Περί προσβολής

  • Ος δ' αν είπη τω αδελφώ αυτού ρακά, ένοχος έσται τω συνεδρίω· ος δ' αν είπη μωρέ, ένοχος έσται εις την γέενναν του πυρός. [Εκείνος που θα βρίσει τον αδελφόν του και του πει με περιφρόνησιν ''ανόητε, τιποτένιε'', είναι ένοχος εγκλήματος βαρυτέρου, από εκείνα που δικάζει το μεγάλο συνέδριον των Εβραίων. Εκείνος που θα πει με μίσος στον αδελφόν του ''άμυαλε, τρελλέ'', είναι βαρύτατα ένοχος και άξιος να τιμωρηθεί με την στον Άδη γέενναν του πυρός.] (ΚατάΜατθαίον 5,22)
  • Μη αποδιδόντες κακόν αντί κακού ή λοιδορίαν αντί λοιδορίας, τουναντίον δε ευλογούντες. [Να μην ανταποδίδετε κακόν αντί κακού ή ύβρη και χλευασμόν αντί ύβρεως και χλευασμού. Αντίθετα να προσεύχεστε γι' αυτούς που σας αδικούν και να τους ευλογείτε.] (Α' Πέτρου 3,9)
  • Όταν αισθανθείς πόνο επειδή κάποιος σε πρόσβαλε ή σε ντρόπιασε, να ξέρεις ότι ωφελήθηκες πολύ. με το ντρόπιασμα βγήκε από μέσα σου η κενοδοξία. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
  • Όταν κάποιος σε βρίσει ή σε περιφρονήσει, τότε πρόσεξε τους λογισμούς που έρχονται από την οργή, μήπως σε αποχωρίσουν από την αγάπη λόγω της λύπης και έτσι θα σε μεταφέρουν στην χώρα του μίσους. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
  • Εκείνος που όταν δέχεται ατιμίες και ύβρεις αισθάνεται μεγάλο πόνο στην καρδιά, ας μάθει από αυτό, ότι κουβαλάει στον κόρφο του το παλιό φίδι. Αν λοιπόν υπομείνει με σιωπή ή αποκριθεί με μεγάλη ταπείνωση, εξασθενίζει αυτό το φίδι και το παραλύει. Αν όμως αντιπεί πικρόλογα ή μιλήσει με αυθάδεια, δίνει δύναμη στο φίδι να χύνει το δηλητήριό του μέσα στην καρδιά του και να του κατατρώει ανελέητα τα εντόσθιά του· έτσι αυτό θα δυναμώνει κάθε μέρα και θα κατατρώει τη βελτίωση στο αγαθό και τη δύναμη της άθλιας ψυχής του, με αποτέλεσμα να ζει στο εξής για την αμαρτία και να είναι τελείως νεκρός για την αρετή. (Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος)
  • Εκείνος που προσβάλλεται από άλλον και δεν φιλονικεί μαζί του, μήτε με λόγια μήτε με το νου του, έχει αληθινή πνευματική γνώση και δείχνει ακράδαντη πίστη στον Κύριο. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
  • Όταν δεις κανένα και στενοχωρείται επειδή τον πρόσβαλλαν πολύ, να ξέρεις ότι αφού γέμισε με λογισμούς κενοδοξίας, τώρα με αηδία και αποστροφή θερίζει ό,τι έσπειρε στην καρδιά του. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
  • Όταν οι άνθρωποι σου κάνουν κάποια ατιμία, ευθύς σκέψου, ότι θα σου έρθει κάποια δόξα από το Θεό. Και έτσι για την ατιμία δεν θα νοιώσεις λύπη και ταραχή, αλλά και στη δόξα θα μείνεις πιστός και δεν θα κατακριθείς όταν σου έρθει. (ΆγιοςΜάρκοςοΑσκητής)
  • Αν οι φίλοι μας διαφθείρουν με τις κολακείες τους, οι εχθροί μας διαπαιδαγωγούν με τις προσβολές τους. (Ιερός Αυγουστίνος)
  • Μόλις σε προσβάλει κανείς, προσευχήσου γι' αυτόν στον Θεό και έτσι θα διατηρήσεις την ειρήνη του Θεού στην ψυχή σου. (Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης)
  • Αγωνίσου να χαίρεσαι όταν κάποιος σε βρίσει ή σε ελέγξει ή σε καταφρονήσει, διότι κάτω απ'αυτήν την σκόνη και ατιμία, βρίσκεται κρυμμένος μεγάλος θησαυρός. Και αν τον δεχθείς με την θέλησή σου, γρήγορα θα γίνεις πολύ πλούσιος, χωρίς να το γνωρίζει ούτε εκείνος, που σε ατιμάζει. (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
  • Να υπομείνεις τον εξευτελισμό και την ταπείνωση με ευχαρίστηση, για να έχεις παρρησία στο Θεό. Ο άνθρωπος που υπομένει σκληρά και λυπηρά λόγια ενσυνείδητα, χωρίς προηγουμένως να έχει βλάψει αυτόν που τον προσβάλλει, βάζει ακάνθινο στεφάνι στο κεφάλι του, και είναι μακάριος, διότι κατά τη μέλλουσα κρίση θα αμειφθεί με το στεφάνι της αφθαρσίας. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
  • Μην προσβάλλεις άνθρωπο, για να έχεις την ευλογία του Θεού. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
