Περί νηστείας "2"

  • Αν νηστεύετε κανονικά, μην υπερηφανεύεστε, διαφορετικά καλύτερα να τρώτε κρέας. Γιατί περισσότερο συμφέρει τον άνθρωπο να τρώει κρέας, παρά να είναι υπερήφανος και αλαζόνας. (Αββάς Ισίδωρος ο Πρεσβύτερος)
  • Αν νηστεύεις από φαγητό και κακολογείς κάποιον ή τον κατακρίνεις ή κρατάς κακία ή δέχεσαι πονηρούς λογισμούς ή με τη σκέψη επιθυμείς κάτι παρόμοιο, σου συμφέρει πολύ, πέντε φορές τη μέρα να τρως και να αποφέυγεις αυτά, παρά να μείνεις νηστικός και να σε έχουν κατακτήσει εκείνα. Γιατί ποιά ωφέλεια να απέχει κανείς από τροφές και να κατέχεται από όλες τις άλλες επιθυμίες; Δεν γνωρίζεις ότι κάθε άνθρωπος που ικανοποιεί την επιθυμία του με την σκέψη και χωρίς να γευτεί τις τροφές, ήδη έχει χορτάσει και μεθύσει; (Αββάς Παλλάδιος)
  • Υπάρχει και η νηστεία του διαβόλου. Άνθρωποι που επειδή τους λύπησε κάποιος, να μενουν 2 μέρες νηστικοί, που αν τον έκαναν αυτό υπό φυσιολογικές συνθήκες, θα είχαν καταρρεύσει και εξαντληθεί. Όμως αντέχουν παρακινούμενοι από διαβολικό πάθος. Αυτό ισοδυναμεί, με το να προσφέρεις θυσίες και προσευχές στον διάβολο. (ΑββάςΙωσήφ)
  • Η νηστεία διακρίνεται σε υλική (αποχή από συγκεκριμένες τροφές) και σε πνευματική (αποχή από τα αμαρτήματα). Όποιος νηστεύει υλικά και όχι πνευματικά, δεν έχει κανένα όφελος. Η πραγματική νηστεία είναι κατά 80% η πνευματική νηστεία και κατά 20% είναι το φαγητό, η υλική νηστεία. Όσοι νηστεύουν μόνο υλικά, είναι σύγχρονοι Φαρισαίοι. Οι άρρωστοι δεν νηστεύουν υλικά, αλλά πνευματικά. Η πνευματική νηστεία πρέπει να γίνεται από όλους τους ανθρώπους και να είναι ισόβια. Με την νηστεία ο άνθρωπος τιμά το Θεό, αφού η νηστεία υπήρξε η πρώτη εντολή του Θεού στους Πρωτόλαστους, όταν αυτοί βρίσκονταν στον παράδεισο. Ο άνθρωπος παίρνει Χάρη, όχι επειδή κάνει νηστεία (τρώει λίγο), αλλά επειδή κάνει υπακοή στην εντολή της νηστείας. Την νηστεία δεν την κάνουμε για να χάσουμε κιλά ή να κάνουμε δίαιτα. Γενικά για την σωματική νηστεία, θα πρέπει κανείς να σηκώνεται από το τραπέζι όχι χορτάτος. Χωρίς νηστεία, καμμία προσευχή δεν γίνεται δεκτή από το Θεό. Η πραγματική νηστεία έχει σχέση με την αγνεία του νοός. (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
  • Όταν ο ένας από τους 2 συζύγους δεν θέλει να νηστέψει, θα πρέπει χάρη της συζυγικής ειρήνης εκείνος που θέλει να νηστέψει να υποχωρήσει και να καταλύσει. Ο Θεός βέβαια βλέπει την προαίρεση εκείνου που θέλει να νηστέψει και θα πρέπει εκείνος να κάνει περισσότερη προσευχή στο Χριστό για να φωτίσει τον σύζυγό του, ώστε να αλλάξει συμπεριφορά και να νηστεύει και αυτός. Γιατί μόνο με αυτήν την τακτική μπορούμε να κερδίσουμε μια ψυχή και να την φέρομαι σιγά-σιγά στο δρόμο του Θεού. (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
  • Νηστεύουμε την Τετάρτη, διότι είναι ημέρα που προδόθηκε ο Χριστός και κυρίως διότι ο διάβολος κατόρθωσε να κολάσει έναν Μαθητή του Χριστού, τον Ιούδα! Και εάν ένας από τους 12 κολάστηκε, πόσο μάλλον εμείς κινδυνεύουμε να κολαστούμε, εάν δεν προσέξουμε. Επίσης νηστεύουμε την Παρασκευή, διότι είναι η ημέρα Σταύρωσης του Χριστού και κυρίως διότι τα αμαρτήματά μας Σταύρωσαν το Χριστό, αφού ο Χριστός Σταυρώθηκε για όλες τις αμαρτίες του ανθρωπίνου γένους. Άρα κάθε άνθρωπος συνέβαλλε στην Σταύρωση του Χριστού. (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
  • Αυτός που νηστεύει, αλλά φαντάζεται τα καταλύσιμα, δεν νηστεύει για το Θεό, διότι ο Θεός την προαίρεση του καθενός βλέπει. (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
  • Αυτοί που δεν νηστεύουν, δεν τιμούν το Χριστό και ό,τι καλό κάνουν στη ζωή τους, απορρίπτεται και βρίσκονται κάτω από τη βάση της σωτηρίας. Αυτοί πάλι που κάνουν απεργία πείνας, για να πετύχουν ένα σκοπό, περιφρονούν τα αγαθά της τροφής που έδωσε ο Θεός και αμαρτάνουν. Όταν όμως κάνουμε νηστεία για το Χριστό και για κανέναν άλλον, λαμβάνουμε μισθό από το Χριστό, ευλογούμαστε και αγιαζόμαστε. (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
