Περί κακολογίας-κατηγορίας

Μην κακολογείς... ούτε να βγάζεις κοπριά από το στόμα σου όπως τα σκαθάρια. Διότι αυτοί που κακολογούν, πρώτοι αυτοί δοκιμάζουν την δυσοσμία της κακολογίας τους. (Ιερός Χρυσόστομος)
Αυτός που κακολογεί τους άλλους, εξοργίζει τον Κύριο. (Ιερός Χρυσόστομος)
Ο Θεός δεν μας έδωσε την γλώσσα για να κατηγορούμε, να βρίζουμε και να διαβάλλουμε ο ένας τον άλλον, αλλά για να υμνούμε τον Θεό, για να λέμε εκείνα που δίνουν Χάρη στους ακροατές, εκείνα που οικοδομούν, παρηγορούν και ωφελούν. Κακολόγησες τον τάδε; Τί κερδίζεις βλάπτοντας μαζί με εκείνον και τον εαυτόν σου; Γιατί απέκτησες φήμη κακολόγου... (Ιερός Χρυσόστομος)
Ακόμη και αν τρώμε στάχτη, καμμία ωφέλεια δεν θα έχουμε απ' αυτήν την σκληραγωγία, εάν δεν απομακρυνθούμε από την κακολογία. Γιατί δεν κάνουν ακάθαρτο τον άνθρωπο όσα εισέρχονται από το στόμα, αλλά όσα εξέρχονται απ' αυτό. (Ιερός Χρυσόστομος)
Σε κακολόγησε κάποιος; Εσύ να τον αγαπήσεις. Και πώς είναι αυτό δυνατόν; Είναι και παρά είναι, αν θέλεις. Αν τον αγαπήσεις, γιατί σε επαινεί, δεν έχεις Χάρη. Γιατί αυτό το έκανες όχι για τον Κύριο, αλλά για την καλή σου φήμη. (Ιερός Χρυσόστομος)
Είπε κάποιος κάτι κακό εναντίον σου και σε κατηγόρησε; Είτε όσα είπε είναι αληθινά, είτε είναι ψεύτικα, σου έπλεξε το μεγαλύτερο στεφάνι, αν φυσικά αντέξεις την κατηγορία με πραότητα. Και ο συκοφάντης μας ετοιμάζει μισθό. Λέει ο Κύριος: ''Να χαίρεστε και να αγαλλιάστε, όταν άνθρωποι λένε ψέματα και σας κακολογούν, διότι ο μισθός σας, θα είναι μεγάλος στους Ουρανούς'' (Ματθ. 5,11-12). Αλλά και αν κάποιος μας κατηγορεί αληθινά και πάλι ωφελούμαστε, εφόσον υπομένουμε με πράοτητα τα λεγόμενα. Διότι και ο Φαρισαίος της παραβολής κατηγορώντας τον τελώνη, αλήθεια έλεγε, αλλά όμως αντί για τελώνη, τον έκανε δίκαιο. (Ιερός Χρυσόστομος)
Όταν έρθει κάποιος και σου πει, ότι ο τάδε σε έβρισε και διαρκώς σε κακολογεί σε όλους, εσύ αυτόν που σε βρίζει και σε κακολογεί, να τον επαινέσεις μπροστά σε όσους σε ακούνε. Τότε εσένα, γι' αυτήν σου την στάση, θα σε επαινέσουν και θα σε θαυμάσουν, εκείνον όμως θα τον μισήσουν, σαν να επρόκειτο για κάποιο θηρίο, διότι εκείνος χωρίς να τον αδικήσεις, σε λύπησε και παρολο αυτό, εσύ τον αντάμειψες με τον καλό σου λόγο. Αλλά εκτός αυτού, θα μπορέσεις να αποδείξεις, ότι όλα όσα λέχτηκαν εις βάρος σου, ήταν συκοφαντικά. (ΙερόςΧρυσόστομος)
Όχι μόνο να μην κατηγορούμε τους άλλους, αλλά και να μην ακούμε άλλους που λένε κακά για άλλους. (Ιερός Χρυσόστομος)
Όταν ακούς κάποιον να κατηγορεί και δεν του κλείνεις το στόμα και πιστέψεις σε όσα λέει και δεν τον σταματάς, πες μου ποιάς αγάπης απόδειξη είναι αυτά; (Ιερός Χρυσόστομος)
