Όπου βρίσκεται το Πνεύμα του Κυρίου, εκεί είναι και η ελευθερία. (Β' Κορινθίους 3,17)
Πάνταμοιέξεστιν, αλλ'ουπάντασυμφέρει· [Όλα μου επιτρέπεται να τα κάνω, αλλά δεν είναι συμφέρον να πράττω όλα.] (Προς Κορινθίους Α' 6,12)
Αυτόςεξαρχήςεποίησενάνθρωπονκαιαφήκεναυτόνενχειρίδιαβουλίουαυτού. Εάνθέλης, συντηρήσειςεντολάςκαιπίστινποίησαιευδοκίας. παρέθηκέσοιπυρκαιύδωρ·ουεάνθέλης, εκτενείςτηνχειράσου. Έναντιανθρώπωνηζωήκαιοθάνατος, καιοεάνευδοκήση, δοθήσεταιαυτώ. [Αυτός απ' αρχής δημιούργησεν ελεύθερο τον άνθρωπο και τον αφήσε στην ελευθέρα αυτού θέληση και διάθεση. Εάν θέλεις, θα τηρήσεις τις εντολές Του και θα πράξεις όσα είναι ευδοκία πίστεως. Ενώπιόν σου έθεσε φωτιά και νερό, όπου θέλεις μπορείς να απλώσεις ελεύθερα το χέρι σου. Ενώπιον των ανθρώπων υπάρχει η ζωή και ο θάνατος και εκείνο το οποίο κανείς θα θελήσει και θα προτιμήσει, θα του δοθεί.] (Σοφία Σειράχ 15,14-17)
Ελεύθερος είναι μόνο εκείνος που ζει με τον
Χριστό. Ελεύθερος είναι μόνο εκείνος που είναι απαλλαγμένος από τα πάθη του. (ΙερόςΧρυσόστομος)
Με όσο περισσότερα αγαθά περιβάλλεσαι, τόσο δουλικότερος γίνεσαι. Γιατί όσο περισσότερες ανάγκες δημιουργείς, τόσο περισότερο μειώνεις την ελευθερία σου. Εκείνος που έχει ανάγκη από πολλά είναι δούλος πολλών. (Ιερός
Χρυσόστομος)
Καθένας κάνει κάτι πολύ περισσότερο όταν είναι
ελεύθερος, παρά όταν εξαναγκάζεται. Και ο Θεός δεν εξαναγκάζει τους ανθρώπους
όταν δεν θέλουν, αλλά τους έλκει όταν θέλουν. (Ιερός Χρυσόστομος)
Γι' αυτό σε έπλασε αυτεξούσιο ο Θεός, για να μην
κατηγορείς κατόπιν το Θεό, ότι δήθεν σε εξανάγκασε. Συ όμως αγανακτείς γι' αυτό
που σε τίμησε. Άκουσα πολλούς να λένε: ''Γιατί λοιπόν, δεν με έκανε ο Θεός
κύριο της αρετής;''. Αλλά τί έπρεπε να σε κάνει; Να σε φέρει στον ουρανό με το
ζόρι, την ώρα που εσύ κοιμάσαι ή νυστάζεις ή επιθυμείς την κακία και την αισχρή
ζωή και τρως και πίνεις και γλεντάς; (Ιερός Χρυσόστομος)
Είναι φοβερά δεσμά τα αμαρτήματα και τα πάθη!
Γιατί δεν είναι δεμένα μόνο τα χέρια, αλλά ολόκληρος ο άνθρωπος... (Ιερός
Χρυσόστομος)
Όταν ο άνθρωπος αρκείται στα λίγα, τότε είναι
πραγματικά ελεύθερος. Όταν όμως έχει ανάγκη από πολλά, τότε είναι χειρότερος
από αιχμάλωτο. (Ιερός Χρυσόστομος)
Επειδή γίναμε δούλοι της κοιλιάς μας και των
χρημάτων, της δόξας και όλων των άλλων γήινων και υλικών αγαθών, γι' αυτό
προδώσαμε την ελευθερία που μας χάρισε ο Χριστός. (Ιερός Χρυσόστομος)
Δεν υπάρχει άλλη ελευθερία από το να υποτάσσεται
κανείς στο θέλημα του Θεού και να εμπιστεύεται στην Πρόνοιά Του. (Άγιος
Νικόδημος ο Αγιορείτης)
Η κακή χρήση της ελευθερίας που μας δώρισε ο Θεός, είναι η αρχή και η ρίζα της αμαρτίας.