  • Όποιος νηστεύει την νηστεία που λέει η Εκκλησία μας, γίνεται καλά. Γι' αυτό όλος ο κόσμος είναι γεμάτος αρρώστιες σήμερα, διότι κατήργησαν τις νηστείες. (Γέροντας Σίμων ο Αρβανίτης)
  • Η νηστεία αδυνατίζει το σώμα, αλλά είσαι όλος υγεία, τρως με όρεξη όταν έρθει η ώρα και γίνεσαι δυνατός σαν το ατσάλι. (ΓέρονταςΣίμωνοΑρβανίτης)
  • Δεν ωφελεί η νηστεία στις τροφές και συγχρόνως να κατακρίνουμε, να ψιθυρίζουμε, να αργολογούμε και να γυ­ρίζουμε εδώ και εκεί. «Ευχή, σιωπή και εργασία»... (Γερόντισσα Μακρίνα Βασσοπούλου)
  • Η νηστεία πρέπει να γίνεται για τον Χριστό, για κανέναν άλλο λόγο. Πολλές φορές συμβαίνει να επιθυμούμε τη νηστεία με κάποια δόση χρησιμοθηρίας. Την εξασκούμε, δηλαδή, άλλοτε ως μέσον διαίτης και άλλοτε ως μέσον ανθρωπαρεσκείας. Αυτό είναι λάθος. Μοναδικός σκοπός της νηστείας πρέπει να είναι η αγάπη του Χριστού και η προς Αυτόν ομοίωσή μας, κατά το παράδειγμα των ασκητών και των Οσίων. (ΓερόντισσαΘεοσέμνη, ΚαθηγουμένηΙ.Μ. ΧρυσοπηγήςΧανίωνΚρήτης)
  • Δεν επισκιάζει η Χάρη του Θεού σε άνθρωπο που έχει χορτάτη-γεμάτη κοιλιά. Γι΄ αυτό είναι σημαντική και έχει μεγάλη αξία η νηστεία. Όπως είπε και ο Χριστός μας, δια της νηστείας και της προσευχής βγαίνουν τα δαιμόνια. Οι Πατέρες κάθε έργο που ήθελαν να κάνουν, με την νηστεία που έφτιαχναν το ευλογούσαν και το στήριζαν. Όταν συνδυαστεί η νηστεία με την προσευχή και την νήψη, ο άνθρωπος φτάνει σε μεγάλα μέτρα. (Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας)
  • Εκείνοι που δεν μπορούν να κάνουν νηστεία λόγω της ασθενείας τους, αναπληρώνουν την νηστεία με την υπομονή και την ευχαριστία τους στον Θεό. (Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας)
  • Δεν είναι η νηστεία τίποτα άλλο, παρά μια αληθινά πρακτική πρόκληση για τον αρχιψεύστη διάβολο, που καταφέρνει κάθε φορά να πείσει ότι εξαρτώμαστε μόνο από το ψωμί και να οικοδομήσει όλη την ανθρώπινη γνώση, την κοσμική επιστήμη και όλη την ύπαρξή μας πάνω σε αυτό το ψέμα. Η νηστεία είναι ο πραγματικός αγώνας κατά του διαβόλου. Ο εγκρατευόμενος και νηστευτής γλυκαίνει το στόμα του από την καρδιακή προσευχή. Φάρμακο για την καλύτερη υγεία και αύξηση της αρετής που περιφράσσει τον άνθρωπο από κάθε επίθεση του κακού είναι η νηστεία. (Γέροντας Άνθιμος Αγιαννανίτης)
  • Με την νηστεία καταβάλλεται και δεσμεύεται ένας από τους γίγαντες της διαστροφής - η γαστριμαργία - ο ακαταγώνιστος σύμμαχος της φύσης και του διαβόλου. Με αυτήν αιχμαλωτίζει ο τελευταίος, τα πλείστα των θυμάτων του. Το πόσο απαραίτητη είναι αυτή η πράξη το απέδειξε ο Κύριος μας, όταν ανέλαβε με την παρουσία του την ανάπλασή μας, μετά το Θείο Βάπτισμα στον Ιορδάνη. Ποιός τώρα μπορεί να αμφισβητήσει το βάθρο αυτό της μετανοίας, της ανάπλασης, της ανάστασης, της σωτηρίας; Εάν ο αναμάρτητος και απαθής νηστεύει - και μάλιστα παρατεταμένα - ποιός θα προφασιστεί αδυναμία ή άρνηση; Αφήνω και την άσκηση της δίψας, που οι έμπειροι της εγκρατείας προβάλλουν ως άριστο άθλημα, κατά των παράλογων ορέξεων... (ΓέρονταςΙωσήφοΒατοπαιδινός)
  • Πολλοί είναι αυτοί, που αρρώστησαν βαριά ή και πέθαναν από την πολυποσία και την πολυφαγία. Κανένας όμως δεν έπαθε κακό, τηρώντας τις νηστείες της Εκκλησίας. Απεναντίας μάλιστα η νηστεία φέρνει υγεία, όχι μόνο στην ψυχή, αλλά και στο σώμα. (Γέροντας Γερμανός ο Σταυροβουνιώτης)
  • Η νηστεία και η εγκράτεια στα φαγητά είναι στοιχείο μετανοίας. Να τρώμε όσο χρειάζεται, για να ζούμε, για ν' αντέχουμε στις εργασίες μας. Να αποστρεφόμαστε τα εξεζητημένα φαγητά. Εξάλλου αυτοί, που τρώνε τέτοια φαγητά, αρρωστούν ευκολότερα και πεθαίνουν γρηγορώτερα. (Γέροντας Γερμανός ο Σταυροβουνιώτης)
  • Όταν δεν πέφτει νερό στην στερνούλα, ξηραίνεται και ψοφάνε τα βατράχια. [Όταν δηλ. ο άνθρωπος νηστεύει τα πάθη ψοφάνε.] (Γέροντα Πέτρος ή Πετράκης ο Αγιορείτης)
