Περί ανεξικακίας

  • Εγώ δε λέγω υμίν μη αντιστήναι τω πονηρώ, αλλ' όστις σε ραπίσει επί την δεξιάν σιαγόνα, στρέψον αυτώ και την άλλην. Και τω θέλοντί σοι κριθήναι και τον χιτώνα σου λαβείν, άφες αυτώ και το ιμάτιον και όστις σε αγγαρεύσει μίλιον εν, ύπαγε μετ' αυτού δύο. [Εγώ όμως σας λέω, να μην αντιστέκεστε στον κακό (πονηρό) άνθρωπο. Αλλά όποιος σε χτυπήσει στο δεξί μάγουλο, γύρισέ του και το άλλο. Και εκείνος που θέλει να σε πάει στο δικαστήριο, για να σου πάρει το πουκάμισο, άφησέ του και το πανωφόρι. Και όποιος σε αγγαρέψει να διανύσεις ένα μίλι, πήγαινε μαζί του δύο μίλια.] (Κατά Ματθαίον 5,39-41)
  • Αγαπάτε τους εχθρούς υμών, ευλογείτε τους καταρωμένους υμάς, καλώς ποιείτε τοις μισούσιν υμάς και προσεύχεσθε υπέρ των επηρεαζόντων υμάς. Όπως γένησθε υιοί του πατρός υμών του εν ουρανοίς, ότι τον ήλιον αυτού ανατέλλει επί πονηρούς και αγαθούς και βρέχει επί δικαίους και αδίκους.[Να αγαπάτε τους εχθρούς σας, να εύχεστε σ' αυτούς που σας καταριώνται, να ευεργετείτε αυτούς που σας μισούν και να προσεύχεστε γι' αυτούς που σας κακομεταχειρίζονται και σας καταδιώκουν. Για να αναδειχθείτε έτσι τέκνα του ουρανίου Πατρός σας. Διότι και Αυτός τον ζωογόνο ήλιόν Του ανατέλλει σε πονηρούς και αγαθούς και στέλνει την βροχή στους δικαίους και στους αδίκους.] (Κατά Ματθαίον 5,44-45)
  • Τω τύπτοντί σε επί την σιαγόνα πάρεχε και την άλλην.[Σε εκείνο που σε χτυπά στην μία παρειά (μάγουλο), πρόσφερε και την άλλην να χτυπήσει.] (Κατά Λουκάν 6,29)
  • Δούλον Κυρίου ου δει μάχεσθαι, αλλ' ήπιον είναι προς πάντας, διδακτικόν, ανεξίκακον. [Ο δούλος του Κυρίου, δεν πρέπει να φιλονεικεί, αλλά να είναι ήπιος προς όλους, διδακτικός, ανεξίκακος.] (Προς Τιμόθεον Β' 2,24)
  • Κύριοςουστερήσειτααγαθάτουςπορευομένοιςενακακία. [Ο Κύριος δεν θα στερήσει ποτέ τα αγαθά από εκείνους, οι οποίοι πορεύονται με αγαθότητα και ανεξικακία.] (Ψαλμοί 83,12)
  • Μιμήσου τον Κύριό σου: Σταυρωνόταν και μιλούσε στον Πατέρα, για το καλό αυτών που Τον Σταύρωναν. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Γιατί νομίζεις ότι ο Κύριος ημών, ο Χριστός μας λέει: ''Εάν σε ραπίσει κάποιος στον δεξιό σιαγόνα, στρέψε σ' αυτόν και την άλλη'' (Ματθ. 5,39); Δεν το λέει επειδή, όσο μακρόθυμος γίνεται κανείς, τόσο περισσότερο ωφελεί με την μέγιστη ωφέλεια και τον εαυτόν του και εκείνον; Για τούτο διέταξε να στρέφει κανείς και την άλλη σιαγόνα, για να ικανοποιήσει την επιθυμία του οργιζομένου. Γιατί ποιός είναι τόσο θηρίο, ώστε να μην ντραπεί πλέον; (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Με το να ανταποδώσεις το χτύπημα αρχίζει ο πόλεμος, ενώ με το να στρέψεις τη σιαγόνα τερματίζεται ο πόλεμος. Και με το να ανταποδώσεις το χτύπημα, ανάβεις τη φωτιά του άλλου, ενώ με την υποχώρηση, σβήνεις και