Η σκληρότητα στην ζωή μας για την αγάπη του Χριστού, φέρνει στην καρδιά την τρυφεράδα του Χριστού. Οι θείες ηδονές γεννιούνται από τις σωματικές οδύνες. Οι Πατέρες έδωσαν αίμα και έλαβαν πνεύμα. Με ιδρώτα και κόπο πήραν την Χάρη. Πέταξαν τον εαυτό τους και τον βρήκαν στα χέρια του Θεού. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Οι Θείες ηδονές γεννιούνται, από τις σωματικές οδύνες. (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
Εύκολα εξαπατά καθετί που περιέχει ηδονή. (ΆγιοςΓρηγόριοςοΘεολόγος)
Αυτός που επιδίδεται ολοκληρωτικά στις ηδονές,
χάνει τον νου του. (Άγιος Ησαϊας ο Αναχωρητής)
Πάσαν ηδονήν ακολουθεί αηδία και πικρότης. (ΆγιοςΙσαάκοΣύρος)
Η ηδονή είναι το αγκίστρι του διαβόλου, που σύρει τον άνθρωπο προς την καταστροφή. Εκείνος όμως που δεν παρασέρνεται απ' αυτήν, νικά με την εγκράτεια όλα
τα είδη των αμαρτημάτων. (ΜέγαςΒασίλειος)
Εάν δούμε ανθρώπους, οι οποίοι χρησιμοποιούν τα
αγαθά αποκλειστικά για την απόλαυσή τους, να αναστενάζουμε πολύ γι' αυτούς,
διότι καταναλώνουν όλη τους τη ζωή μέσα στην ματαιότητα και θεοποίησαν τις
ηδονές τους, απολαμβάνοντας μέρος των αγαθών σ' αυτή τη ζωή και δεν αισθάνονται
ότι λόγω αυτής της διαγωγής οδηγούνται προς το αιώνιο πυρ. Αν κάποτε βρούμε την ευκαιρία, ας τους
ελέγξουμε κατά πρόσωπο. (Μέγας Βασίλειος)
Ζύγισε ακριβώς, ποιό είναι ωφελιμότερο για σένα:
Να προτιμήσεις την πρόσκαιρη ηδονή και γι' αυτήν να λάβεις τον αιώνιο θάνατο ή
αφού προτιμήσεις την κακοπάθεια στην άσκηση της αρετής, χρησιμοποιήσεις αυτήν,
ως πηγή της αιώνιας απολαύσεως; (Μέγας Βασίλειος)
Εργάτες της αδικίας είναι όσοι χρησιμοποιούν
καταχρηστικά τις δωρεές του Θεού, για να ικανοποιήσουν τις ηδονές τους. (Μέγας Βασίλειος)
Εάν δεις την πιο ωραία γυναίκα, φέρε τότε το νου
σου στο μνήμα της, λίγες μέρες μετά τον θάνατό της. Τόση βρώμικη μυρωδιά και
σαπίλα με υγρά θα εξέρχονται από το σώμα της, ώστε όλα τα αποχωρητήρια του
κόσμου, δεν θα μυρίζουν τόσο πολύ. Ιδού τι θέλεις να απολαύσεις... (Μέγας
Βασίλειος)
Εκείνος που οδύρεται για θλίψη που του ήρθε,
αγαπά την ηδονή. Ο φιλήδονος λυπάται στις κατηγορίες και τις κακοπάθειες, ενώ ο
φιλόθεος λυπάται στους επαίνους και τις πλεονεξίες. (ΆγιοςΜάρκοςοΑσκητής)
Εκείνος που απόλαυσε τις ηδονές πέρα από το
μέτρο, με εκατονταπλάσιες θλίψεις και στενοχώριες θα πληρώσει την αφθονία των
ηδονών. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
Είναι απαράδεκτο να ζει κανείς μέσα σε
απολαύσεις, τη στιγμή που τόσο άλλοι πεινούν. (Άγιος Κλήμης Αλεξανδρείας)
Εκείνος που καταφρόνησε τις ηδονές, απαλλάχτηκε
από την λύπη. (Όσιος Θαλάσσιος)
Λιώσε το σώμα σου με ασιτία και αγρυπνία και διώχνεις το δήμιο λογισμό της ηδονής... (Όσιος Θαλάσσιος)
Με ποιά ελπίδα θα συναντήσουμε το Χριστό, αφού είμαστε δούλοι μέχρι τώρα στις ηδονές; (Όσιος Θαλάσσιος)
Αποτέλεσμα της ηδονής των αισθήσεων είναι η λύπη
και η οδύνη της ψυχής. Και αποτέλεσμα της ηδονής της ψυχής, είναι η λύπη της
σάρκας. Όταν ευφραίνεται η ψυχή, λυπάται η σάρκα. (Άγιος Μάξιμος ο
Ομολογητής)
Η ηδονή και η οδύνη δεν δημιουργήθηκαν μαζί με τη
φύση της σάρκας, αλλά η παράβαση της Θείας εντολής επινόησε την ηδονή για να
διαφθείρει την προαίρεση, ενώ επέβαλε την οδύνη σαν καταδίκη προς διάλυση της
ανθρώπινης φύσεως, έτσι ώστε η ηδονή να προκαλέσει εκούσιο θάνατο της ψυχής την
αμαρτία και η οδύνη με τη διάλυση, να προκαλεί την αποσύνθεση της σάρκας. Σύμφωνα
με την πρόνοιά Του ο Θεός, για τιμωρία της κατά προαίρεση ηδονής, έδωσε στην
ανθρώπινη φύση την παρά την προαίρεσή της οδύνη και τον θάνατο. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
