Δώραουλήψη·ταγαρδώραεκτυφλοίοφθαλμούςβλεπόντωνκαιλυμαίνεταιρήματαδίκαια. [Ως δικαστής (ή έχοντας κάποια άλλη θέση εξουσίας) δεν θα λάβεις ποτέ
δώρα, διότι τα δώρα τυφλώνουν τους οφθαλμούς και αυτών ακόμη των συνετών
ανθρώπων και γίνονται αφορμή καταδολιεύσεως της δικαιοσύνης.] (Έξοδος 23,8)
Μηγίνουδίκαιοςπολύ, μήποτεεκπλαγής. [Μη γίνεσαι πάρα πολύ δίκαιος, για να μην βρεθείς προ δυσαρέστων εκπλήξεων.]
(Εκκλησιαστής 7,16)
Η ανθρώπινη δικαιοσύνη δεν είναι για τους
πνευματικούς ανθρώπους. Ο πνευματικός άνθρωπος είναι ανόητος, αν αποβλέπει σ' αυτήν, γιατί μπροστά στην Θεία
δικαιοσύνη η ανθρώπινη είναι μηδέν. Αλλά και ο κοσμικός
άνθρωπος, αν πετύχει κάτι σ' αυτήν την ζωή εφαρμόζοντας την ανθρώπινη
δικαιοσύνη, δεν θα έχει τήν πραγματική χαρά και ανάπαυση... (Άγιος
Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Ας υποθέσουμε, ότι δύο αδέλφια έχουν ένα κτήμα
δέκα στρεμμάτων. Ανθρώπινη δικαιοσύνη, είναι να πάρει ο καθένας από πέντε
στρέμματα. Θεία δικαιοσύνη, είναι να πάρει ο καθένας αυτό που έχει ανάγκη. Αν
δηλαδή ο ένας αδελφός έχει επτά παιδιά και ο άλλος δύο ή η δουλειά του ενός,
είναι κατώτερη από την δουλειά του άλλου, πρέπει να πάρει περισσότερο εκείνος
που έχει μεγαλύτερη ανάγκη. Σ' αυτήν την περίπτωση, είναι αδικία να πάρει ο δεύτερος, όσα και ο
πρώτος. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Εκείνος που αποβλέπει στην ανθρώπινη δικαιοσύνη
(θέλει να βρει το δίκαιό του), είναι ανόητος. Και περισσότερο ανόητος είναι
εκείνος, που δεν ξεχνάει τις αδικίες που του έκαναν οι άλλοι. Όλα αυτά, διότι τις
αδικίες ο Θεός μας τις φυλάει τοκισμένες, στο Ουράνιο Ταμιευτήριό Του... (Άγιος
Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Η ανθρώπινη δικαιοσύνη λέει: Έσφαλες; Πρέπει να τιμωρηθείς. Η Θεία δικαιοσύνη λέει: Αναγνωρίζεις
το λάθος σου και μετανοείς; Συγχωρείσαι. Βλέπεις, ακόμη και από τον ανθρώπινο νόμο δικάζεται με επιείκεια κάποιος, που
κάνει ένα έγκλημα, όταν μετανοεί ειλικρινά και πάει μόνος του και το ομολογεί, ενώ δεν υπάρχει καμμία υποψία για το πρόσωπό του. Και αν από τους ανθρώπους δικάζεται με επιείκεια, πόσο μάλλον από τον δικαιοκρίτη και φιλεύσπλαχνο Θεό! Είμαστε στα χέρια του Θεού. Ο Θεός μας παρακολουθεί με
ακρίβεια και γνωρίζει την καρδιά του καθενός. Δεν θα μας
αδικήσει. Αφού υπάρχει Θεία δικαιοσύνη και θεία ανταπόδοση, και ο Θεός μας αγαπάει - το κυριώτερο από όλα - ό,τι καλό κάνει κανείς δεν χάνεται. Για αυτό είναι
χαμένος, τελείως λειψός, όποιος ζητάει να δικαιωθεί από τους ανθρώπους. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Γνώρισα κάποιον που Εκκλησιαζόταν τακτικά, νήστευε κ.λ.π. και είχε την εντύπωση ότι ζούσε πνευματικά. Εν τω μεταξύ, ενώ είχε 5 διαμερίσματα, 2 μισθούς, παιδιά δεν είχε, δεν έδινε δραχμή σε έναν φτωχό. «Καλά, του είπα, έχεις τόσους φτωχούς συγγενείς, γιατί δεν τους δίνεις κάτι; Τί θα τα κάνεις; Δώσε σε χήρες, σε ορφανά». Και ξέρετε τί μου είπε; «Καλά, να μην παίρνω ενοίκιο από την χήρα αδελφή μου;». Ανέβηκε το αίμα στο κεφάλι μου, όταν το άκουσα. Να, αυτή είναι η κοσμική δικαιοσύνη!