την δική σου! (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Tον Xριστό ο μαθητής Του Τον πρόδωσε, οι άλλοι Τον εγκατέλειψαν και έφυγαν, εκείνοι που ευεργετήθηκαν Τον έφτυσαν, ο δούλος του αρχιερέως Τον ράπισε, οι στρατιώτες Τον κολάφιζαν, οι διερχόμενοι Τον κορόϊδευαν και Τον βλασφημούσαν, οι ληστές Τον κατηγόρησαν και σε κανένα δεν απηύθυνε λόγο, αλλά τους αντιμετώπιζε όλους με σιωπή, διδάσκοντας εσένα έμπρακτα, ότι όσο ήρεμα υποφέρεις, τόσο περισσότερο θα νικήσεις όσους σε κακοποιούν και θα εκτιμηθείς απ' όλους. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Είναι ποτέ δυνατόν η φωτιά να σβήνεται δια της φωτιάς; Ό,τι είναι το νερό στο σβήσιμο της φωτιάς, είναι η καλοσύνη, η πραότητα και η ανεξικακία στον θυμό και την κακία. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Η ανεξικακία είναι μεγάλο όπλο στους πειρασμούς. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Όπως ακριβώς τα ακόντια όταν πέσουν πάνω σε ανθεκτικό, σκληρό και στερεό μέρος, επανέρχονται με μεγάλη ορμή σε εκείνους που τα εκσφενδόνισαν, ενώ όταν δεν συναντήσουν αντίσταση, επειδή το μέρος είναι μαλακό, το ακόντιο παραμένει εκεί. Έτσι ακριβώς και εμείς, αν αμυνόμαστε στην κακία των αναιδών ανθρώπων, τόσο περισσότερο εκείνοι εξαγριώνονται, όταν όμως υποχωρούμε και κάνουμε παραχωρήσεις, εύκολα καταπαύουμε, όλη τη μανία τους. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Τίποτε δεν εξευμενίζει τόσο τον Θεό, όσο το να αγαπούμε τους εχθρούς μας και να ευεργετούμε εκείνους που μας βλάπτουν. Όταν κάποιος σου κάνει κακό, μην δεις προς αυτόν, αλλά προς το δαίμονα που κινεί αυτόν και όλη την οργή σου αδειασέ την σ' αυτόν, ενώ αυτόν που κινείται από το δαίμονα να τον ευσπλαχνιστείς... Εάν αυτά δεν τα κατορθώσουμε, άσκοπα και ανώφελα ήρθαμε στον κόσμο. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Όταν έρθει κάποιος και σου πει, ότι ο τάδε σε έβρισε και διαρκώς σε κακολογεί σε όλους, εσύ αυτόν που σε βρίζει και σε κακολογεί, να τον επαινέσεις μπροστά σε όσους σε ακούνε. Τότε εσένα, γι' αυτήν σου την στάση, θα σε επαινέσουν και θα σε θαυμάσουν, εκείνον όμως θα τον μισήσουν, σαν να επρόκειτο για κάποιο θηρίο, διότι εκείνος χωρίς να τον αδικήσεις, σε λύπησε και παρολο αυτό, εσύ τον αντάμειψες με τον καλό σου λόγο. Αλλά εκτός αυτού, θα μπορέσεις να αποδείξεις, ότι όλα όσα λέχτηκαν εις βάρος σου, ήταν συκοφαντικά. (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Θαύμασε την ευσεβή διάθεση: Ο Πάγκαλος Ιωσήφ, όχι μόνο συγχώρεσε τα αδέρφια του για κάθε κακό που ενήργησαν εναντίον του, όχι μόνο τα απάλλαξε από κάθε κατηγορία, αλλά και τους συμβουλεύει τώρα που αναχωρούν από την Αίγυπτο, να μην διαπληκτίζονται μεταξύ τους στο δρόμο, ούτε να αλληλοκατηγορούνται, για όσα είχαν