Εξαιτίας της ηδονής αγαπάμε τα πάθη και εξαιτίας της οδύνης αποφεύγουμε την αρετή. (ΆγιοςΜάξιμοςοΟμολογητής)
Θέλοντας να ξεφύγουμε από την αίσθηση της οδύνης,
καταφεύγουμε στην ηδονή, προσπαθώντας έτσι να γλυκάνουμε τη φύση που την πιέζει
βασανιστικά η οδύνη. Φροντίζοντας δε να αμβλύνουμε τα κινήματα της οδύνης,
ενισχύουμε ακόμα πιο πολύ την εξουσία της μέσα μας, μη μπορώντας να απολαύσουμε
καθαρή ηδονή, ξένη από οδύνη και πόνο. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
Εκείνοι που ζουν σαν κτήνη με μόνη την αίσθηση,
κάνουν σάρκα το λόγο με μεγάλο τους κίνδυνο, κάνοντας κατάχρηση στα κτίσματα
του Θεού, για την ικανοποίηση των παθών και μη κατανοώντας τη σοφία που
βρίσκεται σε όλα τα κτίσματα, για να γνωρίσουν και να δοξάσουν το Θεό από τα
έργα Του και ν' αντιληφτούν από που και τι και για ποιό σκοπό γίναμε και που
πρέπει να οδηγούμαστε από τα βλεπόμενα, αλλά περνούν τη ζωή αυτή μέσα στο
σκοτάδι, ψηλαφώντας μονάχα με τα δυό τους χέρια, την αγνωσία γύρω από το Θεό. (Άγιος
Μάξιμος ο Ομολογητής)
Υπάρχουν 3 είδη σωματικών ηδονών: α) Ηδονές
φυσικές και συγχρόνως απαραίτητες, άνευ των οποίων είναι αδύνατον να ζει κανείς όπως είναι οι
τροφές που αναπληρώνουν τις ανάγκες και τα απαραίτητα ενδύματα β)ηδονές
φυσικές, όχι όμως και απαραίτητες, όπως είναι οι φυσικές και νόμιμες σαρκικές επαφές
που συντελούν στην διατήρηση του ανθρωπίνου γένους, οι οποίες δεν
είναι και απαραίτητες διότι είναι δυνατόν να ζει κανείς και παρθενικό βίο και γ) ηδονές που δεν είναι ούτε φυσικές ούτε απαραίτητες, όπως η μέθη, η ακολασία και ο χορτασμός που ξεπερνά την φυσική ανάγκη. Διότι ούτε στην διατήρηση της ζωής μας συντελούν, ούτε στην συνέχιση του ανθρωπίνου γένους και προξενούν και βλάβη. (Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός)
Όποιος νικιέται από την ηδονή, θυμώνει,
οργίζεται, λυπάται και μνησικακεί... (Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός)
Οι παράλογες ηδονές του βίου τούτου, καθόλου δεν
διαφέρουν από τις σκιές και τα όνειρα, γιατί πριν ακόμη ολοκληρωθεί η αμαρτία,
σβήνει η ηδονή. Η τιμωρία όμως που θα επιβληθεί γι' αυτήν, ποτέ δεν θα έχει
τέλος. Και το μεν ευχάριστο είναι σύντομο, το λυπηρό όμως είναι αιώνιο... Δεν
είναι προτιμότερο, να απομακρύνεις τον εαυτόν σου από τις παράλογες ηδονές, για
να απολαμβάνεις διαπαντός άνεση, παρά να κυριευτείς απ' αυτές και να τιμωρείσαι
αιώνια; (Ιερός Χρυσόστομος)
Τίποτε πιο άχρηστο δεν υπάρχει από άνθρωπο, που
περνάει όλη τη ζωή του μέσα σε ανέσεις και απολαύσεις. Άλλωστε άνθρωπος
αγύμναστος και αδοκίμαστος είναι άχρηστος, όχι μόνο στους πνευματικούς, αλλά
και σε όλους τους αγώνες. Η άνεση είναι άχρηστο πράγμα. Στη γεμάτη απολαύσεις
ζωή, τίποτε δεν είναι πιο βλαβερό, από την ίδια την απόλαυση... (Ιερός
Χρυσόστομος)
Ένας σκορπιός ή ένα φίδι που έχει εγκατασταθεί στα σπλάχνα μας, δεν μας προξενεί τόσο κακό, όσο η επιθυμία των υλικών απολαύσεων. Διότι το κακό που προέρχεται απο τα θηρία, αφορά μόνο το σώμα. Ενώ όταν εγκατασταθεί στην καρδιά μας η επιθυμία των υλικών σπολαύσεων, μαζί με το σώμα καταστρέφει και την ψυχή. (Ιερός Χρυσόστομος)
Από πουθενά δεν προέρχεται η ασέλγεια, παρά μόνο
από την απουσία της αγάπης. Όπου υπάρχει αγάπη, σταματούν οι παράλογες σαρκικές
επιθυμίες. (Ιερός Χρυσόστομος)
Η ηδονή μοιάζει με το σκυλί. Αν την διώξεις, φεύγει και αν τη ταΐσεις, παραμένει. (Ιερός Χρυσόστομος)
Θέλεις να απολαύσεις ηδονή; Θρέψε την ψυχή σου,
δώσε σ' αυτήν την τροφή που της αρέσει και ταιριάζει. Μην την αφήσεις να
πεθάνει από πνευματική πείνα. Πραγματική ηδονή θα γευτούμε, αν πετύχουμε την
αρετή. (Ιερός Χρυσόστομος)
