Περί οράσεως

  • Ο λύχνος του σώματός έστιν ο οφθαλμός· εάν ουν ο οφθαλμός σου απλούς η, όλον το σώμα σου φωτεινόν έσται. [Ο λύχνος, που φωτίζει και εξυπηρετεί το σώμα, είναι το μάτι Εάν λοιπόν το μάτι είναι γερό και καθαρό, όλο το σώμα θα φωτίζεται, θα είναι φωτεινό.] (Κατά Ματθαίον 6,22)
  • Οφθαλμούςέχοντεςουβλέπετε; [Ενώ έχετε μάτια, δεν βλέπετε;] (ΚατάΜάρκον 8,18)
  • Μη σκοπούντων ημών τα βλεπόμενα, αλλά τα μη βλεπόμενα. Τα γαρ βλεπόμενα πρόσκαιρα, τα δε μη βλεπόμενα αιώνια. [Μην καρφώνουμε το βλέμμα μας, σ' αυτά που φαίνονται, αλλά σ' αυτά που δεν φαίνονται. Διότι αυτά που φαίνονται είναι πρόσκαιρα, ενώ αυτά που δεν φαίνονται, είναι αιώνια.] (Προς Κορινθίους Β' 4,18)
  • Απόστρεψονοφθαλμόναπόγυναικόςευμόρφου, καιμηκαταμάνθανεκάλλοςαλλότριον·ενκάλλειγυναικόςπολλοίεπλανήθησαν, καιεκτούτουφιλίαωςπυρανακαίεται. [Γύρισε αλλού το βλέμμα σου από ωραία γυναίκα και μην περιεργάζεσαι κάλλος ξένο. Διότι από το κάλλος της γυναικός, πολλοί άνδρες πλανήθηκαν και παρασύρθηκαν στο κακό. Από το κάλλος της, σαν φωτιά ανάβει ο έρωτας.] (Σοφία Σειράχ 9,8)
  • Κύριε, πάτερ και Θεέ ζωής μου, μετεωρισμόν οφθαλμών μη δως μοι. [Κύριε, Πάτερ και Θεέ της ζωής μου, μην επιτρέψεις να έχω οφθαλμούς υπερηφάνους και περίεργους.] (Σοφία Σειράχ 23,4)
  • Παντίανθρώπωμηέμβλεπεενκάλλεικαιενμέσωγυναικώνμησυνέδρευε. [Μην βλέπεις γοητευμένος το κάλλος οιουδήποτε ανθρώπου και μην κάθεσαι ανάμεσα σε γυναίκες.] (ΣοφίαΣειράχ 42,12)
  • Μησενικήσηκάλλουςεπιθυμία, μηδέαγρευθήςσοιςοφθαλμοίς. [Πρόσεχε να μην σε νικήσει η επιθυμία γυναικείου κάλλους, για να μην παγιδευτείς και συλληφθείς στα δίκτυα της παρανομίας με τα ίδια σου τα μάτια.] (Παροιμίες 6,25)
  • Οιοφθαλμοίτωνανθρώπωνάπληστοι. [Τα μάτια των ανθρώπων είναι αχόρταστα.] (Παροιμίες 27,20)
  • Φύλαγε τα μάτια σου και γύριζε τα αλλού, για να μην βλέπουν μάταια πράγματα. Το μάτι, που στρέφεται εδώ και εκεί, είναι φοβερός προδότης. Γιατί με τις άλλες αισθήσεις ο νους πολεμείται μόνο όσο υπάρχει και η αιτία που τον προκαλεί• όταν όμως απομακρυνθεί η αιτία ή συμβεί κάτι ενάντιο, τότε διώχνεται και φεύγει (από το νου) και ο πόλεμος. Απεναντίας, εκείνος (ο πόλεμος) που προκαλείται από τα μάτια, είναι φοβερός όχι μόνο όσο είναι παρούσα η αιτία, αλλά και όταν απουσιάζει και μάλλον περισσότερο θλίβει την ψυχή, όταν απουσιάζει η αιτία, παρά όταν είναι παρούσα, γιατί τότε ανάβει (πιο πολύ) την επιθυμία.