  • Η νηστεία δεν είναι τόσο αποχή από την τροφή, όσο αποχή από τους ακάθαρτους λογισμούς. (Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσας)
  • Μπορεί κανείς να μην τρώει τίποτα, αλλά είναι μάταιο, αν υπάρχει μέσα του κακία και δεν μπορεί να συμφιλιωθεί με όλους. (Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσας)
  • Η νηστεία είναι το νερό, το οποίο σβήνει την φλόγα των παθών. (Γέροντας Αρσένιος Μπόκα)
  • Όποιος δεν κρατεί την νηστεία, θ' ανάψει στο στόμα του η φλόγα της οργής, από όπου αρχίζουν όλες οι διχόνοιες, ενώ οι ασθένειες διαδέχονται η μία την άλλη. (Γέροντας Αρσένιος Μπόκα)
  • Γενικά, δεν βάζω πολλή νηστεία και μετάνοιες. Διότι και η αρκούδα και τα φίδια νηστεύουν. Αλλά η αρκούδα, πάντα αρκούδα μένει και το φίδι, πάντοτε φίδι. Όταν δαγκώνουν και τα δύο, θανατώνουν. Έτσι και ο άνθρωπος, νηστεύει μερικές φορές πολύ, αλλά στην καρδιά είναι γεμάτος από κακία, ενώ όταν μένει ελεύθερος στο φαγητό και το ποτό, πέφτει στο αμάρτημα της λαιμαργίας. Λοιπόν νήστευε και προσευχήσου κατά την δύναμή σου, αλλά πάνω από όλα να διαβάζεις την Αγία Γραφή και τους Αγίους Πατέρες. Τότε μόνο θα διδαχτείς τι πρέπει να κάνεις, πως να προσεύχεσαι και να νηστεύεις, από τι να προφυλάγεσαι και πως θα σωθείς. (Γέροντας Νικόδημος Μαντίτσα ο Ρουμάνος)
  • Όσοι έχουν την ευλογία να έχουν καλή υγεία και μπορούν να απέχουν από την τροφή για μερικές εβδομάδες, φθάνουν σε κατάσταση μακαριότητος. Τα πάθη γαληνεύουν. Ζωντανό αίσθημα ειρήνης και παρουσίας του Θεού συνοδεύει την προσευχή. Είναι κρίμα, που σήμερα δεν έχουμε συχνά αυτήν την αντοχή... (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
  • Η νηστεία έχει δύο στόχους: την άσκηση εγκρατείας στο σώμα δια του περιορισμού των πλούσιων σε θρεπτικές ουσίες τροφών και την συμμόρφωση στις εντολές της Εκκλησίας, που αποτελεί άσκηση για την ψυχή. (π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος)
  • Αυτόν τον σκοπό έχει η νηστεία: Δεν είναι εισιτήριο για τον Παράδεισο, αλλά μας βοηθάει να αποκτήσουμε το εισιτήριο. (π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος)
  • Η άγνοια είναι η κυριότερη αιτία, για να περιφρονείται η νηστεία. Αγνοούν οι πολλοί τις μεγάλες ωφέλειες, που φέρει η νηστεία, γι' αυτό αδιαφορούν. Όποιος γνωρίζει τις ωφέλειες της νηστείας, τις σωματικές και ψυχικές, αυτός ασφαλώς νηστεύει και δεν επηρεάζεται από κανέναν. (π. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος)
  • Αν είμαστε είμαστε καλεσμένοι σε γεύμα, σε ημέρες νηστείας, τι να κάνουμε; Απλούστατα: Να μην πας σε ημέρα νηστείας. Αλλά και αν είναι ανάγκη να πας, τότε δεν θα καταλύσεις θα κρατήσεις τη νηστεία. Άλλωστε είναι και «ομολογία» αν κοσμίως με ταπείνωση αρνηθούμε να καταλύσουμε. Αρνείσαι να ομολογήσεις τον Χριστό; Αλλά ο Χριστός είπε: «Πας ούν όστις ομολογήσει καγώ εν αυτώ έμπροσθεν του πατρός μου του εν τοις ουρανοίς». Όταν ο γιατρός σου έχει απαγορεύσει φαγητά, που έχουν στο τραπέζι θα φας; Τον γιατρό, λοιπόν τον ακούς, την Εκκλησία όμως και τον Χριστό δεν τον ακούς; (π. ΧαράλαμποςΒασιλόπουλος)
  • Δεν πρέπει να κρύβουμε ότι νηστεύουμε, όταν μας ερωτούν ή μας προσφέρουν φαγητά μη νηστίσιμα, σε ημέρα νηστείας. Αυτό είναι ομολογία πίστεως και όχι υποκρισία. Δεν αποσκοπούμε στο να μας επαινέσουν για την νηστεία, αλλά ομολογούμε την νηστεία μας, για χάρη της αγάπης μας στον Κύριο και ας μας κοροϊδέψουν. Βέβαια δεν θα βγούμε στους δρόμους να διαφημίσουμε ότι νηστεύουμε, αλλά αν το φέρει η περίσταση της ζωής, δεν πρέπει να το κρύψουμε. (π. Αθανάσιος Μυτιληναίος)
  • Όταν θέλουμε να παραθέσουμε ένα τραπέζι μετά από ένα μνημόσυνο στους καλεσμένους για να τους ευχαριστήσουμε (το τραπέζι αυτό έχει κοσμική διάσταση και δεν έχει καμμία σχέση με την ψυχή του κεκοιμημένου) και είναι ημέρα νηστείας, να προσέξουμε να σερβίρουμε νηστίσιμα φαγητά. Διαφορετικά το μόνο που θα κατορθώσουμε είναι, να εξοργίσουμε το Θεό εις βάρος της ψυχής, που τάχα - δήθεν πήγαμε να προσευχηθούμε. (π. Αθανάσιος Μυτιληναίος)