Ας μην ζητούμε την άνεση σε τούτη τη ζωή, για να
την βρούμε στην άλλη. Ας μην παραδινόμαστε στις ηδονές εδώ, για να απολαύσουμε
την εκεί ηδονή, την πραγματική ηδονή, που δεν γεννά κανένα κακό, εκείνη που
έχει μύρια αγαθά. (Ιερός Χρυσόστομος)
Τίποτε δεν παραλύει τόσο την δύναμη της ψυχής, τίποτε δεν την χαλαρώνει τόσο, όσο το να ηδονίζεται από τις ευωδίες των αρωμάτων. Κανένας ας μη μεταχειρίζεται μύρο για το σώμα του. Η ευωδία του σώματος και των ενδυμάτων θα μπορούσε να θεωρηθεί δείγμα της εσωτερικής δυσωδίας και ακαθαρσίας. Εσύ πρέπει να αποπνέεις αρετή και όχι αρώματα. (Ιερός Χρυσόστομος)
Η ηδονή βρίσκεται στο μέτρο, ενώ στην υπερβολή
βρίσκεται η αναισθησία. Απόλαυσε τα πάντα, αλλά μόνο από την αμαρτία ν'
απομακρύνεσαι. (Ιερός Χρυσόστομος)
Να μην επιδιώκεις την πρόσκαιρη ηδονή, που την
γεννάει το αισχρό θέαμα, αλλά τη συνεχή ευχαρίστηση, που γεννιέται από την καλή
επιθυμία. (Ιερός Χρυσόστομος)
Δείξτε μου την ηδονή, που χαρίζει η
σαρκική επιθυμία στον φιλήδονο· γιατί ο μεν εγκρατής έχει την ηδονή, που του χαρίζει η νίκη, εσύ όμως δεν έχεις από πουθενά... Εσύ από την σαρκική απόλαυση έχεις ηδονή σύντομη που δεν φαίνεται, ενώ ο εγκρατής έχει από την αγαθή μαρτυρία της συνειδήσεώς του και
μεγαλύτερη και διαρκή και γλυκύτερη ευφροσύνη... (Ιερός
Χρυσόστομος)
Η διάρκεια της πνευματικής ηδονής του σώφρονος,
είναι μεγάλη και σε όλους καταφανής. Ή καλύτερα, όλη η ζωή του είναι μέσα στην
ηδονή, αφού στεφανώνεται από την συνείδησή του και δεν έχει τρικυμίες και
σύγχυση και ταραχή. Επειδή λοιπόν, όποιος ζει αυτήν την Θεία ηδονή, είναι
χαρούμενος, ενώ ο άλλος ο φιλήδονος, εκείνος δηλ. που επιδιώκει την σωματική
ηδονή, βρίσκεται σε (διαρκή) θλίψη και ταραχή, ας αποφεύγουμε την ακολασία. Ας
αγωνιζόμαστε για την σωφροσύνη, ώστε να αποκτήσουμε τα ουράνια αγαθά. (Ιερός
Χρυσόστομος)
Πες μου ποιά ηδονή ενοοείς; Μήπως εκείνη της
σαρκικής μίξεως, που είναι πρόσκαιρη και σύντομη; Αλλά αμέσως αυτήν, την
διαδέχεται πόλεμος και κύματα και λύσσα και η ίδια πάλι μανία... Διότι πολλή
σύγχυση και ταραχή προκαλείται από την ορμή της αμαρτίας στο σώμα που
αμαρτάνει. Βρίσκεται σε χειρότερη από την τρικυμισμένη θάλασσα κατάσταση, αφού
ποτέ δεν ησυχάζει, από την φαύλη επιθυμία. Βάλλεται συνεχώς απ' αυτήν, όπως οι δαιμονισμένοι,
που συνεχώς κατασπαράσσονται από τα πονηρά πνεύματα. (Ιερός Χρυσόστομος)
Ενώ η ηδονή από την αμαρτία είναι ολιγόλεπτη, η
οδύνη που προκαλείται απ' αυτήν είναι συνεχής. Δεν υπάρχει πραγματική ηδονή
στην αμαρτία. Έχουμε πικρία, απάτη, προσποίηση και θέατρο. (Ιερός
Χρυσόστομος)
Η διάρκεια της πνευματικής ηδονής του σώφρονος
και ενάρετου Χριστιανού είναι μεγάλη και σε όλους καταφανής. Ή καλύτερα, όλη η
ζωή του είναι μέσα στην καλή ηδονή, αφού στεφανώνεται από την συνείδησή του και
δεν έχει τρικυμίες, σύγχυση και ταραχή. Επειδή λοιπόν, όποιος ζει αυτήν την
Θεία ηδονή είναι χαρούμενος, ενώ ο άλλος ο διεφθαρμένος, ο σαρκομανής, ο
φιλήδονος, βρίσκεται σε θλίψη. (Ιερός Χρυσόστομος)
Η τρυφή βλάπτει περισσότερο την ψυχή παρά η
μέριμνα. Προξενεί πρόωρο γήρας, εξασθενεί τις αισθήσεις, σκοτίζει τον λογισμό
και καταστρέφει τον οξύ νου, ατονίζει το σώμα και προκαλεί πολλές πτώσεις. (Ιερός
Χρυσόστομος)
Τί να πούμε για εκείνους, που σάπισαν μέσα στις
απολαύσεις και γέμισαν το σώμα τους με αμέτρητες αρρώστιες; Πάσχουν από βαρειές
και αγιάτρευτες αρρώστιες, όσοι διαρκώς ζουν μέσα στις απολαύσεις. (Ιερός
Χρυσόστομος)
Δεν μπορούν να αρέσουν στον Θεό, αυτοί που έχουν
σαρκικά φρονήματα και παρασύρονται από τις σαρκικές ηδονές. (Ιερός
Χρυσόστομος)
Λένε, ότι έχουν ηδονή οι απολαύσεις των φαγητών.