(ΜέγαςΒασίλειος)
Ο Θεός δεν Του αρέσει ότι γίνεται εξ ανάγκης,
αλλά ό,τι επιτυγχάνεται με την αρετή. Η δε αρετή επιτυγχάνεται με την ελεύθερη
βούληση και όχι με την αναγκαιότητα. (Μέγας Βασίλειος)
Ελεύθερος είναι όποιος δεν σκλαβώνεται στις ηδονές αλλά κυριαρχεί με φρόνηση και εγκράτεια πάνω στο σώμα του και αρκείται με μεγάλη ευχαριστία σε ό,τι του δίνει ο Θεός, έστω και αν αυτά είναι πολύ λίγα. (ΜέγαςΑντώνιος)
Ο Θεός ως αγαθός και πλουσιόδωρος, έδωσε στον
άνθρωπο το δικαίωμα και την ελευθερία να κάνει το καλό ή το κακό. Του έδωσε
ακόμη και γνώση για να παρατηρεί τον κόσμο και τα δημιουργήματα και να γνωρίσει
Εκείνον, που όλα τα δημιούργησε για χάρη του ανθρώπου. Στο βέβηλο όμως και
ασεβή, επιτρέπεται να θέλει και να μην εννοεί τον Θεό. Μπορεί δηλαδή και να
απιστεί και να μην κατορθώνει να μάθει την αλήθεια και να φρονεί αντίθετα προς
αυτή. Τόση εξουσία έχει ο άνθρωπος πάνω στο καλό και στο κακό...! (Μέγας
Αντώνιος)
Ελεύθερος είναι εκείνος που δεν τον ελέγχει η συνείδησή του. (ΆγιοςΗσαϊαςοΑναχωρητής)
Η ελευθερία δεν κερδίζεται, αν δεν ελευθερώσουμε το εσωτερικό μας από τα μπερδέματα και τα πάθη. Και αυτό, βέβαια, μόνο συν Χριστώ γίνεται. Στον Χριστό είναι η χαρά. (ΌσιοςΠορφύριοςοΚαυσοκαλυβίτης)
Αφού δημιουργήθηκες από το Θεό ελεύθερος και Σε προσκάλεσε στην Βασιλεία Του για να έχεις ελευθερία, μην ανεχτείς να είσαι δούλος σε ακάθαρτα πάθη. (ΌσιοςΘαλάσσιος)
Εάν θέλουμε να είμαστε ελεύθεροι, οφείλουμε να
ακολουθούμε το Χριστό, ο Οποίος θα μας απαλλάξει από την δουλεία της αμαρτίας.