    Τι εννοώ; Άκουσε κάποιος μελωδίες μουσικών και πέρασε• έπειτα όμως άκουσε πένθιμες φωνές και μοιρολόγια και με το θρήνο εξουδετερώθηκε η μελωδία των μουσικών. Με τον ίδιο τρόπο, κάποιος δοκίμασε μέλι• έπειτα όμως δοκίμασε και κάτι πικρό και έτσι η γλύκα του μελιού χάθηκε από την πικράδα που την ακολούθησε. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με την όσφρηση: Μύρισε κάποιος κάτι ευωδιαστό• έπειτα μύρισε και κάτι δύσοσμο, και η ευφροσύνη της ευωδιάς διώχθηκε από την αηδία της δυσωδίας. Το ίδιο και με την αφή: Άγγιξε κάποιος κρύο νερό• έπειτα άγγιξε νερό βραστό και η θερμότητα του βραστού νερού μετρίασε την προηγούμενη ψυχρότητα (του κρύου νερού). Ο πόλεμος όμως του περιπλανώμενου ματιού κατακαίγει το νου με την επιθυμία, είτε είναι παρόν είτε απουσιάζει το αντικείμενο. και όχι μόνο αυτό, αλλά και με αισχρά όνειρα γεμίζει φαντασίες την καρδιά• γιατί οι δαίμονες, όταν βρουν πέρασμα και μπουν (στο νου) με το λογισμό, αναπαριστούν τον πειρασμό στη διάνοια και απασχολώντας μ' αυτόν το νου, τον παρασύρουν σε φιλήδονες σκέψεις. Γιατί στην ήττα των ματιών βρίσκεται η αρχή της αμαρτίας, στην οποία οπωσδήποτε θα κατρακυλήσει σιγά-σιγά ο νους, αν δεν συνέλθει γρήγορα, καθώς βεβαίωσε και ο Κύριος: «Πας ο βλέπων γυναίκα προς το επιθυμείσαι αυτήν ήδη έμοίχευσεν αυτήν εν τη καρδία αυτού» (Ματθ. 5,28). Αυτή η μοιχεία ξεριζώνεται, αν έχουμε πάντα το βλέμμα στραμμένο προς τα κάτω και την ψυχή προς τα πάνω... (Άγιος Εφραίμ ο Σύρος)
  • Τα μάτια είναι τα πόδια της ψυχής. (Άγιος Εφραίμ ο Σύρος)
  • Καμμία αίσθηση δεν μας πολεμά τόσο, όσο η όραση. Και αυτό γιατί σε σχέση με τις άλλες αισθήσεις, η όραση αποτυπώνει τα είδωλά της στην φαντασία πιο έντονα και πιο βαθειά, με αποτέλεσμα να εξαλείφονται και με περισσότερη δυσκολία απ' αυτήν. Γι' αυτό φύλαξε με μεγάλη προσοχή τις θύρες των ματιών σου, γιατί μέσω αυτών εισβάλλουν οι περισσότεροι κλέφτες και κυριεύουν την ψυχή. Διότι και οι Πρωτόπλαστοι αν είχαν διαφυλάξει τα μάτια τους, δεν θα είχαν εξοριστεί από τον παράδεισο. ''Η γυναίκα (Έυα) είδε ότι οι καρποί του δέντρου ήταν εύγευστοι'' (Γεν. 3,6). Ακούς; Είδε, λέει, έπαθε, έφαγε και πέθανε... (ΆγιοςΝικόδημοςοΑγιορείτης)
  • Γνώριζε ότι στον πόλεμο της σάρκας δεν υπάρχει πιο εύκολη νίκη, από το να αποφεύγει να βλέπει ο άνθρωπος, κυρίως εκείνα τα πρόσωπα που σκανδαλίζουν. (ΆγιοςΝικόδημοςοΑγιορείτης)
  • Ο Θεός μας έδωσε τα μάτια, όχι για να βλέπουμε με πονηριά τη βρωμιά, αλλά για να θαυμάζουμε τα δημιουργήματα και να προσκυνούμε τον Δημιουργό. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Για δες τι συμβαίνει με τα σωματικά μάτια: Όταν βρεθούν μέσα σε καπνό, δακρύζουν συνεχώς. Όταν όμως φυσάει λεπτό αεράκι και βρίσκονται μέσα σε κήπο, σε πηγές και παραδεισένια φύση, τότε και οξύτερα γίνονται και υγιεινέστερα. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και με τον οφθαλμό της ψυχής. Αν μεν παρατηρεί τα πνευματικά λόγια μέσα στον παράδεισο της Εκκλησίας και καθαρός θα είναι και διαυγής και οξυδερκής. Αν όμως καταφεύγει στον καπνό των βιοτικών πραγμάτων, τότε και θα δακρύσει πολύ και θα κλάψει και τώρα και τότε... Διότι με βρώμικο καπνό μοιάζουν τα ανθρώπινα πράγματα. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Τα μάτια του σώματος βλέπουν εκείνα που φαίνονται, αλλά δεν βλέπουν εκείνα που δεν φαίνονται, ενώ τα μάτια της πίστεως, βλέπουν εκείνα που δεν φαίνονται και δεν βλέπουν εκείνα που φαίνονται. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Όταν τα μάτια της ψυχής είναι τυφλά, δεν υπάρχει καμμία ωφέλεια από τα εξωτερικά μάτια, διότι το κριτήριο της σκέψεως είναι διεφθαρμένο. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Η πραγματική αταξία και ταραχή, δεν είναι η φορά των πραγμάτων, αλλά ο άτακτος και ταραγμένος λογισμός μας, ο οποίος όση τάξη και αρμονία και αν βλέπει γύρω του, μέχρις ότου διορθώσει την ταραχή και την αταξία, η οποία υπάρχει σ' αυτόν, ουδεμία αταξία και αρμονία θα βρει στα πράγματα γύρω του. Αλλά όπως ο οφθαλμός όταν είναι μεν άρρωστος και στην φωτεινοτάτη μεσημβρία, σκοτεινά θα τα βλέπει τα πάντα και σε τίποτε δεν θα τον ωφελήσουν οι ακτίνες του ηλίου, ενώ όταν είναι υγιής και γερός και το βράδυ ακόμη θα μπορέσει να οδηγήσει με ασφάλεια το σώμα. Έτσι και ο οφθαλμός της δικής μας διανοίας, εφόσον είναι υγιής, ακόμα και τα θεωρούμενα άτακτα, ως καλά θα τα αντικρύσει, ενώ όταν είναι ασθενής, εάν τον οδηγήσεις ακόμα και στον Ουρανό και εκεί πολλή αταξία και ταραχή θα βρει... (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Δεν είναι τόσο μεγάλος κόπος το να μην βλέπεις ωραίες γυναίκες, όσος είναι το να συγκρατείς τον εαυτόν σου αφού τις δεις και τις περιεργαστείς. Διότι είναι πολύ πιο εύκολο να διώξεις από την ψυχή σου την σφοδρή επιθυμία και την ταραχή που προκαλεί η θέα μιας όμορφης γυναίκας, αν δεν την περιεργαστείς καθόλου, παρά να κρατηθείς αφού την δεις και την επιθυμήσεις. Γι' αυτό και ο Χριστός καταδίκασε αυτόν, που κοιτάζει πονηρά μια γυναίκα. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Όποιος τα μάτια του δεν μπορεί να κρατήσει, αλλά είναι ασυγκράτητος στα αισχρά βλέμματα, πώς είναι δυνατόν να παραμείνει αμόλυντος; Μήπως τάχα είναι από πέτρα το σώμα σου; Σάρκα φοράς και μάλιστα σάρκα ανθρώπινη, που ανάβει από την αισχρή επιθυμία χειρότερα από το ξερό χορτάρι. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Όταν εστιάσεις τα μάτια σου σε γυμνά μέλη γυναικών, από εκεί ξεκίνησε όλη η έξαψη της αμαρτίας. Όταν τα θεάματα και ακούσματα προβάλλουν παράνομους έρωτες, πες μου, πώς θα μπορέσεις να συμπεριφέρεσαι με σωφροσύνη; Η αρχή της σωφροσύνης είναι, το να μην βλέπουμε άτοπα θεάματα. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Προτιμότερο θα ήταν εκείνοι που βλέπουν με περιέργεια και ακόλαστα τα κάλλη των γυναικών να ήταν ολότελα τυφλοί, παρά να χρησιμοποιούν τα μάτια τους για τέτοια πράγματα. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Ποιός είναι συνετότερος από τον Δαβίδ; Και όμως, όταν με τα μάτια του κοίταξε αμαρτωλά την γυναίκα του στρατιώτη (Ουρία), τότε σαν να βρέθηκε σε τρικυμισμένη θάλασσα (και αμάρτησε μαζί της). (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Να κυβερνάς τα μάτια σου, για να μην πέσει κάποτε πάνω σου ορμητικό κύμα της πονηρής επιθυμίας από την πόρτα των ματιών σου. (Μέγας Βασίλειος)
  • Για να βλέπει (πνευματικά) καθαρά ο άνθρωπος, πρέπει να εξαγνιστεί η καρδιά. Και η καρδιά εξαγνίζεται, με το να μην δικαιώνει ποτέ ο άνθρωπος τον εαυτόν του και με το να μην δέχεται πονηρούς λογισμούς. Το κάθε πράγμα μπορείς να το δεις από την καλή του πλευρά ή από την κακή του πλευρά. Καθένας το ερμηνεύει ανάλογα με τον λογισμό (και την καθαρότητά) του. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Όταν βλέπεις τον αδελφό σου βλέπεις τον Θεό. Μετά τον Θεό, πρέπει όλους τους ανθρώπους να τους υπολογίζουμε, σαν τον ίδιο τον Θεό. (Άγιος Κλήμης Αλεξανδρείας)
  • Το να βλέπει κανείς δεν είναι αμαρτία, αλλά αμαρτία είναι, να βλέπει κάποιος με φθόνο, υπερηφάνεια και απληστία. (Μέγας Αντώνιος)
  • Ο άνθρωπος δεν μπορεί να δει το κάλλος που βρίσκεται μέσα του, πριν να καταφρονήσει κάθε ομορφιά που βρίσκεται έξω απ' αυτόν και κάθε μάταιη γνώση. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
  • Να αποφεύγουμε τον καρπό της (εμπαθούς) οράσεως, γιατί μήπως θεωρούμε τους εαυτούς μας ισχυρότερους από τον Προφήτη Δαβίδ; (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
  • Μην εμπιστεύεσαι αυτό που βλέπεις με τα ίδια σου τα μάτια, διότι και αυτά πολλές φορές εξαπατώνται. (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
  • Ανάλογα με την εσωτερική διάθεση της ψυχής, αλλοιώνεται μαζί και αυτή η φύση των πραγμάτων. Όταν δηλαδή λειτουργούν κατά φύση τα νοερά αισθητήρια της ψυχής και ο νους βαδίζει χωρίς πλάνη γύρω από τους λόγους των όντων, έχοντας το λογικό να διασαφηνίζει τις φύσεις και τις κινήσεις τους, τότε και η ψυχή βλέπει κατά φύση τα πράγματα και τα πρόσωπα και κάθε υλικό δημιούργημα, επειδή δεν κρύβουν μέσα τους καμμία αιτία που να τη μολύνει ή να τη βλάπτει. Όταν όμως οι δυνάμεις της ψυχής κινούνται παρά φύση και στασιάζουν μεταξύ τους, τότε και αυτή, όλα αυτά τα βλέπει παρά φύση· γι' αυτό και δεν την ανυψώνουν με τη φυσική καλλονή τους στην κατανόηση του Δημιουργού, αλλά εξαιτίας της εμπαθέστατης έξεώς της, την κατεβάζουν στο βυθό της απώλειας. (Άγιος Νικήτας ο Στηθάτος)