Δεν είναι τόσες πολλές οι απολαύσεις, όσες είναι οι δυσκολίες. Άλλωστε, η ηδονή
φτάνει μέχρι τον φάρυγγα, μέχρι την γλώσσα. Όταν σηκώσουν το τραπέζι ή φαγωθούν
όλα τα φαγητά, θα είσαι το ίδιο με εκείνον που δεν πήρε μέρος στο τραπέζι ή
μάλλον πολύ χειρότερα... (Ιερός Χρυσόστομος)
Η αίσθηση στον άνθρωπο, γεννιέται ταυτόχρονα με
την γέννησή του, ενώ ο νους του εμφανίζεται ατελής και αναμένει την ''άνοδό''
του ανάλογα με την ηλικία. Αυτός είναι και ο λόγος, που ο νους καταδυναστεύεται
αρχικά από την αίσθηση, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η κατανόηση από εμάς,
για το ποιό πράγμα είναι όντως αγαθό. Έτσι εξηγείται που προκαταλαμβανόμαστε
από τα αισθητά κριτήρια, καθορίζοντας ότι το καλό βρίσκεται, σε ό,τι μας
ευφραίνει και ευχαριστεί. (Άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης)
Δύο είναι τα αίτια εξαιτίας των οποίων ο νους υποδουλώθηκε στις αισθητές ηδονές. Το πρώτο και καθ' εαυτό και κυριότερο αίτιο είναι, ότι μετά την παράβαση του Αδάμ, τό δικό του σώμα, δέχεται όλη την ύπαρξη και την σύστασή του από την αισθητή, εμπαθή και παράλογη ηδονή. Γιατί με την ηδονή σπείρεται, με την ηδονή συλλαμβάνεται, με την ηδονή μεγαλώνει και τελειοποιείται μέσα στην κοιλιά ωσότου γεννιέται. Και αυτό δηλώνοντας ο Προφήτης Δαβίδ, έλεγε: "Να μέσα στην άμαρτία συνελήφθηκα και μέσα στις ανομίες με κυοφόρησε η μητέρα μου" (Ψαλμ. 50,5). Το δεύτερο και επόμενο αίτιο είναι, ότι και αφού γεννηθεί, πάλι με την ηδονή ανατρέφεται. Γιατί σε όλα τα πρώτα χρόνια της παιδικής ηλικίας και πολύ περισσότερο τους εννιά μήνες που είναι στη μήτρα, επειδή δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη η διάκριση του λογικού, ο νους δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τα αισθητήρια του σώματος, για να μεταχειριστεί την δική του ενέργεια και να εντρυφήσει στην νοητή ηδονή του. Αλλά μόνο το σώμα τα μεταχειρίζεται, όχι μόνο για την απαραίτητη τροφή του, αλλά και για την εμπαθή ηδονή του. Και το χειρότερο είναι, ότι παρασύρει σ' αυτή την αισθητή ηδονή ακόμα και τον νου, επειδή ακόμα είναι ατελής και χωρίς διάκριση και τον υποδουλώνει σ' αυτήν. (ΆγιοςΝικόδημοςοΑγιορείτης)
Αιτία που η καρδιά του ανθρώπου σύρεται στην
απόλαυση των αισθητών ηδονών είναι το γεγονός, ότι ποτέ μέχρι τώρα δεν υφώθηκε
στην θεωρία του γλυκύτατου κάλλους του Θεού, ούτε γεύτηκε την ανώτερη ηδονή.
Συμβαίνει κάτι παρόμοιο με τον άνθρωπο, που νομίζει, ότι είναι πιο γλυκό και
νόστιμο, το ψωμί που είναι φτιαγμένο από βελανίδι ή κεχρί ή από πίτουρο, γιατί
δεν γεύτηκε ποτέ το σιταρένιο ή από σιμιγδάλι ψωμί. Γι' αυτό σωστά είπε ο
(Άγιος) Ιωάννης της Κλίμακος: ''Αυτός που έχει γευτεί τα καλύτερα, εύκολα
περιφρονεί τα κατώτερα. Αυτός όμως που δεν έχει δοκιμάσει εκείνα, ευχαριστιέται
με τα πρόσκαιρα''. (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
Δεν υπάρχουν ισχυρότεροι μαγνήτες και θελκτικότεροι εξουσιαστές για την καρδιά του ανθρώπου, από τις ηδονές των πέντε αισθήσεων. Πόσο αρεστές και πόσο βλαβερές είναι! Και ο καλύτερος ρήτορας, δεν θα μπορούσε να παρουσιάσει ποτέ την κακία τους και την βλάβη που προξενούν στην ψυχή. Αν ο διάβολος μας έδινε το φαρμάκι του με κάποιο πικρό βότανο, δεν θα το πίναμε. Επειδή όμως μας το δίνει με το μέλι των ηδονών, το παίρνουμε ευχάριστα. Από τις ηδονές, οι σαρκικές - δηλαδή η πορνεία, η μοιχεία και όλα τα σχετικά πάθη - τυφλώνουν την καρδιά και κολλάνε την καρδιά μας στα παρόντα πράγματα περισσότερο από κάθε άλλη αμαρτία, γι' αυτό είναι από τα μεγαλύτερα εμπόδια της σωτηρίας μας. (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
