Περί συνείδησης

  • Ίσθιευνοώντωαντιδίκωσουταχύέωςότουειεντηοδώμετ' αυτού, μήποτεσεπαραδώοαντίδικοςτωκριτήκαιοκριτήςσεπαραδώτωυπηρέτη, καιειςφυλακήνβληθήση. [Συμβιβάσου και συμφιλιώσου γρήγορα με τον αντίδικό σου (συνείδηση), εφόσον βρίσκεσαι μαζί του στον δρόμο, που οδηγεί στο δικαστήριο. Πρόλαβε, μήπως σε παραδώσει ο αντίδικος στον δικαστή και ο δικαστής σε παραδώσει ως ένοχον στον εκτελεστήν των ποινών και ριχτείς έτσι στην φυλακή.] (ΚατάΜατθαίον 5,25)
  • Αγαπητοί, εάν η καρδία ημών μη καταγινώσκη ημών παρρησίαν έχομεν προς τον Θεόν, και ο εάν αιτώμεν λαμβάνομεν παρ' αυτού ότι τας εντολάς αυτού τηρούμεν και τα αρεστά ενώπιον αυτού ποιούμεν. [Αγαπητοί, εάν η συνείδησή μας δεν μας κατηγορεί, τότε έχουμε παρρησία προς τον Θεό και ο,τιδήποτε και αν του ζητούμεν, το λαμβάνουμε από Αυτόν, διότι τηρούμεν τις εντολές Του και πράττουμε αυτά, που Του είναι ευάρεστα. Και γινόμαστε έτσι τέκνα των ευλογιών Του.] (Α' Ιωάννου 3,21-22)
  • Συνείδησινέχοντεςαγαθήν, ίναενωκαταλαλούσινυμώνωςκακοποιών, καταισχυνθώσινοιεπηρεάζοντεςυμώντηναγαθήνενΧριστώαναστροφήν.[Προσπαθείτε και προσέχετε πάντοτε, να έχετε καλή μαρτυρία της συνειδήσεώς σας, ότι φέρεστε όπως ο Θεός θέλει, ώστε ενώ σας κατηγορούν ως κακοποιούς, να ντροπιαστούν αυτοί, που προσπαθούν να διαβάλλουν και να προσβάλλουν την αγαθή και ενάρετη εν Χριστώ συμπεριφοράν σας μέσα στην κοινωνία.] (Α' Πέτρου 3,16)
  • Ο καλύτερος τρόπος για ν' αναπαύσει κανείς τη συνείδησή του είναι, να μην κατακρίνει τον πλησίον και να ταπεινώνει τον εαυτό του. (Άγιος Ησαϊας ο Αναχωρητής)
  • Αν ο άνθρωπος δεν ακούσει την συνείδησή του, τότε αυτή τον παραδίνει στους εχθρούς του (τους δαίμονες). (ΆγιοςΗσαϊαςοΑναχωρητής)
  • Όταν η συνείδηση πάψει να μας ελέγχει, ας προσέξουμε μήπως αυτό δεν οφείλεται στην καθαρότητα, αλλά στην κόπωση και άμβλυνσή της, εξαιτίας πλήθους αμαρτιών. Aπόδειξη ότι έσβησε το χρέος των αμαρτιών μας είναι το να θεωρούμε πάντοτε χρεώστη τον εαυτόν μας. (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
  • Μετά τον Θεό, ας έχουμε σε κάθε ενέργειά μας, ως άγρυπνο φρουρό και γνώμονα ασφαλή, την συνείδησή μας. Έτσι αντιλαμβανόμαστε από που φυσάει ο άνεμος της αληθείας και τότε ανοίγουμε προς τα εκεί, τα ιστία του πλοίου μας. (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
  • Μην αφήνεις την συνείδησή σου, Χριστιανέ, να σε κατηγορεί για οποιαδήποτε πράξη σου. (Όσιος Αγάθων)
  • Η προφύλαξη της συνειδήσεώς μας, μας φέρνει μεγάλο κέρδος, διότι η προφύλαξή της σημαίνει διατήρηση της καθαρότητάς της απέναντι στον Θεό και απέναντι στον πλησίον. (ΆγιοςΘεόδωροςοΣτουδίτης)
  • Όποιος εξετάζει στο βάθος την ορθή και αγία συνείδηση, δεν μπορεί να σφάλλει ποτέ, ή αν σφάλλει, να μην διορθωθεί. Διότι η συνείδηση, είναι ο φυσικός νόμος που έδωσε ο Θεός στις καρδιές των ανθρώπων, για να τους οδηγεί πάντοτε σαν λυχνάρι σε όλα τα καλά. (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
  • Καθώς τα πηγάδια όσο σκάβονται, τόσο καθαρότερο και γλυκύτερο νερό βγάζουν, έτσι και η συνείδηση, όσο περισσότερο εξετάζεται και ξεχώνεται από τα πάθη, με τα οποία είναι σκεπασμένη, τόσο καλύτερα μας διδάσκει, τι πρέπει να κάνουμε. (ΆγιοςΝικόδημοςοΑγιορείτης)
  • Όταν εξετάζεις τη συνείδησή σου, να συλλογίζεσαι τρία πράγματα: α) τα σφάλματα της κάθε ημέρας β)την αιτία αυτών των σφαλμάτων και γ)την προθυμία που έχεις, για να πολεμήσεις αυτά και να αποκτήσεις τις αντίθετες από αυτά αρετές. (ΆγιοςΝικόδημοςοΑγιορείτης)
  • Όσα σε συμβουλεύει η συνείδησή σου, μην τα εμπιστεύεσαι απόλυτα, διότι ενδέχεται αυτή να είναι άρρωστη και πορωμένη. Αλλά να τα συγκρίνεις σύμφωνα με εκείνα που λέει η Αγία Γραφή ή να φανερώνεις στους πνευματικούς σου, αν είναι ορθά, για να μην πλανεθείς! (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
  • Το να μην σε κατηγορεί η συνείδησή σου, αυτό είναι η ηδονή των ηδονών και η ευφροσύνη των ευφροσυνών. Το να σε κατηγορεί η συνείδησή σου, αυτό είναι η οδύνη των οδυνών και η λύπη όλων των λυπών. (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
  • Κανένας να μην προφασίζεται άγνοια. Ο φυσικός νόμος είναι σπαρμένος μέσα μας και μας υποδεικνύει να ζούμε μαζί με το καλό και να αποξενωνόμαστε από κάθε κακό. (Μέγας Βασίλειος)
  • Ο καθένας από εμάς έχει κρυμμένη στην ψυχή του κάποια ζυγαριά, την οποία κατασκεύασε μέσα μας ο Κτίστης, πάνω στην οποία είναι δυνατόν να γνωρίσουμε καλά τη φύση των πραγμάτων. ''Έβαλα μπροστά σου τη ζωή και το θάνατο, το αγαθό και το κακό'', δύο φύσεις που είναι αντίθετες μεταξύ τους, τοποθέτησέ τες πάνω στο κριτήριο του ίδιου του εαυτού σου (στή συνείδησή σου) και ζύγισε ακριβώς ποιό είναι ωφελιμότερο γιά σένα. (ΜέγαςΒασίλειος)
  • Η ψυχή έχει έμφυτη τη συνείδηση. Την έμφυτη αυτή δύναμη την έλαβε από τον Θεό, για να είναι ικανή, να γνωρίζει το Θείο θέλημα, ώστε να ταυτίζει το θέλημά της, με το θέλημα του Θεού. Μέσα στην τέλεια υποταγή της ψυχής στη συνείδηση, βρίσκεται η ελευθερία του ανθρώπου, η πρόοδος και η τελειοποίησή του. (Άγιος Νεκτάριος)
  • Η ψυχή που συνειδητοποιεί τον εαυτόν της καθαρό από κάθε ανομία, ακόμη και αν περνάει χίλια βάσανα και βάλλεται από παντού και κινδυνεύει, έχει την αγαθή συνείδηση να την παρηγορεί. Η αγαθή συνείδηση, είναι αυτή που παρηγορεί την ψυχή που πάσχει για την αρετή, το αγαθό, το δίκαιο, την αλήθεια και για την σωτηρία των πολλών. Ο άνθρωπος που δέχεται τον έλεγχο της συνείδησής του, είναι δυστυχέστατος. (Άγιος Νεκτάριος)