συμβεί... Ποιός μπορεί να θαυμάσει και να υμνήσει επάξια την αρετή του Αγίου Ιωσήφ, ανδρός που εφάρμοσε εξολοκλήρου την εντολή της Καινής Διαθήκης; Αυτό που ο Χριστός συνιστά στους Αποστόλους, λέγοντας: ''Να αγαπάτε τους εχθρούς σας, να προσεύχεστε για όσους σας κάνουν κακό'', αυτό και κάτι παραπάνω έκανε ο Ιωσήφ. Πραγματικά, όχι απλώς έδειξε μεγάλη αγάπη προς τους φονείς αδερφούς του, αλλά κάνει τα πάντα, ώστε να τους εξηγήσει, πως δεν έκαναν τίποτε κακό εις βάρος του! Ω, αρετή υπερβολική! Ω, ευγνωμοσύνη στο Θεό, σε υπέρτατο βαθμό! Ω, αγάπη, πλούσια προς τον Θεό! (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Γι' αυτό θαυμάζουμε τον Μωϋσή, που παρότι ο λαός του πολλές φορές τον περιφρόνησε και τον αποστράφηκε, όταν ο Κύριος του είπε: ''Άφησέ Με να τους καταστρέψω...'', ο Μωϋσής έδειξε ανεξικακία σ' αυτούς και είπε στον Κύριο: ''Αν λοιπόν συγχωρήσεις την αμαρτίας τους, συγχώρεσέ τους. Διαφορετικά, εξάλειψε και κατέστρεψε και εμένα μαζί τους...''!!! (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Ας καταδιώκεσαι εσύ, μην καταδιώκεις... Ας σταυρώνεσαι εσύ, μην σταυρώνεις... Ας αδικείσαι εσύ, μην αδικήσεις... Ας συκοφαντείσαι εσύ, μην συκοφαντείς... Γίνε καλοσυνάτος και όχι αυστηρός με το κακό. Μην μισήσεις τον αμαρτωλό... Θυμήσου ότι και εσύ είσαι κοινωνός της γήινης φύσεως και να ευεργετείς όλους. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
  • Όταν σε προσβάλλουν να μην οργίζεσαι, ούτε να ανταποδίδεις κακό αντί κακού σε κανέναν, αλλά να τους αφήνεις στη δίκαιη κρίση του Θεού. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
  • Η ανεξικακία διδάσκει την μετριοπάθεια, την συγγνώμη, την αοργησία, την μακροθυμία, την πραότητα και την αμνησικακία. Ο ανεξίκακος εγκαταλείπει την εκδίκηση χάριν της ειρήνης και ανταποδίδει με ευεργεσία το κακό, που έχει υποστεί, από αγάπη προς τον πλησίον. (Άγιος Νεκτάριος)
  • Παράδειγμα ανεξικακίας είναι ο Χριστός και οι μαθητές Αυτού, οι οποίοι ενώ τους Σταύρωναν και τους θανάτωναν, προσεύχονταν υπέρ των δημίων τους. Ο ανεξίκακος είναι τύπος του Χριστού. (Άγιος Νεκτάριος)
  • Ο Θεός αγαπάει τον αμνησίκακο, δέχεται τη θυσία του και εισακούει την προσευχή του. Του συγχωρεί τα παραπτώματα και τον καθαρίζει από τις αμαρτίες. (ΆγιοςΝεκτάριος)
  • Όταν σας προσβάλλει το κακό, να έχετε ευλυγισία και να στρέφεστε στο καλό. Το κάθε κακό να το μετατρέπετε, να το μεταστοιχειώνετε, να το μεταβάλλετε σε καλό. Η μεταστοιχείωση αυτή γίνεται μόνο με την Χάρη. Για να γίνει αυτό, ο άνθρωπος πρέπει να έχει δοθεί «εξ όλης ψυχής και εξ όλης καρδίας» στον Χριστό. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Άμα έρθει μέσα μας το καλό, η αγάπη, ξεχνάμε το κακό που μας κάνανε. Εδώ κρύβεται το μυστικό. Όταν το κακό έρχεται από μακριά, δεν μπορείτε να το αποφύγετε. Η μεγάλη τέχνη είναι, όμως να το περιφρονήσετε. Με την Χάριητου Θεού, ενώ θα το βλέπετε, δεν θα σας επηρεάζει, διότι θα είστε πλήρεις χάριτος. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