Άλλες μορφές ηδονών είναι ο πολύς ύπνος, τα καλά φαγητά, τα ωραία φορέματα, τα μαλακά στρώματα και γενικά όλες οι ικανοποιήσεις των αισθήσεων. Οι άνθρωποι των ηδονών, αφού χορτάσουν τον ύπνο και την ανάπαυση, τρέχουν στα συμπόσια και στα ξεφαντώματα, στα άσεμνα τραγούδια, στις κακές συναναστροφές, στις κωμωδίες και στα πανηγύρια. Γενικά, δεν αφήνουν ποτέ να τους ξεφύγει καμμία ευκαιρία απολαύσεως. Και ενώ η ζωή τους είναι γεμάτη από ασωτίες και ματαιότητες, αυτή την θεωρούν καλή και αθώα. (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
Οι τρυφές και οι ηδονές φθείρουν και αδυνατίζουν και τους πιο δυνατούς. Γι' αυτό μερικοί καταντούν σε τέτοια αδυναμία, που και ο ίσκιος ακόμα των πειρασμών είναι αρκετός για να τους ρίξει. Και αφού εξομολογηθούν, με τον πρώτο πειρασμό ξεχνούν την καλή τους απόφαση να μην ξαναμαρτήσουν και πέφτουν αμέσως πάλι στην αμαρτία. (Άγιος Νικόδημος ο
Αγιορείτης)
Αυτός που είναι εχθρός του κόπου, γίνεται φίλος
των ηδονών. Να μην βλέπεις το πρόσκαιρο καλό που έχουν οι ηδονές, αλλά το
τελικό τους αποτέλεσμα. (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
Πώς μπορεί να πειστεί αυτός που απολαμβάνει τις
παράλογες και πρόσκαιρες ηδονές, ότι αυτό που απολαμβάνει δεν είναι η
πραγματική ηδονή και ότι η πραγματική ηδονή πρέπει να θεωρείται κάποια άλλη
νοερή και άϋλη; (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
Η νοητή ηδονή, αυτή κυρίως είναι και λέγεται
ηδονή, διότι μετά την απόλαυσή της, προξενεί χαρά, ενώ η αισθητή και σαρκική
ηδονή, δεν είναι, ούτε λέγεται ηδονή, διότι μετά την απόλαυσή της, προξενεί
λύπη στην καρδιά. (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
Αν συνηθίσεις να απολαμβάνεις τις πνευματικές και
αληθινές ηδονές, σιγά-σιγά θα μισήσεις τις αισθητές, ψεύτικες και επώδυνες. (Άγιος
Νικόδημος ο Αγιορείτης)
Με την μνήμη του θανάτου και την μνήμη των
αιωνίων κολάσεων, μπορεί ο άνθρωπος να αποβάλλει και να αποκλείσει από τις
αισθήσεις του, τις ηδονές και τις αμαρτίες. Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
Η ανθρώπινη φύση, αισθάνεται διπλή ηδονή: Η μία
ενεργείται με την απάθεια μέσα στην ψυχή, ενώ η άλλη ενεργείται στο σώμα, μέσω
του πάθους. Όποια από τις δύο διαλέξει η προαίρεσή μας, αυτή υπερισχύει, εις
βάρος της άλλης. (Άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης)
Η απόλαυση μέσω της γεύσεως, θα μπορούσε να πει
κάποιος, πως είναι η μητέρα όλων των κακών. Γιατί ποιός δεν γνωρίζει, ότι ρίζα
όλων των πλημμελημάτων του βίου, είναι η ασχολία με το λαιμό; Γιατί απ' αυτόν
εξαρτάται η τρυφή, η μέθη, η λαιμαργία, η ασωτία σχετικά με την δίαιτα, η
πληθώρα, ο κορεσμός, τα συμπόσια, η κτηνώδης και παράλογη τάση, για τα πάθη της
ατιμίας. (Άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης)
Μία μόνο αληθινή ηδονή και ανάπαυση υπάρχει: το
να διατηρεί κανείς την ψυχή του καθαρή. (Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης)
Όταν ελευθερώσεις το νου σου από την ηδυπάθεια
των σωμάτων, των πραγμάτων και των φαγητών, τότε οποιοδήποτε δώρο κάνεις στο
Θεό θα σου λογαριαστεί καθαρό. Ως ανταπόδοση θα λάβεις ν' ανοίξουν τα μάτια της
καρδιάς σου για να μελετάς καθαρά τους λόγους του Θεού, που θα φανούν πιο
γλυκοί από μέλι και κηρήθρα στο νοητό λάρυγγά σου, από τη γλυκύτητα που βγαίνει
απ' αυτούς. (Άγιος Ηλίας ο Πρεσβύτερος)
Παρατηρώντας τις απολαύσεις της ζωής, πρόσεχε
μήπως γοητευτείς! Διότι μέσα σ' αυτές, είναι κρυμμένη η παγίδα του θανάτου. Και
μάλιστα ο ψαράς, δεν ρίχνει το αγκίστρι του, χωρίς δόλωμα. (Άγιος Εφραίμ ο
Σύρος)
Τί είναι καλύτερο; Να βρίσκει