  • Εάν δεν μάθετε τα παιδιά σας από νήπια να νηστεύουν, μην περιμένετε να γίνουν καλά τα παιδιά σας. Θα γίνουν πρόστυχα, θα έχουν παράλογες απαιτήσεις, δεν θα έχουν προσωπικότητα, δεν θα κάνουν προκοπή και μάλιστα θα στραφούν εναντίον σας. Σας το λέω και σας το προσυπογράφω! (π. Αθανάσιος Μυτιληναίος)
  • Είναι πολύ καλό που νηστεύεις τις Δευτέρες (νηστεία των Αγγέλων). Αυτοί που νηστεύουν τις Δευτέρες, έχουν αληθινά μεγάλη δύναμη!... Όταν παρουσιαστείς στην Μέλλουσα Κρίση, θα σου δώσουν πτέρυγες, εάν σέβεσαι όπως πρέπει, την ημέρα της Δευτέρας. (π. ΝικολάϊΡαγκόζιν)
  • Όταν διψάσεις, θα ανακαλύψεις τη γεύση του νερού, που αγνοούσες λόγω της συνήθειας. Βάλε το στόμα σου στο τρεχούμενο νερό και γεύσου τις σταγόνες, που σου έκαναν τη χάρη να μείνουν, για να σε δροσίσουν. Όταν πεινάσεις, θα ανακαλύψεις τη γεύση του ψωμιού, που αγνοούσες λόγω της συνήθειας. Φάε το ψωμί σου αργά και ταπεινά. Δέξου το με ευγνωμοσύνη ως δώρο και θα σου είναι πιο γλυκό κι από το μέλι... Με τη νηστεία που μας διατηρεί σε κατάσταση πείνας, ασκούμαστε να λαμβάνουμε την τροφή και τη ζωή ευχαριστιακά. Να τη λαμβάνουμε ως δώρο από τα χέρια του Θεού. Η νηστεία - ως πείνα και δίψα - ανοίγει άλλες προοπτικές, άγνωστες παντελώς στον κορεσμένο άνθρωπο. Το ψωμί, τα φρούτα, το νερό γίνονται ξαφνικά τόσο όμορφα... εμπνέουν τόσο σεβασμό που θέλεις να τα φιλήσεις... Τα απλά ακτινοβολούν μια αγνή ομορφιά που τα κάνει πιο ποθητά από τα πολυποίκιλα και επιτηδευμένα... Η νηστεία, ως πείνα και δίψα, δίνει στην τροφή και τη ζωή τη γεύση της ευλογίας και της ευχαριστίας. Βλέποντας το ψωμί και το νερό ως δώρο του Θεού, ανακαλύπτεις τελικά παντού γύρω σου τα κρυμμένα Του δώρα... Μόνο αυτός που ευχαριστεί, ζει αληθινά! (π. ΑλέξανδροςΣμέμαν)
  • Η νηστεία είναι ένα όπλο ενάντια στους δαίμονες. Αλλά η νηστεία, δεν χρειάζεται να περιορίζεται στην αποχή από τα τρόφιμα μόνη της, επειδή ο αληθινός ρυθμός, είναι μια απομάκρυνση από τις κακές πράξεις. (ΑρχιμανδρίτηςΚύριλλοςΠαβλώφ)
  • Ποιό είναι το όφελος, όταν το σώμα είναι άδειο από φαγητά και η ψυχή γεμάτη από αμαρτίες; Ποιά είναι η ωφέλεια, να είμαστε ωχροί και μαραμένοι απόι την νηστεία, αλλά να είμαστε αναμμένοι από εκδίκηση και μίσος; Ποιά είναι η ωφέλεια, όταν δεν πίνουμε κρασί και είμαστε μεθυσμένοι από το δηλητήριο της οργής; Τι ωφελούμεθα, να μην τρώμε κρέας και με τις συκοφαντίες μας, να ξεσχίζουμε τις σάρκες των αδεφών μας; Ο Θεός να το ξέρετε, αγαπά και τιμά μόνο αυτούς, που αποφεύγουν να καταπατούν τις εντολές Του. (Μητροπολίτης Άνθιμος ο Ίβηρας)
  • Με τη νηστεία δαμάζονται τα πάθη, υποχωρούν οι ακάθαρτοι λογισμοί, εξαλείφονται οι αισχρές φαντασίες, χαλιναγωγείται η γλώσσα, εξαφανίζονται η ραθυμία και η αμέλεια, φυγαδεύονται οι δαίμονες. Η νηστεία υποτάσσει το σώμα στο πνεύμα, φωτίζει το νου, ενισχύει την προσευχή, στηρίζει τη μετάνοια, συντηρεί την κατάνυξη, στερεώνει τη σωφροσύνη. Η νηστεία είναι χαλινάρι των κακών επιθυμιών, μαχαίρι της φιλαυτίας, πελέκι της φιληδονίας, γεννήτρια του Θείου φόβου, μητέρα της εγκράτειας, αδελφή της κατά Θεόν πτωχείας, καλλιεργήτρια της υπομονής, θεμέλιο της αρετής, φύλακας της σωτηρίας. (Μοναχός Αγάπιος Λάνδος Κρήτης)
  • Η νηστεία δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά μέσο και οδός, μέσο καθάρσεως και οδός λυτρώσεως. Έτσι, η αποχή από ορισμένες τροφές δεν έχει νόημα, αν δεν γίνεται για το Θεό, αν δεν ακολουθεί τους κανόνες της Εκκλησίας και τις οδηγίες του πνευματικού, καθώς και αν δεν συνοδεύεται από γενικότερη εγκράτεια και άσκηση, την οποία και πρέπει να υποβοηθεί. ''Έντιμη νηστεία'', λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ''δεν είναι εκείνη που αποφεύγει μόνο τις τροφές, μα εκείνη που φυγαδεύει και τις αμαρτίες''. Και ο Μέγας Βασίλειος λέει: ''Νηστεία πραγματική είναι η αποξένωση από τις κακίες''. (Μοναχός Αγάπιος Λάνδος Κρήτης)