  • Πονηρή συνείδηση είναι η συνείδηση του ανθρώπου που παραβαίνει τον Θείο ηθικό νόμο, ζητώντας πάντα την επικράτηση του δικού του θελήματος, το οποίο του υπαγορεύει το ίδιο του το εγώ. Η συνείδηση αυτού του ανθρώπου, έχει πλέον διαστραφεί από την εσκοτισμένη του διάνοια και την επικράτηση μέσα του, του νόμου της αμαρτίας και δεν ξεσηκώνεται πια, ούτε διαμαρτύρεται για τις παραβάσεις του ηθικού νόμου, διότι αθέτησε και νόμο και Νομοθέτη και η αμαρτία σκοτείνιασε τα μάτια της ψυχής του, ώστε να μην βλέπει το φως του ηθικού νόμου, το φως της αλήθειας. Βούλωσε τα αυτιά του, για να μην ακούει τον λόγο του Θεού, σκότισε τον νου του, ώστε να μην κατανοεί, σκλήρυνε και απολίθωσε την καρδιά του, ώστε να μην συναισθάνεται. Η συνείδηση ενός τέτοιου ανθρώπου έχει πωρωθεί. Αυτός που έχει πονηρή συνείδηση, ζει μέσα στην κακία, σκέπτεται και επιδιώκει τα πονηρά, επιθυμεί τα κακά και εργάζεται την ανομία. Σε τίποτα δεν έχει θάρρος. Τρέμει ακόμη και τους δούλους και βλέπει τους πάντες καχύποπτα. Στην καρδιά του βασιλεύει ταραχή και την κατακυριεύουν ο θυμός και η οργή. Αυτός που έχει πονηρή συνείδηση κολάζεται από την πονηριά, πριν από την ώρα της κόλασης, σαν να βρίσκεται κιόλας σ' αυτήν... (Άγιος Νεκτάριος)
  • Τίποτε άλλο δεν μας ευχαριστεί συνήθως τόσο, όσο η αγαθή συνείδηση και οι αγαθές ελπίδες. (Άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης)
  • Η συνείδηση είναι αληθινός δάσκαλος· όποιος υπακούει σ' αυτήν, δεν σκοντάφτει. (Όσιος Θαλάσσιος)
  • 'Όταν ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο, έβαλε μέσα του ένα Θείο σπέρμα, σαν ένα είδος λογισμού πιο θερμού και φωτεινού, να έχει τη θέση της σπίθας, για να φωτίζει το νου και να του δείχνει να ξεχωρίζει το καλό από το κακό. Αυτό ονομάζεται συνείδηση, και είναι ο φυσικός νόμος. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Πράγματι δεν υπάρχει ανάμεσα στους ανθρώπους κανένας δικαστής τόσο άγρυπνος, όσο η συνείδησή μας. Και τίποτα δεν μπορεί να προκαλέσει τόση ευχαρίστηση, όσο η καθαρή συνείδηση. Ο έλεγχος της συνειδήσεως είναι σαν κάποια ''ιερή άγκυρα'', που δεν μας αφήνει να καταποντιστούμε στο βυθό της αμαρτίας. Και όχι μόνο κατά τον καιρό που αμαρτάνουμε, αλλά και μετά από την πάροδο πολλών ετών, γνωρίζει πολλές φορές να μας υπενθυμίζει, τις παλιές μας αμαρτίες... (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Η συνείδηση για τους πονηρούς ανθρώπους, αποτελεί πρόγευση κολάσεως από τον κόσμο τούτο και για τους καλοπροαίρετους ανθρώπους αποτελεί πρόγευση παραδείσου. (ΙερόςΧρυσόστομος)
  • Όποιος έχει καθαρή την συνείδησή του έχει γιορτή κάθε μέρα. Τίποτε δεν είναι γλυκύτερο από την αγαθή συνείδηση. Ενώ εκείνος που έχει πονηρή συνείδηση, ακόμα και αν περιβάλλεται από τα χρήματα όλου του κόσμου, είναι αθλιότερος όλων. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Άκουσε αυτά που λέει η Αγία Γραφή, για να εννοήσεις τον φόβο του αμαρτωλού και την παρρησία του δικαίου. Λέει η Γραφή: ''Φεύγει ασεβής μηδενός διώκοντος'' (Παροιμίες 28,1). Φεύγει ο ασεβής, αν και κανείς δεν τον καταδιώκει. Πώς φεύγει, αφού δεν τον καταδιώκει κανείς; Μέσα του έχει εκείνον, ο οποίος τον κυνηγά, την συνείδησή του, η οποία τον κατηγορεί. Και τον κατήγορο αυτόν, τον έχει διαρκώς μέσα του και όπως δεν μπορεί να ξεφύγει από τον εαυτόν του, έτσι δεν μπορεί να ξεφύγει και από την συνείδησή του, η οποία τον τύπτει. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Η συνείδηση θα μπορέσει να μας στερήσει κάθε δικαιολογία, όταν θα μας κρίνει ο Θεός, επειδή δεν υποπίπταμε στα αμαρτήματα εξαιτίας της άγνοιάς μας, αλλά εξαιτίας της αδιαφορίας και αμέλειάς μας στην αρετή. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Εάν δεν επρόκειτο να μας ζητηθούν ευθύνες για τις αμαρτίες μας, δεν θα έβαζε μέσα μας ο Θεός, ένα τέτοιο δικαστήριο (τη συνείδηση). Αλλά και αυτό είναι απόδειξη τη φιλανθρωπίας Του. Επειδή πρόκειται να μας ζητηθεί λόγος για τις αμαρτίες μας, έβαλε μέσα μας αυτόν τον αδιάβλητο δικαστή, ώστε αυτός να μας δικάζει εδώ για τα αμαρτήματά μας, κάνοντάς μας πιο σώφρονες και για να μας απαλλάξει από την μέλλουσα εκείνη κρίση. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Αν δεν διατηρήσουμε με τη συνεχή ανάμνηση τη διδασκαλία που φυτεύτηκε στην ψυχή μας, τα σκορπίσαμε όλα στον αέρα. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Πρόσεξε την σοφία του Θεού: Ούτε διαρκής έκανε την κατηγορία της συνειδήσεως (γιατί δεν θα αντέχαμε το βάρος της συνεχής κατηγορίας), αλλά και ούτε τόσο ασθενή, ώστε να σταματά μετά την πρώτη και την δεύτερη συμβουλή. Γιατί εάν συνέβαινε να μας κεντά κάθε μέρα και ώρα, θα είχαμε πνιγεί στην λύπη. Και αν σταματούσε τον έλεγχο, μετά την πρώτη και την δεύτερη υπόμνηση, δεν θα αποκομίζαμε και πολλή ωφέλεια. Διαρκής, για να μην πέσουμε στην αδιαφορία, αλλά να αγρυπνούμε πάντα από την υπενθύμησή της όσο ζούμε, όχι όμως συνεχής και αδιάκοπη, για να μην απογοητευόμαστε, αλλά να παίρνουμε κάποια άνεση και παρηγορία και να αναπνέουμε. Γιατί όπως ακριβώς, το να μην πονούμε καθόλου για τις αμαρτίες μας, είναι ολέθριο και μας γεννά μέσα μας τη χειρότερη αναισθησία, έτσι και το να πονούμε διαρκώς, πέρα από το μέτρο, είναι επιβλαβές. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Όταν η συνείδηση βρίσκεται σε αγαλλίαση, ομορφαίνει και το πρόσωπο. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Και αν 1000 φορές κανείς είναι πονηρός, το κριτήριο της συνείδησής του, δεν αλλοιώνεται. Διότι αυτό είναι φυσικό και έχει τοποθετηθεί από τον Θεό, εξαρχής μέσα μας. Και αν 1000 φορές φιλονικήσουμε, αυτό θα στέκεται εκεί, θα κραυγάζει εναντίον μας, θα μας φωνάζει, θα μας καταδικάζει. Και δεν υπάρχει κανείς, που να ζει με κακία και να μην υπομένει 1000 φορές την οδύνη και όταν σκέπτεται τα κακά και όταν τα διαπράττει. Η διάκριση του καλού μέσα μας, στέκεται ακλόνητη και δεν παρεκκλίνει. Αυτός που αμαρτάνει, όπου και αν βρίσκεται, κουβαλάει μέσα του, τον πικρό κατήγορο, την συνείδησή του. Όπως είναι αδύνατο να ξεγελάσει κανείς τον εαυτόν του και να του ξεφύγει, έτσι δεν μπορεί να ξεφύγει κανείς και από τον έλεγχο της συνείδησής του, αλλά υπομένει αυστηρό έλεγχο και πικρή κατηγορία, ακόμη και αν δεν το θέλει... (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Όσο πονηρός και αν είναι κανείς, ο έλεγχος της συνειδήσεως, δεν είναι δυνατόν να αποφευχθεί. Ποιός δηλ. υπήρξε πονηρότερος απο τον Αχαάβ (βασιλιάς του Ισραήλ του 9ου αιώνα π.Χ. που αναφέρεται και στην Παλαιά Διαθήκη); Όταν όμως κάποτε πόθησε να αρπάξει έναν αμπελώνα, δοκίμασε μεγάλη οδύνη από τον έλεγχο της συνειδήσεώς του. Και ενώ ήταν βασιλιάς και εξουσιαστής των πάντων και κανείς δεν μπορούσε να του φερει αντίρρηση, ωστόσο δεν κατόρθωσε να κρύψει την θλίψη και την στενοχώριά του, που ζωγραφίστηκαν στο πρόσωπό του, λόγω της καταδίκης και του ελέγχου που δέχτηκε από την συνείδησή του. (Γ' Βασιλέων 20,1-29). (Ιερός Χρυσόστομος)
  • Η πώρωση είναι τύφλωση και είναι αποτέλεσμα αναισθησίας και αχαριστίας. (Ιερός Χρυσόστομος)
  • ...Και όταν η ψυχή σου μιλά, καλύτερα εσύ να σιωπάς. Και σκύψε όσο μπορείς να την ακούσεις, γιατί η φωνή της είναι πάντα ψίθυρος, για να μην ενοχλεί την επιθυμία σου... (Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης)
  • Όλα μπορείς να τα αποφύγεις, εκτός από την συνείδησή σου. (Ιερός Αυγουστίνος)
  • Όταν η συνείδησή μας είναι ταραγμένη από τους ελέγχους της, τότε ο νους δεν αφήνεται να αισθανθεί την ευωδία των υπερκοσμίων αγαθών, αλλά πέφτει σε αμφιβολία και διχάζεται. (Άγιος Διάδοχος Φωτικής)
  • Μην περιφρονήσεις την συνείδησή σου, που σε συμβουλεύει πάντοτε τα άριστα. Γιατί σου υποβάλλει υποδείξεις θείες και αγγελικές και σε ελευθερώνει από τους κρυφούς μολυσμούς της καρδιάς και σου χαρίζει παρρησία και θάρρος, κατά την ώρα του θανάτου σου. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
  • Είναι μεγάλο πράγμα, να μην σε πειράζει η συνείδησή σου, ότι μπορούσες να κάνεις και κάτι άλλο και δεν το έκανες. Τότε ο άνθρωπος έχει μια συνεχή εσωτερική χαρά και όλη η ζωή του είναι πανηγύρι. Αυτή η εσωτερική χαρά δίνει την πνευματική δύναμη. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Πρέπει όμως ο άνθρωπος να κάνει σωστή πνευματική εργασία και να μελετάει την συνείδησή του, για να μπορεί να ακούει πάντοτε την φωνή της. Εάν δεν την μελετάει, δεν θα ωφεληθεί, ούτε από πνευματικές μελέτες, ούτε από συμβουλές Αγίων Γερόντων, αλλά ούτε και τις εντολές του Θεού δεν θα μπορέσει να τηρήσει. Όταν ο άνθρωπος δεν παρακολουθεί τον εαυτό του και δεν ξεσκονίζει την συνείδησή του, η συνείδησή του πιάνει πουρί και γίνεται αναίσθητος. Αμαρτάνει και είναι σαν να μην συμβαίνει τίποτα. (ΆγιοςΠαΐσιος ο Αγιορείτης)
  • Ο άνθρωπος, για να είναι σίγουρος, ότι αυτό που κάνει, είναι αυτό που του λέει η συνείδησή του, πρέπει να παρακολουθεί τον εαυτόν του και να τον εκθέτει στον πνευματικό του. Γιατί μπορεί να έχει καταπατήσει την συνείδησή του και να νομίζει ότι πάει καλά. Ή να έχει φτιάξει λανθασμένη συνείδηση και ενώ έχει κάνει έγκλημα, να νομίζει ότι έκανε ευεργεσία. Ή ακόμη, να έχει κάνει την συνείδησή του υπερευαίσθητη και να πάθει ζημιά. (ΆγιοςΠαΐσιος ο Αγιορείτης)
  • Δεν υπάρχει γλυκύτερο πράγμα από το να έχει κανείς αναπαυμένη την συνείδησή του. Φτερά νιώθει μέσα του, πετάει. Αυτή η εσωτερική χαρά δίνει την πνευματική δύναμη. Πώς τα έχει κανονίσει ο Θεός! Έδωσε στον άνθρωπο την συνείδηση, φοβερό! Όσο και αν την καταπατήσει κάποιος την συνείδησή του, πάλι μέσα του ελέγχεται. Γι' αυτό λένε: ''Τον τρώει το σαράκι''. Μπορεί κάποιος να πετύχει αυτό που θέλει, είτε με βάρβαρο τρόπο, είτε με πονηριά, είτε με κολακεία, αλλά ανάπαυση δεν θα βρει. Από αυτό μπορεί μόνος του να διαπιστώσει, ότι δεν βαδίζει καλά. Να οι οι Τούρκοι στην Κωνσταντινούπολη, αν και πέρασαν τόσα χρόνια από την Άλωση, όταν βλέπουν τους Έλληνες που πηγαίνουν εκεί, νιώθουν ότι έχουν ένα αρπαγμένο πράγμα και κοιτάνε σαν να ήρθε ο ιδιοκτήτης! Και πέρασαν τόσα χρόνια! (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Αν βλέπεις ότι δεν έχεις γαλήνη αλλά στενοχώρια, να ξέρεις ότι υπάρχει μέσα σου κάτι ατακτοποίητο και πρέπει να το βρεις, για να το διόρθωσεις. Κάνεις, ας υποθέσουμε, ένα σφάλμα, στενοχωριέσαι, αλλά δεν το εξομολογείσαι. Σου συμβαίνει μετά ένα ευχάριστο γεγονός και νιώθεις χαρά. Αυτή η χαρά σκεπάζει την στενοχώρια για το σφάλμα σου και σιγά-σιγά το ξεχνάς - δεν το βλέπεις, επειδή καπακώθηκε από την χαρά. Οι χαρές σκεπάζουν το σφάλμα, το πάνε πιο κάτω, πιο βαθιά, αλλά εκείνο εσωτερικά δουλεύει. Έτσι ο άνθρωπος αρχίζει να σκληραίνει, γιατί καταπατά την συνείδησή του και η καρδιά του πιάνει