κανείς απόλαυση για λίγες μέρες και να ικανοποιεί την επιθυμία του σώματος και
να στερηθεί την αιώνια ζωή ή να δυσκολευτεί για λίγο και να αποφύγει την αιώνια
καταδίκη και το τρίξιμο των δοντιών και να απολαύσει την αιώνια ζωή; (Άγιος Εφραίμ ο Σύρος)
Όσο υπερέχει η ανάπαυση σε πολυτελές και απαλό στρώμα, από το ξάπλωμα σε πυρακτωμένη σχάρα, τόαο υπερέχει της ευφροσύνης και της απόλαυσης της ζωής αυτής, η αγαλλίαση που προκαλείται, όταν βρίσκεται κάποιος κοντά στον Θεό και συνομιλεί μαζί Του. (ΆγιοςΣυμεώνοΝέοςΘεολόγος)
Πολλοί που έζησαν όλη τους τη ζωή μέσα στις
ηδονές, φθάνοντας στο τέλος της ζωής τους, συνειδητοποίησαν πως τίποτα δεν
απόλαυσαν, πως όλα ήταν ένα φευγαλέο όνειρο, που άφησε πίσω του μόνο πίκρα. (Άγιος Δημήτριος του Ροστώφ)
Πόσες γήινες απολαύσεις έχεις δοκιμάσει! Πόσες ηδονές! Και όμως, καπνός και σύννεφο ήταν
όλες και χάθηκαν. Δεν έμεινε τίποτα στα χέρια σου και στην ψυχή σου. Ή μάλλον έμεινε κάτι: ο έλεγχος της συνειδήσεως, ψυχική πίκρα, βάρος και τύψεις και ντροπή απέναντι στον Κύριο. Και όμως, δεν περνά πολύς καιρός και επιστρέφεις πάλι αλόγιστα στα ίδια: "κύων επιστρέψας επί το ίδιον εξέραμα και ύς λουσαμένη εις κύλισμα
βαρβάρου" (δηλ. σκυλί που γύρισε πάλι στο ξέρασμά του και χοίρος, που αφού λούστηκε
και καθαρίστηκε, κυλίστηκε πάλι μέσα στην λάσπη.) (Β' Πέτρ. 2,22). (Άγιος Δημήτριος του Ροστώφ)
Αγάπησε βαθιά την αγνότητα και καθαρότητα και σύναψε πνευματικό γάμο με τον αγνό και καθαρό Ιησού, για να γευτείς τις άρρητες ηδονές του ουρανού. (ΆγιοςΔημήτριοςτουΡοστώφ)
Κάθε σαρκική ηδονή να την λογαριάζεις ως πίκρα. Ενώ κάθε σαρκική απώλεια ως κέρδος. Να θεωρείς όλα
τα πολύτιμα πράγματα σκύβαλλα. Να θεωρείς τις υγιεινές και θρεπτικές τροφές
ανθυγιεινές καοι βλαβερές, γιατί εύκολα μπορούν να βλάψουν την ψυχή σου. Μοναδική σου ηδονή, ας είναι ο Χριστός, μοναδική σου
ελπίδα Εκείνος, που δημιούργησε τα πάντα εκ του μηδενός. (Άγιος Ιωάννης
της Κροστάνδης)
Δύο λογιών ηδονών έχουμε: α) την
πνευματική και β) την σωματική. Η μία εναντιώνεται στην άλλη. Αν γευτεί
κανείς τα πνευματικά αγαθά, περιφρονεί όλα τα άλλα. Αν πάλι γευτεί πράγματα του
κόσμου τούτου, τα πνευματικά αγαθά χάνονται. (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος)
Οι πνευματικές ηδονές και κάθε μορφή πνευματικής
αναψυχής, δεν είναι καρπός δικής μας προσπάθειας, αλλά δώρο του ελέους του
Θεού, που προσφέρεται σε όποιον, όποτε και για όσο Εκείνος θέλει. Είναι
αδύνατο, όσο ζουν και ενεργούν μέσα μας τα πάθη, καμμία πνευματική ηδονή δεν
μπορεί να παραμείνει σταθερή στην ψυχή. (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος)
Όποιος έχει παραδοθεί στον υπερβολικό ύπνο και
την κοιλιοδουλία, δεν είναι δυνατόν να μην μολύνεται με ηδυπαθείς κινήσεις. Όσο
η ψυχή και το σώμα συγκλονίζονται απ' αυτές τις κινήσεις, τόσο ο νους
ευχαριστείται με τους σαρκικούς λογισμούς και τόσο ο όλος ο άνθρωπος γίνεται
ανίκανος να αντιληφτεί τις νέες και άγνωστες σ' αυτόν κινήσεις, που ενεργεί
μέσα του η Χάρη του Αγίου Πνεύματος. (Άγιος Ιγνάτιος
Μπριαντσιανίνωφ)
Όποιος αγαπά την ηδονή, λυπάται για τις
κατηγορίες και την κακομεταχείρηση. (Αββάς Μάρκος)
Η ψυχή του ανθρώπου διψά την πνευματική ηδονή του Θεού, αλλά όταν δεν τη βρίσκει, καταφεύγει στην άλλη ηδονή, την σαρκική που παράγει ο διάβολος και η αμαρτία.
(ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
Οι απολαύσεις των προσκαίρων παρέρχονται ως σκιά.
(Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής)
Η μεγαλύτερη ηδονή και απόλαυση είναι να ζεις, χωρίς ηδονές και απολαύσεις, διότι τότε ακριβώς έρχονται και νιώθεις τις απείρως γλυκύτερες και πνευματικές απολαύσεις!