  • Με τα μάτια τα σαρκικά βλέπεις τα πράγματα εξωτερικά. Με τα μάτια της ψυχής, βλέπεις πιο βαθιά. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Μην παραδεχθείς ποτέ, ό,τι και να δεις, αισθητό ή νοερό, μέσα σου ή από έξω, ακόμα και αν είναι η όψη τάχα του Χριστού ή μορφή Αγγέλου ή Αγίου ή ένα φωτεινό αποτύπωμα που σχηματίζεται ως φαντασία στο νου σου, αλλά να μείνεις δύσπιστος και επιφυλακτικός σ' αυτό, ακόμα και αν πρόκειται για κάτι αγαθό. (Όσιοι Κάλλιστος και Ιγνάτιος οι Ξανθόπουλοι)
  • Η περιπλάνηση των ματιών σε αμαρτωλές επιθυμίες, πονηρεύει τον άκακο νου, διότι στην ήττα των ματιών, κρύβονται οι παγίδες των δαιμόνων. (ΆγιοςΕφραίμοΣύρος)
  • Αν θέλουμε να βλέπουμε τον Θεό, τότε απαραίτητα πρέπει να είμαστε άνθρωποι αρετής, διότι ο φωτισμός μας από την αρετή, είναι ακτίνα της Θείας όρασης. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
  • Η όραση και η γεύση διασκορπίζουν τη μνήμη της καρδιάς, όταν τις χρησιμοποιούμε υπέρμετρα. Π.χ. η Εύα: όσο δεν έβλεπε το δένδρο της εντολής με ευχαρίστηση, θυμόταν με επιμέλεια τη Θεϊκή διαταγή. Γι' αυτό και σκεπαζόταν ακόμη με τα φτερά του Θείου έρωτα και απ' αυτό δεν γνώριζε την γυμνότητά της. Όταν όμως είδε με ευχαρίστηση το δένδρο και το άγγιξε με μεγάλη επιθυμία και έφαγε με κάποια μεγάλη ηδονή τον καρπό, ευθύς στράφηκε στη σωματική ένωση, γιατί ενώθηκε με το πάθος καθώς ήταν γυμνή. Έδωσε όλη την επιθυμία της στην απόλαυση των παρόντων και παρέσυρε με τον φαινομενικά ωραίο καρπό και τον Αδάμ στο δικό της φταίξιμο. Γι' αυτό δύσκολα πλέον ο ανθρώπινος νους μπορεί να θυμάται το Θεό ή τις εντολές Του. Εμείς λοιπόν ας προσηλώνομε τον νου μας πάντοτε στο βάθος της καρδιάς μας, έχοντας ακατάπαυστη τη μνήμη του Θεού και ας ζούμε σαν τυφλοί στον απατηλό και ψεύτικο αυτό βίο. Γιατί γνώρισμα πνευματικής φιλοσοφίας είναι το να διατηρούμε πάντοτε χωρίς φτερά τον έρωτα των ορατών. Αυτό διδάσκει και ο πολυπαθέστατος Ιώβ λέγοντας: ''Γνωρίζει ο Θεός ότι η καρδιά μου δεν ακολούθησε τα μάτια μου'' (Ιώβ 31,7). Πράγματι, αυτό είναι γνώρισμα πάρα πολύ μεγάλης εγκράτειας. (Άγιος Διάδοχος Φωτικής)
  • Η ολιγωρία και το ότι κατακρίνουμε κάποιον με το λογισμό μας, δεν μας αφήνουν να δούμε το Φως του Χριστού. (Άγιος Ησαϊας ο Αναχωρητής)
  • Τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής. (Άγιος Γαβριήλ ο δια Χριστόν Σαλός)
  • Το βλέμμα είναι σαν μια λάμπα, η οποία μας επιτρέπει να μπαίνουμε στην ψυχή του άλλου, για να την γνωρίσουμε. (Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)
  • Μπορείς, βλέποντας τον ήλιο με τους φυσικούς οφθαλμούς, να μην χαίρεσαι; Μα πόσο μεγαλύτερη χαρά θα νοιώθεις, όταν ο νους σου βλέπει με τους εσωτερικούς οφθαλμούς, τον Ήλιο της δικαιοσύνης, τον Χριστό; (ΌσιοςΣεραφείμτουΣάρωφ)
  • Ο άνθρωπος αποκτά την ικανότητα να βλέπει τα (αόρατα) πνεύματα με κάποια μεταβολή στις αισθήσεις του, μεταβολή που συντελείτσι με τρόπο ανεπαίσθητο και ακατανόητο. Απλά διαπιστώνει ξαφνικά, ότι άρχισε να βλέπει και να ακούει, ό,τι έως τώρα δεν έβλεπε και δεν άκουγε, αλλά και ό,τι οι άλλοι συνεχίζουν να μην βλέπουν και να μην ακούνε. Αυτό αν και ανεξήγητο, φαίνεται απλό και φυσικό, σε εκείνους που γνώρισαν εμπειρικά μια τέτοια μεταβολή των αισθήσεών τους. Στους υπόλοιπους φαίνεται παράδοξο και αλλόκοτο. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει με τον ύπνο. Όλοι κοιμόμαστε. Αλλά το πως μεταβαίνουμε, δίχως να το συνειδητοποιούμε, από την κατάσταση της εγρηγόρσεως στην κατάσταση του ύπνου, αυτό αποτελεί για εμάς ένα μυστήριο. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
  • Για να δεις τα υλικά πράγματα, πρέπει να είναι υγιείς οι σωματικοί οφθαλμοί σου. Για να γνωρίσεις τα νοερά (πνευματικά) πράγματα, πρέπει να είναι υγιείς οι οφθαλμοί της ψυχής σου, να έχεις δηλ. φωτισμένη συνείδηση και διάκριση. (Άγιος Δημήτριος του Ροστώφ)
  • Η ψυχή ενός ανθρώπου, όπως και τα κρυφά έργα του μπορούν να γίνουν γνωστά, από το βλέμμα του. (ΌσιοςΠαφνούτιοςτουΜπορόβκ)
  • Να έχετε την εκούσια τύφλωση. Να μην βλέπετε τα σφάλματα των άλλων. (Γέροντας Μόδεστος ο Κωνσταμονίτης)
  • Όποιος δει το Χριστό, αμέσως θεώνεται και όποιος δει την Παναγία, επίσης θεώνεται (κατά οικονομία επιτρέπει ο Χριστός να συμβαίνει αυτό και στην Μάνα Του). Για να ξαναεμφανιστεί ο Θεός, θα πρέπει ο άνθρωπος να ανέβει πολύ περισσότερο στην πνευματική σκάλα. Στον Αβραάμ για παράδειγμα, ο Θεός εμφανίστηκε όταν ήταν 75 ετών και ξαναεμφανίστηκε όταν ήταν 99 ετών. Ο Χριστός και η Παναγία δεν έχουν εμφανιστεί σε πολλούς Αγίους, αλλά σε όσους έχουν εμφανιστεί, είναι κορυφαίοι Άγιοι. (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
  • Η Θεότητα του Χριστού δεν φαίνεται. Κανόνισε όμως ο Χριστός, ''κάτι'' από την Θεότητα Του να βλέπεται. Αυτό το ''κάτι'' είναι το Φως Του, είναι η Άκτιστη Δόξα Του και είναι το λεγόμενο το Άκτιστο Φως, το οποίο προϊόν της Θεότητας Του. Από την Ουσία και τη Φύση της Θεότητας λοιπόν γεννάται το Άκτιστό Φως και η όραση αυτού του Φωτός από τον άνθρωπο, τον θεώνει. Δηλαδή, θα τον κάνει να μην πεθάνει ποτέ ψυχικά και να μην κολαστεί. Ο μόνος κίνδυνος που υπάρχει, είναι να πέσει από οίηση και εγωισμό. Αυτό το Φως δεν έχει σκιά και δεν κινείται, όπως τα άλλα φώτα. Το Φως αυτό, το βλέπουν μόνο οι άξιο-δεκτικοί αυτής της οράσεως. Η όραση αυτή του Ακτίστου Φωτός, είναι καρπός της μεγάλης ταπεινότητας του πιστού και είναι σαν μια πνευματική αμοιβή. Μας έλεγε ένας μοναχός, ότι ήταν μαζί με άλλα 13 άτομα στον Πανάγιο Τάφο και είδε το Άκτιστο Φως, ενώ οι υπόλοιποι δεν κατάλαβαν τίποτα! Η θέα του Ακτίστου Φωτισμού στην ψυχή είναι μεγάλη εμπειρία. Ομοιάζει με την εμπειρία ενός εκ γενετής τυφλού, που αρχίζει μετά από κάποια χρόνια να βλέπει φως. Να είναι χρόνια στο σκοτάδι και ξαφνικά να δει το φως του ηλίου. Πρωτόγνωρα πράγματα... (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
  • Το αν είμαστε δεκτικοί στην όραση του Χριστού στον άλλο κόσμο, μπορούμε να το διαπιστώσουμε και να το καταλάβουμε από αυτόν τον κόσμο, με τα εξής κριτήρια: α) όταν δεν αμφισβητούμε την γραπτή διδασκαλία της Εκκλησίας και την Ιεράς παράδοσης. Αυτός είναι πρώτος βαθμός οράσεως του Χριστού και β) όταν μέσα στην Εκκλησία νιώθουμε όμορφα και δεν λέμε μέσα μας: Αμάν, πότε θα τελειώσει η Θεία Λειτουργία για να φύγουμε! Και φεύγουμε από την Εκκλησία όμορφα και αναπαυμένοι. Τότε κανείς είναι πια ''έτοιμος'' να εισέλθει και στον άλλο κόσμο. (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
  • Όταν ταπεινωθείς, όλοι γύρω σου, θα σου φαίνονται άγιοι, ενώ όταν είσαι φαντασμένος, όλοι γύρω σου, θα φαίνονται ανάποδοι και κακοί. (Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής)
  • Ο Θεός δεν επιτρέπει σ' εμάς να βλέπουμε τον κόσμο των αοράτων, γιατί, αν τον βλέπαμε, θα τρελαινόμασταν. Αν βλέπαμε γύρω μας τι υπάρχει και κινείται, θα τρελαινόμασταν. (ΓέρονταςΑμβρόσιοςΛάζαρης)
  • Αν σου συμβεί να δεις δαιμόνια, μη φοβηθείς, αλλά ταπείνωσε τον εαυτό σου, και τα δαιμόνια θα εξαφανιστούν. Αν όμως σε πιάσει ο φόβος, δεν θα αποφύγεις κάποια βλάβη. Να είσαι ανδρείος. Να θυμάσαι, ότι ο Κύριος σε βλέπει, αν στηρίζεις την ελπίδα σου σε Αυτόν. (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
  • Αν δεις κάποιο όραμα ή εικόνα ή όνειρο, μην το εμπιστεύεσαι, γιατί αν είναι από τον Θεό, θα σε φωτίσει γι' αυτό ο Κύριος. Ψυχή, που δεν γεύθηκε το Άγιο Πνεύμα, δεν μπορεί να διακρίνει από που έρχεται το όραμα. Ο εχθρός δίνει στην ψυχή μια «γλυκειά αίσθηση» ανακατεμένη με κενοδοξία, και από αυτό γίνεται φανερή η πλάνη. Οι Πατέρες λένε ότι, όταν η όραση είναι εχθρική, η ψυχή αισθάνεται σύγχυση ή φόβο. Αυτό, όμως, συμβαίνει μόνο στην ταπεινή ψυχή που θεωρεί τον εαυτό της ανάξιο για όραση. Ο κενόδοξος, όμως, μπορεί να μην αισθανθεί ούτε φόβο ούτε σύγχυση, γιατί επιθυμεί τις οράσεις και θεωρεί τον εαυτό του άξιο και γι' αυτό τον εξαπατά εύκολα ο εχθρός. (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
  • Είναι αδύνατο να δει κανείς τον Θεό, σε όλη την δύναμή Του. Οι άνθρωποι επειδή είναι περιορισμένα όντα, δεν μπορούν να Τον δουν σε όλη τη δύναμή Του. Πώς μπορεί κάτι που είναι περιορισμένο, να δει το απεριόριστο; Εμείς μπορούμε να Τον δούμε, μόνο τόσο, όσο Αυτός φανερώνει τον εαυτόν Του. (Γέροντας Θαδδαίος Βιτόβνιτσας)