σιγά-σιγά γλίτσα. Ύστερα το ταγκαλάκι όλα του τα δικαιολογεί: «αυτό δεν είναι τίποτε, εκείνο είναι φυσιολογικό», ανάπαυση όμως δεν έχει, γιατί η στενοχώρια δουλεύει από κάτω. Νιώθει μια ανησυχία, δεν έχει εσωτερική γαλήνη. Ζει με ένα συνεχές άγχος. Είναι βασανισμένος. Δεν βρίσκει τι φταίει, γιατί τα σφάλματα του είναι καπακωμένα. Δεν καταλαβαίνει ότι υποφέρει, επειδή αμάρτησε... (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Όταν ο άνθρωπος αναπαύει τον λογισμό του, καταπατά την συνείδησή του. Και όταν αναπαύει τον λογισμό του για πολύ καιρό, κάνει μια άλλη, δική του συνείδηση, μια συνείδηση στα μέτρα του, δηλαδή μια λανθασμένη συνείδηση. Τότε όμως δεν έχει ανάπαυση μέσα του, γιατί ανάπαυση εσωτερική δεν μπορεί να φέρει η λανθασμένη συνείδηση. Και όποιος φτιάξει λανθασμένη συνείδηση, φτάνει σε αναισθησία. Αυτός καυχιέται για το έγκλημα. Έχω δει ανθρώπους που, ενώ έχουν κάνει εγκλήματα, τα λένε με τέτοιον τρόπο, που σου τα παρουσιάζουν σαν κατορθώματα. Γιατί, αν αναπτύξει κανείς λανθασμένη συνείδηση, αυτό δεν είναι απλώς πώρωση, αλλά κάτι παραπάνω από πώρωση... (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
  • Θέλει πολλή προσοχή. Βλέπεις, όταν κάνει κανείς μια αμαρτία για πρώτη φορά, νιώθει κάποιον έλεγχο, στενοχωριέται. Αν την επαναλάβει για δεύτερη φορά, νιώθει λιγότερο έλεγχο και αν δεν προσέξει και συνεχίσει να αμαρτάνει, πωρώνεται η συνείδησή του. Μερικοί, όταν λ.χ. τους κάνεις παρατήρηση για κάποιο σφάλμα τους, αλλάζουν θέμα, για να μην τους πειράζει η συνείδηση και στενοχωριούνται, σαν τους Ινδούς που κάνουν νιρβάνα. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
  • Αυτοί που έχουν λαμπρή συνείδηση, μπορούν να ονομαστούν υιοί φωτός. (Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)
  • Μόνο αυτό δεν μπορούμε να διαφύγουμε, το δικαστήριο που υπάρχει μέσα μας, στο οποίο πρέπει να αποβλέπουμε, για να βαδίσουμε την ευθεία οδό. (Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)
  • Και τη συνείδησή σου, πρέπει να την φυλάγεις πρώτον απέναντι στο Θεό· δεύτερον, απέναντι στον πνευματικό σου πατέρα· και τρίτον, απέναντι στους ανθρώπους και τα πράγματα του κόσμου. Απέναντι στο Θεό οφείλεις να φυλάξεις την συνείδησή σου έτσι ώστε, να μην κάνεις εκείνα, που ξέρεις πως δεν αναπαύουν το Θεό, μήτε Του αρέσουν. Απέναντι στον πνευματικό σου πατέρα, ώστε να κάνεις όλα εκείνα, που σου λέει σύμφωνα με το σκοπό του, χωρίς να προσθέτεις ή να παραλείπεις. Απέναντι στους ανθρώπους, πρέπει να φυλάγεις τη συνείδηση, ώστε να μην κάνεις στον άλλο εκείνα, που εσύ μισείς, και στα πράγματα του κόσμου πάλι οφείλεις να φυλάγεσαι από την μη ορθή χρήση σε κάθε περίπτωση και στο φαγητό και στο ποτό και στην ενδυμασία· και γενικά, όλα πρέπει να τα κάνεις σαν να ήσουν μπροστά στο Θεό, χωρίς να σε ελέγχει σε κάτι η συνείδησή σου... (Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος)
  • Η συνείδηση είναι βιβλίο φυσικό. Αυτός που το διαβάζει έμπρακτα, γνωρίζει την βοήθεια του Θεού. Γι' αυτό αν ζητάς να θεραπευτείς, φρόντισε τη συνείδησή σου και κάνε ό,τι σου λέει και πολύ θα ωφεληθείς. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
  • Η συνείδηση γίνεται καλή με την προσευχή. Και η προσευχή γίνεται καλή, όταν αυτός που προσεύχεται, ακούει την φωνή της συνειδήσεώς του. Καθαρή προσευχή και καθαρή συνείδηση, είναι πράγματα αλληλένδετα. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
  • Ο Θεός δεν μας άφησε σε πλήρη άγνοια, διότι η επίγνωση ότι υπάρχει Θεός, μας έχει δοθεί από τον Θεό και ενυπάρχει στον καθέναν από εμάς. (Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός)
  • Η συνείδησή σου θα φωτιστεί και η διάκρισή σου θα καλλιεργηθεί και θα αναπτυχθεί μόνο, με τον αγώνα για την απαλλαγή από τα πάθη. Όσο καθαρίζεσαι από τον ρύπο των παθών, τόσο η συνείδησή σου θα φωτίζεται· και όσο φωτίζεται η συνείδηση, τόσο θα τελειοποιείται η διάκριση και όσο τελειοποιείται η διάκριση, τόσο πιο αποτελεσματικός και καρποφόρος θα γίνεται ο αγώνας σου κατά των παθών. Για να τα κατορθώσεις όμως αυτά, γύμνωσε τον νου σου από το δικό σου θέλημα και τη δική σου γνώμη και κατάφευγε στον Κύριο, για να σου δίνει τις λύσεις σε κάθε περίσταση, όπως κατέφευγε ο Προφήτης ικετεύοντας: "Γνώρισον μοι, Κύριε, οδόν εν ή πορεύσομαι... Δίδαξον με του ποιείν το θέλημα σου, ότι συ ει ο Θεός μου" (Ψαλμ. 142,8- 10). Η φωνή της συνειδήσεως, είναι η φωνή του Θεού. Και φωνή του Θεού δεν είναι άλλη, από την φωνή των Θείων Γραφών, η φωνή των Αγίων, τη φωνή της Εκκλησίας και τη φωνή του πνευματικού σου. (Άγιος Δημήτριος του Ροστώφ)
  • Αν θέλης εσωτερική γαλήνη, ψυχική υγεία και την αιώνια μακαριότητα στον ουρανό, τότε κυβέρνησε τα πάθη σου, κάνοντας υπακοή στη φωνή της συνειδήσεώς σου. Αν σε κυβερνούν τα πάθη, δεν θ΄ απολαύσεις παρά βάρος, πικρία, έλεγχο της συνειδήσεως στη ζωή αυτή και αιώνια κόλαση στην άλλη. (Άγιος Δημήτριος του Ροστώφ)
  • Όσο αμαρτωλός και αν είναι ο άνθρωπος, μένει πάντα μέσα του, η σπίθα του Θεού. Αυτή η σπίθα είναι ικανή να θεριέψει, να γίνει πυρκαγιά και να κάψει την αμαρτωλότητα, λευκαίνοντας τον άνθρωπο. Η σπίθα του Θεού είναι η συνείδηση. Δεν υπάρχει ασυνείδητος άνθρωπος. Να φυλάγετε καλά, ως ατίμητο θησαυρό την συνείδησή σας. (ΆγιοςΜπόριςΧόλτσεφ)
  • Συνείδηση είναι το μάτι του Θεού μέσα στην ψυχή μας. (Άγιος Καδώκ)