  • Δεν θέλει ο Χριστός να έχεις εναντίον κανενός γενικά ανθρώπου μίσος ή λύπη ή οργή ή μνησικακία, για οποιοδήποτε πρόσκαιρο πράγμα. Και αυτό το φωνάζουν στον καθένα τα τέσσερα Ευαγγέλια. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
  • Τρεις βαθμίδες ανεξικακίας υπάρχουν: Η πρώτη βαθμίδα είναι να δέχεται κανείς τις ατιμίες και τις προσβολές που του προξενούν, χωρίς να αντιδράει, έστω με πικρία και οδύνη ψυχής. Η δεύτερη βαθμίδα είναι να δέχεται κανείς τις ατιμίες αυτές χωρίς λύπη, με ψυχική ειρήνη. Και η τρίτη βαθμίδα είναι η τέλεια και στην οποία δέχεται κανείς τις ατιμίες που του γίνονται ως χαρές και επαίνους. Η πρώτη βαθμίδα είναι για τους αρχάριους στην πνευματική ζωή, η δεύτερη είναι για τους κάπως προχωρημένους, ενώ η τρίτη είναι για τους τέλειους και τους αγίους. (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
  • Εμείς πρέπει να προσευχόμαστε για όλους που μας κακολογούν και να ζητούμε από τον Θεό να τους δίνει μετάνοια, φωτισμό και υγεία και να μην αφήνουμε μέσα μας ούτε ίχνος μίσους γι' αυτούς. Να κρατούμε μόνον την πείρα από τον πειρασμό, να πετούμε όλα τα φαρμάκια. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Να αποκτήσεις μητρική καρδιά για τους άλλους. Βλέπεις, η μάνα όλα τα συγχωρεί και καμμιά φορά κάνει πως δεν βλέπει. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Να γίνουμε παιδιά στην ακακία, όχι στο μυαλό. (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
  • Θα συμφωνήσω μαζί σου, ότι το να αμύνεται κανείς δεν είναι άδικο, αλλά πρέπει και εσύ να συμφωνήσεις, ότι δεν είναι και φιλοσοφημένο. Αυτό που λες θα ήταν λογικό, αν ήταν εύκολο και χωρίς πολλές περιπλοκές. Αν όμως, πριν να δικαιωθεί κανείς, αδικείται χίλιες φορές, τότε είναι καλύτερα να μην προσθέτει στην αδικία που του έγινε και άλλο κακό. Σου φαίνεται ότι μιλάω με αινίγματα; Θα προσπαθήσω λοιπόν να σου εξηγήσω: Σκέψου, αν θελήσει κανείς να αμυνθεί, τι χρειάζεται να πάθει. Πρώτα τον πλημμυρίζει ο θυμός και μετά τον διαλύει η οργή. Γιατί πρώτα φέρνει στο μυαλό του αυτό που έπαθε και μετά οργίζεται και επιθυμεί την ανταπόδοση. Τρίτο, προκαλεί ταραχή γύρω του. Τέταρτο, κάνει χίλιους δύο λογισμούς. Πέμπτο, τον πιάνει δέος και τρεμούλα και αγωνία γιατί τον τρώει ο θυμός και τον συγκλονίζει ο φόβος για το πώς θα πετύχει την αντεπίθεσή του. Δεν σου φαίνεται λοιπόν, πως τιμωρείται αυτός ο ίδιος, πριν τιμωρήσει τον άλλον; Ενώ αυτός που φιλοσοφεί απαλλάσσεται από όλα αυτά. Φυσικά! Είναι κύριος της κατάστασης και εκεί