(Άγιος Νεκτάριος)
Αυτεξούσιο είναι η ηθική δύναμη, η οποία εκδηλώνεται ως βούληση να επιλέγει και να πράττει το αγαθό ή το πονηρό. Ηθική δε ελευθερία είναι να θέλεις και να πράττεις πάντοτε το αγαθό. Διότι το αγαθό περιέχεται έμφυτα στη θέληση ως σκοπός της ζωής του ανθρώπου. Γι' αυτό εκείνος που ενεργεί ελεύθερα, θέλει πάντα το αγαθό και πράττει το αγαθό. (Άγιος Νεκτάριος)
Όταν ο άνθρωπος εργάζεται το αγαθό, εργάζεται ελεύθερα και σύμφωνα με τη θέληση του εσωτερικού ανθρώπου και τότε είναι
πραγματικά ελεύθερος. Όταν όμως εργάζεται το κακό, εργάζεται ανελεύθερα γιατί
έχει υποταχτεί στο νόμο της αμαρτίας. Έτσι λοιπόν, ελεύθερος είναι αυτός που κάνει το αγαθό και δούλος αυτός που κάνει το
κακό. Αληθινή ελευθερία είναι η κυριαρχία του φρονήματος του πνεύματος, που εργάζεται το αγαθό, και ψεύτικη ελευθερία είναι η επικράτηση του
σαρκικού φρονήματος, το οποίο εργάζεται στην πονηριά. (Άγιος
Νεκτάριος)
Ηθικά ελεύθερος είναι εκείνος, που πράττει
εκουσίως το καλό και ηθική ελευθερία είναι η θεληματική εμμονή, στην τήρηση των
εντολών του Θεού, δηλαδή είναι η συνταύτιση του θελήματος του ανθρώπου, με το
Θείο θέλημα. Το ότι η αληθινή ελευθερία βρίσκεται στην ταύτιση του θελήματός
μας με το Θείο θέλημα, το μαρτυρά ο ίδιος ο χαρακτήρας και η ενδόμυχη φωνή της
καρδιάς, που επιζητά την επικράτηση του Θείου θελήματος, την επικράτηση του
αγαθού και την οποία αισθανόμαστε να διαμαρτύρεται, όταν αθετείται ή
παραβιάζεται ο Θείος Νόμος. (Άγιος Νεκτάριος)
Η ελευθερία του ανθρώπου δεν περιορίζεται, καθώς
υποτάσσεται στον Νόμο του Θεού, γιατί ο Νόμος αυτός ως Θείος είναι άπειρος. Και
το άπειρο, όχι μόνο δεν την περιορίζει (την ελευθερία), αλλά την επεκτείνει και
την επαυξάνει. (Άγιος Νεκτάριος)
Για να γίνεις ελεύθερος, πρέπει να δεσμεύσεις τον εαυτόν σου. Όσο περισσότερο δεσμεύεις τον εαυτό σου, τόσο μεγαλύτερη ελευθερία θα έχει το πνεύμα σου... Πρέπει να δεσμεύεις μέσα σου τα πάθη, να μην σε κυριεύουν, πρέπει να δεσμεύεις τον εαυτό σου για να μην κάνεις κακό στον πλησίον σου... (ΆγιοςΣιλουανόςο Αθωνίτης)
Το να ικανοποιείς τις επιθυμίες σου, αυτό δεν είναι ελευθερία, αλλά η κυριαρχία της αμαρτίας πάνω σου. Εξάλλου ο Κύριος είπε: Πας ο ποιών την αμαρτίαν δούλος εστί της αμαρτίας
(Ιωάν. 8,34). Η αληθινή ελευθερία έγκειται στο να μην αμαρτάνεις και να αγαπάς τον
Κύριο και τον πλησίον σου, με όλη την καρδιά σου. (ΆγιοςΣιλουανός)
Εάν χάσουμε την Ορθοδοξία μας, θα χάσουμε και την
ελευθερία μας. (Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός)
Η ελευθερία, όταν οι άνθρωποι δεν είναι σε θέση να την αξιοποιήσουν στην πρόοδο, είναι καταστροφή. Η κοσμική εξέλιξη με την αμαρτωλή αυτή ελευθερία έφερε την πνευματική σκλαβιά. Ελεθερία πνευματική είναι η πνευματική υποταγή στο θέλημα του Θεού. Και βλέπεις, ενώ η υπακοή είναι ελευθερία, ο πειρασμός όμως από κακία την παρουσιάζει σαν σκλαβιά και αντιδρούν τα παιδιά. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Ο Θεός σέβεται την ελευθερία του ανθρώπου, γιατί