  • Είναι καλύτερα να τρώει ένας άνθρωπος κρέας, παρά να καυχιέται για την νηστεία του. (Ασκητής Ισίδωρος)
  • Αυτός που νηστεύει από τροφή, αλλά δεν νηστεύει και από τα πάθη του, αυτός ματαίως νηστεύει και μοιάζει με τον διάβολο, ο οποίος ποτέ δεν τρώει λάδι, αλλά δεν αλλάζει γνώμη και ζωή. (Είπε Γέρων)
  • Η νηστεία έχει μισθό, αλλά εκείνος που τρώει χάριν της αγάπης εκπληρώνει δύο εντολές, μία γιατί παραιτείται από το δικό του θέλημα και άλλη γιατί εφαρμόζει την κατεξοχήν εντολή του Θεού. (Είπε Γέρων)
  • Αυτός που κάνει νηστεία, περιορίζει τις αιτίες των πειρασμών του, ενώ αυτός που δεν κάνει τις αυξάνει, με αποτέλεσμα ευκολότερα να πέφτει στην αμαρτία. Όσοι τρώνε λιγότερο και νηστεύουν, παίρνουν περισσότερες στροφές τα μυαλά τους. Γι' αυτό και οι γονείς, θα πρέπει να μάθουν και να νουθετήσουν τα παιδιά τους, από μικρά να νηστεύουν, ώστε να τους γίνει συνείδηση η αναγκαιότητα της νηστείας. Έχουν μεγάλη ευθύνη οι γονείς στο θέμα αυτό! (Παναγόπουλος)
  • Καταντήσαμε δυστυχώς τη νηστεία να μας την υπαγορεύει ο ιατρός σαν δίαιτα και όχι ο Χριστός σαν αρετή. (Παναγόπουλος)
  • Αν ο ιατρός μας βάλει μια δίαιτα, για το καλό της υγείας μας, με θρησκευτική ευλάβεια θα την εφαρμόσουμε. Τί είναι η δίαιτα; Νηστεία είναι και μάλιστα αποχή, από πολλά φαγητά. Την νηστεία όμως που θέσπισε ο Θεός (για το καλό της ψυχής μας), δεν την εφαρμόζουμε. Ακούμε τον ιατρό και δεν ακούμε τον Χριστό. Ο ιατρός, έχει για εμάς, μεγαλύτερη αξία από τον Χριστό...! (Παναγόπουλος)
  • Αν η νηστεία δεν είναι τίποτα, όπως υποστηρίζουν αρκετοί, τότε γιατί να νηστέψει ο Χριστός 40 μέρες και 40 νύχτες στην έρημο; Ο Χριστός δεν είχε ανάγκη να νηστέψει, αλλά μας υπέδειξε, ότι ο δρόμος για τον παράδεισο, περνάει από την νηστεία, κάτι που δεν εφάρμοσαν οι Πρωτόπλαστοι, γι΄αυτό και εξώθηκαν από τον παράδεισο. Και ο Μωϋσής νήστεψε 40 μέρες και 40 νύχτες, για να προετοιμαστεί, ώστε να πάρει το Λόγο του Θεού (τις 10 Εντολές) στο όρος Χωρίβ του Σινά. (Παναγόπουλος)
  • Ο άνθρωπος πρέπει με ευχαρίστηση να νηστεύει και να μην κάνει νηστεία με αγγαρεία, αλλιώς αυτή η νηστεία στα μάτια του Θεού, είναι σαν το καπνισμένο φαγητό. (Παναγόπουλος)
  • Όταν επρόκειτο να φιλοξενήσουμε κάποιους ανθρώπους σε περίοδο νηστείας, να προσέξουμε να μην τους σερβίρουμε αρτύσιμα φαγητά, διότι γινόμαστε αιτία, εκείνοι να αμαρτήσουν. Και εν την ημέρα της κρίσεως, θα το έχουν αυτό ως επιχείρημα, ότι δηλ. εμείς φταίγαμε, διότι τους δώσαμε να φάνε. Εάν πάλι πρόκειται να μας καλέσουν σε ένα τραπέζι, να ενημερώσουμε, ότι δεν πρόκειται να φάμε αρτύσιμο και ότι θα παμε να τους τιμήσουμε με την παρουσία μας και όχι με την κοιλιά μας. Εξάλλου ο Χριστός μας, έχει τόσα αγαθά, για όλες τις εποχές, ακόμα και για τις πιο αυστηρές νηστείες, που μπορούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες κάθε ανθρώπου. (Παναγόπουλος)
  • Η Εκκλησία σε περιόδους νηστείας επιτρέπει τις ελιές και όχι το λάδι, τον ταραμά και όχι το ψάρα κ.ά. (είναι απορία πολλών), γιατί αυτά περιέχουν λιγότερες θερμίδες, περιορίζοντας έτσι τα καύσιμα, που ρίχνουμε στο σώμα μας. Γιατί το σώμα του ανθρώπου είναι ένα καμίνι καιόμενο και βάζοντας πολλά καύσιμα σε αυτό, ο άνθρωπος ''καίει'' τον εαυτόν του. (Παναγόπουλος)
  • Εμείς έχουμε τη γνώμη: ''Άλλα είναι τα άλλα και άλλα της Παρασκευής το γάλα. Το κακό να μην κάνεις και να μην πειράζεις τον άλλον, αυτό είναι το σημαντικό και όχι, το αν φας σε μέρα νηστείας''. Δηλ. να μην κάνεις το κακό προς τα έξω, εφόσον όμως το κάνεις προς τα μέσα, ποιό είναι το όφελος; Αν σκοτώσω 100 ανθρώπους, έχω περιθώριο να μετανοήσω και να σωθώ. Αν όμως σκοτώσω τον εαυτό μου δεν έχω περιθώριο σωτηρίας. (Παναγόπουλος)