  • Όπως η κόψη του μαχαιριού ακονίζεται με την πέτρσ, έτσι και η συνείδηση ακονίζεται από την νοητή πέτρα, τον Χριστό, με την μελέτη του λόγου Του, που τη φωτίζει και με την τήρηση των Ευαγγελικών εντολών. (ΆγιοςΙγνάτιοςΜπριαντσιανίνωφ)
  • Μην κάνεις ποτέ αυτό, που η συνείδησή σου αποδοκιμάζει και μην παραλείπεις ποτέ αυτό, που η συνείδησή σου υποδεικνύει, είτε είναι σημαντικό, είτε είναι ασήμαντο. Όσο πιο αποφασιστικά υπακούς στην συνείδηση, τόσο πιο πολύ θα την ισχυροποιήσεις. Και όσο πιο πολύ την ισχυροποιήσεις, τόσο πιο ολοκληρωμένα θα σε κατευθύνει στο αναγκαίο και το αγαθό, αλλά και θα σε απομακρύνει, από το περιττό και το ανώφελο. Η συνείδηση είναι ο μόνιμος ηθικός οδηγός μας. (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος)
  • Η αναπαυμένη συνείδηση είναι προϋπόθεση των ειρηνικών σχέσεων με τον Θεό και φανερώνει πρόοδο στην εσωτερική πνευματική ζωή. (ΆγιοςΘεοφάνηςοΈγκλειστος)
  • Η συνείδηση πρέπει να κατευθύνει σωστά την ψυχή και να την πληροφορεί αλάθητα για το αγαθό σε κάθε περίσταση. Αυτό όμως δεν μπορεί να το κάνει, αν δεν είναι καθαρή και φωτισμένη. Ας την καθαρίσουμε λοιπόν, με την άσκηση και την τήρηση των εντολών του Κυρίου, που απαλλάσσουν την καρδιά από τα πάθη και ας την φωτίσουμε με το Θείο Φως, μελετώντας το Ευαγγέλιο. Από εκεί θα αντλήσουμε τους σοφούς κανόνες, με τους οποίους θα χειραγωγήσουμε την συνείδησή μας, στο Άγιο θέλημα του Θεού. (ΆγιοςΘεοφάνηςοΈγκλειστος)
  • Όπου υπάρχει καθαρή συνείδηση, εκεί υπάρχει πίστη και χαρά. Όταν έπλασε ο Θεός τον άνθρωπο, φύτεψε μέσα στην ψυχή του την συνείδηση. Γι' αυτό, ό,τι μας διδάσκει ο νόμος του Θεού, αυτό μας διδάσκει και η συνείδηση. (Άγιος Τύχων του Ζαντόνσκ)
  • Ο Θεός μιλάει πολύ καθαρά, με τρόπο σαφή και πολύ κατανοητό. Έτσι μπορούμε να ακούμε την φωνή Του σε κάθε τόπο και χρόνο και περίσταση. Φτάνει μόνο να έχουμε αυτιά για να ακούνε. (Άγιος Ιννοκέντιος Μόσχας)
  • Προσέξατε την συνείδησή σας, που είναι η φωνή του Θεού και η φωνή του Αγγέλου φύλακά σας. Μην αμελήσετε να φροντίζετε για την συνείδησή σας, διότι μπορεί να την χάσετε. Μπορεί να καταφρονηθεί και να γίνει άχρηστη και τότε πια δεν θα είναι η φωνή του Θεού. (Στάρετς Ζαχαρίας)
  • Εάν ένας άνθρωπος παρακούει την συνείδησή του μια φορά, δύο φορές ή περισσότερο, τότε δεν την ακούει πιά. (Στάρετς Ζαχαρίας)
  • Η συνείδηση είναι η φωνή του Αγίου Πνεύματος. Να γιατί η πιο μικρή βία εις βάρος της θελήσεως μας, εις βάρος της συνειδήσεως μας, καταντάει θανάσιμη αμαρτία. Γιατί, όταν εμείς δεν κάνομε πίσω, παρ' όλο που η ελεύθερη θέληση μας, παρ' όλο που μια φωνή από μέσα μας, η συνείδησή μας, διαμαρτύρεται (και το ξέραμε, ότι μας συμβαίνουν και κάτι τέτοια), τότε εμείς τον βάζομε τον εαυτό μας να αμαρτήσει. Εμείς τον πειθαναγκάζομε τον εαυτό μας, να αμαρτήσει. Εμείς εξαναγκάζαμε τον εαυτό μας, να αμαρτήσει. Εμείς τον υποχρεώνομε τον εαυτό μας, να αμαρτήσει. Έτσι δεν είναι; Πόσο θαυμάσια θα ήταν η ζωή μας, αν οι άνθρωποι πρόσεχαν και φύλαγαν την συνείδηση τους! Τότε δεν θα χρειάζονταν ούτε αστυνομία, ούτε δικαστήρια, ούτε φυλακές, τίποτε. Οι άνθρωποι θα φύλαγαν ο ένας τον άλλο. Γιατί θα εφοβούντο την αμαρτία. Και αμαρτία είναι το να λυπήσης τον Θεό. Και ο φόβος μη λυπήσης τον Θεό, είναι η αγάπη προς τον Θεό. (Στάρετς Σαμψών)
  • Η συνείδηση του ανθρώπου, είναι σαν το ξυπνητήρι. Αν χτυπήσει και σηκωθείς αμέσως, γνωρίζοντας πως πρέπει να πας στη δουλειά σου, τότε θα το ακούς συνέχεια. Αν όμως για μερικές μέρες στη σειρά δεν σηκωθείς αμέσως, αλλά δικαιολογείσαι λέγοντας ''ας καθήσω ακόμα λίγο στο κρεββάτι'', τότε το ξυπνητήρι δεν θα σε ξυπνήσει ποτέ... (ΣτάρετςΙωσήφ)
  • Όταν ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο, έβαλε μέσα του ένα Θείο σπέρμα, σαν ένα είδος λογισμού πιο θερμού και φωτεινού, να έχει τη θέση της σπίθας, για να φωτίζει το νου και να του δείχνει να ξεχωρίζει το καλό από το κακό. Αυτό ονομά­ζεται συνείδηση, και είναι ο φυσικός νόμος. Μ' αυτόν το νόμο, δηλαδή με την συνείδηση, συμμορφώθηκαν οι Πατριάρχες και όλοι οι Άγιοι, που έζησαν πριν από το γραπτό νόμο και ευαρέστησαν στον Θεό. Επειδή όμως αυτή παραχώθηκε και καταπατήθηκε από τους ανθρώπους, με την προοδευτική εξάπλωση της αμαρτίας, χρειαστήκαμε το γραπτό νόμο, χρειαστήκαμε τους Αγίους Προφήτες, χρειαστήκαμε την ενανθρώπιση του ίδιου του Δεσπότη μας Ιησού Χριστού, για να την ξαναφέρει στο φως και να την αναστήσει, για να ξαναδώσει ζωή, με την τήρηση των Αγίων εντολών του Θεού, σε εκείνη την σπίθα, που ήταν παραχωμένη. (Αββάς Δωρόθεος)
  • Όταν η συνείδησή μας, μας υπαγορεύει να κάνουμε κάτι και εμείς αδιαφορούμε, τότε εκείνη πάλι μας λέει να κάνουμε εκείνο. Αν όμως εμείς δεν το κάνουμε, αλλά σταθερά και αδιάκοπα την καταπατούμε, έτσι την θάβουμε και δεν μπορεί πια να φωνάξει δυνατά μέσα μας, από το βάρος που την σκεπάζει. Όπως ακριβώς το λυχνάρι που δίνει θαμπό φώς, έτσι και αυτή αρχίζει να μας δείχνει όλο πιο θολά, όλο πιο σκοτεινά τα πράγματα, όπως συμβαίνει και με το θολωμένο από τα πολλά χώματα νερό, που δεν μπορεί να δει κανείς (διεστραμμένη διάθεση) και αρχίζει να καταφρονεί και τα μεγάλα και βαρύτερα και να καταπατεί την ίδια την συνείδησή του. Και έτσι προχωρώντας σιγά-σιγά, κινδυνεύει να πέσει και σε τέλεια αναισθησία... (Αββάς Δωρόθεος)