(ΓέρονταςΕπιφάνιοςΘεοδωρόπουλος)
Όπως όταν γλυκαθεί κανείς σε κάτι, δεν αντέχει
άμα το χάσει, γίνεται σαν τρελός και δεν καταλαβαίνει, έτσι ακριβώς γίνεται και
εκείνος, που θα του γλυκάνει ο Θεός την καρδιά. Προσέξτε αυτό που μας δωρίζει ο
Θεός, με πολλή ταπείνωση να το δεχόμαστε, να το κρύβουμε, να το φυλάττουμε,
ώστε να μην το χάσουμε. Το χάσαμε; Είμαστε απαρηγόρητοι. Γι' αυτό πρέπει να
προσέχουμε, να προβάλλουμε όλο την ταπείνωση. (Γερόντισσα Μακρίνα
Βασσοπούλου)
Για τον άνθρωπο που βίωσε την απερίγραπτη
γλυκύτητα της αγάπης του Θεού, δεν απομένει τίποτε σ' αυτόν τον κόσμο, που να
μπορεί να τον γοητεύσει. (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
Το να θέλεις να ευτυχήσεις με τις απολαύσεις και
τις χαρές του κόσμου τούτου, είναι σαν να θέλεις να ξεδιψάσεις με θαλασσινό
νερό. (π. Αθανάσιος Μυτιληναίος)
Στην Ιάβα ζει ένα είδος αράχνης που λέγεται «ωχρόκερως της Ιάβας». Η αράχνη αυτή εκκρίνει ένα υγρό το οποίο, όταν στεγνώσει, σχηματίζει μια γραμμή. Η γραμμή αυτή έχει μια μυρωδιά πολύ μεθυστική και μια πολύ γλυκιά γεύση. Συγχρόνως όμως, έχει και ναρκωτική δύναμη. Τα ζωύφια ελκύονται από το μεθυστικό άρωμα αυτού του υγρού, το τρώνε και ναρκώνονται. Έτσι η αράχνη με την ησυχία της έπειτα κατασπαράσσει το θύμα της. Έτσι παρομοίως και οι ηδονές και οι ολονύχτιες διασκεδάσεις, έχουν
μια μεγάλη ελκυστικότητα και φέρνουν μια πρόσκαιρη χαρά. Οι νέοι (επί τω
πλείστον), νομίζοντας ότι σ' αυτά υπάρχει το νόημα της ζωής, πίνουν αχόρταγα το
ποτήρι τους, το οποίο στην αρχή είναι γλυκό... γλυκύτατο, όμως στον πυθμένα υπάρχει, διαπιστώνουν, ένα δηλητήριο. Αφού λοιπόν σαν τα ζωύφια, που τρώνε το γευστικό υγρό της αράχνης, ναρκώνονται, στη συνέχεια διάβολος με την ησυχία του, τους κατασπαράσσει... (Αρχ. ΣεραφείμΔημόπουλος)
Μίσησε την ηδονή του κόσμου, για να απολαύσεις
την αιώνια αγαλλίαση. (Μοναχός Αγάπιος Λάνδος Κρήτης)
Τα μάτια του χοίρου είναι έτσι φυσιολογικά φτιαγμένα, ώστε να βλέπουν αναγκαστικά στη γη και ποτέ να μην μπορούν να κοιτάξουν στον ουρανό. Έτσι είναι και η ψυχή εκείνου, που γλυκάθηκε από τις ηδονές: Αν κατρακυλήσει μια φορά στο βούρκο της ηδυπάθειας, δεν μπορεί πια να συλλογιστεί τα επουράνια...
(ΕίπεΓέρων)
Η ακολασία πορώνει το μυαλό και κάνει αναίσθητη
την καρδιά. (Ντοστογιέφσκι)
Στον ακόλαστο και φιλήδονο άνθρωπο, οι λύπες
ξεπερνούν τις ηδονές στο μέγεθος, στον αριθμό και στην πυκνότητα. (Πλάτωνας)
Οι φαύλοι άνθρωποι νιώθουν στις περισσότερες περιπτώσεις χαρά με τις ψεύτικες απολαύσεις, ενώ οι ενάρετοι με τις αληθινές. (Πλάτωνας)
Θεός για τους συνετούς ανθρώπους είναι η συνείδηση, ενώ για τους μη συνετούς είναι η ηδονή. (Πλάτωνας)
Καμμία αρετή δεν αρμόζει σε άνθρωπο που
κυριαρχείται από τις σωματικές ηδονές. Οι ασυγκράτητοι στις
ηδονές, είναι εντελώς ανελεύθεροι, γιατί είναι δούλοι στη χειρότερη δουλεία. (Ξενοφώντας)
Να αποφεύγεις την ηδονή, που ύστερα γεννά την λύπη. (Σόλων)
Της κακής ηδονής η τέρψη είναι σύντομη.
(Ευριπίδης)
Όποιος νικάει τις ηδονές, είναι ανδρείος. (Δημόκριτος)
Καλύτερα να είσαι τρελός, παρά σκλάβος των απολαύσεων. (Αντισθένης)
Να αποφεύγεις την ηδονή, που γεννά
ύστερα τη λύπη. (Σόλων)
Οι Χριστιανοί πρέπει να αποφεύγουν τις τρυφές, γιατί αυτές αδυνατίζουν την πίστη και την αρετή τους. (Τερτυλλιανός)
Βυθιζόμενος κανείς στη θάλασσα της ηδονής δεν θα βρει
μαργαριτάρια, αλλά χαλίκια. (Μπαλζάκ)
Η μεγαλύτερη απόλαυση είναι να δίνεις χαρά και τέρψη στους άλλους.