τελειώνει το πράγμα. Με τον άλλο δεν είναι έτσι, χρειάζεται να βρει κατάλληλο χρόνο, τόπο, πονηριά και κακία, όπλα και μεθόδους, κολακεία και δουλικότητα και υποκρισία. Βλέπεις πόσο δύσκολη είναι η κακία ενώ η αρετή είναι εύκολη; Πόσο η μια είναι γεμάτη φασαρίες ενώ η άλλη ατάραχη; Και όσο ο πονηρός άνθρωπος τα παθαίνει αυτά, άλλο τόσο απολαμβάνει γαλήνη αυτός που επιλέγει την αρετή. Επιπλέον, αυτός που αντεπιτίθεται, ανοίγει ένα φαύλο κύκλο έχθρας, ενώ αυτός που φιλοσοφεί βάζει γρήγορα στην έχθρα ένα τέλος. Γι' αυτόν τον λόγο ημερεύει και τον άλλο, που είναι ανόητος, και τον προκαλεί να γίνουν φίλοι... (Άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης)
  • Σε εκείνους που μας κακολογούν, μας βρίζουν ή μας κακομεταχειρίζονται, έχουμε εντολή, να μην ανταποδίδουμε την κακολογία ή την κακομεταχείριση, αλλά μάλλον να τους εγκωμιάζομε και να τους ευλογούμε. Γιατί στο μέτρο που ειρηνεύομε με τους ανθρώπους, πολεμούμε τους δαίμονες· ενώ όταν μνησικακούμε και πολεμούμε τους αδελφούς μας, έχουμε ειρήνη με τους δαίμονες, με τους οποίους έχουμε διδαχθεί, να έχουμε τέλειο μίσος και ασυμφιλίωτο πόλεμο. (Άγιος Θεόδωρος Εδέσσης)
  • Ο Κύριος επέτρεψε να Του πάρουν τα ενδύματα και να Τον καθηλώσουν στο Σταυρό. Μ' αυτό μας δίδαξε, να είμαστε άκακοι και όχι εκδικητικοί, σε ό,τι κακό και άδικο μας προξενούν οι άνθρωποι. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
  • Να χαίρεσαι όχι όταν ευεργετείς κάποιον, αλλά όταν χωρίς μνησικακία υπομένεις τις θλίψεις που σου προξενεί ο άλλος, ιδιαίτερα ο ευεργετημένος από σένα. (Άγιος Αλέξιος Μετσώφ)
  • Δεν πρέπει να τρέφεις στην καρδιά σου μίσος και αντιπάθεια κατά του πλησίον, που σε εχθρεύεται. Αλλά να τον αγαπάς και να του κάνεις όσο μπορείς καλό, ακολουθώντας την εντολή του Χριστού: «Αγαπάτε τους εχθρούς υμών, καλώς ποιείτε τοις μισούσιν υμάς» (Ματθ. 5,44). (Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ)
  • Όταν θέλετε να νικήσετε τους δαίμονες, οφείλετε να υποχωρείτε μπροστά στην κακία των ανθρώπων. Σε προσβάλλει κάποιος; Υποχώρησε σ' αυτόν και τότε θα επέλθει ειρήνη και ησυχία, που λυτρώνει τον άνθρωπο από την σύγχυση. (ΌσιοςΣεραφείμΡομαντσόφ)
  • Δεν είναι σπουδαίο κατόρθωμα το να εκδικηθείς αυτόν που σε έβλαψε. Είναι όμως αληθινός ηρωισμός, είναι ψυχικό μεγαλείο το να υπομείνεις το κακό αγόγγυστα και με ευγνωμοσύνη προς τον Θεό. (Άγιος Δημήτριος του Ροστώφ)
  • Η ακακία και η απλότητα περισσότερο από όλες τις αρετές, προσελκύουν τη Χάρη και το Έλεος του Θεού. (Στάρετς Παρθένιος)
  • Ο Θεός μας θέλει σαν τα μικρά και άκακα παιδάκια, που δεν θέλουν να κακολογήσουν, δεν θέλουν να πουν τίποτε. Από την μία τα χτυπάς και από την άλλη σε αγκαλιάζουν, σε χαϊδεύουν και σε αγαπούν. (Γερόντισσα Μακρίνα Βασσοπούλου)