  • Όσο αγιότερος είμαι, τόσο αγαθότερο βλέπω τον άλλον άνθρωπο και δεν βλέπω τα ελαττώματά του. Οι Άγιοι έφθαναν να βλέπουν ακόμα και στον χειρότερο άνθρωπο, τίποτα άλλο, παρά μόνο τα κύρια θεϊκά χαρακτηριστικά του, αφού κάθε άνθρωπος είναι εικόνα του Θεού. Γι' αυτό αν πονηρεύομαστε πολύ εύκολα απέναντι στον άλλον, τον υποψιαζόμαστε, τον κατηγορούμε, τον κουτσομπολεύουμε και τον βλέπουμε εχθρικά, τότε δεν είμαστε αγαθοί άνθρωποι και υπολειπόμαστε σε πνευματικότητα. Όπως βλέπουν τα μικρά παιδιά όλους τους ανθρώπους, έτσι παρομοίως πρέπει να βλέπουμε και εμείς όλους τους ανθρώπους πολύ απλά. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει, ότι δεν θα λάβω κάποια μέτρα για να προστατευτώ από την πιθανή κακία κάποιου ανθρώπου. (π. Αθανάσιος Μυτιληναίος)
  • Είναι μεγάλη υπόθεση, το να βλέπεις κάθε φορά το ίδιο πράγμα σαν να το βλέπεις για πρώτη φορά... (π. Αθανάσιος Μυτιληναίος)
  • Εωσότου αποκτήσεις τη φώτιση του Αγίου Πνεύματος, για να μπορείς να επιλέγεις ανάμεσα στο καλό και στο κακό, ποτέ μην αποδέχεσαι αυτό που βλέπεις με τα μάτια σου. Ούτε γι' αυτό το τραπέζι που στέκεται μπροστά σου, μην λες με σιγουριά ότι είναι τραπέζι. Αυτή είναι η κατάσταση της πλάνης. Τον Θεό δεν τον βάζουν στο καλούπι, σαν να μην μπορεί να πάρει οποιαδήποτε μορφή και μόνο ο πονηρός να μπορεί. Γι' αυτό μην επιμένεις και μην είσαι σίγουρος για κάτι που βλέπεις... (π. Νικόλαος Μακαρασβίλι πνευματικό τέκνο του Αγίου Γαβριήλ του δια Χριστού Σαλού)
  • Μάτι που βλέπει πονηρά, δεν φυλάττει παρθενία και μάτι που βλέπει αγνά δεν κατακρίνει κανέναν, πλην ενός. Του εαυτού του. (Πατέρες της Εκκλησίας)
  • Πώς βλέπεις άνθρωπε; Με τα μάτια μου βλέπω, απαντάει ο άνθρωπος. Σοβαρά; Δεν έτυχε ποτέ, να περάσει κάποιος από μπροστά σου και να μην τον δεις; Να σε χαιρετίσει και να μην απαντήσεις και να σε παρεξηγήσει; Και να του δικαιολογηθείς εκ των υστέρων και να του πεις: Δεν σε πρόσεξα! Πως δεν πρόσεξες, καημένε, αφού κοιτούσες προς τα εκεί; Ε, τότε δεν θα είχα τον νου μου εκεί, είναι η απάντηση. Άρα με τον νου βλέπουμε. Είναι γνωστό εξάλλου το γνωμικό: Νους ορά και νους ακούει. Απλά το μάτι, είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται από τον νου του ανθρώπου, για να δει ο άνθρωπος. Μπορεί από μπροστά σου, να περνάνε χιλιάδες άνθρωποι, αλλά εσύ να μην τους βλέπεις, γιατί έχεις τον νου σου αλλού, στα βάσανα σου και στα προβλήματα σου. (Παναγόπουλος)
  • Αυτό που δεν έχει οραθεί, δεν το δέχεται ο νους. Αυτό που δεν δέχεται ο νους, δεν διεγείρει την φαντασία. Αυτό που δεν διεγείρει την φαντασία, ούτε το πάθος διεγείρει. Και όταν το πάθος δεν διεγείρεται, υπάρχει μέσα μας ειρήνη. Επομένως αυτό που δεν έγινε ορατό, φέρνει μέσα μας ειρήνη. (Σωρείτης)
  • Ο άνθρωπος έφτιαξε κιάλια, για να βλέπει μακριά. Αλλά κανείς δεν έφτιαξε κιάλια, για να βλέπει μέσα του... (Λουντέμης)
  • Καμμία ψυχή δεν μπορεί να δει το ωραίο, αν δεν είναι η ίδια ωραία. (Πλωτίνος)
  • Το μάτι είναι το παράθυρο της ψυχής. (Λεονάρντο Ντα Βίντσι)
  • Οι άνθρωποι βλέπουν μόνο όσα είναι προετοιμασμένοι να δουν. (Έμερσον)
  • Ο ένας κοιτάζει τον νερόλακκο και βλέπει τη λάσπη, ο άλλος βλέπει σ' αυτόν τα άστρα που αντανακλούνται. (Καντ)
  • Ο άνθρωπος που λέει την αλήθεια με πνεύμα φιλαληθείας, έχει μάτια διαυγή σαν τον ξάστερο ουρανό. Όποιος λέει ψέματα και μελετάει σκοπούς σκοτεινούς, έχει μάτια θολά και πολλές φορές αλλοίθωρα. (Έμερσον)
  • Μόνο με την καρδιά βλέπεις καλά. Την ουσία δεν την βλέπουν τα μάτια. (Εξυπερί)
  • Δεν βλέπουμε τα πράγματα όπως είναι στην πραγματικότητα. Τα βλέπουμε σύμφωνα με το ποιοί είμαστε εμείς. (Γκιμπράν)
  • Σημασία δεν έχει τι κοιτάς, αλλά τι βλέπεις. (Θορώ)
  • Αναρωτιέμαι πόσους ανθρώπους κοίταξα στη ζωή μου, χωρίς να τους δω ποτέ. (Στάϊνμπεκ)
  • Υπάρχουν πάντοτε λουλούδια γι' αυτούς που θέλουν να τα βλέπουν. (Ματίς)
  • Η αγάπη βλέπει από τηλεσκόπιο, ο φθόνος από μικροσκόπιο. (Μπίλλιγκς)
  • Όποιος έχει προβλήματα με τα μάτια του, μπορεί να αξιολογήσει την αναγκαιότητά τους στη ζωή μας. Τα μάτια είναι το μεγαλύτερο δώρο του Θεού! Μ' αυτό χαιρόμαστε τη ζωή, απολαμβάνουμε την ωραιότητα της δημιουργίας, κινούμαστε και ζούμε... Χωρίς μάτια, η ζωή είναι μια ατελείωτη νύχτα και ο άνθρωπος ένα δυστυχισμένο πλάσμα, που καθημερινά περιμένει, πότε θα ξημερώσει...