(ΛαΜπρυγιέρ)
Οι άνθρωποι νομίζουν πως ξέρουν τι είναι απόλαυση, ενώ στην πραγματικότητα ξεριζώνουν τα φτερά τους για χάρη μιας
αυταπάτης... (Ρουμί, Πέρσης Ποιητής)
Η μανία με την οποία οι άνθρωποι κυνηγούν την
απόλαυση, είναι η καλύτερη απόδειξη ότι δεν είναι σε θέση να την βρουν. (Τσέστερτον)
Έχω πασχίσει να ρίξω την ψυχή μου στον άβυθο
ωκεανό των απολαύσεων και των ηδονών. Ένιωσα με πόση δύναμη, σχεδόν
ακατανίκητη, μια απόλαυση είναι δεμένη με μια άλλη. Γνώρισα το είδος εκείνου
του ψεύτικου ενθουσιασμού, που μια απόλαυση μπορεί να διεγείρει. Δοκίμασα την
ανία και το εσωτερικό ξέσκισμα που αφήνει πίσω της. Γεύτηκα τους καρπούς του
δέντρου της γνώσεως και τους βρήκα πολλές φορές γεμάτους χυμούς, αλλά η χαρά
αυτή δεν διαρκούσε παρά την ώρα που την δοκίμαζα, χωρίς να αφήνει μέσα μου
βαθειά αχνάρια. Δεν βρήκα τον εαυτόν μου, επειδή ακριβώς τον γύρευα σε αυτούς
τους λανθασμένους δρόμους... (Κίρκεργκααρντ)
Βουτηγμένος μέσα στις απολαύσεις, σταματάς να νιώθεις οποιαδήποτε ευχαρίστηση. (Ταγκόρ)
Η ηδονή πάντα προέρχεται από κάτι έξω από εσένα, ενώ η χαρά πηγάζει από μέσα σου. (Έκχαρτ Τόλε)
Η δίψα για ηδονή σε κάνει σκληρό. (Μπουάστ)
Όποιος αξιώθηκε να γνωρίσει το Θεό και απόλαυσε γνήσια την ηδονή αυτή, καταφρονεί όλες τις ηδονές που γεννά το επιθυμητικό της ψυχής.
Η εγκατάλειψη των ηδονών δεν αποτελεί αρετή όταν
δεν γίνεται από αγάπη προς τον Θεό.
Η απόλαυση επιτείνει την επιθυμία, όπως το αλμυρό
νερό την δίψα.
Ό,τι προξενεί ηδονή, θεραπεύεται με οδύνη.
Όποιος είναι εχθρός του κόπου, είναι φίλος της ηδονής.
Στις μεγάλες ηδονές, η λύπη γειτονεύει.
Τα σύκα είναι μαλακά, αλλά χαλούν τα δόντια. (Οι ηδονές στο τέλος τους είναι δυσάρεστες.)
Η γλύκα φέρνει πίκρα.
Ο κίνδυνος και η απόλαυση φυτρώνουν πάνω σε μια πρασιά.
(Αγγλικήπαροιμία)
Ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Ηλιογάβαλος (+222), περίφημος για τις τρέλες του, τις βιαιότητες και την
έκλυτη ζωή του, ειδοποιήθηκε κάποτε, ότι ορισμένοι συγκλητικοί συνωμοτούσαν, για να τον
δολοφονήσουν.
Τους κάλεσε τότε σε πλούσιο γεύμα. Στα μισά του γεύματος ο Αυτοκράτωρ με μία δικαιολογία, αποσύρθηκε στα ιδιαίτερα διαμερίσματά του.
Σε λίγο το ταβάνι της αιθούσης, όπου οι συγκλητικοί έτρωγαν και διασκέδαζαν, άνοιξε "βροχή: από λογής - λογής λουλούδια, που γέμισαν τους συνδαιτημόνες. Το πλούσιο άρωμα των πετάλων, χαροποίησε τους
καλεσμένους, που νόμιζαν ότι επρόκειτο, για ένα από τα συνηθισμένα αστεία του
Αυτοκράτορος. Μεγάλη όμως ήταν η έκπληξή τους, όταν
διαπίστωσαν, ότι η μυρωδάτη βροχή δεν σταματούσε... Απεναντίας, τα λουλούδια συνέχιζαν να πέφτουν, να γεμίζουν
την αίθουσα και τελικά να πνίγουν από ασφυξία όλους τους συνωμότες. Οι πολλές απολαύσεις είναι τα πολλά λουλούδια.
Μια χειμωνιάτικη μέρα, πάνω σε ένα κομμάτι επιπλέοντα πάγο, ένα πτώμα παρασυρόταν από τον καταρράκτη του Νιαγάρα. Ένας αετός το διέκρινε και όρμισε, έχωσε τα νύχια του στη λεία του και άρχισε να τρώει άπληστος. Το ρεύμα όμως έσπρωχνε τον ογκόπαγο με τον φτερωτό επιβάτη και το γεύμα του προς τον καταρράκτη. Αυτό όμως δεν ενδιέφερε καθόλου τον αετό. Πόσες φορές είχε κάνει τέτοια συμπόσια σε ταξίδι! Τα μεγάλα του φτερά ήταν έτοιμα να τον ανεβάσουν σε μια στιγμή στα ύψη. Και η στιγμή αυτή ήρθε. Ο φοβερός καταρράκτης ήταν μπροστά του, αλλά εις μάτην! Τα νύχια του, όπως είχαν χωθεί βαθειά μέσα στο παγωμένο πτώμα, κόλλησαν στον πάγο. Δεν μπορούσε να τα ξεκολλήσει. Δεν είχε και τον καιρό. Ο καταρράκτης τον παρέσυρε εις την άβυσσο. Είχε αργοπορήσει...
Πόσοιπηγαίνουνέτσιστηναιώνιαάβυσσο, διότιαπορροφημένοιστιςαπολαύσειςτους,αμελούντηνέγκαιρησωτηρίατους...