«Αφού δεν είναι δικά μου τα παιδιά που θα πεινάσουν, σου λέει ο άλλος, δεν έχω ευθύνη. Δεν τον αδικώ. Αλίμονο, εγώ να αδικήσω!»
και αναπαύουν τον λογισμό τους με τον δικό τους τρόπο, αλλά ανάπαυση πραγματική δεν έχουν. Με μια ανθρώπινη λογική, με μια δικαιοσύνη κοσμική, αδιαφορούν μπροστά σε σοβαρές καταστάσεις. Πώς να νιώσουν ύστερα κάτι το πνευματικό; Υπάρχουν άνθρωποι που μπορεί να δώσουν ένα σπίτι ευλογία και από την άλλη μεριά, αν τους χρωστάει κάποιος ένα νοίκι, του κάνουν μήνυση. Πώς το εξηγείτε αυτό; (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Δίκαιος κατά κόσμο είναι εκείνος που κρίνει με βάση το ανθρώπινο δίκαιο. Το τέλειο όμως είναι ο άνθρωπος να είναι δίκαιος όχι σύμφωνα με την ανθρώπινη δικαιοσύνη, αλλά με την Θεία δικαιοσύνη και τότε τον ευλογεί ο Θεός. Όταν στις ενέργειές μου δεν βάζω ποτέ το εγώ και το συμφέρον μου, εκβιάζω, μπορώ να πώ τον Θεό να μου στείλει την Θεία Χάρη. Οποιαδήποτε ανθρώπινη δικαιοσύνη, ακόμη και η πιο τέλεια, έχει πάντα ανθρώπινα στοιχεία. Και όσο υπάρχει η ανθρώπινη δικαιοσύνη στον πνευματικό άνθρωπο, το Πνεύμα προσπαθεί να την αποβάλλει ως ξένο σώμα και ο άνθρωπος παλεύει με ανεβοκατεβάσματα και κουράζεται ψυχικά. Όταν αποκτήσει την Θεϊκή δικαιοσύνη, έρχεται το λαμπικάρισμα και ο Θείος φωτισμός. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Υπάρχουν και περιπτώσεις που μπορεί να έχει και ο ένας και ο άλλος δίκαιο. Κάποτε έλεγα σε μια συντροφιά πόσο αγνός ήταν ο Μακρυγιάννης. Είχε και σωματική και ψυχική αγνότητα. Οπότε πετάγεται κάποιος και μου λέει: «Όχι να θέλουν να παρουσιάσουν τον Μακρυγιάννη και για άγιο!». «Γιατί όχι;»,
τον ρωτάω. «Γιατί έδερνε την γυναίκα του», μου απαντάει.
«Κοίταξε να σου πω τι συνέβαινε. Ο Μακρυγιάννης, όταν τύχαινε να έχει κανένα τάλιρο και ερχόταν καμμιά χήρα που είχε παιδιά, της το έδινε. Η γυναίκα του, η καημένη, γκρίνιαζε. Μα και εσύ παιδιά έχεις, του έλεγε, γιατί το έδωσες; Και εκείνος της έδινε κανένα μπάτσο και της έλεγε: ''εσύ έχεις τον άνδρα σου, που θα σε οικονομήσει. Αυτή η καημένη δεν έχει άνδρα, ποιός θα την οικονομήσει;''. Δηλαδή και οι δύο είχαν δίκαιο... (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Δικαιοσύνη είναι, το να ταυτίζει ο άνθρωπος την
θέλησή του, με την Θεία θέληση και να πραγματοποιεί το αγαθό, το ευάρεστο και
τέλειο ενώπιον του Θεού και το να ζητάει με όλη του την καρδιά, την δόξα του
ονόματος Του. Αληθινή δικαιοσύνη είναι ο Χριστός. (Άγιος Νεκτάριος)
Η έλλειψη δικαιοσύνης μαρτυρεί έλλειψη αγάπης. (Άγιος Νεκτάριος)
Χωρίς δικαιοσύνη, δεν υπάρχει ούτε μία αρετή,
γιατί όπου λείπει η δικαιοσύνη, λείπει η αγάπη και όπου λείπει η αγάπη, δεν
μπορεί να βλαστήσει καμμία αρετή. (Άγιος Νεκτάριος)
Η δικαιοσύνη είναι κάτι το θαυμαστό και κάνει τον άνθρωπο ικανό να στέκεται κοντά στον Θεό, κάνοντάς τον ισόθεο.