  • Η προσπάθειά μας για να φυλάξουμε την συνείδησή μας άγρυπνη και να συμμορφωνόμαστε με τις υποδείξεις της, παίρνει πολλές και ποικίλες μορφές, Γιατί πρέπει να ενεργεί κανείς «κατά συνείδηση» και προς τον Θεό και προς τον πλησίον και προς τα πράγματα. Προς μεν τον Θεό, για να μην καταφρονεί τις εντολές Του και όταν δεν τον βλέπει άνθρωπος και όταν κανείς δεν απαιτεί τίποτα απ' αυτόν. Αυτός ενεργεί «κατά συνείδηση» απέναντι του Θεού μυστικά. Να, τί θέλω να πω: Αμέλησε την προσευχή, ανέβηκε στην καρδιά του «εμπαθής λογισμός» και δεν πρόσεξε και δεν πίεσε τον εαυτόν του, αλλά συγκατατέθηκε. Είδε τον πλησίον του να λέει τι να κάνει κάτι και κατά τη φαντασία του τον υποψιάστηκε και τον κατάκρινε. Και με λίγα λόγια, σε όσα γίνονται εσωτερικά, μυστικά, που κανένας δεν ξέρει, παρά μόνον ο Θεός και η συνείδησή μας, σ' αυτά πρέπει να συμμορφωνόμαστε με τη φωνή της συνειδήσεως. Αυτό σημαίνει το να τηρούμε την συνείδησή μας προς το Θεό. Η τήρηση της συνειδήσεως προς τον πλησίον είναι, να μην κάνει κανείς τίποτα απολύτως που καταλαβαίνει όταν θλίβει ή πληγώνει τον πλησίον του, είτε με έργο, είτε με λόγο, είτε με κάποια κίνηση είτε μ' ένα βλέμμα, γιατί μπορεί κανείς και με μια κίνηση, όπως πολλές φάρες λέω, να πληγώσει τον πλησίον, μπορεί και μ' ένα βλέμμα. Και με λίγα λόγια, ο άνθρωπος μολύνει τη συνείδησή του με όσα καταλαβαίνει, ότι κάνει επίτηδες για να προκαλέσει λογισμό στον πλησίον, επειδή ξέρει, ότι το κάνει επίτηδες για να τον βλάψει ή να τον στενοχωρήσει. Το να φυλάξει λοιπόν τη συνείδηση και να μην κάνει κάτι τέτοιο, είναι αυτό που λεμέ, «να ενεργεί κατά συνείδηση» προς τον πλησίον. Να ενεργεί κανείς «κατά συνείδηση» προς τα υλικά πράγματα σημαίνει να μην κάνει κατάχρηση κανενός πράγματος, να μην αφήνει κάτι να καταστραφεί ή να πεταχτεί. Αλλά και αν ακόμα δει κάτι πεταμένο, να μην το αγνοήσει έστω και αν είναι ασήμαντο, αλλά να το μαζέψει και να το βάλει στη θέση του. Να μην χρησιμοποιεί απρόσεκτα τα ρούχα του. Γιατί, ας υποθέσουμε ότι μπορεί να φορέσει κανείς το ρούχο του άλλη μια ή δύο εβδομάδες και πηγαίνει και το βάζει και το πλένει, πριν της ώρας του, και το φθείρε. Και αντί να το χρησιμοποιήσει άλλους πέντε μήνες ή και περισσότερο, με το πλύνε-πλύνε το παλιώνει και το αχρηστεύει. Και αυτό γίνεται «παρά συνείδηση». Παρόμοια και με τα φαγητά. Μπορεί κανείς να βολευτεί με μικρό λάχανο ή λίγα όσπρια ή λίγες ελιές και δεν το σηκώνει, αλλά ζητάει άλλο φαγητό πιο γευστικό και πιο πολυτελές. Όλα αυτά είναι «παρά συνείδηση». (Αββάς Δωρόθεος)
  • Συχνά αναφέρουμε την ακρίβεια της συνειδήσεως. Ο άγραφος αυτός ηθικός νόμος, κρίνει τη στάθμη του εσωτερικού μας κόσμου. (Γέροντας Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός)
  • Η ταραχή, ο έλεγχος της συνειδήσεως του αμαρτωλού ανθρώπου, είναι μία απόδειξη του ελέους του Θεού, για να συμφιλιωθεί ο άνθρωπος με Αυτόν, όσο ευρίσκεται σ' αυτή την πρόσκαιρη ζωή. Ο άνθρωπος πρώτα πρέπει να πιστέψει ότι υπάρχει Θεός, ο Οποίος έπλασε τον κόσμο και τα πάντα κυβερνά και κατόπιν να αγωνιστεί, για να κάνει το θέλημα Του. Εάν θέλουμε να σωθούμε, πρέπει να ειρηνεύσουμε με την συνείδησή μας. Πρέπει να γνωρίζουμε, ότι η συνείδησή μας είναι μία από τις άκτιστες ενέργειες του Θεού, όπως είναι και η ζωή μας. (Γέροντας Κλέοπας Ήλιε)
  • Να ακούμε τη φωνή της συνείδησής μας, γιατί μας ομιλεί σωστά. Αλλά προσοχή γιατί υπάρχει και η ''πονηρά'' συνείδηση που μας ομιλεί διεστραμμένα και αντίθετα προς το θέλημα του Θεού. Η αγαθή συνείδηση που γεννάται από την υπακοή και την ταπείνωση είναι πάντοτε ωφέλιμη και μας προτρέπει σε αγαθά έργα. Αντίθετα η πονηρά συνείδηση μας προτρέπει σε πονηρά έργα. Ομιλεί η πονηρή συνείδηση μέσα μας, όταν μας λέει για παράδειγμα, ότι μέσα στο γάμο επιτρέπεται η αδιάκριτη ακολασία, αφού ο Χριστός ευλόγησε το γάμο ή ότι ο Χριστός δεν αναφέρει πουθενά να νηστεύουμε και επομένως δεν είναι απαραίτητη η νηστεία. Προσοχή λοιπόν! (Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας)
  • Η συνείδηση είναι ο άγραφος νόμος του Θεού στην καρδιά κάθε ανθρώπου, Ορθοδόξου και μη. (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
  • Η συνείδηση είναι ο πρώτος βαθμός κρίσης (πρωτοβάθμιο δικαστήριο) όλων των ανθρώπων παγκοσμίως. Έτσι με γνώμονα την συνείδηση όλοι οι άνθρωποι γνωρίζουν πάνω κάτω αν θα σωθούνε ή όχι. (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
  • Όταν δύο ή τρεις βοηθούν κάποιον άνθρωπο και σηκώνει ένα βαρύ φορτίο, τότε δεν αισθάνεται τόσο το βάρος, εκείνος ο ένας. Όταν όμως τον αφήσουν, τότε μόνο καταλαβαίνει την βαρύτητα. Έτσι και τώρα σε βοηθάει ο κόσμος, η σάρκα και ο διάβολος να σηκώνεις το βαρύ φορτίο της κακής συνειδήσεως, αλλά όταν έρθει ο θάνατος, σε αφήνουν αυτοί οι τρεις φίλοι σου μόνον, στην φωτιά της κολάσεως... (Μοναχός Αγάπιος Λάνδος Κρήτης)
  • Η συνείδηση του ανθρώπου, είναι πολύ ''λεπτή''. Όταν ο άνθρωπος παραδοθεί στην κακία και την αμαρτία, εκείνη σκληραίνεται. Τρομερό πράγμα η σκλήρυνση! Εκεί φθάνει κανείς σιγά - σιγά, όταν δεν προσέχει τις μικροπαραβάσεις. Ο έμπορος π.χ. που δεν άκουσε στην αρχή την φωνή της συνειδήσεως και αδίκησε κατά μία δραχμή, θα καταντήσει σιγά - σιγά, να θεωρεί φυσικό την αδικία στο εμπόριο και θα διαπράττει μεγάλα αδικήματα, χωρίς να το αισθάνεται. Αυτοί καταλήγουν στην απιστία. Είναι τότε ικανοί, να διαπράττουν οποιοδήποτε φρικιαστικό έγκλημα, δίχως τύψεις και με ευχαρίστηση μάλιστα... (Αρχ. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος)
