Περί ακηδίας

  • Ίνα μη νωθροί γένησθε, μιμηταί δε των δια πίστεως και μακροθυμίας κληρονομούντων τας επαγγελίας. [Να μην γίνεστε τεμπέληδες, αλλά να μιμείστε αυτούς που με την πίστη και την υπομονή, κληρονομούν τα αγαθά που υποσχέθηκε ο Θεός.] (Προς Εβραίους 6,12)
  • Ακηδία είναι η πνευματική τεμπελιά, ενώ η ραθυμία αναφέρεται και στην ψυχή και στο σώμα. Καλύτερα όμως να λείψουν και τα δύο. Η ακηδία και η ραθυμία μερικές φορές κολλούν και σε ψυχές που έχουν πολλές προϋποθέσεις για πνευματική ζωή, που έχουν ευαισθησία, φιλότιμο. (Άγιος Παϊσιος Αγιορείτης)
  • Ακηδία είναι η αδιαφορία (πνευματική αμέλεια) της ψυχής. Και αδιαφορεί η ψυχή, όταν πάσχει από φιληδονία. Όταν ο νους χρονίζει στην ηδονή ή στην λύπη, πέφτει πολύ γρήγορα στο πάθος της ακηδίας. (Όσιος Θαλάσσιος)
  • Η ψυχή που είναι ευάλωτη από την ακηδία, είναι φανερό ότι κατέχεται και από την απιστία· γι' αυτό αναβάλλει από μέρα σε μέρα και δεν δέχεται το λόγο του Θεού. (Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος)
  • Ακηδία σημαίνει παράλυση της ψυχής, οκνηρία και αδιαφορία για την άσκηση και είναι γέννημα της πολυλογίας. Η ακηδία είναι ψυχικός θάνατος, που περιέχει όλα τα κακά. Είναι ένα από τα οχτώ πρωταρχικά πάθη της ψυχής και μάλιστα το βαρύτερο! Η ακηδία καταπολεμείται, με την σκέψη του θανάτου, την ψαλμωδία και κυρίως με την προσευχή. (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
  • Η ακηδία είναι το πρώτο τέκνο της πολυλογίας. (ΆγιοςΙωάννηςτηςΚλίμακος)
  • Τον καιρό της ακηδίας φαίνονται οι βιασταί. Και τίποτε άλλο δεν προξενεί στον μοναχό τόσους στεφάνους όσο η ακηδία. Εκείνος που πενθεί τον εαυτό του δεν γνωρίζει τι θα πει ακηδία. (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
  • Άνδρας που ασκεί τη ζωή της υπακοής, δεν γνωρίζει τι σημαίνει ακηδία. (ΆγιοςΙωάννηςτηςΚλίμακος)
  • Η ακηδία και η αίσθηση βάρους του σώματος, που προκαλούνται στην ψυχή από την οκνηρία και την αμέλεια, οδηγούν σε εγκατάλειψη του συνηθισμένου κανόνα και σε σκοτισμό του νου και σε αθυμία, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται στην καρδιά λογισμοί δειλίας και βλασφημίας, ώστε ούτε στο συνηθισμένο τόπο της προσευχής να μην μπορεί να μπει εκείνος που πειράζεται από τον δαίμονα της ακηδίας, αλλά να γίνεται οκνηρός, ή ακόμη και να κάνει παράλογες σκέψεις σε βάρος του Δημιουργού των όλων. (Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος)
  • Στη φλυαρία είμαστε ζωηροί, στις προσευχές οκνηροί. Στις απολαύσεις είμαστε ολοπρόθυμοι, στην εγκράτεια σκυθρωποί. Στην αγάπη είμαστε ψυχροί και στο θυμό θερμοί. Στα καλά έργα είμαστε οκνηροί και στα κακά πρόθυμοι. (ΆγιοςΕφραίμοΣύρος)
  • Κάθε φορά που ο άνθρωπος αρχίζει κάτι καλό, τον πολεμάει η ακηδία. Δεν υπάρχει, πραγματικά, χειρότερο πάθος απ' αυτήν. Αν όμως τη συνειδητοποιήσει ο άνθρωπος και ενεργοποιήσει μέσα του την υπομονή και την φιλοπονία, τότε βρίσκει ανάπαυση. (Όσιος Ποιμήν)
  • Ακηδία σημαίνει, να μην φροντίζουμε για τη σωτηρία της ψυχής μας με την προσευχή, τη νηστεία και τ΄άλλα αγιαστικά μέσα της Εκκλησίας μας. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
  • Να προσέχεις ιδιαίτερα τον δαίμονα της ακηδίας. Μην τον υποτιμάς! Όταν υποτάξει την ψυχή, την ναρκώνει και την παραλύει. Είναι μεγάλος δαίμονας και όταν μπαίνει μέσα στον άνθρωπο, δεν μπαίνει μόνος του, αλλά ακολουθείται από πλήθος άλλων δαιμόνων... (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Για ποιόν λόγο λαχταρούμε την γήινη δόξα; Γιατί δεν λαχταρούμε πολύ έντονα την Ουράνια. Και ποιά η αιτία γι' αυτό; Η ακηδία μας. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Όλα τα άλλα πάθη, ερεθίζουν είτε το θυμικό μέρος της ψυχής, είτε το επιθυμητικό, είτε το λογιστικό, όπως είναι η λήθη και η άγνοια. Η ακηδία όμως, κυριαρχώντας σ' όλες τις δυνάμεις της ψυχής, κινεί όλα τα πάθη μαζί. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
  • Αν έκανες το δικό σου θέλημα, ηττήθηκες από τον εχθρό και ακηδία θα καταλάβει την ψυχή σου. (Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης)
  • Όταν μας πιάνει κάποτε ακηδία, κατά τη διάρκεια της προσευχής, αυτό σημαίνει, ότι η Χάρη του Κυρίου μας αφήνει. Και το κάνει αυτό ο Κύριος, όχι γιατί έπαψε να μας αγαπά, αλλά διότι θέλει εμείς να δείξουμε την καλή μας προαίρεση, ώστε μόνοι μας να βγούμε από την ακηδία και με τα έργα μας να αξιωθούμε τη Χάρη. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
  • Όταν μας κυριεύει πνευματική ψυχρότητα, δεν πρέπει να παραμελούμε τον συνηθισμένο προσευχητικό κανόνα μας. Να τον εκτελούμε με συνέπεια, αναγκάζοντας, όσο είναι δυνατόν, το νου μας ν' ακολουθήσει τα λόγια της προσευχής και την καρδιά μας να κινηθεί, να θερμανθεί, να κατανυχθεί. Έστω και με μισό νου, έστω και με μισή καρδιά, ας προσευχόμαστε. Και η μισή προσευχή, προσευχή είναι. Είναι, βέβαια, πολύ δύσκολο, όσο διαρκεί αυτή η κατάσταση της ψυχικής παραλυσίας, να συγκεντρώσει κανείς την προσοχή του στην καρδιά και να προσευχηθεί· δύσκολο, μα όχι αδύνατο. Σε πείσμα του εαυτού μας, πρέπει να προσπαθήσουμε, ν' ασκήσουμε βία στη ψυχή μας. Αυτή η βία είναι που θα ελκύσει το έλεος του Κυρίου και θα μας φέρει πάλι στην ευλογημένη κατάσταση της χάριτος, θα δει ο Θεός, λέει ο Άγιος Μακάριος, πόσο σφοδρά ποθούμε τη χάρη Του, και θα μας τη στείλει. (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος)
  • Να νικάμε τη νωθρότητα και την αναποφασιστικότητά μας με την μνήμη της άσβεστης φωτιάς που μας περιμένει, να παρακινούμε τον εαυτό μας σε αγώνα με την υπόμνηση του κινδύνου της αιώνιας καταστροφής μας. (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος)
  • Ξέρεις γιατί κυριεύεσαι από πνευματική ραθυμία και ακηδία; Επειδή δεν αγαπάς μ' όλη σου την καρδιά τον Κύριο. Και όποιος δεν αγαπά τον Κύριο μ' όλη τη δύναμη της ψυχής του, βλέπει την οδό που οδηγεί στη ζωή πολύ στενή και τεθλιμμένη, αισθάνεται τον ζυγό του Κυρίου ασήκωτο και τον νόμο Του ακατόρθωτο... Αγάπησε τον Κύριο ''εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της δυνάμεώς σου'' (Δευτερ. 6,5), και τότε θα βαδίζεις στον δρόμο Του με χαρά και προθυμία. (ΆγιοςΔημήτριοςτουΡοστώφ)
  • Ας δραπετεύσουμε από την ακηδία, όπως από ένα σπήλαιο, όπου φωλιάζουν άγρια θηρία· ας φύγουμε εγκαίρως από εκεί, προτού τα άγρια θηρία σφραγίσουν τελείως την έξοδο. Το σπήλαιο είναι το αναπαυτήριο του φυγόπονου ανθρώπου. Τα άγρια θηρία είναι τα πονηρά πνεύματα, τα οποία αισθάνονται πιο οικεία σ' ένα τέτοιο κατοικητήριο απ' ό,τι κοντά στο βασιλιά τους, τον άδη. (Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)
  • Φυλάξου από το πνεύμα της ακηδίας, γιατί αυτό γεννά κάθε κακό. Χιλιάδες πειρασμοί πηγάζουν από αυτό: ταραχή, θυμός, μομφή, γογγυσμός του ανθρώπου για την μοίρα του, ρυπαροί λογισμοί, συνεχής αλλαγή τόπου... Η ψυχή, γεμάτη από την λύπη και γινόμενη ως παράφρων και έξω από τα λογικά της, είναι ανίκανη να δεχθεί με ηρεμία μία καλή συμβουλή ή να απαντήσει ταπεινά σε ερωτήσεις που της γίνονται. (Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ)
  • Η ακηδία θεραπεύεται με προσευχή, αποχή από την αργολογία, με εργόχειρο, ανάλογα με τη δύναμη του καθενός, με την ανάγνωση του Λόγου του Θεού και με την υπομονή· γιατί γεννιέται από την δειλία, την ραθυμία και την αργολογία. (Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ)
  • Εάν μας αιχμαλωτίσει περισσότερο από τα άλλα πά­θη η ακηδία, τότε η ψυχή μας ευρίσκεται σε μεγάλο αγώνα. Είναι πολύ φοβερό αυτό το πονηρό πνεύμα. Συγγε­νεύει πολύ με το πνεύμα της λύπης και νικά ιδιαίτερα αυ­τούς που ευρίσκονται στη μοναξιά. Όταν εγερθούν πε­λώρια τα κύματα λογισμών και παθών εναντίον της ψυ­χής, εκείνη την ώρα ο άνθρωπος νομίζει ότι δεν θα λυτρωθεί ουδέποτε απ' αυτά. Ο νοητός εχθρός του επιφέρει παντός είδους λογισμούς και σκέψεις ότι, εάν σήμερα εί­ναι τόσο άσχημα, αύριο θα είναι χειρότερα και μεθαύριο ακόμη χειρότερα. Έτσι του σφυρίζει στο νου ότι εγκαταλείφθηκε από τον Θεό, ότι του συμβαίνουν αυτά επειδή δεν τον φροντίζει ο Θεός, ότι αυτά συμβαίνουν μόνον σ' αυτόν και σε κανέναν άλλον. Αλλά δεν είναι έτσι τα πράγματα, δεν είναι! Κατά την περίοδο του αδυσώπητου πολέμου, πρέπει να εξοπλιστούμε εναντίον του πνεύματος της αχαριστίας και βλασφημίας, διότι με αυτά τα όπλα μας πολεμά ο ε­χθρός την ώρα εκείνη. Ο σατανάς κυριεύει τότε τον άνθρωπο με την αμφιβολία και το φόβο και του ρίχνει σαν βέλη τους λογισμούς, ότι δεν είναι δυνατόν να ελεηθεί από τον Θεό, να αποκτήσει τη συγχώρηση, να λυτρωθεί και σωθεί από τα βάσανα της αιωνίου κολάσεως. (Άγιος Νείλος του Σόρσκυ)
  • Πέφτεις στην ακηδία, γιατί δεν είδες την αιώνια ανάπαυση στην οποία ελπίζουμε, ούτε είδες την ατελεύτητη κόλαση, η οποία περιμένει τους οκνηρούς και ράθυμους. Γιατί αν μελετούσες αυτά τα δύο, δεν θα έδειχνες καμμία ακηδία, ακόμα και αν ήταν το κελί σου γεμάτο φίδια και σκουλήκια. (Αββάς Αχιλλάς)
  • Οι άνθρωποι έχουν αμέλεια και ραθυμία στα πνευματικά του ζητήματα, γιατί δεν έχουν μνήμη θανάτου. Θα είχαμε αμέλεια και ραθυμία και θα εστρέφετο ο λογισμός μας στα τα του κόσμου, εάν είχαμε στην μνήμη μας, ότι ανά πάσα στιγμή μπορούμε να φύγουμε από τούτο τον κόσμο; (Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας)
  • «Ακηδία», ετυμολογικά σημαίνει απουσία φροντίδας για τη σωτηρία. Εκτός από σπάνιες σχεδόν περιπτώσεις, όλη η ανθρωπότητα ζει σε κατάσταση ακηδίας. Οι άνθρωποι έγιναν αδιάφοροι για τη σωτηρία τους. Δεν αναζητούν τη Θεία ζωή. Περιορίζονται στα σχήματα της σαρκικής ζωής στις καθημερινές ανάγκες, στα πάθη του κόσμου και τις συμβατικές πράξεις. Ωστόσο ο Θεός μας έπλασε από το μηδέν «κατ' εικόνα» του Απολύτου και «καθ' ομοίωσίν» Του. Αν η αποκάλυψη αυτή αληθεύει, η απουσία της μέριμνας για τη σωτηρία δεν είναι άλλο, παρά ο θάνατος του προσώπου. (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
  • Δεν υπάρχει χειρότερο πάθος από την ακηδία. Γιατί είναι το μοναδικό πάθος, που κάνει 100% ζημιά, τόσο στο σώμα όσο και στην ψυχή, κυρίως σε εκείνους που αγωνίζονται πνευματικά. Το δαιμόνιο της ακηδίας, κάνει τον ακηδιαστή να είναι προθυμότατος στις κοσμικές εργασίες του, με την έννοια της εμπαθούς προσκόλλησης σε αυτές, αλλά στα πνευματικά τον κάνει παράλυτο! Είναι κάτι το φοβερό! Ο ακηδιαστής δηλαδή γίνεται παίγνιο των δαιμόνων της ακηδίας, οι οποίοι του προσθέτουν δυνάμεις, ώστε να είναι προσκολλημένος στις δουλειές του. Μα και ο ίδιος ο ακηδιαστής το παραδέχεται και αναρωτιέται: Μα που βρίσκω τόσες δυνάμεις; Βέβαια υπάρχουν και άνθρωποι αδιάφοροι και τεμπέληδες τόσο για τα πνευματικά, όσο για τα υλικά (δεν θέλουν να πάνε να δουλέψουν). Αυτούς, ο ακηδιαστής τους έχει ξεπεράσει και η κατάσταση του έχει φτάσει στο ωμέγα. Η ψυχή του έχει γίνει παγοκολόνα, μόνο για τα πνευματικά, αφού στα υλικά είναι φλόγα! (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
  • Θυμάμαι μια φορά που ήμουν πολύ κουρασμένη και δεν είχα δυνάμεις, μου έλεγε ο λογισμός: "Δεν μπορώ να κάνω σήμερα προσευχή, θα κάνω αύριο, τί θα ακούσει από μένα ο Θεός;". Και απάντησα: "Αν γινόταν τώρα ένας πόλεμος, ένας σεισμός, μια καταστροφή, θα κοιμόσουν, θα αισθανόσουν κούραση; Όχι. Τώρα γιατί αισθανεσαι κουρασμένη και λες, θα τα κάνεις αύριο, μεθαύριο; Ξέρεις, αν έχεις καιρό να τα κάνεις; Και αν σε βρει ο θάνατος απόψε; Ένας πόλεμος, ένας σεισμός να γίνει και βρεθείς πεθαμένη; Τί απολογία θα δώσεις στον Θεό;". Και είπα: "Δεν θα κοιμηθώ, θα καθίσω. Σήκω γρήγορα και πήγαινε τον νου σου στον Θεό, γιατί ο Θεός θέλει ο νους να δουλεύει. Σήκω αμέσως και κάθισε, γονάτισε εκεί πέρα και αν δεν μπορεί το σώμα, έστω μείνε και στο κρεβάτι ξαπλωμένη, αρκεί να κάνεις το καθήκον της ημέρας". Αμέσως τότε, έφυγε εκείνη η ατονία και η κούραση. Πού πήγε εκείνο το βάρος; Διαλυθήκανε όλα, φύγανε και