(ΙερόςΧρυσόστομος)
Δικαιοσύνη υπάρχει εκεί, όπου ακολουθούνται και
πράττονται οι εντολές του Θεού. (Ιερός
Χρυσόστομος)
Δεν μπορείς να βρεις μόνος το δίκιο σου, όσο
μπορεί ο Θεός να σου το ανταποδώσει, αν το αναθέσεις μόνο σ' Αυτόν. (Ιερός
Χρυσόστομος)
Δικαιοσύνη είναι η ικανότητα να απονέμεται στον
καθένα, ό,τι του αξίζει. Αυτό βέβαια είναι δυσκολοκατόρθωτο, αφού όσοι είναι μειωμένης φρόνησης, δεν βρίσκουν τρόπο να απονείμουν
το δίκαιο στον καθένα, ενώ όσοι είναι προκαταλημμένοι από πάθη
ανθρώπινα, αφανίζουν το δίκαιο. (Μέγας Βασίλειος)
Το να κατανοήσει κανείς την αληθινή δικαιοσύνη, είναι έργο μεγάλης διανοίας και έχει ανάγκη από τελειότατο μυαλό. Διότι είναι αδύνατο, αν δεν έχεις εκπαιδευτεί γύρω από το δίκαιο, να διακρίνεις σωστά τις αμφισβητήσεις σχετικά με το τι είναι δίκαιο. (Μέγας Βασίλειος)
Εάν πράττουμε το δίκαιο, αυτό θα μοιάζει σαν να
προσφέρουμε θυσία (και λογική λατρεία) στον Θεό. (Μέγας Αθανάσιος)
Εκείνος που οργίζεται εναντίον του πλησίον για
χρήματα ή δόξα ή ηδονή, δεν έχει μάθει, ότι ο Θεός ρυθμίζει τα πάντα με
δικαιοσύνη. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
Είναι μερικοί, που δεν
παίρνουν το ξένο πράγμα, αλλά όμως αγαπούν με υπερβολή το δικό τους. (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
Δεν μπορεί η ανθρώπινη φύση να δει καθαρά το δίκαιο με την ψυχή της, διότι είναι μύωπας από τους πολλούς λογισμούς.
(ΆγιοςΜεθόδιοςΟλύμπου)
Αν δύο φίλοι σου ζητήσουν από εσένα, να κρίνεις μια διαφωνία τους, μην δεχτείς, γιατί θα χάσεις ένα φίλο. Από την άλλη, αν σου το ζητήσουν δύο ξένοι, να δεχτείς, γιατί έτσι θα κερδίσεις ένα φίλο. (ΙερόςΑυγουστίνος)
Η φιλανθρωπία, δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη
δικαιοσύνη που δεν αποδόθηκε. (ΙερόςΑυγουστίνος)
Ο κόσμος δεν δικαίωσε τον σαρκωμένο Θεό και ζητάμε να μας δικαιώσει εμάς; Άς απαρνηθούμε λοιπόν την δικαίωση, την τιμή, την δόξα του κόσμου! Ας την θάψουμε κάτω από τον Σταυρό του Χριστού!
(ΆγιοςΙγνάτιοςΜπριαντσιανίνωφ)
Όταν έχουμε δίκιο σε κάτι, μια φορά μόνο θα
μιλήσουμε γι΄αυτό. Αν εισακουστούμε έχει καλώς. Αν όχι, σωπαίνουμε και προσευχόμαστε
να φωτιστούν οι νόες των άλλων, για το θέμα αυτό. Δεν επιμένουμε, γιατί αυτό
δεν έχει ταπείνωση. (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
Να πως πρέπει κανείς να υπερασπίζεται την
δικαιοσύνη: Όχι με λόγια, διότι τα λόγια ερεθίζουν τους άλλους, αλλά να
στρεφόμαστε (με την προσευχή) στον Κύριο, που Είναι η πηγή της δικαιοσύνης και
τότε όλα τακτοποιούνται... (Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσας)
Πολλοί άνθρωποι έχουν την δικαιοσύνη, αλλά δεν
έχουν την αγάπη και άλλοι πάλι έχουν την αγάπη και δεν έχουν την δικαιοσύνη.