  • Μην κρατάς κακία εναντίον κανενός ανθρώπου, έστω και αν είναι κακός, διότι η προσευχή σου, δεν θα εισακουστεί από τον Θεό. Νίκησε το κακό με το καλό! Μείνε πρόβατο και με τη δύναμη του Χριστού θα νικήσεις τους λύκους! (Γέροντας Αρσένιος Μπόκα)
  • Διότι, τίποτε δεν εξευμενίζει τόσο τον Θεό, όσο το να αγαπούμε τους εχθρούς μας και να ευεργετούμε εκείνους που μας βλάπτουν. (Είπε Γέρων)
  • Όσο φέρνουμε στο νου μας, το τι κακό μας έκαναν, τι λόγο μας είπαν, πόσο μας αδίκησαν και πως μας συμπεριφέρθηκαν, τόσο απομακρύνουμε τον Θεό από τον εαυτόν μας. Όταν όμως διώχνουμε από τον νου μας αυτές τις σκέψεις, τότε διώχνουμε τους διαβόλους από κοντά μας. (Παναγόπουλος)
  • Οι άνθρωποι που θέλουν να διαπιστώσουν, εάν έχουν προχωρήσει στον Χριστιανισμό, πρέπει να βάλουν ως μέτρο την ανεξικακία. Το πως δηλ. αντιμετωπίζουν την κακία των συνανθρώπων τους. Η ανεξικακία νικάει και αφοπλίζει τον άνθρωπο που αμάρτησε. Είχα πάει κάποτε, να ομιλήσω στην επαρχία. Και ήρθαν άνθρωποι με το κλαδευτήρι να με σκοτώσουν, γιατί τόλμησα να ομιλήσω στην περιοχή τους. Πήραν το κλαδευτήρι και είχαν σκοπό να με κόψουν το κεφάλι. Όμως, παρόλο αυτά, δεν πτοήθηκα και έκανα κανονικά την ομιλία μου. Την επόμενη φορά που ξαναπήγα να ομιλήσω εκεί, εκείνος που κρατούσε το κλαδευτήρι για να με σκοτώσει, ήταν ο πρώτος που με φίλησε το χέρι και με είπε: Να σε φιλήσω και τα πόδια! Γιατί έγινες μεγάλη αιτία με την ανεξικακία σου, να πιστέψω στο Χριστό. Εγώ το θηρίο! (Παναγόπουλος)
  • Μπροστά στη συνεχόμενη κακία του άλλου, πρέπει να σταθούμε βράχοι και ανεξίκακοι. Να προσευχόμαστε γι΄αυτόν και να περιμένουμε όχι να σταματήσουν οι δικοί μας πειρασμοί, αλλά να σταθεί εκείνος όρθιος. Μόνο έτσι θα έχουμε αγαθά αποτελέσματα. Εδώ ο Χριστός έβγαλε από το θάνατο ζωή, από το Σταυρό σωτηρία και από την κακία έλεος. Έβγαλε δηλαδή από τις πιο αναίσχυντες πράξεις, τα πιο αγαθά αποτελέσματα. (Παναγόπουλος)
  • Εμείς δεν θα κάνουμε κακό σ' όσους μας κάνουν κακό γιατί μετά θα έχεις "κάνονα" για όλη σου την ζωή. Θα είναι αυτό εμπόδιο στην προσευχή. Άστους, επειδή είναι αυτοί στην λάσπη, θέλουν να τραβήξουν και εσένα προς τα κάτω. Εμείς χρωστάμε να αγαπάμε όλους. (Αναστάσιος Μάλαμας)
  • Να χτυπήσει κανείς, όταν τον χτυπούν, αυτό διεγείρει το πολεμικό ένστικτο στους ανταγωνιστές του. Να φύγει κανείς, όταν τον χτυπούν, αυτό διεγείρει το καταδιωκτικό ένστικτο στην καρδιά του διώκτη. Αλλά το να στρέφει κανείς και την άλλη σιαγόνα, αυτό διεγείρει λεπτά αισθήματα στον διώκτη. (Στάνλεϋ)
  • Όπου ανεξικακία, εκεί και αγάπη. Όπου αγαπη, εκεί και επιείκεια. Όπου επιείκεια, εκεί και συγχωρητικότητα. Όπου συγχωρητικότητα, εκεί και ειρήνη. Όπου ειρήνη, εκεί όλα πηγαίνουν καλά. Ναι, η ανεξικακία, αποτελεί σύνοψη όλων των αρετών.