συνέχισα τα καθήκοντά μου. Τί μας κάνει ο διάβολος! Κοιτάξτε τι θα μου έκανε ο διάβολος... Θα με έβαζε να κοιμηθώ, να τεμπελιάσω και το πρωί θα ήμουνα με τον έλεγχο της συνειδήσεως, ότι δεν ευαρέστησα τον Θεό. Να το προσέχουμε αυτό το πράγμα, όσο και κουρασμένοι να είμαστε. Πρέπει να βιάσουμε τον εαυτόν μας. Να μην μένει ο άνθρωπος χωρίς καθήκοντα. Μόνο έτσι θα δούμε πολλή ενίσχυση και μεγάλη βοήθεια... (Γερόντισσα Μακρίνα Βασσοπούλου)
  • Υπερηφάνεια και ακηδία είναι πολύ ταιριαστό ζευγάρι! (π. Στέφανος Αναγνωστόπουλος)
  • Ακηδία είναι η αθυμία και η ανορεξία που κυριεύει τον άνθρωπο, κάνοντάς τον απρόθυμο, αμελή ή αδιάφορο για κάθε πνευματικό έργο. Η ακηδία προξενεί παραλυσία στο νου και την ψυχή, οκνηρία στην εκπλήρωση των εντολών του Θεού, και προπαντός μίσος για την προσευχή και την ψαλμωδία. Απ΄αυτή την παράνομη μάνα, γεννιούνται δύο ασεβέστατες θυγατέρες. Πρώτη είναι η μικροψυχία, όταν ο άνθρωπος βρίσκει δύσκολο τον πνευματικό αγώνα και ακατόρθωτες τις αρετές, οπότε πέφτει στην αμέλεια και δεύτερη είναι η απόγνωση, όταν λόγω της αμέλειάς του, χάσει κάθε ελπίδα σωτηρίας. (Μοναχός Αγάπιος Λάνδος Κρήτης)
  • Το δραστικότερο φάρμακο κατά της ακηδίας είναι τούτο: Να πιστεύεις, ότι η σημερινή μέρα είναι η στερνή σου, ότι σήμερα μόνο ζεις και αύριο πεθαίνεις, πράγμα που χωρίς αμφιβολία, μπορεί να συμβεί. Το έχουν πάθει, άλλωστε, πριν από σένα τόσοι και τόσοι, που τη μέρα γλέντησαν και χάρηκαν και την άλλη δεν ξημερώθηκαν. Πίστεψε, λοιπόν, πως από τον σημερινό σου μονάχα κόπο και αγώνα εξαρτάται η σωτηρία σου ή ο κολασμός σου και βάλε βία πολλή στην εκτέλεση κάθε θεάρεστου έργου, ώστε όταν πεθάνεις, να αξιωθείς την αιώνια ζωή... Άλλα φάρμακα είναι: α) Βάλε στον νου σου την φρικτή απολογία που πρόκειται να δώσεις κατά την φοβερή ημέρα της Κρίσεως, για την ζωή που έκανες στη γη β) Να μελετάς τον καρπό που πρόκειται να συγκεντρώσεις στην Άνω Ιερουσαλήμ για τον κόπο που καταβάλλεις εδώ στη γη προσωρινά γ) Μελέτα εκείνους τους δριμύτατους πόνους που πρόκειται να υποστούν στην αιώνια κόλαση όσοι από αμέλεια δεν κόπιασαν να τηρήσουν τις εντολές του Κυρίου, αλλά πέθαναν σαν άκαρπα δέντρα και δ) Να σκέφτεσαι το Πάθος του Χριστού και να ερευνάς τη Ζωή Του και να προσπαθείς να την μιμηθείς.(Μοναχός Αγάπιος Λάνδος Κρήτης)
  • Όταν έχουμε αμέλεια ή ακηδία, να ξέρουμε, ότι είναι από τον σατανά και πρέπει να βιάσουμε τον εαυτόν μας. Τότε ισχύει το ''οι βιασταί αρπάζουσι την Βασιλείαν του Θεού''.
  • Το σώμα το λειώνει η τεμπελιά και την ψυχή η ακηδία.
  • Κάποιος ρώτησε έναν Γέροντα: «Γιατί μου συμβαίνει να αισθάνομαι ακηδία όταν κάθομαι στο κελλί»; Και του απαντάει ο Γέροντας: «Επειδή ακόμα δεν γνώρισες, ούτε την ανάπαυση που προσδοκάμε, ούτε την κόλαση που μας περιμένει. Γιατί, αν ήξερες καλά αυτά τα δύο και αν ακόμα το κελλί σου ήταν γεμάτο σκουλήκια, ώστε να είσαι βουτηγμένος σ᾿ αυτά μέχρι το λαιμό, θα επέμενες χωρίς να ακηδιάζεις».