Αλλά μόνο ο συνδυασμός της αγάπης και της δικαιοσύνης μπορεί να δώσει καλά και
αγαθά αποτελέσματα μέσα σε μια κοινωνία. Ένας δικαστής για παράδειγμα, όταν
είναι να αποδώσει δικαιοσύνη και δεν έχει μέσα του την αγάπη, δεν θα μπορέσει ποτέ
να αποδώσει ποτέ σωστή δικαιοσύνη, διότι το ξεπέρασμα της δικαιοσύνης είναι η
αγάπη. Γι' αυτό και αν κάποιος μείνει μόνο στο χώρο της δικαιοσύνης, στο τέλος
θα αποδειχτεί άδικος. Πάρτε επίσης και την διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Εάν οι
γονείς έχουν μόνο αγάπη στο παιδί τους και του συγχωρούν τα πάντα, χωρίς
κυρώσεις για τις αταξίες του, τότε ένα τέτοιο παιδί στο τέλος θα γίνει ένας
τύρρανος. (π. Αθανάσιος Μυτιληναίος)
Η έννοια της δικαιοσύνης στον κόσμο είναι
υποκειμενική. Ο άλλος είναι ανθρωποφάγος και αισθάνεται πολύ καλά που τρώει
ανθρώπους και δικαίως πράττει. Ο άλλος πάλι, υποστηρίζει το δίκαιο του
ισχυρού... Όμως η αντικειμενική έννοια της δικαιοσύνης, ξεκινάει από τον όρο,
ότι ο άλλος άνθρωπος είναι εικόνα του Θεού και είναι όπως είμαι και εγώ. (π.
Αθανάσιος Μυτιληναίος)
Η λέξη δικαιοσύνη στην Αγία Γραφή παρουσιάζεται
με 3 όψεις-σημασίες. Η μία όψη της δικαιοσύνης εννοεί, το να ζει κανείς και να
πολιτεύεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις του δικαίου. Η άλλη όψη της δικαιοσύνης
εκφράζει το σύνολο των αρετών και ταυτίζει την δικαιοσύνη, με τις νόμιμες
σχέσεις που πρέπει να υπάρχουν ανάμεσα σε μένα και τον Θεό, ανάμεσα σε μένα και
τον εαυτό μου και ανάμεσα σε μένα και στον πλησίον μου. Η δικαιοσύνη απέναντι
στον Θεό, είναι να μην Τον αδικήσω και να Του αποδώσω ό,τι Του ανήκει και
λέγεται ευσέβεια. Η δικαιοσύνη απέναντι στον ευατό μου είναι, να αποδώσω στον
εαυτόν μου εκείνο που οφείλω να αποδώσω, είτε σωματικά είτε πνευματικά π.χ. έχω
χρέος να αποδώσω την σωτηρία στον εαυτόν μου και λέγεται σωφροσύνη. Και η
δικαιοσύνη απέναντι στον πλησίον, αυτό δηλ. που πρέπει να αποδώσω στο πλησίον,
λέγεται απλά δικαιοσύνη. Αυτά ο Απόστολος Παύλος τα συνοψίζει στην προς Τίτο
Επιστολή στο 2ο κεφάλαιο, που λέει: Και σωφρώνως και δικαίως και ευσεβώς
ζήσωμεν εν τω νυν αιώνι. Και η τρίτη όψη της δικαιοσύνης, εκφράζεται με τη
μορφή της διάκρισης, ώστε οι 3 βασικές αρετές: φρόνηση, σωφροσύνη και ανδρεία
να υπάρχουν σε ισόποση κατάσταση στον άνθρωπο. (π. Αθανάσιος Μυτιληναίος)
Καθρέφτης της δικαιοσύνης είναι η γλώσσα.
Άνθρωπος που είναι κατήγορος, ψεύτης, συκοφάντης κ.τ.λ. δεν είναι δυνατόν να
έχει πνευματική υγεία και να είναι δίκαιος άνθρωπος. (π. Αθανάσιος
Μυτιληναίος)
Εφόσον η κοινωνία μας επί των πλείστων δεν
αποτελείται από πνευματικούς ανθρώπους, επόμενο είναι, να αναζητούμε πάντοτε
την δικαιοσύνη, χωρίς ποτέ να την εγγίζουμε, παρά μόνο ελάχιστα και μεμονωμένα.
(π. Αθανάσιος Μυτιληναίος)
Όταν έχετε το δίκαιο με το μέρος σας, τραβάτε
μπροστά και ο Θεός βοηθάει περίσσεια. (Μακρυγιάννης)
Ακόμα και οι ληστές, συμπεριφέρονται δίκαια μεταξύ τους, γιατί διαφορετικά τίποτε δεν μπορούν να κάνουν.
(Πλάτων)
Όλες οι αρετές περιλαμβάνονται μέσα στην
δικαιοσύνη. Αν είσαι δίκαιος, είσαι και ένας άνθρωπος ενάρετος. (Θεογνίς)
Η δικαιοσύνη δεν επιτυγχάνεται με τον αγώνα για
δικαιοσύνη, αλλά με την αγάπη. (Τολστόϊ)
Το να είναι κανείς καλός, είναι εύκολο πράγμα, το
να είναι όμως δίκαιος, είναι δυσκολότατο. (Ουγκώ)
Στη λέξη δικαιοσύνη, περικλείονται όλες οι
αρετές. (Ευρυπίδης)
Δικαιοσύνη είναι η κοινή πηγή όλων των αρετών. (Αριστοτέλης)
Ο άνθρωπος που είναι κατώτερος χρημάτων, δεν είναι δυνατόν ποτέ να είναι δίκαιος. (Δημόκριτος)
Να μην ισχυρίζεσαι ότι έχεις περισσότερο δίκιο από τους γονείς σου. (Σόλων)
Η αγάπη για τη δικαιοσύνη που έχουν οι
περισσότεροι άνθρωποι, προέρχεται από το φόβο που έχουν για την αδικία. (Λα Ρασφουκώ)
Όποιος εργάζεται την δικαιοσύνη, εκείνος
εργάζεται τον Θεό.
Η ανθρώπινη δικαιοσύνη, δεν μπόρεσε ποτέ της να
τιμωρήσει τους ισχυρούς.
Κάθε άνθρωπος αγαπά την δικαιοσύνη για λογαριασμό
των άλλων.
Το ζητούμενο δεν είναι ποιός έχει δίκιο, αλλά ποιό είναι το δίκαιο.
Οι άνθρωποι αιώνια πλανιόνταν και θα πλανιόνται
και η μεγαλύτερή τους πλάνη θα έγκειται ακριβώς στο τι θεωρούν δίκαιο και τι
άδικο...
Όταν κάνετε ουρά σε ένα ταμείο, υπερασπίζεστε προσεκτικά τη θέση σας, για να μην χάσετε την σειρά σας. Αυτή είναι η δικαιοσύνη της ισότητας. Όταν όμως παραχωρείται τη θέση σας σε μια ηλικιωμένη γυναικα, αυτή είναι η δικαιοσύνη του Ευαγγελίου.
Όταν έχεις δίκαιο, δεν χρειάζεται να φωνάζεις
δυνατά, για να σε πιστέψουν. Η ηρεμία και ένα χαμόγελο, σκοτώνει και τον
χειρότερο εχθρό σου...
Το μεγαλύτερο δίκιο είναι να υποχωρεί κανείς απ'
το δίκιο του.
Όπου βασιλεύει η δικαιοσύνη, τα όπλα είναι
άχρηστα.
Αν δεν ακούσεις και τους δυό, δίκιο ποτέ μην
δώσεις.
Να λες και του στραβού το δίκαιο.
Ο ήλιος σαν βγαίνει, βγαίνει για όλους.
Όποιος τρώει το δίκιο του αλλουνού, τρώει το
κεφάλι του.
Όποιος φοβάται να μιλεί, τό δίκιο του το χάνει.
Πήρε τη μερίδα του λέοντος. (Το δίκαιο του
ισχυρού.)
Τον πνίγει το δίκιο του.
Η άκρα δικαιοσύνη είναι άκρα αδικία.
(Αρχαίορητό)
Να μην βγάλεις απόφαση για κανέναν, προτού ακούσεις τα περιστατικά και από τις δύο πλευρές. (Αρχαίο γνωμικό)
Η ακραία δικαιοσύνη είναι ακραία αδικία. (Λατινικό
Ρητό)
Οι απόντες, πάντα έχουν άδικο. (Γαλλική
παροιμία)
Όπου εξουσιάζει η δύναμη, η δικαιοσύνη δεν υπάρχει. (Σκοπιανή παροιμία)
