'' (Ματθ. 12,45). Η κατάσταση δηλ. του ανθρώπου που υπέκυψε στην εξουσία των παθών και των δαιμόνων, από την οποία είχε πρωτύτερα απαλλαγεί με την μάχαιρα της προσευχής, είναι ασύγκριτα πιο οδυνηρή από την κατάσταση εκείνου, που ποτέ δεν επιχείρησε να πετάξει από πάνω του τον ζυγό της αμαρτίας. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Η προσευχή κάθε ανθρώπου, διακρίνεται σε 2 περιόδους: Κατά την πρώτη, αφήνει ο Θεός τον αγωνιστή να προσεύχεται με τον προσωπικό του μόνο κόπο. Η Θεία Χάρη αναμφίβολα συντρέχει σε εκείνον που καλοπροαίρετα προσεύχεται, αλλά δεν αποκαλύπτει την παρουσία της. Σ' αυτήν την περιόδο, τα πάθη, που είναι κρυμμένα στην καρδιά, αρχίζουν να κινούνται, κάνοντας μαρτυρικό τον αγώνα του εργάτη της προσευχής και φανερή την αδυναμία του. Κατά την δεύτερη περίοδο, η Θεία Χάρη κάνει ολοφάνερη την παρουσία και την ενέργειά της, ενώνοντας τον νου με την καρδιά και κάνοντάς μας ικανούς να προσευχόμαστε χωρίς μετεωρισμούς, με καρδιακό πένθος και θέρμη. Στην κατάσταση αυτή, οι αμαρτωλές σκέψεις, οι λογισμοί παύουν να εξουσιάζουν βίαια τον νου. Για να φτάσει κανείς στην δεύτερη φάση, είναι απαραίτητο να περάσει από την πρώτη, για να φανερώσει την ειλικρίνεια της προαιρέσεώς του. Την πρώτη φάση μπορούμε να την παρομοιάσουμε με γυμνό δέντρο στην εποχή του χειμώνα, ενώ την δεύτερη με ένα δέντρο, που είναι καλυμμένο με φύλλα και λουλούδια την άνοιξη. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Από την αδιάλειπτη προσευχή ο αγωνιστής φτάνει στην συναίσθηση της πνευματικής του φτώχειας. Μαθαίνοντας να ζητάει αδιάλειπτα την βοήθεια του Θεού, με τον καιρό χάνει κάθε ελπίδα και κάθε πεποίθηση στον εαυτόν του. Και αν κατορθώνει κάτι το ωφέλιμο, δεν το θεωρεί δική του επιτυχία, αλλά το αποδίδει στο έλεος του Θεού, για το οποίο πάντοτε ικετεύει τον Κύριο. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Η εμμονή και η επιμέλειά μας στην προσευχή πρέπει να μοιάζουν με την προσπάθεια του βρέφους, που διαρκώς αναζητά τους μαστούς της μητέρας του. Μόνο έτσι η προσευχή του Ιησού θα στεφανωθεί με πλήρη επιτυχία, οι αόρατοι εχθροί θα κατατροπωθούν και ο εχθρός διάβολος θα συντριβεί. Ο εχθρός διάβολος ονομάζεται και αντίπαλος, επειδή ιδιαίτερα σε εκείνους που δεν προσεύχονται αδιάλειπτα, προσπαθεί να τους αρπάξει, ό,τι απέκτησαν στη διάρκεια της προσευχής. Για την τελική και αποφασιστική νίκη, απαραίτητες είναι η αδιάλειπτη προσευχή και η διαρκής νήψη. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Όποιος σπέρνει σε γη ακαλλιέργητη, χάνει το σπόρο και αντί για σιτάρι, θερίζει αγκάθια. Έτσι και εμείς, αν σπέρνουμε στη ψυχή την προσευχή, έχοντας παχιά σάρκα, τότε, αντί για καρπό καλό, θα θερίσουμε αμαρτία... Η προσευχή θα χάνεται ή θα μολύνεται μέσα σε μάταιες σκέψεις. Η σάρκα μας προέρχεται από τη γη και αν δεν την καλλιεργήσουμε όπως τη γη, ποτέ δεν θα φέρει καρπό καλό, τον καρπό της αληθείας. (ΆγιοςΙγνάτιοςΜπριαντσιανίνωφ)
  • Όλη η τέχνη είναι αυτή ακριβώς: Είτε περπατάς, είτε κάθεσαι, είτε στέκεσαι, είτε εσωτερικά εργάζεσαι, είτε βρίσκεσαι στην Εκκλησία, άσε την προσευχή αυτή να γλυστρήσει από τα χείλη σου ''Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησον με''. Με την προσευχή αυτή, στην καρδιά σου θα βρεις ειρήνη και γαλήνη σώματος και ψυχής. (Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ)
  • Όταν ο νους και η καρδιά είναι ενωμένοι στην προσευχή, χωρίς κανέναν περισπασμό, αισθανόμαστε την πνευματική εκείνη θέρμη που έρχεται από τον Χριστό και γεμίζει όλη την εσωτερική ύπαρξη με χαρά και ειρήνη. (Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ)