Περί νοήσεως-αντίληψης

Ο ων εκ του Θεού τα ρήματα του Θεού ακούει. Δια τούτο υμείς ουκ ακούετε, ότι εκ του Θεού ουκ έστε. [Εκείνος που κατάγεται από τον Θεό, καταλαβαίνει τα λόγια του Θεού. Γι' αυτό εσείς δεν καταλαβαίνετε, διότι δεν είστε και δεν έχετε σχέση με τον Θεό.] (Κατά Ιωάννην 8,47)
Διατούτοοκόσμοςουγινώσκειημάς, ότιουκέγνωαυτόν. [Γι' αυτό ο κόσμος δεν μας κατανοεί, διότι δεν γνώρισε και δεν κατενόησε τον Θεό, προς τον Οποίον, καθό τέκνα Του, ομοιάζομεν.] (Α' Ιωάννου 3,1)
ΨυχικόςδεάνθρωποςουδέχεταιτατουΠνεύματοςτουΘεού·μωρίαγαραυτώέστι, καιουδύναταιγνώναι, ότιπνευματικώςανακρίνεται. Οδεπνευματικόςανακρίνειμενπάντα, αυτόςδευπ' ουδενόςανακρίνεται. [Ο ψυχικός άνθρωπος, ο άνθρωπος δηλαδή που δεν έχει αναγεννηθεί πνευματικλά, αλλά ζει την κατωτέρα ζωή των ενστίκτων και παθών, δεν δέχεται εκείνα που αποκαλύπτει το Πνεύμα του Θεού, διότι του φαίνονται ανόητα και δεν έχει την πνευματική ικανότητα να τα γνωρίσει, επειδή αυτά ερευνώνται και κατανοούνται κατά τρόπο πνευματικό, με τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος. Ο πνευματικός όμως άνθρωπος, διακρίνει και εννοεί όλα, κάθε γεγονός και κάθε άνθρωπο, ενώ αυτός δεν είναι δυνατόν να κατανοηθεί από κανένα κοσμικό και ξένο προς τον Χριστόν άνθρωπο.] (Προς Κορινθίους Α' 2,14-15)
Τοδεγνώναινόμονδιανοίαςεστίναγαθής. [Η κατανόηση του Θείου Νόμου είναι δείγμα καλοπροαίρετου και φωτισμένης διανοίας.] (Παροιμίες 9,10)
Αυτοί που δεν θέλουν να σωθούν, δεν καταλαβαίνουν. (Ησαϊας 6,9-10)
Όσοι δυσκολεύονται να καταλάβουν το συμφέρον της ψυχής τους, και όσα ορθά τους λέγονται, αυτοί θεωρούνται άρρωστοι. Ενώ όσοι καταλαβαίνουν την αλήθεια και εντούτοις χωρίς ντροπή την αμφισβητούν και φιλονεικούν, αυτών η διάνοια έχει νεκρωθεί και αρμόζει σε θηρία η συμπεριφορά τους. (ΜέγαςΑντώνιος)
Όταν κατανοήσεις πόσες αμαρτίες διαπράττεις καθημερινά, πόσες ευεργεσίες δέχεσαι καθημερινά, πόση μακροθυμία απολαμβάνεις, πόση άνεση και ότι αν καθημερινά ο Θεός σε τιμωρούσε για όλα αυτά, δεν θα μπορούσε ούτε ελάχιστο χρόνο να ζήσεις. (Ιερός Χρυσόστομος)
Είναι αδύνατον να γνωρίσει κανείς την ταλαιπωρία εκείνου που υποφέρει, αφού ο ίδιος δεν την δοκίμασε και δεν την αισθάνθηκε. (Ιερός Χρυσόστομος)
Η Θεότητα δεν κατανοείται με λογικά επιχειρήματα, αλλά δια της πίστεως και του ευσεβούς φρονήματος μετ' ευλαβείας. (Μέγας Αθανάσιος)
Οι κακοπροαίρετοι άνθρωποι, τίποτα δεν μπορούν να καταλάβουν και πλανώνται! Αυτοί όμως που έχουν καλή διάθεση, καταλαβαίνουν. (ΆγιοςΠαϊσιος ο Αγιορείτης)
Ο πνευματικά προχωρημένος άνθρωπος, καταλαβαίνει τις διαθέσεις των άλλων, αν π.χ. θέλουν να τον εκμεταλλευτούν. Βάζει όμως πάντα καλό λογισμό, ότι ο άλλος έχει ανάγκη και δεν υπερασπίζεται τον εαυτόν του. Ο Άγιος έχει μία διαίσθηση, που καταλαβαίνει τις διαθέσεις των άλλων. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Ο πνευματικά προχωρημένος άνθρωπος, από την εξωτερική εμφάνιση και από τα μάτια καταλαβαίνει και πληροφορείται για την κατάσταση του άλλου. Μπορεί καμμιά φορά να πέσει έξω, μέχρι το πολύ 20% από μια εμπειρία όταν τον δει σκεφτικό π.χ να νομίζει ότι έχει προβλήματα, ενώ μπορεί να είναι κάτι στιγμαίο. Όταν όμως είναι για σοβαρό θέμα για να βοηθήσει, τότε τον πληροφορεί ο Θεός και γνωρίζει από πριν το πρόσωπο, τα χαρακτηριστικά του, την ηλικία του, το πρόβλημά του. Χρειάζεται όμως ταπεινός λογισμός. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Για μερικούς που με επισκέπτονται και έχουν σοβαρά προβλήματα, με πληροφορεί ο Θεός εκ των προτέρων με ακρίβεια. Τους άλλους, τους καταλαβαίνω, όταν τους δω. Αν δω έναν άνθρωπο από μακρυά, καταλαβαίνω τι είναι. Είνι και μια πείρα, είναι και λίγη Χάρη. Ο Θεός έδωσε το μυαλό, για να καταλαβαίνει κανείς, δίνει και τον Θείο φωτισμό στα σοβαρά. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Όταν οι άνθρωποι δεν καταλάβουν το βαθύτερο νόημα της ζωής, βασανίζονται και με τις ευλογίες και με τις ευκαιρίες που τους δίνει ο Θεός για την σωτηρία τους. Ενώ, όποιος τοποθετείται σωστά, όλα τα χαίρεται. Και κουτσός να είναι, το χαίρεται! Και να μην του κόβει πολύ, το χαίρεται. Και φτωχός να είναι, το χαίρεται. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Για έναν που σκέφτεται σωστά, πνευματικά, λύνονται όλα τα προβλήματα μέσα από την Αγία Γραφή και τα Πατερικά. Ένας όμως που δεν κάνει εργασία πνευματική και η ψυχή του δεν είναι εξαγνισμένη, δεν τον βοηθάει ούτε η Αγία Γραφή, γιατί όλα τα ερμηνεύει ανάποδα. Καλύτερα είναι να λέει τον λογισμό του στον πνευματικό του και να μην ερμηνεύει μόνος του αυτά που διαβάζει. Αν διαβάσει λ.χ. Παλαιά Διαθήκη, μπορεί να ερμηνεύσει πονηρά αυτά που θα διαβάσει και να μολυνθεί. Έχω προσέξει, μερικοί παίρνουν κάτι από τα πνευματικά που διαβάζουν και το ερμηνεύουν όπως τους βολεύει. Δεν είναι ότι δεν τους κόβει ή δεν καταλαβαίνουν αυτά που διαβάζουν, τα ερμηνεύουν όμως έτσι, για να δικαιολογήσουν τον εαυτό τους. Φοβερό πράγμα! Αλλά και τα πνευματικά που ακούν, σπάνια τα πιάνουν σωστά. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Ο καθένας ερμηνεύει κάτι, ανάλογα με την πνευματική κατάστασή του. Όπως δουλεύει το μυαλό του ανθρώπου, έτσι τα ερμηνεύει όλα. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Υπάρχουν άνθρωποι που από το φιλότιμο που έχουν, αμέσως καταλαβαίνουν τι βοηθάει και τι ευχαριστεί τον άλλον, με την καλή έννοια, γιατί σκέφτονται συνέχεια τον άλλον και όχι τον εαυτόν τους. Μερικοί, ενώ δεν με γνωρίζουν, καταλαβαίνουν από τι έχω ανάγκη μου στέλνουν κανένα δεματάκι και έχουν μέσα ακριβώς ό,τι μου χρειάζεται. Το δέμα τους σου δίνει να καταλάβεις, όλο τον εσωτερικό τους κόσμο. Βλέπεις την λεπτή τους συνείδηση να είναι απλωμένη στο κάθε πράγμα... (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Τον πονηρό, τον γνωρίζει ο άνθρωπος του Θεού, ενώ τους καλούς λογισμούς των ανθρώπων, ο πονηρός δεν τους γνωρίζει. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Να μην περιμένει κανείς πνευματική κατανόηση από ανθρώπους που δεν πιστεύουν στο Θεό. Καλύτερα να εύχεται γι' αυτούς να τους συγχωρήσει ο Θεός και να τους φωτίσει. Να μιλάει στον καθένα με τη δική του γλώσσα και να μη φανερώνει τις μεγάλες αλήθειες που πιστεύει και ζει, γιατί δεν θα τον καταλάβουν, επειδή μιλάει σε άλλη συχνότητα και διαφορετικό μήκος κύματος... (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Όταν ανεχόμαστε τον αδελφό μας από αγάπη, εκείνος το καταλαβαίνει. Και όταν δεν εκδηλώνεται η κακία μας, αλλά είναι εσωτερική, πάλι την καταλαβαίνει, γιατί του προκαλεί ταραχή. Όπως και ο διάβολος, ακόμη και όταν παρουσιάζεται σαν άγγελος φωτός, φέρνει ταραχή (στον άνθρωπο), ενώ ο πραγματικός άγγελος φέρνει μια απαλή ανέκφραστη αγαλλίαση. (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
Σε έναν που δεν έχει δει τα άστρα, δεν μπορείς να του περιγράψεις πως είναι ο ήλιος. Αν έχει δει τουλάχιστον τα άστρα, μπορείς να του δώσεις να καταλάβει περίπου πως είναι ο ήλιος... (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
Χωρίς καθαρό νου και μίμηση της ζωής των Αγίων, δεν είναι δυνατόν κανείς να εννοήσει τα λόγια των Αγίων. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
Και αυτός ο νους μας, που βλέπει με πολλή ακρίβεια και γρήγορα το ξένο αμάρτημα, είναι βραδυκίνητος, στο να αντιληφτεί τα δικά μας ελαττώματα. (Μέγας Βασίλειος)
Ο πράος άνθρωπος παίρνει χάρισμα από το Θεό, να καταλαβαίνει αμέσως ποιά είναι η αλήθεια. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
Εκείνοι πού έχουν καλή όσφρηση, μπορούν να αντιληφτούν κάποιον που έχει πάνω του κρυμμένα αρώματα. Ομοίως και μία καθαρή ψυχή, όταν πλησιάσει κάποιον που έχει την ευωδία που και αυτή απέκτησε από τον Θεόν ή την δυσωδία που και αυτήν κάποτε είχε, αλλά τώρα ελευθερώθηκε τελείως, αμέσως τις αντιλαμβάνεται, την στιγμή που οι άλλοι γύρω, δεν αισθάνονται τίποτε... (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
Ο πετεινός που είναι στο κοτέτσι νιώθει καλά. Δεν καταλαβαίνει όμως την χαρά του αετού, που πετάει στους ουρανούς. (Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης)
Ο σαρκικός άνθρωπος, μην έχοντας ακόμη πείρα της αιωνίου ζωής του Πνεύματος, δεν αντιλαμβάνεται την αλλαγή της καταστάσεως του, μετά την διάπραξη της αμαρτίας, διότι παραμένει πάντοτε σε πνευματικό θάνατο. Αντίθετα, ο πνευματικός άνθρωπος, σε κάθε κλίση του θελήματος του προς την αμαρτία, βλέπει μέσα του την αλλαγή της καταστάσεώς του, λόγω της υποστολής της Χάριτος. (ΆγιοςΣιλουανόςοΑθωνίτης)
Ένας μοναχός εμπαίχτηκε από τον δαίμονα και είδε τάχα, ότι ένας άλλος μοναχός αμάρτανε με μια γυναίκα. Και αφού μέσα του έγινε μεγάλος πόλεμος, πήγε και τους σκούντησε με το πόδι του, νομίζοντας ότι αυτοί είναι και τους είπε: ''Σταματείστε λοιπόν. Ως πότε;'' Και διαπιστώνει ότι ήταν δεμάτια από στάχυα σιταριού. Γι' αυτό σας λέω. ότι και με τα χέρια σας ακόμη να ψηλαφήσετε, μην ελέγξετε. (Όσιος Ποιμήν)
Αδειανός απ' όλες τις γνώσεις, ο άνθρωπος ενώνεται στο υψηλότερο μέρος του εαυτού του, όχι με κάποιο δημιούργημα, ούτε με τον εαυτόν του, ούτε με κανέναν άλλο, αλλά με τον Ένα που είναι τελείως ακατάληπτος και μη ξέροντας τίποτε, γνωρίζει μ' έναν τρόπο που ξεπερνάει την κατανόηση... (ΆγιοςΔιονύσιοςοΑρεοπαγίτης)
Τα πνευματικά είναι απλησίαστα στους απείρους, στην αγία όμως και πιστή ψυχή έρχεται η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος, για να τον κάνει να τα εννοήσει. Και οι επουράνιοι θησαυροί του Πνεύματος γίνονται φανεροί μόνο σε εκείνον που τους δοκίμασε. Ο αμύητος, ούτε καν να τα εννοήσει μπορεί. Άκουε λοιπόν, με ευλάβεια γι' αυτά, μέχρις ότου φτάσεις και εσύ με την πίστη σου να αξιωθεείς να τα πετύχεις. (Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος)
Κανείς δεν μπορεί να καταλάβει την καρδιά του άλλου. Βλέπεις τον άνθρωπο και κάνει κάτι. Αλλά γιατί το κάνει, δεν το γνωρίζεις... (Όσιος Άνθιμος της Χίου)
Ο σαρκικός άνθρωπος δεν μπορεί να καταλάβει την ευλογία και την πνευματική ευφροσύνη που απολαμβάνουμε με την προσευχή και την άσκηση της αρετής. Ούτε στο ελάχιστο δεν μπορεί να κατανοήσει τι ευλογία και ποιά μακαριότητα μας περιμένει στον άλλο κόσμο. Δεν γνωρίζει τίποτα υψηλότερο από την επίγεια σαρκική χαρά. Τις μέλλουσες ευλογίες τις λογαριάζει φαντασίες. Ο πνευματικός άνθρωπος όμως, γνωρίζει εμπειρικά την ευλογία που νιώθει η ενάρετη ψυχή, γιατί η καρδιά του προγεύεται από τώρα την Μέλλουσα Μακαριότητα. (ΆγιοςΙωάννηςτηςΚροστάνδης)
Το γεγονός, ότι κάποιοι Χριστιανοί δεν μπορούν να κατανοήσουν την Ορθόδοξη πίστη μας και τα μυστήριά της, φανερώνει πως ο νους και η καρδιά τέτοιων ανθρώπων έχουν εμπάθεια και δεν μπορούν να ανεχτούν την καθαρότητα και την λαμπρότητά της, όπως τα άρρωστα μάτια δεν μπορούν να υποφέρουν το φως του ηλίου. Το ουράνιο θησαυρό της πίστης μπορούν να καταλάβουν, μόνο οι καρδιές εκείνων, που αποδεσμεύουν το νου και τα αισθήματά τους, από κοσμικές επιθυμίες. (ΆγιοςΙωάννηςτηςΚροστάνδης)
Μια λευκή πετσέτα λερώνεται πολύ εύκολα, ενώ στα μαύρα ρούχα, όταν λερώνονται οι λεκέδες δεν φαίνονται. Το ίδιο γίνεται και με την ψυχή. Η καθαρή ψυχή, που έχει λευκανθεί με μετάνοια, καταλαβαίνει αμέσως, όταν την πλησιάζει η αμαρτία, ενώ η άλλη, αυτή που ζει μέσα στην αμαρτία, δεν καταλαβαίνει πως οι αμαρτίες έρχονται η μία μετά την άλλη και την κυριεύουν. (ΆγιοςΙωάννηςτηςΚροστάνδης)
Μην ανοίγεις το στόμα σου και την καρδιά σου στον καθένα, στους χίλιους ο ένας θα σε καταλάβει. (Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ)
Δεν υπάρχει πιο δύσκολο πράγμα, από το να εξηγήσει κανείς τα πνευματικά πράγματα σε ανθρώπους που σκέπτονται και κρίνουν μόνο κατά τη σάρκα! (ΆγιοςΝικόλαοςΒελιμίροβιτς)
Εξαπατούν εαυτούς, όσοι με αυτοπεποίθηση ισχυρίζονται, ότι γνωρίζουν καλά τους ανθρώπους και γι' αυτό δεν επιτρέπουν να εξαπατηθούν από αυτούς. Ποιός μπορεί να γνωρίζει τι είδους πνεύμα ενεργεί μέσα σε κάθε άνθρωπο; Ποιός άλλος παρά ο Θεός, που γνωρίζει τα κρύφια της καρδιάς. Ακόμα και μεγάλοι Άγιοι, είχαν σφάλλει στην κρίση τους για ανθρώπους. Για παράδειγμα, ο Μέγας Βασίλειος νόμιζε άγιο άνθρωπο, κάποιον υποκριτή αιρετικό, τον οποίο μάλιστα και υποστήριξε έναντι πολλών, που τον αμφισβητούσαν, μέχρι που κάποτε πείστηκε για την πλάνη αυτού του ανθρώπου και απογοητέυτηκε οικτρά. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, είχε βαπτίσει κάποιον φιλόσοφο, ονόματι Μάξιμο και τόσο πολύ τον είχε συμπαθήσει, που τον φιλοξενούσε μάλιστα και μοιραζόταν το φαγητό μαζί του. Όμως ο Μάξιμος, ήταν άνθρωπος επικίνδυνος και πονηρός σαν φίδι. Μάλιστα κατάφερε με δολοπλοκίες και δωροδοκίες, να πείσει κάποιους Κωνσταντινουπολίτες, να τον αναγνωρίσουν ως Πατριάρχη, στη θέση του Αγίου Γρηγορίου! Όταν ύστερα από μια θυελλώδη αναταραχή, έλαμψε η αλήθεια και ορισμένοι επέπληξαν τον Άγιο Γρηγόριο, επειδή είχε κοντά του, τον μεγαλύτερο εχθρό του, ο Άγιος αποκρίθηκε: ''Δεν φταίμε αν δεν διακρίνουμε την πονηριά κάποιου ανθρώπου. Ο Θεός μόνο γνωρίζει τα κρύφια της καρδιάς των ανθρώπων. Οι εντολές Του μας λένε, να ανοίγουμε τις καρδιές μας με πατρική αγάπη προς όλους, όσοι έρχονται σε εμάς''. (ΆγιοςΝικόλαοςΒελιμίροβιτς)
Το σκυλί με καταλαβαίνει, οι άνθρωποι όχι! (Άγιος Γαβριήλ ο δια Χριστόν Σαλός)
Είδα κάποιον να βάζει κάτω από την μασχάλη ένα δοχείο κρασί. Και για να καταισχύνω τους δαίμονες, ότι ήταν εντύπωση πλανερή και όχι πραγματική, λέω στον αδερφό: Κάνε αγάπη και σήκωσέ το μου αυτό. Και μόλις σήκωσε το επανωφόρι του, αποδείχτηκε, ότι δεν υπήρχε τίποτε κάτω από την μασχάλη του. Αυτό το ανέφερα με την έννοια, ότι και με τα ίδια σας τα μάτια αν δείτε κάτι ή ακούσετε κάτι, μην το πιστέψετε. Πολύ περισσότερο να προσέχετε τους λογισμούς, τις σκέψεις και τα νοήματα, γνωρίζοντας ότι οι δαίμονες τα σπέρνουν αυτά στην ψυχή, για να την διαστρέψουν, ώστε να σκέφτεται αυτά που την βλάπτουν και για να απομακρύνουν τον νου από τις αμαρτίες μας και από τον Θεό. (Αββάς Ηλίας)
Ένας άνθρωπος μπορεί να καταλάβει κάποιον που είναι σε κατώτερη πνευματική κατάσταση. Δεν μπορεί όμως να καταλάβει αυτόν, που είναι σε ανώτερη πνευματική κατάσταση απ' αυτόν. (Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης)
Τρία πράγματα δεν μπορώ να κατανοήσω: 1) Πίστη χωρίς δόγμα, 2) Χριστιανισμό έξω από την Εκκλησία και 3) Χριστιανισμό χωρίς άσκηση. (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
Όταν έχω καθαρή καρδιά και κοινωνία με τον Θεό, τότε χαριτώνομαι και μπορώ και βλέπω την καρδιά του άλλου. Καταλαβαίνω, ότι ο τάδε είναι χαριτωμένος, ενώ ο βήτα έχει τον πονηρό μέσα του, έχει λογισμούς, αμαρτήματα. Βλέπω ακόμη και την παιδική του ηλικία, την γέννησή του. Όλα φαίνονται στο κάτοπτρο της καρδιάς μου. Αυτό είναι το χάρισμα,το πνευματικό που παίρνει ο καθαρός άνθρωπος. (Γέροντας Αιμιλιανός ο Σιμωνοπετρίτης)
Όταν ένας άνθρωπος αμαρτάνει, απομονώνεται από τους άλλους και νοιώθει ότι οι άλλοι δεν τον αγαπούν, δεν τον θέλουν, δεν τον σκέφτονται, δεν τον προσέχουν. Όπως, όταν η γλώσσα χάσει την αίσθηση της γεύσεως, δεν καταλαβαίνει το μέλι, έτσι και ο άνθρωπος της αμαρτίας παθαίνει μία ανοσία. Δεν αισθάνεται την αγάπη των ανθρώπων, παρεξηγεί και παρερμηνεύει τα πάντα, νομίζει ότι όλοι θέλουν το κακό του, ότι όλοι ζουν και χαίρονται, ενώ αυτόν τον έχουν εγκαταλείψει. Και αν ακόμα χύσεις το αίμα σου γι' αυτόν, θα δώσει άλλη ερμηνεία στην αγάπη σου. Εάν του πείς, κάθισε εκεί, θα νομίσει ότι τον περιφρονείς. Ο αμαρτωλός άνθρωπος ζει τα δεσμά της αμαρτίας του και το φρικτό φρούριο της απομονώσεώς του... (Γέροντας Αιμιλιανός ο Σιμωνοπετρίτης)
Οι άλλοι, ότι γράμματα ξέρουν, αυτά και σου λένε. Τα δικά τους ζουν, τα δικά τους ξέρουν, αυτά σου λένε. Τα δικά σου δεν τα ζουν, δεν τα ξέρουν, δεν τα αγαπούν! Πώς λοιπόν αφού δεν γνωρίζουν την γλώσσα σου, θέλεις να σου μιλήσουν!... (Γέροντας Ιερώνυμος της Αιγίνης)
Όποιος δεν έζησε κάτι, δεν μπορεί να καταλάβει.... (Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσας)
Οι άνθρωποι, με το πεπερασμένο μυαλό, δεν μπορούν να καταλάβουν πολλά πράγματα στη ζωή. Όταν όμως έρθει η ώρα, τότε βλέπουμε τι καλό έχει βγει από τις θλίψεις και από τις δυσκολίες που έχουμε περάσει, αφού ο Θεός μόνο το καλό δουλεύει και τίποτα δεν μπορεί να γίνει, χωρίς την πρόνοιά Του. (π.Αθανάσιος Μυτιληναίος)
Αυτός που καταλαβαίνει αμέσως την ανάγκη του άλλου είναι ο πνευματικός άνθρωπος, δηλαδή ο άνθρωπος της ησυχίας και της προσευχής. (π. Βαρνάβας Γιάγκου)
Ο άνθρωπος που έχει εγωισμό, δεν τον καταλαβαίνει το Θεό, όσο να του μιλήσει, ό,τι και αν του πει, γι' αυτό δεν μπορεί να καταπιαστεί ο Θεός με τον άνθρωπο αυτόν (Παναγόπουλος)
Τα πνευματικά πράγματα, πρέπει να τα γευτεί κανείς για να τα καταλάβει. Γι' αυτό και δεν μπορείς στον άλλον να του μιλάς, για το πόσο γλυκό είναι το μέλι, όταν εκείνος δεν έχει γευτεί, παρά μόνο τη ζάχαρη. (Παναγόπουλος)
Ελάχιστα καταλαβαίνουν, όσοι καταλαβαίνουν αυτά που μπορούν να εξηγηθούν. (Έσεμπαχ)
Μην ακούς τι λέω. Προσπάθησε να καταλάβεις τι εννοώ. (Μπέρναρντ Σω)
Είναι λάθος να παίρνεις υποχρεωτικά για λάθος εκείνο που δεν καταλαβαίνεις. (Γκάντι)
Χρέος μας είναι να ασχολούμαστε με την κατανόηση πολλών πραγμάτων και όχι με την εκμάθηση πολλών γνώσεων. (Δημόκριτος)
Ο καθένας βλέπει αυτό που φαίνεσαι. Λίγοι καταλαβαίνουν αυτό που είσαι. (Μακιαβέλλι)
Τα συνηθισμένα πνεύματα συνήθως απορρίπτουν οτιδήποτε εκτείνετε πέρα από τη δική τους αντίληψη. (Λα Ρασφουκώ)
Αν δεν μπορείς να το εξηγήσεις με απλά λόγια, ούτε εσύ ο ίδιος το έχεις καταλάβει πολύ καλά. (Αϊνστάϊν)
Οι περισσότεροι άνθρωποι, έχουν την τάση να απορρίπτουν ό,τι δεν καταλαβαίνουν, γιατί δύσκολα μπορούν να αναγνωρίσουν άλλη κρίση καλύτερη από τη δική τους. (Χατζίνης)
Σπανίως ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται όπως βλέπει. Συνήθως βλέπει όπως αντιλαμβάνεται. (Δημητρακόπουλος)
Το πώς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο γύρω μας, αντανακλά το τι είμαστε και τι μας νοιάζει περισσότερο, όπως λέει και η παλιά παροιμία, "όταν ο κλέφτης κοιτάζει έναν άγιο, μόνο τις τσέπες του βλέπει. (ΦρέϊτζερΡόμπερτ)
Για να αρχίσεις να καταλαβαίνεις, πρέπει να πάψεις να κατακρίνεις. (Όσσο)
Ο όχλος έχει πολλά κεφάλια, αλλά καθόλου μυαλό. (Φούλερ)
Αν υπήρχε λίγο περισσότερο σιωπή, αν μπορούσαμε όλοι να σιωπήσουμε... ίσως θα μπορούσαμε να καταλάβουμε κάτι. (Φρεντερίκο Φελίνι)
Όταν είσαι δυστυχής, καταλαβαίνεις ευκολότερα τις δυστυχίες των άλλων. (Ντοστογιέφσκι)
Άνοιξε τα μάτια και θα δεις. Κλείσε τα μάτια και θα κατανοήσεις.
Εκείνος που καταλαβαίνει τους ανθρώπους, ποτέ δε θα ζητάει απ' αυτούς να τον καταλάβουν.
Δεν μπορείτε να μιλήσετε για τον ωκεανό σε ένα βάτραχο του πηγαδιού.
Είμαι υπεύθυνος γι' αυτά που λέω και όχι γι' αυτά που καταλαβαίνεις...
Τα πράγματα είναι απλά. Το μπέρδεμα είναι να το καταλάβεις.
Ο χορτάτος τον νηστικό δεν μπορεί να τον καταλάβει.
Με λένε Ρίζο και όπως θέλω τα γυρίζω.
Ο γνωστικός χωρίς να μιλήσει, καταλαβαίνει. Ο κουτός χωρίς να καταλαβαίνει, μιλάει!
Αν επισκεφτείς έναν τυφλό, κλείσε και εσύ τα μάτια σου.
Καταδικάζουν ό,τι δεν καταλαβαίνουν. (Λατινική παροιμία)

***

ΠΕΡΙΝΟΜΟΥ

Πάσα ψυχή εξουσίαις υπερεχούσαις υποτασσέσθω. Ου γαρ έστιν εξουσία ει μη υπό Θεού· αι δε ούσαι εξουσίαι υπό του Θεού τεταγμέναι εισίν. Ώστε ο αντιτασσόμενος τη εξουσία τη του Θεού διαταγή ανθέστηκεν· οι δε ανθεστηκότες εαυτοίς κρίμα λήψονται. Απόδοτεουνπάσιταςοφειλάς, τωτονφόροντονφόρον, τωτοτέλοςτοτέλος.[Κάθε άνθρωπος, ας υποτάσσεται στις ανωτέρες εξουσίες της πολιτείας, τους άρχοντες δηλαδή, που είναι φορείς αυτής της εξουσίας, (εφόσον οι εντολές τους δεν αντίκεινται στο θέλημα του Θεού)· διότι δεν υπάρχει εξουσία μέσα στην κοινωνίαν, που να μην απορρέει από τον Θεό. Οι άρχοντες, που ασκούν σήμερα τις εξουσίες, έχουν ταχθεί από τον Θεό (έστω και κατ' ανοχήν). Ώστε εκείνος που αντιτάσσεται στην εξουσία, αντιτίθεται στην διαταγή του Θεού. Γι' αυτό και όσοι αντιτάσσονται σ' αυτήν, θα επισύρουν πάνω τους την τιμωρία, που τους αρμόζει. Λοιπόν να αποδίδετε σε όλους αυτούς, που κατέχουν εξουσίες, τις οφειλές σας· σε εκείνον που εισπράττει τον φόρο, αποδώσατε τον φόρο· σε εκείνον που έχει καθήκον να εισπράττει τον τελωνειακόν δασμόν, αποδώσατε αυτόν τον δασμό.] (Προς Ρωμαίους 13,1-2 και 13,7)
Ένας άδικος νόμος, δεν είναι νόμος. (Ιερός Αυγουστίνος)
Όταν παραβαίνει ένας άνθρωπος μια εντολή του Ευαγγελίου, ευθύνεται μόνον αυτός. Όταν όμως κάτι που αντίκειται στις εντολές του Ευαγγελίου γίνεται από το κράτος νόμος, τότε έρχεται η οργή του Θεού σε όλο το έθνος, για να παιδαγωγηθεί. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Όπου υπάρχει αγάπη, είναι άχρηστοι οι νόμοι. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Αυτοί που δεν υποτάσσονται στους νόμους, γίνονται καταστροφείς της ίδιας τους της πατρίδας. (ΆγιοςΝεκτάριος)
Θα κάνουμε υπακοή στον ανθρώπινο νόμο, όταν δεν αντιβαίνει στον Θεϊκό Νόμο. (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
Οι νόμοι είναι η ψυχή της πολιτείας. Όπως ακριβώς το σώμα, άμα στερηθεί την ψυχή πεθαίνει, έτσι και η πόλη, αν δεν υπάρχουν νόμοι, καταστρέφεται. (Δημοσθένης)
Αν καταργηθούν οι νόμοι και έχει ο καθένας την εξουσία να κάνει ό,τι επιθυμεί, όχι μόνο η πολιτεία καταστρέφεται, αλλά και η ζωή μας δεν θα διέφερε, από την ζωή των θηρίων. (Δημοσθένης)
Το πλήθος και η λεπτολογία των νόμων είναι απόδειξη, το ότι κακοδιοικείται το κράτος. (Ισοκράτης)
Ο νόμος πρέπει να είναι αυστηρός, αλλά οι άνθρωποι επιεικείς. (Επίχαρμος)
Ο νόμος είναι όπως ο ιστός της αράχνης. Αν πέσει μέσα κάποιο μικρό έντομο, το σκοτώνει. Αν όμως το έντομο είναι μεγάλο, τρυπά τον ιστό και φεύγει. (Σόλων)
Οι καλοί άνθρωποι δεν χρειάζονται τους νόμους για να πράξουν το καλό, ενώ οι κακοί πάντα βρίσκουν τρόπους, για να τους παρακάμπτουν. (Πλάτωνας)
Είναι ανάγκη να βάζουν οι άνθρωποι νόμους και να ζουν σύμφωνα μ' αυτούς. Διαφορετικά οι άνθρωποι δεν ξεχωρίζουν από τα άγρια θηρία. (Πλάτωνας)
Ο αυστηρός νόμος κάποτε αποβαίνει μεγάλη αδικία. (Ιουστινιανός)
Όπως ακριβώς το σώμα όταν στερηθεί της ψυχής, πεθαίνει, έτσι και η πόλη, όταν δεν υπάρχουν νόμοι, διαλύεται. (Αριστοτέλης)
Στην οργανωμένη πολιτεία κυβερνούν οι νόμοι και όχι οι άνθρωποι. (Αριστοτέλης)
Εκείνος που σπέρνει ανομίες, θερίζει συμφορές. (Αισχίνης)
Οι ενάρετοι άνθρωποι από λίγους νόμους έχουν ανάγκη. (Θεόφραστος)
Οι νόμοι είναι μια εφεύρεση της ανώτερης τάξης, ώστε με το λεγόμενο νομικό τρόπο, να μην αφ ήνει τις κατώτερες τάξεις να σηκώνουν κεφάλι. (Στρίντμπεργκ)
Δεν θέλω να με υπερασπίζει δικηγόρος. Θέλω να με υπερασπίζει ο Νόμος. (Κασέγεφ)
Καθώς, όπου υπάρχουν πολλοί γιατροί και πολλά φάρμακα, εκεί υπάρχουν και πολλές αρρώστιες, έτσι και όπου υπάρχουν πολλοί νόμοι, εκεί υπάρχει και μεγάλη αδικία. (Αρκέσιλος)
Όσο πιο διεφθαρμένο είναι το κράτος, τόσο περισσότερο νόμοι υπάρχουν. (Τάκιτος)
Οι άχρηστοι νόμοι αδυνατίζουν τους χρήσιμους νόμους. (Μοντεσκιέ)
Η αυστηρότητα των νόμων εμποδίζει την εφαρμογή τους. (Μοντεσκιέ)
Ο κακός νόμος, δεν είναι καθόλου νόμος. (Θωμάς Ακινάτης)
Οι ασαφείς νόμοι αυξάνουν τη δύναμη των δικαστηρίων. (Ουέμπστερ)
Οι νόμοι συντρίβουν τους φτωχούς και οι πλούσιοι κυβερνούν τους νόμους. (Γκόντσμιθ)
Είναι δυνατόν κάποιος, να μην έχει παραβιάσει ποτέ ούτε έναν νόμο, και παρ' όλα αυτά να είναι παλιάνθρωπος. (ΈρμανΈσσε)
Οι νόμοι είναι η κυριαρχία των κυριάρχων. (Λουδοβίκος 14ος)
Οι πολλοί νόμοι σε μια χώρα είναι, όπως οι πολλοί γιατροί, σημείο αδυναμίας και αρρώστιας. (Βολταίρος)
Με κακούς νόμους και καλούς δημόσιους λειτουργούς είναι ακόμα δυνατόν να κυβερνήσεις. Με κακούς δημόσιους λειτουργούς όμως, ούτε οι καλύτεροι νόμοι δεν μπορούν να βοηθήσουν. (ΌττοΦονΜπίσμαρκ, 1815-1898 ΓερμανόςΚαγκελάριος)
Όποιος είναι αυστηρότερος από τους νόμους είναι τύραννος. (Βώβεναργκ)
Όσο πληθαίνουν οι νόμοι, πολλαπλασιάζονται οι παράνομοι. (ΛάοΤσε)
Υπάρχουν χίλιοι τρόποι για να παραμένεις παλιάνθρωπος χωρίς να παραβιάζεις ούτε ένα νόμο. (Σταλ)
Οι νόμοι είναι όπως οι παροιμίες. Πάντα βρίσκουμε έναν, που να δικαιολογεί την παράβαση ενός άλλου. (Μαρέτ)
Ευτυχέστεροι είναι η πολιτεία που έχει κακούς νόμους, αλλά εφαρμόζονται, από την πολιτεία που έχει καλούς νόμους, αλλά δεν εφαρμόζονται.
Ο Σόλων όταν ρωτήθηκε κάποτε, γιατί δεν έκανε κανένα νόμο εναντίον εκείνων που θα τολμούσαν να δείρουν τους γονείς τους, απάντησε: Διότι δεν πίστευα ποτέ, ότι θα βρεθεί κάποιος τόσο θρασύς και αυθάδης.
Τους νόμους τους εφεύραν οι παράνομοι, για να έχουνε παράθυρα στη δικαιοσύνη.
Μία από τις μεγάλες πλάνες αυτού του κόσμου είναι, πως όλο το κακό μπορεί να ξεριζωθεί με τους νόμους.
Ο νομοθέτης πρέπει να είναι σοφός, αλλά να εκφράζεται χωριάτικα.
Όσο πιο πολλοί νόμοι, πιο πολλοί και οι αστυνόμοι.
Τα στραβά τα ξύλα, η φωτιά τα καίει και τους κακούς ανθρώπους, ο νόμος τους ισιάζει.
Για τους φρόνιμους ο λόγος, για τους άμυαλους ο νόμος.
Σε παλαιό κάστρο καινούριο νόμο μην κάνεις.
Χωρίς ψωμί, κανένας νόμος δεν κρατιέται.
Κανένας νόμος δεν συμφέρει τους πάντες. (Λατινική παροιμία)