  • Ζητούσαν από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο, να τιμωρήσει μερικούς, που τόλμησαν να παραμορφώσουν το άγαλμά του λιθοβολώντας το. Ο Μέγας Κωνσταντίνος ψηλαφώντας το πρόσωπό του με το χέρι, τους είπε:
    - Ούτε κανένα πόνο αισθάνομαι, ούτε παραμορφωμένο βλέπω το πρόσωπό μου. Γιατί να τους τιμωρήσω;...
  • Όταν ήμουν στη φυλακή, αρρώστησα πάρα πολύ. Είχα φυματίωση σε όλη την επιφάνεια και των δύο πνευμόνων και επίσης, τέσσερις σπόνδυλοι είχαν προσβληθεί από την φυματίωση. Είχα επίσης εντερική φυματίωσι, διαβήτη, καρδιακή ανεπάρκεια, ίκτερο και άλλες αρρώστιες, που ούτε να θυμηθώ δεν μπορώ. Ήμουν κοντά στο θάνατο...
    Στα δεξιά μου ήταν ένας ιερεύς ονόματι Ίσκου. Ήταν ηγούμενος ενός μοναστηριού. Αυτός ο άνθρωπος, γύρω στα σαράντα, είχε βασανιστεί τόσο πολύ, που βρισκόταν κοντά στο θάνατο. Όμως το πρόσωπο του ήταν γαλήνιο. Μιλούσε για την ελπίδα του στη Βασιλεία των Ουρανών, για την αγάπη του στο Χριστό, για την πίστη του. Ακτινοβολούσε χαρά...
    Στα αριστερά μου ήταν ο κομμουνιστής βασανιστής που είχε βασανίσει σχεδόν μέχρι θανάτου αυτό τον ιερέα. Είχε συλληφθεί απο τους ίδιους τους συντρόφους του...
    Έτσι συνέβη, ώστε ο κομμουνιστής βασανιστής, που είχε βασανίσει αυτό τον ιερέα σχεδόν μέχρι θανάτου,να έχει βασανιστεί και αυτός σχεδόν μέχρι θανάτου από τους συντρόφους του. Και ξεψυχούσε δίπλα μου. Η ψυχή του βασανιζόταν στην επιθανάτια αγωνία.
    Την νύκτα με ξυπνούσε λέγοντας: "Πάστορα, σε παρακαλώ, προσευχήσου για μένα! Δεν μπορώ να πεθάνω˙ έχω διαπράξει τόσα τρομερά εγκλήματα''.
    Τότε είδα ένα θαύμα: Είδα τον ετοιμοθάνατο ιερέα να φωνάζει δύο άλλους κρατουμένους. Στηριζόμενος στους ώμους τους, πέρασε σιγά-σιγά μπροστά από το κρεβάτι μου, κάθισε στο πλευρό του κρεβατιού του φονευτή του και χάϊδεψε το κεφάλι του - δεν θα τη ξεχάσω ποτέ αυτή την κίνηση. Παρακολουθούσαένα''δολοφονημένο''άνθρωποναχαϊδεύειτοφονιάτου. Αυτήείναιηαγάπη! Μπόρεσεναβρειέναχάδιγιαεκείνον!