  • Μην δοκιμάσεις να κάνεις τίποτε, προτού εξετάσεις την συνείδησή σου. Εκείνη θα σε πληροφορήσει, αν αυτό που επιχειρείς, είναι κατά Θεόν. (Είπε Γέρων)
  • Η συνείδηση είναι η φωνή του Θεού μέσα μας. Είναι ένας χωροφύλακας, ο οποίος μας ελέγχει τον τρόπο ζωής μας. Πολλοί, την έχουν φονεύσει από τις πολλές προσχώσεις που έχει υποστεί, λόγω των αμαρτιών τους, με αποτέλεσμα να μην λειτουργεί. Και άμα χαλάσει αυτή η πυξίδα ζωής, όσο καλός και έμπειρος να είναι ο καπετάνιος, το καράβι αντί να πάει στο λιμάνι, θα τσακιστεί στο βράχο. (Παναγόπουλος)
  • Ο Θεός έβαλε έναν χωροφύλακα μέσα μας, τη συνείδηση. Σε πολλούς, η συνείδηση τους, δεν εργάζεται, γιατί την έχουν καταπατήσει. Είναι οι λεγόμενοι ασυνείδητοι άνθρωποι. Έχουν συνείδηση αυτοί οι άνθρωποι, αλλά δεν λειτουργεί. Ξέρετε τί συμβαίνει; Θα σας το πω, με ένα παράδειγμα. Εγώ είμαι διαβητικός. Τί δεν λειτουργεί σε μένα; Το πάγκρεας, παρόλο που έχω πάγκρεας. Και επειδή δεν λειτουργεί το πάγκρεας, δεν εκκρίνει ινσουλίνη και είμαι διαβητικός. Έχω πάγκρεας και όμως είμαι διαβητικός. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει με τους ασυνείδητους ανθρώπους. Έχουν συνείδηση, αλλά δεν λειτουργεί. (Παναγόπουλος)
  • Κάποιος είχε ένα σκύλο στο εξοχικό του σπίτι. Μια μέρα, αφού βράδυασε πήγε να ξαπλώσει. Όμως μετά από λίγο, ο σκύλος άρχισε να γαυγίζει. Ο ιδιοκτήτης βγαίνει από το μπαλκόνι και φωνάζει στο σκύλο: Σκασμός! Ο σκύλος σταμάτησε να γαυγίζει, ενώ αυτός επέστρεψε στην κρεβατοκάμαρα του και συνέχισε τον ύπνο του. Αφού πέρασαν κάποια λεπτά, άρχισε πάλι ο σκύλος να γαυγίζει. Βγαίνει πάλι το αφεντικό στο μπαλκόνι και φωνάζει στο σκύλο: Σκασμός! Ο σκύλος μαζεύτηκε στη γωνία και σταμάτησε το γαύγισμα. Αυτό το σκηνικό επαναλήφτηκε άλλες 2-3 φορές, ώσπου στο τέλος ο ιδιοκτήτης αγανάκτησε και πήρε το όπλο και σκότωσε το σκύλο και στη συνέχεια πήγε να κοιμηθεί. Το πρωί ο ιδιοκτήτης διαπίστωσε, ότι είχαν μπει το βράδυ κλέφτες στο ισόγειο του σπιτιού του και του πήραν ό,τι πολύτιμο είχε. Καταλάβατε; Στην ιστορία αυτή, ο σκύλος είναι η συνείδηση, που πολλοί άνθρωποι την σκοτώνουν και βρίσκουν μετά οι κλέφτες (διάβολοι) την ευκαιρία να του κλέψουν ό,τι πολύτιμο έχει μέσα στην ψυχή σου, με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται την άλλη μέρα (όταν πεθάνει) μπροστά στον Κύριο, με την ψυχή του γυμνή. (Παναγόπουλος)
  • Είχε καθαρή επιδερμίδα, αλλά λερωμένη συνείδηση. (Κωνσταντίνος Κούρκουλας)
  • Η συνείδηση είναι το βάθος του ανθρώπου. Η αγάπη, είναι το πλάτος του. (ΝικηφόροςΒρεττάκος)
  • Μεγαλύτερα βάσανα περνάει μέσω της συνείδησης, αυτός που αδικεί, παρά αυτός που μαστιγώνεται στο σώμα του και τις πληγές του. (Πυθαγόρας)
  • Ούτε η βροντή, ούτε το κανόνι, ούτε η θύελλα ακούγονται τόσο, όσο εκείνη η μικρή φωνή μέσα μας: η συνείδηση. (Σηφάκης)
  • Χωρίς αγνή καρδιά, δεν μπορεί να υπάρξει τέλεια και δίκαια συνείδηση. (Ντοστογιέφσκι)
  • Το μεγαλύτερο θέατρο για την αρετή είναι η συνείδηση. (Κικέρων)
  • Για μένα η συνείδησή μου αξίζει περισσότερο από την γνώμη των άλλων. (Κικέρων)
  • Έχε την συνείδησή σου καθαρή και ο Θεός θα αναλάβει την υπεράσπισή σου. (Θωμάς Κεμπήσιος)
  • Η καθαρή συνείδηση είναι μια διαρκής γιορτή. (Σενέκας)
  • Να στέκεσαι συχνά μπροστά στον καθρέφτη της συνείδησής σου. Είναι ο μόνος τρόπος, για να μάθεις τι πρέπει να κάνεις και τι πρέπει να σταματήσεις να κάνεις. Είναι ο μόνος τρόπος, για να εξαλείψεις τις ρυτιδες σου. (Σενέκας)
  • Οποιονδήποτε πόνο και αν δοκιμάσει ο άνθρωπος, με τον χρόνο τον ξεχνάει. Μα τον πόνο από το δάγκωμα της συνείδησης, δεν τον ξεχνάει ποτέ. (Κίπλινγκ)
  • Πολλοί φοβούνται το κακό όνομα, αλλά λίγοι τη συνείδησή τους. (Πλίνιος)
  • Ο Θεός μιλάει μέσα μας σιγά, πολύ σιγά, αλλά εντελώς καθαρά. (Γκαίτε)
  • Κανέναν δεν φοβάμαι, παρά μόνο εκείνη τη λεπτή φωνή της συνειδήσεώς μου. (Γκάντι)
  • Μια συνείδηση χωρίς Θεό, είναι σαν δικαστήριο χωρίς δικαστή. (Λαμαρτίνος)
  • Ο σκοπός της Ζωής δεν είναι να πας με την πλειοψηφία, αλλά να ζεις σύμφωνα με τον νόμο του Θεού που έχεις μέσα σου και ο οποίος λέγεται συνείδηση. (Μάρκος Αυρήλιος)
  • Η συνείδηση του ανθρώπου είναι σαν την οδοσήμανση σε έναν αυτοκινητόδρομο: του λέει τι δεν θα έπρεπε να κάνει, αλλά δεν τον εμποδίζει να το κάνει. (Κλάρκ)
  • Όποιος δεν βρίσκει ανάπαυση στην συνείδησή του, άδικα κοπιάζει αναζητώντας την αλλού. (Λαφοντέν)
  • Είναι πιο φοβερό να βλέπεις ανθρώπους με τσακισμένη συνείδηση, παρά ξυλοκοπημένους. (Φούτσικ)
  • Να είσαι το αφεντικό της θέλησής σου και ο δούλος της συνείδησής σου. (Έσενμπαχ)
  • Θα ήθελα να ζω, όπως ζουν και οι άλλοι άνθρωποι, αλλά δεν μου το επιτρέπει η συνείδησή μου. (Σοκούρ)
  • Το λογικό πολλές φορές μας απατά, η συνείδηση όμως ποτέ. (Ρουσσώ)
  • Η συνείδησή μας είναι ένας αλάνθαστος κριτής, όταν δεν την έχουμε ακόμη δολοφονήσει. (Μπαλζάκ)
  • Η τύψη της συνειδήσεως, πικραίνει τις καλύτερες ανέσεις, αλλά μια ήσυχη συνείδηση, γλυκαίνει και του πιο πικρούς σταυρούς.
  • Ούτε το χρυσό κρεβάτι δεν μπορεί να δώσει ατάραχο ύπνο, στον καταδιωκόμενο από την συνείδησή του.
  • Η συνείδηση είναι μια λεπτή φωνή, που συνήθως ότα προσπαθεί να μιλήσει, βρίσκει ''τη γραμμή κατειλημμένη''.
  • Η συνείδηση είναι ένα παράθυρο της ψυχής, που πρέπει να καθαρίζεται με το νερό του λόγου του Θεού.
  • Όταν έχεις ''βρώμικη'' ψυχή, μην μιλάς για ''καθαρή'' συνείδηση...