  • Μερικοί άνθρωποι που νηστεύουν, έχουν παρεξηγήσει την εντολή του Κυρίου, περί αποφυγής επιδείξεως της νηστείας και όταν βρεθούν με άλλους που δεν τηρούν την νηστεία, καταλύουν και αυτοί. Δικαιολογούνται, λέγοντας: ''Έφαγα κρέας, παρότι ήταν Παρασκευή, για να μην τους σκανδαλίσω''. Πρέπει βέβαια να προσέχουμε πολύ, να μην σκανδαλίζουμε τους συνανθρώπους μας, αλλά ο σκανδαλισμός αυτός τον οποίο πρέπει να αποφεύγουμε, είναι εκείνος που προέρχεται από την παράβαση των Νόμων του Θεού και όχι από την εφαρμογή τους. Σκανδαλισμός είναι, όταν γίνεσαι εμπόδιο στον άλλον να πάει στον δρόμο του Θεού και όχι όταν τον διαφωτίζεις, ότι αυτό που κάνει δεν είναι σωστό. (Παναγόπουλος)
  • Πολλοί δικαιολογούνται και λένε: ''Εγώ δεν νηστεύω, διότι ο παπάς τρώει''. Και κοιμούνται ξέγνοιαστοι με το ''Ευαγγέλιο'' το δικό τους, νομίζοντας ότι τακτοποιήθηκαν. Πρώτα-πρώτα δεν ξέρουμε, γιατί τρώει ο παπάς. Αλλά και ο Χριστός έχει διαφωτίσει την περίπτωση αυτή λέγοντας: ''Πάντα ουν όσα εάν είπωσιν υμίν τηρείν, τηρείτε και ποιείτε, κατά δε τα έργα αυτών μη ποιείτε· λέγουσι γάρ, και ου ποιούσι''. (Ματθ. 23,3) Να μην πράττετε, δηλ. τα έργα εκείνων, που άλλα λένε και δεν εφαρμόζουν εκείνα που λένε. Τους καθιστά λοιπόν ο Κύριος όλους αναπολόγητους. Και τον παπά θα κρίνει, αν δεν έχει λόγους να καταλύσει και τους άλλους θα κρίνει, που δεν νηστεύουν, λόγω του παπά που τρώει. (Παναγόπουλος)
  • Αν όλοι οι άνθρωποι νήστευαν, δεν θα υπήρχαν ιατροί. Στην εποχή της Γερμανικής κατοχής, οι αρρώστιες είχαν σχεδόν εκλείψει, γιατί οι άνθρωποι νήστευαν αναγκαστικά, λόγω της πείνας που επικρατούσε την περίοδο εκείνη. (Παναγόπουλος)
  • Στο βίο του Αγίου Παχωμίου, υπάρχει το εξής περιστατικό: Κηδεύανε κάποιον και πίσω από το φέρετρο ακολουθούσαν 2 άγγελλοι. Τους είδε ο Άγιος Παχώμιος και ρώτησε το Θεό, τι είναι αυτοί οι 2 άγγελοι που ακολουθούν τον νεκρό. Και ο Θεό του απάντησε: Ο ένας άγγελος είναι της Τετάρτης και ο άλλος άγγελος είναι της Παρασκευής. Ήταν οι δύο άγγελοι της νηστείας. Και διότι αυτός νήστευε την Τετάρτη και την Παρασκευή, οι άγγελοι τον συνόδευαν στον τάφο του. (Παναγόπουλος)
  • Όταν σκοτώθηκε ο Αληπασσάς οι Τούρκοι πήραν μία γυναίκα του όπού είχε Ρωμαία, την έλεγαν Κυρά Βασιλική, και έναν αγαπημένον του Αληπασσά, τον έλεγαν Θανάση Βάγια, και τους πήγαν εις την Κωσταντινόπολη. Αυτόν τον καλόν άνθρωπον τον είχε ο Αληπασσάς, όπου έτρωγε τους ανθρώπους καλύτερα από ψωμί. Όταν έφκειανε το κάστρο των Γιαννίνων, επιστατούσε αυτός ο καλός άνθρωπος. Πόσους ανθρώπους έρριξε εις τον ασβέστη και κάηκαν και άλλους τους τρύπαγε εις τ' αυτιά και τους κάρφωνε! Αυτός ο καλός άνθρωπος λάδι την Τετάρτη και Παρασκευή δεν έτρωγε, τους ανθρώπους τους ροκάναγε... (Μακρυγιάννης)
  • - Εσείς οι Χριστιανοί είστε παράλογοι. Νηστεύετε το λάδι και τρώτε τις ελιές. Το ίδιο δεν είναι;

- Τότε τι δίνεις τόσα χρήματα για να αγοράσεις λάδι, αφού μπορούσες να περνάς

με ελιές και παξιμάδι; (Χριστόφορος Γεροντίδης)

  • Η νηστεία αποτοξινώνει τον οργανισμό και τονώνει όλους τους ιστούς. (Αλέξης Καρρέλ - Γάλλος Χειρουργός και Βιολόγος)
  • Νηστεύετε τις Τετάρτες και τις Παρασκευές από αρτύσιμα;
    - Μμμ. Λίγες φορές.
    - Μα γιατί; Κείνες τις μέρες που ο Χριστός με την προδοσία και την Σταύρωση, γεύτηκε την οδύνη, εσείς γεύεσθε την ηδονή;
  • Νηστεύεις; Απόδειξέ το με τα έργα σου... Αν δεις φτωχό να τον ελεήσεις... Εάν δεις εχθρό, να συμφιλιωθείς μαζί σου...
  • Η νηστεία όταν δεν συνοδεύεται από την μετάνοια και την εξομολόγηση, ελάχιστα ωφελεί...
  • Τόση είναι η νηστεία χωρίς αγάπη και έλεος, όπως είναι το λυχνάρι χωρίς λάδι.
  • Όπως το λάδι γαληνεύει τη θάλασσα, έτσι και η νηστεία κατευνάζει τις διεγέρσεις του σώματος.
  • Λάδι να φας, τον λαδά να μην ''φας''.
  • Νηστεύει ο δούλος του Θεού, γιατί δεν έχει ψωμί να φάει.
  • Λάδι δεν τρώμε, μα τον λαδά τον σκοτώνουμε. (Λέγεται γι' αυτούς που παριστάνουν τους θεοσεβείς, που νηστεύουν το λάδι και όμως κάνουν κακές πράξεις)
  • Και όλους να τους κρίνεις

ξέρεις μονάχα να ζητάς,

δεν έμαθες να δίνεις.

Ζεις μέσα στον εγωισμό

και στην υποκρισία

και όμως φωνάζεις δυνατά

πως κράτησες νηστεία...