    Τότε είπε ο ιερεύς σ΄ εκείνο τον άνθρωπο: "Είσαι νέος. Δενήξερεςτιέκανες. Σεαγαπώμεόλημουτηνκαρδιά!''. Όμως δεν είπε απλώς αυτά τα λόγια. Μπορείς να πεις ''αγαπώ'' και να είναι απλώς μια λέξη με πέντε γράμματα. Αυτός όμως, πράγματι αγαπούσε. "Σε αγαπώ με όλη μου την καρδιά″. Έπειτα συνέχισε: ''Άνεγώ, πουείμαιαμαρτωλός, μπορώνασεαγαπώτόσοπολύ, γιαφαντάσουτοΧριστό, πουείναιηαγάπησαρκωμένη, πόσοπολύσεαγαπάει...!Και όλοι οι Χριστιανοί τους οποίους έχεις βασανίσει, να ξέρεις, σε συγχωρούν, σε αγαπούν˙ και ο Χριστός σε αγαπάει. Επιθυμεί τη σωτηρία σου πολύ περισσότερο από όσο εσύ επιθυμείς να σωθείς. Απορείς για το αν είναι δυνατόν να συγχωρηθούν οι αμαρτίες σου... Εκείνος επιθυμεί να σου συγχωρήσει τις αμαρτίες σου περισσότερο από όσο επιθυμείς εσύ να συγχωρηθείς. Ποθεί να βρεθείς μαζί Του στον ουρανό πολύ περισσότερο από όσο θέλεις εσύ να βρεθείς στον ουρανό μαζί Του. Είναι όλος αγάπη. ΤομόνοπουχρειάζεταιείναιναστραφείςπρόςΑυτόνκαιναμετανοήσεις...''.
    Μέσα σ΄ αυτό το κελλί της φυλακής, όπου δεν ήταν δυνατόν να υπάρχει το απόρρητο, άκουσα και εγώ την εξομολόγηση του φονιά πρός το θύμα. Η ζωή είναι πολύ πιο συγκλονιστική από τα μυθιστορήματα. Κανένας μυθιστοριογράφος δεν έχει γράψει ποτέ κάτι τέτοιο. Τοθύμα, ετοιμοθάνατο, δεχόταντηνεξομολόγησητουφονιά. Οδολοφονημένοςέδωσετηνάφεσηστοφονιάτου.
    Προσευχήθηκανμαζί, αγκάλιασεοέναςτονάλλοκαιοιερεύςεπέστρεψεστοκρεβάτιτου. Καιοιδύοπέθαναντηνίδιαεκείνηνύκτα!!!Ήταν η νύκτα των Χριστουγέννων.
    Αλλά δεν ήταν μία Χριστουγεννιάτικη νύκτα, κατά την οποία απλώς φέραμε στη μνήμη μας, ότι πριν δύο χιλιάδες χρόνια γεννήθηκε ο Χριστός στη Βηθλεέμ.
    Ήταν μία Χριστουγεννιάτικη νύκτα στην οποία ο Χριστός γεννήθηκε στην καρδιά ενός κομμουνιστή δολοφόνου... (Μαρτυρία μέσα από τις Ρουμανικές φυλακές)
  • Το πρόβατο λέει ένας θρύλος, παραπονέθηκε κάποτε στον Παντοδύναμο Θεό, γιατί μόνο αυτό από όλα τα ζώα, δεν είχε όπλα να αμυνθεί.
    - Μπορώ και τώρα να σε οπλίσω, του λέει ο Θεός. Θέλεις να σου δώσω μυτερά δόντια και αρπαχτικά νύχια;
    - Ω! Όχι, απάντησε το πρόβατο. Δεν θέλω να γίνω αρπακτικό ζώο.
    - Θέλεις τότε να βάλω δηλητήριο στο στόμα σου;
    - Όχι, δεν θέλω να γίνω σαν την οχιά...
    - Τότε μήπως θέλεις να σου δώσω 2 μυτερά κέρατα;
    - Όχι, όχι δεν θέλω να βλάψω κανέναν. Άφησε με καλέ μου Πατέρα, όπως με έπλασες από την αρχή. Προτιμώναυποφέρω, παράνακάνωστουςάλλουςκακό...Ο Θεός ευλόγησε το πρόβατο και το έφερνε σαν υπόδειγμα στις παραβολές Του.