Αναφέρει ο Ευαγγελιστής: ''Τότε πήγε ένας από τους 12, Ιούδας ο Ισκαριώτης''. Τον αναφέρει ''Ιούδα Ισκαριώτη'', επειδή υπήρχε και άλλο μαθητής συνώνυμος, ο Ιούδας που ήταν υιός του Ιακώβου. Βλέπεις την σοφία του Ευαγγελιστή, που παρουσιάζει τον μαθητή, όχι από την πράξη της προδοσίας του, αλλά από τον τόπο της καταγωγής του, για να μας διδάξει, να έχουμε καθαρή γλώσσα από κατηγορίες. (Ιερός Χρυσόστομος)
Όταν ανοίξεις το στόμα σου και μιλήσεις εναντίον κάποιου, να θεωρήσεις τον εαυτό σου νεκρό κα άκαρπο για το Θεό εκείνη την ημέρα και ότι όλα τα καλά σου έργα πήγαν χαμένα, ακόμη και έχεις τη γνώμη ότι ο λογισμός σου σε προέτρεψε να μιλήσεις με ειλικρίνεια και με σκοπό να βοηθήσεις. Ποιά ανάγκη υπάρχει, αλήθεια, να γκρεμίσεις με τα λόγια σου το δικό σου πνευματικό σπίτι, για να διορθώσεις του αλλουνού; (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
Σε κατηγορούν; Σε διαβάλλουν; Ασφαλώς νοιώθεις την ανάγκη να απαντήσεις. Αν είσαι όμως αληθινός άνθρωπος του Θεού, να αποκρίνεσαι, όχι τόσο με λόγια, όσο με αρετές. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
Οι έπαινοι των ανθρώπων, αφήνουν στον Χριστιανό μια πικρή γεύση, ενώ οι κατηγορίες τον πικραίνουν γλυκά. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
Αν δεις κάποιον να έρχεται και να κατηγορεί τον αδελφό του μπροστά σου, κάνε το πρόσωπό σου σκυθρωπό. Έτσι και το έλεος του Θεού θα έχεις και απ' αυτόν θα φυλαχθείς. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
Οι άνθρωποι περισσότερο καταδικάζονται γιατί άκουσαν κακολόγους, παρά γιατί είπαν κακολογίες. (Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)
Παρατηρούμε ο ένας τις αμαρτίες του άλλου, όχι για να κλάψουμε γι' αυτούς, αλλά για να κατηγορήσουμε. Ούτε για να θεραπεύσουμε, αλλά για να μεγαλώσουμε ακόμη περισσότερο την πληγή και για να έχουμε ως δικαιολογία για τις δικές μας κακίες, τα τραύματα του διπλανού. (Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)
Σε εκείνους που μας κακολογούν, μας βρίζουν ή μας κακομεταχειρίζονται, έχουμε εντολή, να μην ανταποδίδουμε την κακολογία ή την κακομεταχείριση, αλλά μάλλον να τους εγκωμιάζομε και να τους ευλογούμε. Γιατί στο μέτρο που ειρηνεύομε με τους ανθρώπους, πολεμούμε τους δαίμονες· ενώ όταν μνησικακούμε και πολεμούμε τους αδελφούς μας, έχουμε ειρήνη με τους δαίμονες, με τους οποίους έχουμε διδαχθεί, να έχουμε τέλειο μίσος και ασυμφιλίωτο πόλεμο. (Άγιος Θεόδωρος Εδέσσης)