δεν έκανε δούλους αλλά υιούς. Και παρ' όλο που ήξερε ότι θα επακολουθήσει η πτώση,
δεν τους έκανε δούλους. Προτίμησε να έρθει, να Σαρκωθεί, να Σταυρωθεί και να
κερδίσει έτσι τον άνθρωπο. Με την ελευθερία όμως αυτή που έδωσε ο Θεός - παρ'
όλο που ο διάβολος μπορεί να κάνει πολύ κακό - δίνεται μια ευκαιρία για
κοσκίνισμα. Φαίνεται, τι κάνει κανείς με την καρδιά του, φαίνεται καθαρά το
πολύ φιλότιμο... (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Ο άνθρωπος απαλλάσσεται από την δουλεία της
αμαρτίας και γίνεται ελεύθερος πνευματικά, μόνο όταν ενωθεί με τον Χριστό. (Άγιος
Νικόλαος Καβάσιλας)
Κατά την Χριστιανική αντίληψη, δούλος είναι εκείνος που συνήθως κάνει το δικό του θέλημα και λιγότερο
συχνά το θέλημα του Θεού, ενώ ελεύθερος άνθρωπος είναι εκείνος, που κάνει το
θέλημα του Θεού πιο συχνά από ότι το δικό του. Το να είσαι δούλος Κυρίου, είναι η μόνη ελευθερία
που αξίζει για τον άνθρωπο και η μόνη αληθινή, ενώ το να είσαι δούλος του
κόσμου και του εαυτού σου, δούλος των παθών και της αμαρτίας, είναι η μόνη μοιραία σκλαβιά. (Άγιος Νικόλαος
Βελιμίροβιτς)
Να ποιά είναι η ελευθερία μας: Εξωτερικά όλοι
φαινόμαστε ελεύθεροι άνθρωποι... Ελεύθεροι, που είμαστε δεμένοι χειροπόδαρα! (Άγιος
Θεοφάνης ο Έγκλειστος)
Η παντοδυναμία του Θεού σταματάει εκεί που
αρχίζει η ελευθερία του ανθρώπου. Όχι πως αυτή καθεαυτή η Θεία παντοδυναμία
έχει όρια, όχι βέβαια! Αλλά δεν θέλει να παραβιάσει το ανθρώπινο αυτεξούσιο,
γιατί το σέβεται. (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος)
Ο Θεός την αγαπάει την ελευθερία. Όπου το Πνεύμα Κυρίου εκεί ελευθερία, όπως λέει ο
Απόστολος. Με το ζόρι δεν θέλει να γίνεται τίποτε! Κανέναν δεν
τραβάει κοντά Του με το ζόρι! Δεν δεσμεύει κανέναν. Καλούμε να
έρθουν στο σπίτι μας, επειδή το θέλουν. Έτσι και ο Χριστός κάλεσε τους Ιουδαίους. Δεν αποκλείει κανέναν. Όλους μας υπόσχεται να μας αναπαύσει κοντά Του .«Δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι· καγώ αναπαύσω
υμάς» (Ματθ. 11,28). Και όταν εμείς δεν πηγαίνουμε κοντά Του, δεν μας
τραβάει με το ζόρι. (Άγιος Ανατόλιος της Όπτινα)
Το όργανο που κόβει τις αλυσίδες και μας
ελευθερώνει, είναι ο εξαγνισμένος, ο «κεκαθαρμένος» νους. Και η κάθαρση
του νου γίνεται κατορθωτή με τον αδιάκοπο έλεγχο των λογισμών, με την ανάγνωση των Θείων Γραφών, με την μελέτη
των βιβλίων των Θεοφόρων Πατέρων και με την εκκοπή των σωματικών ηδονών και
απολαύσεων. Όλα αυτά όμως, δεν θα καταλήξουν σε κάποιο θετικό αποτέλεσμα, αν δεν καλύπτονται πάντοτε από το πέπλο της ζωντανής και αδιάλειπτης
προσευχής, που παρέχει την προστασία και την ενίσχυση του Θεού. (Άγιος Μακάριος της Όπτινα)
Μόνον όσοι μετέχουν στη Χάρη είναι ελεύθεροι, ενώ μένουν δούλοι δούλων, όσοι ζουν και κινούνται μακριά του Θεού! (Γέροντας Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός)
Η ελευθερία του Κυρίου, είναι εκείνη η ελευθερία,
που απελευθερώνει τον άνθρωπο από την τυραννία των κακών σκέψεων και λογισμών.
(Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσας)
Ελευθερία δεν είναι η πολιτική ανεξαρτησία, αλλά το να μην έχει κυριαρχία πάνω μας ο πονηρός. (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
Η ελευθερία είναι μεγάλο δώρο, αλλά φρικτό. (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
Οι άνθρωποι δεν ζητάνε τόσο την ελευθερία, όσο τις ελευθερίες, για να είναι σκλάβοι των παθών τους. (ΓερόντισσαΓαβριηλία Παπαγιάννη)
Κακοί χρήση της ελευθερίας σημαίνει αιχμαλωσία
στον διάβολο. Σημαίνει αιχμαλωσία στα πάθη και στις αδυναμίες. (π. Στέφανος
Αναγνωστόπουλος)
Ο άνθρωπος έχει πλαστεί ελεύθερος, όχι με την
έννοια της εκλογής του καλού και του κακού, αλλά της δυνατότητας να πράξει το
καλό ή το κακό. Διότι άμα η ελευθερία ήταν θέμα επιλογής, τότε θα μπορούσαμε να
πούμε: ''Γιατί μας κρίνει Κύριε; Δεν με άφησες να επιλέξω; Τώρα γιατί με
κρίνεις;''. Επομένως η ελευθερία δεν είναι θέμα επιλογής, αλλά απλώς η
δυνατότητα να κάνει κανείς και το κακό... κάτι που δεν συμφέρει. (π.
Αθανάσιος Μυτιληναίος)
Να δεχόμαστε ό,τι μας
συμβαίνει και να αφηνόμαστε στο Θεό. Αυτό είναι ελευθερία. (π. Βαρνάβας Γιαγκου)
Ελεύθερος είναι ο άνθρωπος μέχρι του σημείου να
εκλέξει, ή τον διάβολο ή τον Χριστό. Από εκεί και μετά είναι είτε δούλος του
Χριστού, είτε δούλος του διαβόλου. (Παναγόπουλος)
Όταν ο άνθρωπος δεν θέλει, ο Θεός δεν μπορεί. Το αυτεξούσιο του ανθρώπου σε τούτο τον κόσμο ''νικάει'' τον Παντοδύναμο Θεό, γιατί ο Θεός δεν εκβιάζει κανέναν να Τον πιστέψει και να Τον ακολουθήσει. (Παναγόπουλος)
Η ελευθερία δεν αγαπά να κατοικεί σε τόπους όπου
δεν βασιλεύει η αρετή και η χρηστομάθεια. Ματαίως καυχάται ότι έχει ελευθερία,
όποιος δεν έχει αρετή. (Αδαμάντιος Κοραής)
Κανένας άνθρωπος δεν είναι ελεύθερος αν δεν
μπορεί να επιβάλεται στον εαυτό του. Είναι αδύνατον να είναι
ελεύθερος εκείνος, ο οποίος υποδουλώνεται στα πάθη και κυριαρχείται από αυτά. (Πυθαγόρας)
Άνθρωπος που θυσιάζει την ελευθερία του, για να
του παρέχουν ασφάλεια, δεν είναι άξιος, ούτε της ελευθερίας, αλλά ούτε και της
ασφάλειας. (Αριστοτέλης)
Κανένας δεν είναι ελεύθερος, όταν δεν εξουσιάζει
τον εαυτόν του. (Επίκτητος)
Υπάρχουν 2 ειδών ελευθερίες: η ψεύτικη, σ' αυτήν
είναι κανείς ελεύθερος να κάνει ό,τι θέλει και η αληθινή, σε εκείνη είναι
κανείς ελεύθερος να κάνει ό,τι πρέπει. (Κίνγσλεϋ)
Όταν νικήσεις τον εαυτό σου, τότε είσαι ελεύθερος. (Ντοστογιέφσκι)
Μέσα σε ένα κελλί φυλακής, γνώρισα την ελευθερία.
(Σολντζενίτζιν)
Όποιος αρνείται την ελευθερία για τους άλλους,
δεν είναι άξιος να την χαρεί ο ίδιος. Και δίνοντας ελευθερία στους δούλους,
διασφαλίζουμε την ελευθερία των ελευθέρων. (Λίνκολν)
Ελευθερία σημαίνει, ότι μαθαίνεις να έχεις απαιτήσεις μόνο από τον εαυτόν σου, όχι από τη ζωή ή τους άλλους. (Ταρκόφσκι)
Ελευθερία δεν είναι, το να μπορεί να κάνει κανείς
ό,τι επιθυμεί, αλλά το να μπορεί να κάνει αυτό που πρέπει. (Μοντεσκιέ)
Οι ευτυχισμένοι σκλάβοι είναι οι πιο μεγάλοι
εχθροί της ελευθερίας. (Έσενμπαχ)
Αν η ιδέα της ελευθερίας περνάει σήμερα τέτοια
κρίση, είναι γιατί δεν θελήσαμε να καταλάβουμε κάτι απλό, αλλά και δυσάρεστο
ίσως: Πως η ελευθερία είναι ασκητική έννοια. Η τρυφή και η σπατάλη δεν της
πάνε... (Άγγελος Τερζάκης)
Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία. (Κάλβος)
Ο σκλάβος είναι ένας ελεύθερος άνθρωπος αν
ελέγχει τις ορέξεις του. Ο ελεύθερος άνθρωπος είναι ένας σκλάβος αν
υποκύπτει στις επιθυμίες του. (Γ. Αλ-Κιντί)
Όποιος απομακρύνεται από το Θεό, χάνει την
ελευθερία του. (Μπερντιάεφ)
Ελευθερία! Πόσα εγκλήματα διαπράττονται στο όνομά σου! (Ρολλάν)
Ο Θεός αγαπάει τα πουλιά και δημιούργησε τα δέντρα. Ο άνθρωπος αγαπάει τα πουλιά και δημιούργησε τα κλουβιά.
(Ντεβάλ)
Η ψυχή του ανθρώπου ελευθερώνεται πραγματικά,
όταν σκλαβωθεί από τον Θεό.
Απόλυτη υπακοή στο Χριστό, σημαίνει τέλεια
ελευθερία.
Όσο πιο κοντά βρισκόμαστε στο Χριστό, τόσο
μεγαλώνει η ελευθερία μας.
Όταν οι άνθρωποι είναι ελεύθεροι να κάνουν ό,τι θέλουν, συνήθως μιμούνται ο ένας τον άλλον.
Πολλοί πέφτουν εύκολα στην παγίδα της
ανελευθερίας, με δόλωμα την ελευθερία.
Δεν μπορείς να ζήσεις μια ελεύθερη ζωή, έχοντας
ένα ''φυλακισμένο'' μυαλό...
Είμαστε ελεύθεροι μόνον όταν ενδιαφερόμαστε για
τους άλλους, όπως και για τους εαυτούς μας.
Οι χειρότερες δυσκολίες του ανθρώπου αρχίζουν,
από τη στιγμή που είναι ελεύθερος να κάνει ό,τι θέλει.
Να είσαι ελεύθερος δεν είναι τίποτε. Να γίνει
όμως ελεύθερος, είναι κατόρθωμα!
Ελευθερία δεν είναι το δικαίωμα να κάνουμε ό,τι
μας αρέσεις, αλλά η δύναμη να κάνουμε ό,τι πρέπει.
Ελευθερία για τους λύκους συχνά σημαίνει θάνατος για τα πρόβατα.
Η ελευθερία όπως και η υγεία, είναι σαν το
οξυγόνο. Τη σημασία τους την αισθάνεσαι, όταν σου λείψουν.
Υπάρχει η ελεύθερη δουλεία στο ζυγό του Χριστού
και η υπόδουλη ελευθερία στο ζυγό του κόσμου και των παθών.
Η αλεπού όταν πιαστεί στο δόκανο, αρχίζει να
ροκανίζει με τα δόντια της, το πόδι της, μέχρις ότου το αποκόψει. Γνωρίζει ότι
θα πεθάνει από την αιμορραγία. Το προτιμάει όμως, γιατί θα πεθάνει ελεύθερη...
Καλύτερα ελεύθερο πουλί, παρά σκλάβος
βασιλιάς.
Ο αετός δεν ζει μέσα σε κλουβί.
Όσο αραιώνουν τα σκόρδα, τόσο πιο πολύ
χοντραίνουν.
Τ' αηδόνι στο κλουβί, να τραγουδήσει δεν μπορεί...