  • Στην Κρήτη, στοχωριόΛιθίνεςτηςεπαρχίαςΣητείας, υπάρχει ένας παλαιός ναός της Παναγίας, που πανηγυρίζει στις 8 Σεπτεμβρίου. Στο τέμπλο του, ξεχωρίζει ηεικόνατης ''ΠαναγίαςτωνΛιθινών'', πλαισιωμένη με αναρίθμητα αφιερώματα - τάματα, γιατί είναι πολύ θαυματουργή. Η Εκκλησία έχει μεγάλη αυλή και ξενώνα. Συχνά οι κάτοικοι, περνούν από το προαύλιο της Εκκλησίας, για να κερδίσουν δρόμο, ώστε να φθάσουν συντομότερα στον προορισμό τους. Αν όμως αγοράσουν κρέας και περάσουν από εκεί σε περίοδο Τεσσαρακοστής, το κρέας βγάζει σκουλίκια, τα οποία φαίνονται δια γυμνού οφθαλμού! Το θαύμα αυτό δεν συνέβαινε μόνο σε παλαιότερες εποχές. Μερικοί σύγχρονοι, που ήταν δύσπιστοι, έκαναν μια δοκιμή. Αγόρασανφρέσκοκρέαςσεπερίοδονηστείαςκαιπέρασανμέσααπότοπροαύλιοτουναού. Διαπίστωσανόμωςκαιαυτοί, ότιτοκρέαςείχεσκουλικιάσει! Κάποτε ένας χασάπης δοκίμασε να περάσει από εκεί, κρατώντας ένα αρνί. Στη μέση όμως της αυλής, παρέλυσαν τα πόδια του και έπεσε κάτω, φωνάζοντας τρομαγμένος. Μετοντρόποαυτό, ηΘεοτόκοςενισχύειστηνσυνείδησητωνπιστώνκαιόλωντωνΟρθοδόξων, τονθεσμότηςνηστείας.
  • Ήταν Παρασκευή και Μεγάλη Σαρακοστή, όταν την πόρτα του Αγίου Σπυρίδωνος, την χτύπησε ένας ξένος. ''Ετοίμασε να φάμε'', είπε στην κόρη του ο Άγιος. Εκείνη κοντοστάθηκε, τον πήρε παράμερα και του ψιθύρισε. ''Δεν έχουμε τίποτα. Μόνο λίγο ψωμί και ένα κομμάτι κρέας καπνιστό''. ''Βάλε κρέας. Και άκουσε, βάλε και σε μένα κρέας'', της είπε. Ξενίστηκε η κόρη του Αγίου, που ήξερε πόσο αυστηρός νηστευτής ήταν ο πατέρας της. Αλλά εκείνος της εξήγησε: ''Αν δώσω μόνο στον ξένο κρέας και εγώ δεν φάω, θα δείξω υπεροχή. Πώς εγώ είμαι τάχα ''άγιος'', ενώ εκείνος αμαρτωλός''. Και όταν απόφαγαν της εξήγησε: ''Δεν κατέλυσα τη νηστεία. Τον εγωισμό μου και την υπερηφάνειά μου κατέλυσα...''
  • Ρώτησε ο Αββάς Ιωσήφ τον ΑββάΠοιμέναπως πρέπει να νηστεύουμε. Και ο Αββάς Ποιμήν του λέει: ''Εγώ θέλω να τρώει κανείς κάθε μέρα τόσο λίγο, ώστε να μην χορταίνει''. Του λέει τότε ο Αββάς Ιωσήφ: ''Όταν ήσουν πιο νέος, Αββά, δεν νήστευες δύο - δύο μέρες;''. Και ο γέροντας του απάντησε: ''Φυσικά και τρεις και τέσσερις μέρες και βδομάδα ακόμη. Και όλα αυτά τα δοκίμασαν οι Πατέρες, γιατί ήταν δυνατοί. Αλλά θεώρησανκαλύτερο, τονατρώεικανείςκάθεμέρα, αλλάλίγο· μαςπαρέδωσανλοιπόντηνβασιλικήοδόπουείναιελαφρή.
  • Σε πολλά μέρη συνηθίζονται οι βεντέτες ανάμεσα σε οικογένειες για λόγους τιμής. Μια τέτοια βεντέτα ξέσπασε κάποτε και στην περιοχή της Μάνης. Και, όπως σ' όλες τις περιβόητες αυτές διαμάχες, τα όπλα ανέλαβαν ν' αποκαταστήσουν τα πράγματα. Ο θιγμένος Μανιάτης κατέστρωσε σχέδιο, για να ξεκάνει αυτόν που τον πρόσβαλε. Πήρε το όπλο του και φεύγοντας λέει στη γυναίκα του: ''Στο τάδε σημείο θα στήσω καρτέρι για να τον «καθαρίσω». Αν δεις και αργώ, φέρε μου να φάω εκεί''. Έτσι και έγινε. Η γυναίκα μαγείρεψε και σαν είδε πως αργούσε ο άνδρας της, του πήγε το φαγητό στο καρτέρι. Με το όπλο στο χέρι και το δάχτυλο στην σκανδάλη εκείνος, πανέτοιμος για φόνο, ανοίγει το καπάκι και βλέποντας το φαγητό, γυρίζει και της λέει: ''Σε καλόσου, βρεγυναίκα. Μέρα Παρασκευήσήμερα! Κρέαςμουέφερεςναφάω;''... Καταλάβατε; Η πραγματική νηστεία δεν έχει σχέση με το να αποφεύγουμε να τρώμε αρτύσιμα φαγητά, αλλά με το να αποφεύγουμε την αμαρτία.
  • Είναι νηστεία, να τρώμε αρτύσιμα φαγητά με μηστίσιμα υλικά; Η ερώτηση αυτή απευθύνεται σε όλους μας και κυρίως, σε όσους και όσες νηστεύουν. Είναι γεγονός πως η εγκράτεια στο φαγητό είναι πολύ δύσκολη, ειδικά στην εποχή μας.
    Πολύς κόσμος, ακόμα και άνθρωποι που είναι πιστοί Χριστιανοί, δεν μπορούν να αντέξουν τις Νηστείες όπως επιτάσσει η παράδοση της Εκκλησίας μας κι έτσι, με διάφορους τρόπους προσπαθούν να τις... ελαφρύνουν.
    Με ποιούς τρόπους; Καταρχάς, κάνοντας «οικονομία» σε διάφορα φαγητά που - αν και μη νηστίσιμα - τρώνε. Φυσικά, όταν συντρέχει λόγος υγείας ο Πνευματικός συνήθως δίνει την Ευχή του, για να γίνει κατάλυση σε αρτύσιμα. Άλλωστε, η ίδια η Εκκλησία έχει καθιερώσει αυτή την «οικονομία» να γίνεται σε λογικά πλαίσια, αναγνωρίζοντας πως δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι τις ίδιες σωματικές αντοχές και δυνάμεις.