  • Για την υπόληψή τους φροντίζουν πολλοί, ενώ για την συνείδησή τους, ελάχιστοι...
  • Η συνείδηση δεν σου εμποδίζει να κάνεις. Απλώς σε εμποδίζει να το απολαύσεις.
  • Στη μέση του χειμώνα, ανακάλυψα τελικά ότι μέσα μου υπάρχει ένα αόρατο καλοκαίρι.
  • Κάλλιο θλίψη παρά τύψη.
  • Είναι η ήσυχη συνείδηση το απαλό μαξιλάρι.
  • Η ήρεμη συνείδηση και στη βροντή κοιμάται.
  • Καθαρός ουρανός αστραπές δεν φοβάται.
  • Τι κι αν σε δέρνουν δεκατρείς, αν δεν σε δέρνει η συνείδησή σου.
  • Δεν υπάρχει μαλακότερο προσκέφαλο από την ήρεμη συνείδηση. (Ινδική παροιμία)
  • Κάποτε ο ΌσιοςΠορφύριος ο Καυσοκαλυβίτηςταξίδεψε από τη Θεσσαλονίκη στην Ιερισσό, με προορισμό το Άγιον Όρος. Όταν έφθασε στο πρακτορείο, δεν βρέθηκε θέση για εκείνον και αναγκάστηκε να μείνει όρθιος, ενώ δίπλα του κάθονταν μερικοί νεαροί, χαριεντιζόμενοι. Ένας κύριος επέπληξε τους νεαρούς, διότι έβλεπαν κοντά τους ένα γέροντα Ιερομόναχο όρθιο και αυτοί συνέχιζαν να κάθονται αδιάφοροι...
    Τους υπέδειξε να παραχωρήσει ένας απ' αυτούς τη θέση του στον Ιερέα, αλλά αυτοί έμειναν ασυγκίνητοι και ακίνητοι στη θέση τους...
    Τότε ο κύριος, οργισμένος, σηκώθηκε και του παρεχώρησε τη θέση.
    ΟΌσιος Πορφύριοςτονευχαρίστησεκαιδενδέχθηκετηθέση. Ταξίδεψε μέχρι την Ιερισσό όρθιος.
    Στο τέλος του ταξιδιού ο κύριος ρώτησε το Γέροντα, γιατί δεν δέχθηκε τη θέση που του πρόσφερε.
    Ο Όσιος Πορφύριος του είπε:
    «Έκαμα μια θυσία χάριν των παιδιών».
    Ο κύριος δεν κατάλαβε και ο Γέροντας του εξήγησε:
    «Δενέπραξεςσωστά, πουμάλωσεςταπαιδιά. Ταπαιδιάέκαμανμιακακήπράξη: ΆφησανόρθιοένανηλικιωμένοΙερομόναχοκαιδεντουπαρεχώρησαναπόμόνατουςτηθέσητους, όπωςέπρεπε. Έπειτα απ'αυτό, εάνσηκώνονταν, όταντακατσάδιασεςκαικαθόμουνστηθέσητουςεγώ, ήεάνδεχόμουντηθέσηπουμουπρόσφερεςεσύ, ταπαιδιάδενθακαταλάβαιναντηνκακήπράξητουςαντίθετα, θα αισθάνοντανδικαιωμένα. Τώραόμως, πουέμειναόρθιοςτόσεςώρεςκαιμ' έβλεπανμπροστάτους, σηκώθηκεηίδιαησυνείδησητουςκαισιωπηλάτακατηγόρησεγιατηνπράξητους. Μόνοέτσιμπορείο άνθρωποςνασωθεί: ότανμετανοεί, επειδήτονκατηγορεί, όχιοάλλοςαπ'έξω, αλλάησυνείδησητουαπόμέσα».
  • Κάποιος είχε ένα σκύλο στο εξοχικό του σπίτι. Μια μέρα, αφού βράδυασε πήγε να ξαπλώσει. Όμως μετά από λίγο, ο σκύλος άρχισε να γαυγίζει. Ο ιδιοκτήτης βγαίνει από το μπαλκόνι και φωνάζει στο σκύλο: ''Σκασμός!''. Ο σκύλος σταμάτησε να γαυγίζει, ενώ αυτός επέστρεψε στην κρεβατοκάμαρα του και συνέχισε τον ύπνο του. Αφού πέρασαν κάποια λεπτά, άρχισε πάλι ο σκύλος να γαυγίζει. Βγαίνει πάλι το αφεντικό στο μπαλκόνι και φωνάζει στο σκύλο: ''Σκασμός!''. Ο σκύλος μαζεύτηκε στη γωνία και σταμάτησε το γαύγισμα. Αυτό το σκηνικό επαναλήφτηκε άλλες 2-3 φορές, ώσπου στο τέλος ο ιδιοκτήτης αγανάκτησε, πήρε το όπλο και σκότωσε το σκύλο και στη συνέχεια πήγε να κοιμηθεί. Το πρωί ο ιδιοκτήτης διαπίστωσε, ότι είχαν μπει το βράδυ κλέφτες στο ισόγειο του σπιτιού του και του πήραν ό,τι πολύτιμο είχε. Στηνιστορίααυτή, οσκύλοςείναιησυνείδηση, την οποίαπολλοί τηνσκοτώνουνκαιβρίσκουνμετάοικλέφτες (διάβολοι) τηνευκαιρίανατουςκλέψουνό,τιπολύτιμοέχουνμέσαστηνψυχήτους, μεαποτέλεσμαναπαρουσιάζονταιτηνάλλημέρα (ότανπεθάνουν) μπροστάστονΚύριο, μετηνψυχήτουςγυμνή...
  • Λένε πως κάποιος μάγος, δώρησε στον βασιλιά του ένα πολύτιμο δαχτυλίδι, που είχε την ιδιότητα να σφίγγει και να προξενεί πόνους στο δάχτυλο του βασιλιά, όταν έπαιρνε εσφαλμένη απόφαση ή έκανε κακή σκέψη ή πράξη. Ανεκτίμητο δώρο, αυτό το δαχτυλίδι! Τέτοιο όμως δαχτυλίδι έχουμε όλοι μας!!! Είναι ο έλεγχος της συνειδήσεώς μας. Πόσο ανόητοι είναι εκείνοι, που φιμώνουν την φωνή της και αχρηστεύουν το πολύτιμο αυτό δαχτυλίδι...
  • Ένας γέρος αγρότης είχε στους ώμους του μια ολόκληρη αγελάδα και περπατούσε μ' αυτό το βάρος, χωρίς να φαίνεται, ότι του έκανε κάποια εντύπωση. Όταν τον ρώτησαν πως μπορούσε και κρατούσε αυτό το βάρος, εκείνος απάντησε: "Έχετεδίκαιονααπορείτε, αλλάαυτήντηναγελάδα, τηνέπαιρναστουςώμουςμου, απότότεπουήταννεογέννητομοσχαράκικάθεμέρα. Έτσισυνήθισαστοβάροςτης, γιατίκάθεμέραγινότανλίγο, πολύλίγοβαρύτερη". Έτσιγίνεταικαιμετηνσυνείδησητουανθρώπου. Αρχίζειβαστώνταςτημικρήτύψηκαιύστερααπόκαιρόβαστάτιςπιοφρικτές, χωρίςνααισθάνεταιτοπαραμικρόβάρος...
  • Κάποτε ένας εχθρός του Σωκράτη, παρατηρώντας την φυσιογνωμία του, δήλωσε: ''Ο άνθρωπος αυτός έχει την τάση στα εξής πάθη: στην τεμπελιά, στην μέθη και στις σαρκικές απολαύσεις''. Οι μαθητές του Σωκράτη, αγανάκτησαν ακούγοντας αυτά τα λόγια, αλλά ο Σωκράτης τους συγκράτησε και τους είπε: ''Τα λόγια αυτά, λένε την αλήθεια. Ήθελε ο άνθρωπος αυτός να πει, ότι τέτοιος θα ήμουν, αν δεν προσπαθούσα να συγκρατώ τον εαυτόν μου στη φωνή της συνείδησής μου''.