  • Δεν μπορείς να αποκαλείς τον κόσμο βρώμικο, επειδή εσύ ξέχασες να καθαρίσεις τα γυαλιά σου.
  • Αυτό που ρίχνει το βλέμμα του (περίεργα και εμπαθώς) σε ξένο κάλλος, δεν έχει κόρη, την κόρη του ματιού του, αλλά μάλλον πόρνη.
  • Ο διάβολος από τα δύο παράθυρα των ματιών μας, ρίχνει στην ψυχή μας, τα πυρακτωμένα βέλη του.
  • Θεέ μου, κάνε με να βλέπω τον εαυτό μου, όχι με τα μάτια τα δικά μου, αλλά με τα μάτια των φίλων μου, για να τον διορθώνω, με τα μάτια των εχθρών μου, για να τον προστατεύω και με τα μάτια τα δικά Σου, για να τον ανυψώνω.
  • Τα μάτια είναι οι πύλες της καρδιάς...
  • Τα μάτια είναι σημείο συνάντησης των ψυχών.
  • Για να δουν τα μάτια μας καθαρά, πρέπει πρώτα η καρδιά μας να είναι καθαρή.
  • Τα πράγματα δεν τα βλέπουμε όπως είναι, αλλά τα βλέπουμε όπως είμαστε.
  • Δύο άνθρωποι μπορεί να κοιτάζουν ακριβώς το ίδιο πράγμα και να βλέπουν κάτι εντελώς διαφορετικό...
  • Δεν μπορούμε να συγκρατήσουμε την πρώτη ματιά μας. Η δεύτερη όμως και οι επόμενες κατευθύνονται από την θέλησή μας. Είμαστε πια υπεύθυνοι γι' αυτές.
  • Για να δουν τα μάτια σου καθαρά, πρέπει πρώτα η καρδιά σου να είναι καθαρή.
  • Θεέ μου!

Κάνε με να βλέπω τον εαυτόν μου, όχι με τα μάτια τα δικά μου, αλλά με τα μάτια των

φίλων μου, για να τον διορθώνω...

Με τα μάτια των εχθρών μου, για να τον προστατεύω...

Και με τα μάτια τα δικά Σου, για να τον ανυψώνω...

  • Εκ του οράν τίκτεται το εράν. [Από την όραση γεννιέται η επιθυμία]
  • Χριστέ μου,

δεν θέλω να μου δώσεις τίποτε

απ' όσα οι άνθρωποι ζητούνε.

Μόνο δύο μάτια θέλω παιδικά

που να μπορούν να σε κυττούνε.

  • Το να δεις μια φορά κάτι, είναι καλύτερο από το να τα ακούσεις 1000 φορές.
  • Βλέπουμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος.
  • Άλλα τα λεγόμενα και άλλα τα βλεπόμενα.
  • Άλλο να το δεις και άλλο να το ακούσεις.
  • Βλέμμα χαμηλό, βλέμμα πονηρό.
  • Τα μάτια λένε περισσότερα από όσα η γλώσσα
  • Μάτια αχόρταγα, ψυχή χαμένη...