    Το χειρότερο όμως, κατά την γνώμη μου, που γίνεται σε αυτούς τους «τρόπους ελάφρυνσης» της Νηστείας, είναι τα διάφορα «νηστίσιμα» υλικά που έχουν καθιερωθεί στο νηστίσιμο τραπέζι μας, κυρίως τα τελευταία χρόνια: Αναφέρομαισεδιάφορεςνηστίσιμες... ''εφευρέσεις'',όπωςτοφυτικότυρί, τοφυτικόβούτυρο, τοφυτικόλάδι, οιφυτικέςκρέμεςγάλακτοςκαιένασωρόάλλατέτοια «φυτικά», απόυποκατάστατατουκρέατοςμέχρισοκολάτες!
    Κυριολεκτικά, μια τεράστια (και άκρως επικερδής) «νηστίσιμη»βιομηχανία έχει στηθεί στην παραγωγή των συγκεκριμένων τροφίμων: Από την «πρώτη διδάξασα» σόγιαφτιάχνονται(;) σχεδόν όλοι οι αντικαταστάτες των γαλακτοκομικών, ενώ διάφορα λάδια(;) βαφτίζονται νηστίσιμα για να δελεάσουν τους καταναλωτές. Μέχρι και σουβλάκια, πίτσες και άλλα πρόχειρα φαγητά διαφημίζονται πλέον ως νηστίσιμα, ενώ στα ταχυφαγεία (fast-foods) οι κατάλογοι είναι γεμάτοι με τέτοια φαγητά, πολλά εκ των οποίων χρησιμοποιούν τους φυτικούς αντικαταστάτες των ελαίων γαλακτοκομικών που αναφέραμε παραπάνω.
    Γεννιέται λοιπόν ευθής το ερώτημα: ΕίναιΝηστείααυτήπουκάνουμε, ότανκαταλύουμετυρί, γάλα, λάδικαιάλλαπολλά,που «απλώς»είναιφυτικά; Πόσονηστίσιμομπορείναείναιέναφαγητόπουαπλάαντικαθιστάτονκιμάμετησόγια (π.χνηστίσιμοςμουσακάς) ήτηνκρέμαγάλακτοςκαιτοτυρίμετααντίστοιχα «φυτικά»; (για παράδειγμα, διάβαζα προ ημερών σε Χριστιανική ιστοσελίδα μια συνταγή για ζυμαρικά φούρνου με φυτική κρέμα γάλακτος, φυτικό τυρί και φυτικό βούτυρο που μάλιστα διαφημιζόταν ως ένα «αλάδωτο φαγητό που είναι σαν αρτύσιμο!!!)
    Με απλά λόγια: ΜήπωςκοροϊδεύουμετονΘεόκαιτουςεαυτούςμας,μεόλααυτάτα «νηστίσιμα»παρασκευάσματα; Τί διαφορά έχει ένας που τρώει νηστίσιμο...παστίτσιο ή «αλάδωτη» πίτσα με κάποιον που τρώει τα ίδια με αρτύσιμα υλικά; Ότανέχουμετηνοοτροπία,πωςδενπρέπειναστερηθούμεαυτάπουμαςαρέσουν,ούτεσεπερίοδοΝηστείας, αλλάαντίθεταταμετασχηματίζουμεκαιτα...μεταμορφώνουμεφτιάχνοντάςταμεπαραπλήσιαυλικά, τιείδουςΝηστείαείναιαυτή; Ποιόνκοροϊδεύουμε;
    Υποτίθεται πως, η στέρηση των αρτύσιμων φαγητών γίνεται για να ασκηθούμε στην εγκράτεια σώματος και ψυχής (διαφορετικά μπορούμε να κάνουμε δίαιτα αντί για Νηστεία). Πώς θα γίνει αυτό, όταν κάποιος αναλίσκεται στο πως θα φτιάξει το αρτύσιμο φαγητό με νηστίσιμα υλικά, που εκτός των άλλων ελέγχονται ακόμα και για το αν είναι όντως τέτοια; Ποιός μας λέει πως οι διάφορες εταιρείες που τα παρασκευάζουν λένε ψέματα για να τα πουλήσουν και στην πραγματικότητα έχουν χρησιμοποιήσει μη νηστίσιμα υλικά; Το λέω αυτό, διότι ορισμένα παραείναι...νόστιμα για «φυτικά» και «αλάδωτα»!!!
    Ας αποφασίσουμε λοιπόν τι θέλουμε. Να κάνουμε μια Νηστεία έστω μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων μας ή να παρουσιαζόμαστε ως... αυστηροί νηστευτές καταναλώνοντας αρτύσιμα φαγητά με νηστίσιμα υλικά; Στο κάτω - κάτω, αν κάποιος δεν μπορεί να στερηθεί π.χ το τυρί, ας το φάει όπως είναι κανονικά και ας μην ψάχνει να βρει τυριά...φυτικά! Γιατί όσοκαιανπιστεύειπωςτελικά «στερήθηκετοτυρί»στηνηστείατρώγοντας...τυρίσόγιας, στηνπραγματικότηταδεντοστερήθηκεκαιτοξέρεικαλά! Και όπως έλεγε και ο Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης: Πολλοί μπορεί να κάνουν νηστεία με σόγια, αλλά να γνωρίζουν ότι δεν έχουν καμμία σχέση με το σόϊ των Πατέρων. Για να μην παρεξηγηθώ, δεν τα γράφω αυτά κάνοντας έλεγχο στον τρόπο νηστείας κάθε Χριστιανού. Άλλωστε, η παρότρυνση για αυτό το άρθρο ήρθε εντελώς φυσικά, ενθυμούμενος κάτι μπιφτέκια σόγιας που έφαγα χθες. Ήταν τόσο νόστιμα, που ξέχασα εντελώς ότι νηστεύω. Ήγιαναακριβολογώ, αισθάνθηκαπωςδενκάνωΝηστείααλλά «νηστεία»...