  • Να μην θεωρείς τον εαυτόν σου άξιο για επαίνους και να μην νομίζεις κανέναν κατώτερό σου. Με τον τρόπο αυτόν, ποτέ δεν θα ανάψει θυμός μέσα σου, για τις προσβολές που σου γίνονται. (Μέγας Βασίλειος)
  • Όταν σε αδικήσει κάποιος, σκέψου την κόλαση την οποία θα υποστεί και τότε όχι μόνο δεν θα οργιστείς μαζί του, αλλά και θα δακρύσεις. Διότι δεν οργίζεται κανείς εναντίον εκείνου, ο οποίος κατέχεται από πυρετό ή έχει κάποια φλεγμονή, αλλά όλους αυτούς τους λυπάται και δακρύζει από ευσπλαχνία και συμπόνοια. Εάν θέλεις να υπερασπίσεις τον εαυτόν σου, σιώπα και πλήγωσες τον εχθρό σου θανάσιμα. Αν όμως, επειδή θίχτηκες, ανταποδώσεις τις βρισιές (και αδικίες), τότε αναγκάζεις όσους σε ακούν, να θεωρούν ως αληθινά τα λεγόμενα εις βάρος σου. Γιατί δηλ. ο πλούσιος, όταν ακούει από κάποιον, ότι είναι φτωχός, γελά; Διότι γνωρίζει πολλά καλά, ότι δεν είναι φτωχός. Αν λοιπόν φροντίζουμε κσι εμείς να γελούμε, όταν μας βρίζουν, θα παράσχουμε την μεγαλύτερη απόδειξη, ότι έχουμε συνείδηση, ότι τα λεγόμενα σε βάρος μας δεν είναι αληθινά. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Δεν βλέπεις στα σπίτια, που όταν φυσάει ο άνεμος και υπάρχουν 2 πόρτες ανοιχτές δημουργείται ρεύμα, ενώ αν κλείσεις την μία πόρτα, τότε καταστέλλεται το μεγάλο μέρος της δυνάμεως του ανέμου; Έτσι και τώρα υπάρχουν 2 πόρτες, το στόμα το δικό σου και το στόμα εκείνου που σε βρίζει και σε προσβάλλει. Εάν κλείσεις το δικό σου στόμα και δεν αφήσεις αντίθετο άνεμο, έσβησες όλη την δύναμη του ανέμου. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Όσο περισσότερο μας προσβάλλουν, τόσο περισσότερο εμείς πρέπει να λυπούμαστε γι' αυτούς που μας προσβάλλουν, διότι εξαιτίας τους, λαμβάνουμε μεγάλο καλό, ενώ εκείνοι μεγάλο κακό. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Εξορίστηκα, αλλά αυτό δεν ήταν προσβολή για μένα. Γιατί προσβολή ένα μόνο πράγμα είναι, η αμαρτία. Και αν ακόμη όλη η οικουμένη σε προσβάλλει, εσύ όμως δεν προσβάλλεις τον εαυτόν σου, δεν προσβλήθηκες. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Tον Xριστό ο μαθητής Του Τον πρόδωσε, οι άλλοι Τον εγκατέλειψαν και έφυγαν, εκείνοι που ευεργετήθηκαν Τον έφτυσαν, ο δούλος του αρχιερέως Τον ράπισε, οι στρατιώτες Τον κολάφιζαν, οι διερχόμενοι Τον κορόϊδευαν και Τον βλασφημούσαν, οι ληστές Τον κατηγόρησαν και σε κανένα δεν απηύθυνε λόγο, αλλά τους αντιμετώπιζε όλους με σιωπή, διδάσκοντας εσένα έμπρακτα, ότι όσο ήρεμα υποφέρεις, τόσο περισσότερο θα νικήσεις όσους σε κακοποιούν και θα εκτιμηθείς απ' όλους. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Η πονηρή ψυχή όταν προσβάλλεται, κυριεύεται από μανία, ενώ η αγαθή ψυχή όταν προσβάλλεται, δεν δυσανασχετεί. (ΆγιοςΕφραίμοΣύρος)
  • Ο εξευτελισμός και η περιφρόνηση που προξενείται από τους ανθρώπους, για χάρη του Κυρίου, βοηθάει πάρα πολύ στην κάθαρση των αμαρτιών. (Άγιος Εφραίμ ο Σύρος)
  • Αν σε προσβάλλουν και ανταποδώσεις την προσβολή, βλάπτεις τον εαυτόν σου διπλά: πρώτα βέβαια, διότι σε πρόσβαλλαν και δεν ανέχτηκες την προσβολή με μακροθυμία και έπειτα, διότι συμπεριφέρθηκες αδιάντροπα και ανταπόδωσες την κακολογία. (Άγιος Εφραίμ ο Σύρος)
  • Η πονηρή ψυχή όταν κολακεύεται "ζωντανεύει" και όταν προσβάλλεται, κυριεύεται από μανία. Αντίθετα η αγαθή ψυχή όταν κολακεύεται δεν χαίρεται και όταν προσβάλλεται, δεν δυσανασχετεί. (Άγιος Εφραίμ ο Σύρος)
  • Όλα τα ατιμωτικά που μας συμβαίνουν, είτε από ανθρώπους, είτε από δαίμονες, συμβαίνουν κατά οικονομία του Θεού, για να ταπεινωθεί το μάταιο φρόνημα των ψυχών μας. Γιατί ο σκοπός του Θεού, είναι να είμαστε ταπεινοί πάντοτε και να μην έχουμε φρόνημα υψηλότερο από ό,τι πρέπει, αλλά να μας διακρίνει η μετριοφροσύνη· ούτε να έχουμε μεγάλη ιδέα για τον εαυτό μας, αλλά να αποβλέπουμε σ' Αυτόν και να μιμούμαστε, κατά δύναμη την ταπείνωσή Του. (Άγιος Νικήτας ο Στηθάτος)
  • Αυτός που μισεί τις βρισιές και τις κακολογίες και τους εξευτελισμούς των ανθρώπων, δεν βρισκεται μέσα στη δόξα του Θεού, ούτε θα κληρονομήσει τη Βασιλεία Του. Όποιος θέλει να σωθεί, ας το ξερει: Όπου οι άνθρωποι μας περιφρονούν και μας εξουθενώνουν, εκεί να μένουμε, κάνοντας υπομονή και θα στεφανωθούμε από το Θεό με μεγάλη δόξα. Αντίθετα όπου απολαμβάνουμε τιμή και επαίνους από τους ανθρώπους, να μην καθόμαστε, αλλά να φεύγουμε σε άλλο τόπο. (ΆγιοςΝήφων)
  • Εσύ για κάθε παραμικρή ενόχληση, που δέχεσαι από τους άλλους κλαις και θρηνείς απαρηγόρητα· για όποια παραμικρή θλίψη σου στείλει ο Θεός γογγύζεις και αναστενάζεις· εσύ για έναν ψυχρό λόγο, που θα σου πει ο αδελφός σου, θυμώνεις εναντίον του σαν θηρίο. Και αυτές είναι οι ανταποδώσεις που δίνεις στον Θεό για την αγάπη Του; Αυτή είναι η μίμηση που πρέπει να δείχνεις στο παράδειγμα του Ιησού Χριστού, όπως είναι διαταγμένο; «Ο Χριστός έπαθε για χάρη σας και σας άφησε παράδειγμα, για να ακολουθήσετε τα ίχνη του... Όταν τον έβριζαν δεν ανταπέδιδε τις ύβρεις, όταν υπέφερε δεν απειλούσε, αλλά άφηνε την κρίση σ' Εκείνον, που μπορεί να κρίνει δίκαια» (Α' Πέτρ. 2, 21). (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
  • Ο ακάνθινος στέφανος που πλέχτηκε και τοποθετήθηκε στην κεφαλή του Κυρίου μας, είναι τύπος για εμάς, στο να βαστάξουμε την σε βάρος μας μομφή κάθε ώρα υπομένοντας τις ύβρεις αταράχως. (Άγιος Ησαϊας ο Αναχωρητής)
  • Την ώρα που θα σου τύχη μια βρισιά, μια κατηγορία, μια περιφρόνηση, είναι η στιγμή που θα κερδίσεις. Μην αφήσεις λοιπόν το κέρδος σου, να το πάρει ο Σατανάς. Να σιωπήσεις. Διότι εάν θυμώσεις και δεν υπομείνεις, πες τί ωφελήθηκες; Κέρδισες κάτι; Πιο χειρότερα γίνεσαι... Ενώ όταν υπομείνεις, θα ωφελήσεις και τον εαυτόν σου, αλλά θα γίνεις και καλό παράδειγμα και στον άλλον. Εδώ οι άνθρωποι του κόσμου κάνουν ελεημοσύνες για την ψυχή τους. Και αυτό για σένα, το να σιωπήσεις και να υπομείνεις δηλ. μια βρισιά, ελεημοσύνη είναι. Και η ελεημοσύνη που κάνουν οι κοσμικοί, έχει κάποιον κίνδυνο, ενώ η δική σου ελεημοσύνη είναι ακίνδυνη. (Όσιος Άνθιμος της Χίου)
  • Σου είπαν λόγο, σε βρίσανε, σε προσβάλλανε; Στάσου στην προσευχή. Αντί να πεις λόγια, αντί να δίνεις απαντήσεις, προσευχήσου με όλη σου την καρδιά, διότι είναι ώρα πειρασμού. Αυτός είναι ο αγώνας! (Όσιος Άνθιμος της Χίου)
  • Σου είπαν λόγο σκληρό και ονειδιστικό; Να σιωπήσεις και να προσευχηθείς γι' αυτόν, που σου το είπε. Σου έδωσε κάποιος μια λογχιά σαν αυτήν που έδωσαν τον Χριστόν; Υπέμεινέ την. Εκείνος την υπέμεινε για την αγάπη τη δική σου και εσύ για την αγάπη της δικής σου ψυχής, δεν την υπομένεις;... Μας χρειάζεται λοιπόν ταπείνωση, φρόνημα ταπεινό, για να αρέσουμε τον Κύριο και να βρεθούμε στην Βασιλεία των Ουρανών. (Όσιος Άνθιμος της Χίου)
  • Υπάρχει διαφορά, όταν βρίζεις κάποιον ή όταν τον ελέγχεις. Εμείς όταν λέμε στον πλησίον μας ''ανόητε'' ή ''ηλίθιε'', τί εκφράζουμε μ' αυτές τις λέξεις; Την περιφρόνησή μας. Τον προσβάλλουμε μ' αυτό τον τρόπο και τον βρίζουμε. Αυτό ακριβώς απαγορεύει ο Κύριος Ιησούς Χριστός με την εντολή Του. Και ποιά σημασία έχουν τέτοια σκληρά λόγια στο στόμα του Χριστού; Γιατί έλεγε σε μερικούς ανθρώπους ''όφεις, γεννήματα εχιδνών'' ή «πορευθέντες είπατε τη αλώπεκι ταύτη''; Το έλεγε για να τους ελέγξει. Υπάρχει μεγάλη διαφορά, όταν βρίζει κανείς ή όταν ελέγχει κάποιον. Ο νόμος του Θεού, δεν μας επιτρέπει να προσβάλλουμε τον πλησίον μας, ενώ το να ελέγχουμε κάτι που δεν είναι σωστό, μας το παραγγέλλει η ίδια η Αγία Γραφή: ''Μη συγκοινωνείτε τοις έργοις τοις ακάρποις του σκότους, μάλλον δε και ελέγχετε" (Εφ. 5,11). Γιατί τον είπε αλεπού ο Κύριος τον Ηρώδη; Τί διακρίνει την αλεπού μεταξύ των άλλων ζώων; Είναι γνωστή η πονηριά της, πως ξεγελάει και τον κυνηγό και το θύμα της. Όταν ο Κύριος έλεγε τον Ηρώδη αλεπού, το έκανε για να ελέγξει την πονηριά του, την τάση του για προδοσία. Αυτό που είπε ο Κύριος για τον Ηρώδη, δεν ήταν προσβολή, αλλά δικαιολογημένος και σωστός έλεγχος. (Άγιος Λουκάς ο Ιατρός)
  • Μέγιστο έργο κάνει αυτός που υπομένει με ευχαριστία την ύβρη ή την προσβολή χάριν του Κυρίου. Η ταπείνωση και η αγάπη σε τούτο ακριβώς βρίσκονται: στην αγόγγυστη υπομονή των θλίψεων, που μας προξενούν οι συνάνθρωποί μας. Από αυτό και μόνο, έχουν σωθεί πολλοί... (Όσιος Παϊσιος Βελιτσκόφσκυ)
  • Αν δεν τα υπομένεις, αλλά αντίθετα πικραίνεσαι, αγανακτείς και οργίζεσαι εναντίον εκείνων που σε προσβάλλουν, δεν μπορείς να φτάσεις στην τελείωση και να σωθείς. Μια τέτοια αντίδραση χαρακτηρίζει τους αρχάριους, τους εμπαθείς, τους ολιγόψυχους και τους επιπόλαιους. Των τελείων όμως χαρακτηριστικό είναι, να δέχονται κάθε κακό με χαρά και να τα υπομένουν με ευχαριστία. (Όσιος Παϊσιος Βελιτσκόφσκυ)
  • Οφείλεις να μην αντιλέγεις σε εκείνους που σε προσβάλλουν, θεωρώντας τον εαυτόν σου άξιο για κάθε κακοπάθημα. (Όσιος Παϊσιος Βελιτσκόφσκυ)
  • Σας έβρισαν και σας πρόσβαλαν. Καλό σημάδι! Μην τα χάνετε! Ιαματική λάσπη είναι! Χωρίς αυτήν, ίσως θα πετούσατε στα σύννεφα με τα φτερά της υπερηφάνειας. Ο Κύριος, λοιπόν, που σας αγαπά, παραχώρησε να πέσει πάνω σας αυτή η λάσπη, για να ταπεινωθείτε... (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος)
  • Ας υποθέσουμε, πως είναι ένας άνθρωπος που κάποτε σε προσέβαλλε και που τώρα, είτε αυτόματα, είτε συνειρμικά, έρχεται στον νου σου. Είναι βέβαιο, πως η θύμηση αυτού του προσώπου και της προσβλητικής του συμπεριφοράς, θα γεννήσει μέσα σου αγανάκτηση, οργή, ακόμα και την επιθυμία της εκδικήσεως, θα σε φέρει δηλαδή σε μια κακή ψυχική κατάσταση. Πρόκειται, επομένως, για λογισμό εχθρικό. Και αφού πρόκειται για λογισμό εχθρικό, πρέπει να τον αντιμετωπίσεις εχθρικά: Να τον αποκρούσεις και να τον διώξεις μακριά με περιφρόνηση και θυμό. Έτσι θα εξουδετερώσεις το τέχνασμα του πονηρού (διαβόλου), που σου έβαλε τον λογισμό και θ' αποφύγεις την παγίδα του. Αν, απεναντίας, δεχτείς τον λογισμό και συγκρατήσεις στον νου σου την εικόνα του ανθρώπου που σε προσέβαλλε, θ' ακολουθήσουν και άλλοι λογισμοί και άλλες εικόνες, που θα αναπαραστήσουν πολύ ζωντανά και με κάθε λεπτομέρεια στην φαντασία σου, το επεισόδιο της προσβολής. Η νοερά αναπαράσταση του επεισοδίου θα ξεσηκώσει στην καρδιά την οργή, δηλαδή ένα συναίσθημα εμπαθές. Και πρέπει να ξέρεις, ότι κάθε φορά που επιτρέπεις σε εμπαθή συναισθήματα να εκδηλωθούν, συντελείς στην εδραίωση των αντίστοιχων παθών στην ψυχή σου. Αν συνέλθεις έγκαιρα, αν θυμηθείς και συναισθανθείς πόσο κακό είναι να γίνεσαι έρμαιο οποιουδήποτε πάθους, τότε θ' απομακρύνεις τόσο το εμπαθές συναίσθημα από την καρδιά σου, όσο και τον λογισμό που το προκάλεσε από τον νου σου. Έτσι η ταραχή θα περάσει και η εσωτερική ειρήνη θ' αποκατασταθεί. Διαφορετικά, γύρω από το εμπαθές συναίσθημα, που έχει ξεσηκωθεί στην καρδιά, θα μαζευτούν και άλλα, ερεθίζοντάς το. Αυτά τα συναισθήματα θ' αρχίσουν να σου προκαλούν σκέψεις όπως οι ακόλουθες: «Πώς τόλμησε αυτός ο άνθρωπος να με προσβάλλει; Ποιός νομίζει πώς είναι; Κανένας σπουδαίος; Δεν μπορώ να παραβλέψω τέτοια προσβολή. Μήπως είμαι κατώτερός του; Αν αφήνω τον καθένα να μου φέρεται μ' αυτόν τον τρόπο, η ζωή μου θα γίνει μαρτυρική. Α, όλα και όλα! Πρέπει οπωσδήποτε να του δείξω πώς, όταν ενεργεί έτσι, θα πληρώνεται με το ίδιο νόμισμα»... Αν όμως διώξεις αμέσως τον εμπαθή λογισμό με θυμό και απέχθεια, βάζεις τέλος στον πόλεμο πριν καν αρχίσει. Χωρίς λογισμό, ούτε συναίσθημα γεννιέται, ούτε επιθυμία. Πάρε απόφαση να ενεργείς μ' αυτόν τον τρόπο. Αν έτσι ενεργείς, θα είσαι πάντοτε αθώος μπροστά στον Θεό και στην συνείδησή σου. (ΆγιοςΘεοφάνηςοΈγκλειστος)
  • Όσοι μας κατηγορούν, είναι σαν βούρτσες συρμάτινες που καθαρίζουν την ψυχή μας. (ΆγιοςΜακάριοςτηςΌπτινα)
  • Σίγουρα μερικές φορές μας προσβάλλουν. Αλλά αυτό είναι το σχέδιο της Θείας Πρόνοιας, για να φανερωθεί η αδυναμία μας. Μας δίνεται έτσι η ευκαιρία και το μέσο να την θεραπεύσουμε, δηλαδή να αγωνιστούμε, να αντισταθούμε, να ταπεινωθούμε. (ΆγιοςΜακάριοςτηςΌπτινα)
  • Να προσεύχεσαι στον Θεό, για όποιον σε βρίζει και να τον θεωρείς ευεργέτη σου και κατά κανένα τρόπο, μην τον εκδικηθείς. Ο πονηρός τον ωθεί να σε βρίσει, αυτόν πρέπει να μισείς και όχι αυτόν που σε έβρισε. Για εκείνον, να προσεύχεσαι... Τότε θα διδαχτείς την ταπεινοφροσύνη, όταν οι άλλοι σε κατηγορούν. Και να θεωρείς, ότι αυτό σου αξίζει, λόγω των αμαρτιών σου. (Όσιος Ιωσήφ της Όπτινα)
  • Αν στην καρδιά σου νοιώθεις αγανάκτηση, τήρησε σιωπή, όχι όμως σιωπή μοχθηρή και αν δεις, ότι οι μοχθηρές σκέψεις δρουν εν κρυπτώ εντός σου, αποσύρσου, προσευχήσου στον Θεό, υπέρ όσων σε βρίζουν και ζήτησε με προσευχές να συγχωρεθούν αυτοί. Προσπάθησε να ρίχνεις πάντα στον εαυτόν σου το φταίξιμο και έστω και αν εκείνη την φορά δεν διέπραξες σφάλμα, τότε η μομφή αποστέλλεται για προηγούμενα αμαρτήματα και για την στηλίτευση της θλιβερής διάθεσή μας. (Όσιος Λέων της Όπτινα)
  • Να μην προσβάλλεις κανέναν άνθρωπο, είτε με τα λόγια, είτε με τις πράξεις του, γιατί αυτό είναι πολύ βαρύ αμάρτημα. Όταν προσβάλλεις κάποιον άνθρωπο, είναι σαν να προσβάλλεις τον Θεό, που αγαπάει τον άνθρωπο. Και όποιος αμαρτάνει στο δημιούργημα, αμαρτάνει και στον ίδιο τον Δημιουργό. (Άγιος Τύχων του Ζαντόνσκ)
  • Πως γίνεται από τη μία μεριά να θυμόμαστε πάντα τις προσβολές των ανθρώπων, να εκνευριζόμαστε εκείνους που μας προσβαλλαν και από την άλλη να ξεχνάμε, τις πιο μοχθηρές, βλαβερές και συνεχείςωπροσβολές του πονηρού; Αυτό είναι τέχνασμα του διαβόλου. Ξέρει να μαε απατά έξυπνα. Ενώ μαε προσβάλλει ο ίδιος, συνηθίζειβνα κρύβεται πίσω από την φιλαυτία μας και παράλληλα μεγιστοποιεί τις προσβολές που μας κάνουν οι άλλοι. Και εδώ πάλι, κρύβεται πίσω από την φιλαυτία μαε. Φθονεί την ευτυχία μας και βάζει άλλους ανθρώπους να την καταστρέψουν με τις προσβολές τους. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
  • Σε πρόσβαλαν; Και τί έγινε; Πρέπει να δοκιμαστεί ο παλαιός σαρκικός άνθρωπος, εκείνος που είναι φίλαυτος, υπερήφανος, οργίλος, φθονερός, οκνηρός, πλεονέκτης, αυτός που αμαρτάνει τόσο πολύ στον Θεό. Είναι πολύ καλό, που έστω και λίγο του ανταποδίδουν τις προσβολές, που αυτός κάνει στον Θεό. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
  • Αν βρεθείς αντιμέτωπος με την αδιαφορία ή την περιφρόνηση των άλλων, μην πληγώνεσαι και μην ανταποδίδεις την προσβολή. Να πεις μέσα σου: "Μου αξίζει! Δόξα σοι Κύριέ μου, που επέτρεψες σε μένα τον ανάξιο, να δεχτώ προσβολές και ατιμίες από τους ανθρώπους". Εσύ από την πλευρά σου, να έχεις αγάπη για όλους και ιδιαίτερα για τους συγγενείς σου και να την εκδηλώνεις με ειλικρίνεια, ανοιχτά, με την καρδιά σου, όχι ψυχρά, αδιάφορα, υποκριτικά και ψιθυριστά. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
  • Να θυμάσαι τα λόγια της Αγίας Γραφής: "Μη νικώ υπό του κακού, αλλά νίκα εν τω αγαθώ το κακόν" (Ρωμ.12,21). Οι άνθρωποι μπορεί να σε προσβάλλουν, να σε εκνευρίζουν, να σε περιφρονούν και να σε φθονούν. Μην τους ανταποδίδεις τα ίσα. Να είσαι ευγενικός, ταπεινός και πράος μαζί τους. Να σέβεσαι και να αγαπάς τα ίδια εκείνα πρόσωπα, που σου φέρονται περιφρονητικά. Αν εκνευριστείς και εσύ και τους μιλήσεις απότομα, με αγένεια και περιφρόνηση, χωρίς αγάπη, τότε να ξέρεις πως νικήθηκες. Τότε και εκείνοι που σε πρόσβαλλαν, θα έχουν το δικαίωμα να σε πουν: "Ιατρέ, ιάτρευσον σεαυτόν" (Λουκ. 4,23) ή "τι δε βλέπεις το κάρφος το εν τω οφθαλμώ του αδελφού σου, την δε εν τω σω οφθαλμώ δοκόν ου κατανοείς; ... Υποκριτά, έκβαλε πρώτον την δοκόν εκ του οφθαλμού σου... (Ματθ. 7,3-5). (ΆγιοςΙωάννηςτηςΚροστάνδης)
  • Συχνά εκνευριζόμαστε με τους ευθείς και ειλικρινείς ανθρώπους, επειδή μας φανερώνουν ανοιχτά τις αδυναμίες μας. Τέτοιους ανθρώπους όμως, πρέπει να τους τιμούμε και να τους ευχαριστούμε, γιατί με την παρρησία τους, μας βοηθούν να καθυποτάξουμε την φιλαυτία μας. Είναι σαν να λέμε οι χειρουργοί, που με τον οξύ λόγο τους, κόβουν τα μολυσμένα μέρη της καρδιάς. Με το να θίγουν την φιλαυτία μας, ξυπνούν την συνείδηση της ψυχής, που είναι ναρκωμένη από την αμαρτία και την ωθούν σε μια υγιή αντίδραση. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
  • Προσευχήσου για όσους σε προσβάλλουν. Αυτοί είναι φίλοι σου, γιατί μέσω αυτών ο Κύριος σου δίνει στεφάνια. Αν γογγύζεις, τότε στερείσαι αυτά τα στεφάνια. (Άγιος Σεραφείμ Ρομάντσιωφ της Μονής Γκλινσκ)
  • Αν κάποιος σε προσβάλει, σε θίξει, σε συκοφαντήσει, σε βλάψει άδικα και αδικαιολόγητα με οποιονδήποτε τρόπο, μην οργιστείς εναντίον του, μην μνησικακήσεις, μην κυριευτείς από εκδικητικότητα. Αντίθετα, ταπεινώσου, κλάψε με συντριβή καρδιάς και προσευχήσου ικετευτικά στον Κύριο, να συγχωρήσει τις αμαρτίες σου. Γι΄ αυτές τις αμαρτίες παραχωρεί ο Θεός να σου συμβαίνουν όλα αυτά, για να ταπεινωθείς και να διορθωθείς. (ΆγιοςΔημήτριοςτουΡοστώφ)
  • Μάθετε και εσείς να υπομένετε ο ένας τα βάρη του άλλου (Προς Γαλάτας 6,2),μάθετε να έχετε σεβασμό μεταξύ σας. Και αν ακόμα ακούσει κανένας σας από κάποιον ένα λόγο, που δεν τον ευχα­ριστεί, ή αν πάθει κάτι παρά την θέλησή του, να μην το πάρει αμέσως κατάκαρδα, να μην ερεθιστεί και σε καιρό που προσφέ­ρεται για αγώνα και ωφέλεια, βρεθεί να έχει την καρδιά του χαλαρωμένη, ασυλλόγιστη, αδύναμη, ανίκανη να δεχτεί οποια­δήποτε προσβολή, όπως ακριβώς το πεπόνι, που και μικρό πετραδάκι να το εγγίσει, αμέσως τραυματίζεται και σαπίζει. Αλλά να έχετε καλύτερα σταθερή καρδιά, να έχετε μακροθυμία, για να νικάει η μεταξύ σας αγάπη όλα όσα συμβαίνουν. (Αββάς Δωρόθεος)
  • Να πιστεύεις, ότι οι ατιμίες και οι βρισιές, είναι φάρμακα που θεραπεύουν την υπερηφάνεια της ψυχής σου. Να εύχεσαι πάρα πολύ, γι' αυτούς που σε εξευτελίζουν, σαν να ήταν αληθινοί γιατροί. Να είσαι βέβαιος, ότι εκείνος που μισεί την ατίμωση, μισεί την ταπείνωση και εκείνος που αποφεύγει όσους τον προσβάλλουν, αποφεύγει την πραότητα. (Αββάς Δωρόθεος)
  • Αν νοιώθουμε ταραχή όταν μας προσβάλλουν, αυτό σημαίνει, ότι τα θεμέλια της ταπείνωσής μας, δεν είναι γερά εδραιωμένα μέσα μας. (ΑββάςΠιαμούν)
  • Έχουμε πολύ εγωισμό, κρυφή οίηση και γι' αυτό δεν μποροεύμε να αντέξουμε μια κουβέντα και αμέσως αντιδρούμε. Δεν βλέπουμε το συμφέρον της ψυχής μας, γι' αυτό παραπονιούμαστε, ότι μας καταφρονούν και ότι μας προσβάλλουν... (Γερόντισσα Μακρίνα Βασσοπούλου)
  • Εκείνον που μας πληγώνει και μας κάνει να πονάμε, οφείλουμε να τον αγαπάμε διπλά. (ΓέρονταςΑμφιλόχιοςΜακρής)
  • Όταν σε λυπούν ή όταν σε προσβάλλουν, τότε να ενθυμήσαι τα Πάθη του Κυρίου μας: Όταν τον ύβρισαν, αυτός δεν ύβριζε, όταν τον ειρωνεύονταν, αυτός δεν ειρωνευόταν, όταν τον κτυπούσαν, αυτός δεν κτυπούσε, όταν τον κακολογούσαν, αυτός δεν κακολογούσε, αλλά σ' όλα αυτά ανταποκρινόταν με ηρεμία: "Ει κακώς ελάλησα, μαρτύρησον περί του κακού" (Ιωά. 18,23). Και προσευχόταν για τους σταυρωτές Του. Να ζούμε, όπως έζησε ο Χριστός, δηλαδή με ταπείνωση, με υπακοή, με ανεξικακία. Πρόσεξε να μην σου κακοφαίνεται, όταν σου πουν λόγο σκληρό. Οι λόγοι οι σκληροί, οι υβρισιές, οι καταφρονήσεις απαλλάτουν τον άνθρωπο από τους κακούς λογισμούς, και μάλιστα τους αισχρούς. Τον απαλλάτουν απ' όλα τα πάθη, αρκεί να υπομένει. Αν σε κοροϊδεύουν, εσύ κάνε καλούς λογισμούς, παίρνε το π.χ. για αστείο, και έτσι φεύγει εύκολα η παρεξήγηση και το σκάνδαλο. (Γέροντας Γερμανός ο Σταυροβουνιώτης)
  • Πρόσεχε μην καταφρονήσεις και προσβάλλεις κανέναν άνθρωπο, διότι αυτή η καταφρόνηση και η προσβολή σου, αναβαίνει στον Κύριο, διότι εκείνος που εσύ προσβάλλεις, φέρει (και έχει) την εικόνα Εκείνου (αφού είναι κατ' εικόνα πλασμένος). (ΓέρονταςΙωσήφοΗσυχαστής)
  • Τα προσβλητικά λόγια, να μην τα παίρνουμε κατάκαρδα. Όταν τα παίρνουμε κατάκαρδα, ο εχθρός θα ξαναπροσπαθήσει να το επαναλάβει. Αν όμως αφήσουμε την προσβολή να μας προσπεράσει και παραμείνουμε εν ειρήνη, τότε οι άνθρωποι θα παραιτηθούν από την προσπάθεια να μας προσβάλλουν. Όταν αξιωνόμαστε της Χάριτος, δεν μας πληγώνουν πλέον οι προσβολές των άλλων, αλλά παραμένουμε ειρηνικοί, λες και η προσβολή δεν απευθυνόταν καν σε εμάς. (Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσας)
  • Είναι προτιμότερο να σε προσβάλλει κάποιος, παρά να προσβάλλεις εσύ κάποιον άλλο. Διότι αν αντέξουμε μια προσβολή, μπορούμε να διατηρήσουμε την ειρήνη μας. Αν όμως προσβάλλουμε κάποιον, η συνείδησή μας, δεν θα μας επιτρέψει να έχουμε ειρήνη. (ΓέρονταςΘαδδαίοςτηςΒιτόβνιτσας)
  • Ο άνθρωπος που μας προσβάλλει είναι το φάρμακο που ο Θεός μας έστειλε, για να θεραπευτούμε. (π. Βαρνάβας Γιάγκου)
  • Προσβολή μας είναι μόνο η αμαρτία μας. Εφόσον εμείς δεν προσβάλλουμε τον εαυτό μας με την αμαρτία δεν κινδυνεύουμε από την προσβολή των άλλων. (π. Βαρνάβας Γιάγκου)
  • Ό,τι μας συμβαίνει στη ζωή μας δεν είναι τυχαίο, δεν είναι μακριά από το μάτι του Θεού. Έτσι αν δείτε κάποιον να σας προσβάλει, να σας εξευτελίζει ή να σας βρίζει, μη θυμώσετε αμέσως μαζί του. Ψάξτε μέσα σας και θα βρείτε να φυτρώνει η τσουκνίδα της υπερηφάνειας. Ο Θεός λοιπόν, μας στέλνει τους υβριστές μας, για να μας κάνει προσεκτικούς ενδοσκόπους και να προλάβουμε το κακό που φυτρώνει και φουντώνει μέσα μας. (Μοναχός Μωϋσής Αγιορείτης)
  • Αν μιλήσεις όταν θα σε προσβάλουν, έχασες. (Μοναχός Παύλος ο Κωνσταμονίτης)
  • Βλέπουμε τον Σταυρό του Χριστού, διαβάζουμε για τα πάθη του, και όμως εμείς δεν σηκώνουμε καμμία προσβολή. (Είπε Γέρων)
  • Αποφεύγετε τα λόγια και τις πράξεις που μπορούν να σκανδαλίσουν ή να προσβάλλουν τους αδελφούς σας. Τις προσβολές όμως των άλλων εσείς να τις δέχεστε σαν δώρο Θεού. Είναι το όπλο που σας προσφέρει ο Κύριος, για να νεκρώσετε τα πάθη που φωλιάζουν στην ψυχή σας. (Είπε Γέρων)
  • Ουδέποτε θα αισθανθούμε οργή για τις προσβολές που μας γίνονται αν: α) δεν θεωρούμε τον εαυτόν μας, άξιο για επαίνους και β) δεν θεωρούμε κανέναν άνθρωπο, κατώτερο από εμάς. (Παναγόπουλος)
  • Πολλές φορές επιτρέπει ο Θεός να μας πικράνουν χωρίς να φταίμε διάφοροι άνθρωποι, προκειμένου να ξεχρεώσουμε κάποια ''βερεσέδια'' (αμαρτήματα) που οφείλαμε και μας δίνει έτσι ο Θεός την ευκαιρία να ξεχρεωθούμε. Είναι οικονομία Θεού, που βρίσκονται ορισμένοι άνθρωποι και μας πικραίνουν. (Παναγόπουλος)
  • Ο έπαινος των ανθρώπων αφήνει κάποια πίκρα μέσα στην καρδιά μου και η κατηγορία για μια στιγμή με θλίβει, αλλά ύστερα με κάνει ταπεινότερο και με φέρνει πιο κοντά στο Θεό. (Φώτης Κόντογλου)
  • Οι άνθρωποι του ρηχού νου πολύ εύκολα προσβάλλονται, ενώ οι έξυπνοι άνθρωποι μπορούν να αντιληφθούν τα πάντα και ποτέ δεν προσβάλλονται. (Λα Ροσφουκώ)
  • Η προσβολή είναι ο πιο καυτερός πόνος, για να γνωρίσει κανείς την πραγματικότητα. (Ντοστογιέφσκι)
  • Όποτε με προσβάλει κάποιος, προσπαθώ να ανυψώσω την ψυχή μου τόσο ψηλά, ώστε η προσβολή να μην την φτάνει. (Καρτέσιος)
  • Οι προσβολές είναι τα επιχειρήματα αυτών που έχουν άδικο. (Ρουσσώ)
  • Κανείς δεν μπορεί να με πληγώσει χωρίς την συγκατάθεσή μου. (Γκάντι)
  • Τις προσβολές να τις γράψτε, πάνω στην άμμο, τις ευεργεσίες να τις χαράξτε, πάνω στο μάρμαρο. (Μπουάστ)
  • Επειδή ο άνθρωπος είναι δημιουργημένος κατ' εικόνα Θεού, οι προσβολές που γίνονται εναντίον του, προσβάλλουν τον ίδιο τον Θεό.
  • Αποφεύγετε τα λόγια και τις πράξεις που μπορούν να σκανδαλίσουν ή να προσβάλουν τους αδελφούς σας. Τις προσβολές όμως των άλλων, εσείς να τις δέχεστε σαν δώρο Θεού. Είναι το όπλο που σας προσφέρει ο ίδιος ο Κύριος, για να νεκρώσετε τα πάθη που φωλιάζουν στην ψυχή σας.
  • Τον σοφό μπορεί κανείς να τον προσβάλλει, αλλά οι προσβολές δεν τον αγγίζουν.
  • Αν φτύσεις πάνω, φτύνεις τα μούτρα σου και αν φτύσεις κάτω, φτύνεις τα γένια σου.
  • Τον ξεδιάντροπο φτύνανε και έλεγε ψιχαλίζει. (γι' αυτούς που αδιαφορούν για την υπόληψή τους και δεν αντιδρούν στις προσβολές)
  • Επαίνεσαν στον Μέγα Αντώνιο κάποιοι μοναχοί, έναν μοναχό. Και ο Μέγας Αντώνιος, κάποια φορά που τον επισκέφτηκε ο μοναχός αυτός, τον δοκίμασε αν υπομένει τον εξευτελισμό. Διαπίστωσε όμως, ότι δεν τον αντέχει και του είπε: ''Μοιάζεις με το χωριό,που από μπροστά είναι καταστόλιστο, ενώ από την πίσω μεριά λεηλατείται από ληστές''.
  • Κάποιος επαίτης, πλησίασε τον Άγιο Πατριάρχη Αλεξανδρείας, Ιωάννη τον Ελεήμονα (7ος αιώνας) και του ζήτησε ελεημοσύνη. Εκείνος, έδωσε αμέσως εντολή να τον βοηθήσουν. Τα χρήματα όμως που πήρε ο επαίτης, του φάνηκαν λίγα και ανοίγει τότε το απύλωτο στόμα του και βρίζει κατά πρόσωπο τον Άγιο Ιεράρχη. Η προσβολή ήταν μεγάλη! Όλοι αγανάκτησαν και εξαγριώθηκαν εναντίον του, θέλησαν να τον χτυπήσουν και να τον πετάξουν έξω... Όμως ο Άγιος Ιωάννης, τον ατενίζει ήρεμος και γλυκύς, δεν εξαγριώνεται καθόλου μαζί του και λέει με χαρακτηριστική πραότητα στη συνοδία του: ''Αφήστε τον ήσυχο, αδελφοί μου. Εγώ 60 χρόνια προσβάλλω με τα έργα μου τον Χριστό και με ανέχεται! Και τώρα δεν θα βαστάξω, μια τόσο μικρή προσβολή απ' αυτόν; Δώστε τον και άλλα χρήματα και αφήστε τον ήσυχο να φύγει...''.
  • Ήταν κάποτε ένας μαθητής κάποιου αρχαίου Έλληνα φιλοσόφου, που ο δάσκαλός του, του επέβαλε επί τρία χρόνια να δίνει χρήματα σε όποιον τον πρόσβαλε.
    Όταν έληξε αυτή η περίοδος δοκιμασίας, ο δάσκαλος του είπε:
    - Τώρα μπορείς να μπεις στην Αθήνα και να σπουδάσεις φιλοσοφία.
    Καθώς ο μαθητής έμπαινε στην Αθήνα συνάντησε κάποιον σοφό άνθρωπο, που καθόταν μπροστά στην πύλη και πρόσβαλε όποιον έφευγε και όποιον ερχόταν, με το να λέει στον καθένα: ''Ταλαίπωρε άνθρωπε!''. Αυτός προσέβαλε και τον μαθητή, ο οποίος όμως ξέσπασε σε γέλια, όταν τον άκουσε να τον προσβάλλει.
    - Γιατί γελάς ενώ εγώ σε προσβάλλω; ρώτησε ο σοφός άνθρωπος.
    - Γιατί, είπε ο μαθητής, επί τρία χρόνια εγώ πλήρωνα για κάτι τέτοιο και τώρα εσύ μου το προσφέρεις δωρεάν.
    - Μπες στην πόλη, είπε ο σοφός άνθρωπος, είναι όλη δική σου, αφού χαίρεσαι και γελάς όταν σε προσβάλλουν οι άλλοι.

***