  • Νους ορά και νους ακούειν (Αρχαίο ρητό)
  • Τα μάτια δεν βλέπουν αυτό που το μυαλό δεν θέλει. (Ινδικήπαροιμία)
  • Κάποιος Αιγύπτιος, άνθρωπος άσωτος, ερωτεύτηκε μία γυναίκα παντρεμένη και σώφρονα. Δεν μπορούσε όμως να τη δελεάσει διαφορετικά, γι' αυτό κατέφυγε σ' ένα μάγο. Αφού τον πλήρωσε, του ζήτησε να κάνει με την τέχνη του τον άνδρα της, να τη διώξει. Ο μάγος προσπάθησε, αλλά επειδή δεν κατάφερε να στρέψει το λογισμό της γυναίκας, την έκανε με τις μαγγανείες του να φαίνεται σαν φοράδα. Ο άνδρας της άρχισε να κλαίει και να οδύρεται. Για τρεις μέρες η φοράδα δεν έβγαλε μιλιά, ούτε και έφαγε τίποτα. Τελικά, της φόρεσε καπίστρι και την οδήγησε στον Όσιο Μακάριο τον Αιγύπτιο.''Γιατί μας έφερες εδώ αυτή τη φοράδα;''. ρώτησαν ενοχλημένοι οι μοναχοί, που βρίσκονταν κοντά στο κελί του Οσίου. ''Για να ελεηθεί με την προσευχή του αββά Μακαρίου'', απάντησε εκείνος. ''Τι κακό έκανε;''. ''Αυτή που βλέπετε, εξήγησε εκείνος, ήταν γυναίκα μου, αλλά, δεν ξέρω πως, μεταβλήθηκε σε φοράδα! Έχει μάλιστα τρεις μέρες νηστική...''. Οι μοναχοί πλησίασαν στον Όσιο Μακάριο και του είπαν: ''Κάποιος άνθρωπος έφερε εδώ ένα άλογο''. ''Εσείς είστε άλογα, αποκρίθηκε εκείνος, γιατί έχετε μάτια αλόγων. Εκείνη όμως είναι γυναίκα, όπως πλάστηκε''. Ύστερα ευλόγησε νερό, το έριξε στο κεφάλι της φοράδας και προσευχήθηκε γι' αυτήν. Έτσι την έκανε να φανεί σε όλους και πάλι γυναίκα. Και αφού της έδωσε να φάει, την άφησε να φύγει μαζί με τον άνδρα της. Καθώς όμως έφευγε, την συμβούλεψε να μην λείπει ποτέ από την Εκκλησία, ούτε να μένει μακριά από τη Θεία Κοινωνία. "Αυτό", της τόνισε, "το έπαθες, γιατί είχες πέντε εβδομάδες να Μεταλάβεις τα Άχραντα Μυστήρια". Έλεγε ο π. Νικόλαος Μακαρασβίλι πνευματικό τέκνο του Αγίου Γαβριήλ του δια Χριστού Σαλού: Εωσότου αποκτήσεις τη φώτιση του Αγίου Πνεύματος, για να μπορείς να επιλέγεις ανάμεσα στο καλό και στο κακό, ποτέ μην αποδέχεσαι αυτό που βλέπεις με τα μάτια σου. Ούτε γι' αυτό το τραπέζι που στέκεται μπροστά σου, μην λες με σιγουριά ότι είναι τραπέζι. Αυτή είναι η κατάσταση της πλάνης.
  • Κάποτε ένας βασιλιάς κατακτητής νίκησε τον αντίπαλο στρατό και ιππεύοντας μπήκε στην πόλη. Το χάος και ο πανικός στους δρόμους της πόλης ήταν έκδηλοι. Όλοι προσπαθούσαν να σωθούν απ' το σκληρό εχθρό. Ξαφνικά ο βασιλιάς είδε έναν γέρο που συγκεντρωμένος προσευχόταν. Η ηρεμία και η αφοσίωση ήταν ζωγραφισμένα στο πρόσωπο του γέροντα και προξένησαν έκπληξη στον βασιλιά. Περικυκλωμένος από τους καβαλάρηδες-συνοδούς ο βασιλιά πλησίασε τον γέροντα ο οποίος συνέχιζε την προσευχή του. Ο βασιλιάς φώναξε:
    - Ανόητε! Η βλακεία σου, σου στέρησε και το φόβο. Μήπως νομίζεις πως οι ανόητες προσευχές σου θα σε προστατέψουν απ' το ανελέητο σπαθί;
    Ο ατάραχος γέροντας απάντησε:
    - Όλα είναι υπό τη θέληση του Θεού.
    Ο βασιλιάς γέλασε φωναχτά. Η συνοδεία του άρχισε να κοροϊδεύει τον ανυπεράσπιστο γέρο. Όταν ο βασιλιάς ηρέμησε, είπε:
    - Με αναγκάζεις να σου δώσω ένα σκληρό μάθημα που θα σε συνετίσει. Εάν τώρα, αμέσως δεν μου δείξεις τον Θεό σου, στον οποίον στηρίζεσαι, θα σε κρεμάσω.
    - Θέλεις να δεις τον Θεό; ρώτησε ο γέροντας.
    - Ναι, θέλω να μου τον δείξεις.
    - Όμως πριν, πρέπει να εκπληρώσεις ένα όρο.
    Ο υπεροπτικός βασιλιάς ξεστόμισε:
    - Ακούω τον όρο σου.
    - Θα σου δείξω τον Θεό αν καταφέρνεις μετρώντας μέχρι τα 10 να κοιτάς τον ήλιο χωρίς να μισοκλείνεις τα μάτια σου.
    Ο βασιλιάς προσπάθησε, όμως δε μπόρεσε. Πρόλαβε να μετρήσει ως τα τρία όταν από τα μάτια έτρεξαν τα δάκρυα και μετά γύρισε το κεφάλι του. Ο σοφός γέροντας, τότε του είπε:
    - Η υπερηφάνεια, σε στέρησε το λογικό σου: Θέλεις να δεις τον Θεό, αλλά δεν έχεις δυνάμεις να δεις, ούτε το δημιούργημά Του!...
    Ο βασιλιάς έμεινε έκπληκτος από τη σοφία του γέροντα. Ύστερα έγινε μαθητής του.
  • Όταν ο Μέγας Αλέξανδρος, νίκησε τον βασιλιά των Περσών Δαρείο, αιχμαλωτίστηκαν και οι 2 πανέμορφες κόρες του Δαρείου. Και τον πλησίασαν οι στρατηγοί του και του είπαν: Θα περάσεις απόψε καλά Αλέξανδρε, διότι οι κοπέλες είναι πανέμορφες! Όμως ο Μέγας Αλέξανδρος, τους αιφνιδίασε και τους είπε: Ταιριάζει σε εσάς, έτσι να σκέφτεστε, γιατί έτσι ζείτε. Να τις δώσετε τρόφιμα και δώρα και να τις ελευθερώσετε! Δεν πρόκειται καν να τις δω! Γιατί δεν ταιριάζει για έναν νικητή βασιλιά, να πίπτει από τα μάτια!...