Αυτός που ακούει κατηγορίες, έχει την ίδια ευθύνη με εκείνον που τις λέει. Κακολογία είναι, το να μιλάς εναντίον απόντος αδελφού, με σκοπό να τον διαβάλλεις. (ΜέγαςΒασίλειος)
Εμείς πρέπει να προσευχόμαστε για όλους που μας κακολογούν και να ζητούμε από τον Θεό να τους δίνει μετάνοια, φωτισμό και υγεία και να μην αφήνουμε μέσα μας ούτε ίχνος μίσους γι' αυτούς. Να κρατούμε μόνον την πείρα από τον πειρασμό, να πετούμε όλα τα φαρμάκια. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Εύκολα κατηγορεί κανείς τον εαυτόν του, αλλά δύσκολα δέχεται την κατηγορία των άλλων. Μόνος του μπορεί να λέει: «είμαι ελεεινός, ο πιο αμαρτωλός, ο χειρότερος απ' όλους», αλλά ένα λόγο του άλλου να μην τον σηκώνει. Βλέπεις, όταν κάποιος πέφτει μόνος του και χτυπάει, μπορεί να πονέσει, αλλά δεν δίνει και πολλή σημασία. Ή, όταν τον χτυπήσει ένας που τον αγαπάει, λέει: Δεν πειράζει. Αν όμως λίγο τον γρατζουνίσει ή τον σπρώξει κάποιος που δεν τον συμπαθεί, ε, τότε να δεις! Θα βάλει τις φωνές, θα κάνει πως πονάει, πως δεν μπορεί να περπατήσει! (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Ένας κοσμικός άνθρωπος, αν του πει καμμιά (κακιά) κουβέντα ο άλλος, θίγεται ή, αν δεν τον επαινέσει για κάτι που κάνει, στενοχωριέται, ενώ ο πνευματικός άνθρωπος χαίρεται, όταν οι άνθρωποι, έχουν χαλασμένο λογισμό γι' αυτόν... (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Όταν οι άνθρωποι σε στενοχωρούν, να χαίρεσαι, διότι σου εξοφλούνται αμαρτίες. Όταν σε κατηγορούν, πιθανόν να κατηγόρησες και εσύ στο παρελθόν, οπότε εξοφλάς την αμαρτία σου. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Κατηγορία από τους ανθρώπους φέρνει θλίψη στη καρδιά, εξαγνίζει όμως όποιον την υπομένει. Όποιος αγαπά την ηδονή, λυπάται για τις κατηγορίες και την κακομεταχείρηση. (ΆγιοςΜάρκος ο Ασκητής)
Όταν ακούσεις κακά λόγια, να οργίζεσαι εναντίον του εαυτού σου και όχι εναντίον εκείνου που τα είπε. Γιατί αν πονηρά ακούσεις, πονηρά θ' αποκριθείς. (ΆγιοςΜάρκος ο Ασκητής)
Εκείνος που συγχρόνως επαινεί και κατηγορεί τον άλλον, αυτός κατέχεται από κενοδοξία και φθόνο. Και με τους επαίνους προσπαθεί να κρύψει το φθόνο, ενώ με τις κατηγορίες συνιστά τον εαυτό του ως καλύτερο από εκείνον. (ΆγιοςΜάρκος ο Ασκητής)
Ο Χριστός, έγινε άνθρωπος, συναναστράφηκε με τους αχάριστους Εβραίους και τους ευργέτησε με μύρια καλά, δαιμόνια έδιωξε, λεπρούς καθάρισε, τυφλούς φώτισε, κουτσούς στήριξε, παράλυτους σήκωσε, νεκρούς ανέστησε, τελώνες διόρθωσε, πόρνες συνέτισε, με λίγα ψωμιά πλήθη χόρτασε και τόσα άλλα, για τα οποία φθαρτός άνθρωπος δεν μπορεί να μιλήσει. Και για όλα τούτα, ποιά ήταν η ανταμοιβή του Κυρίου μας; Ο φθόνος, η συκοφαντία, οι εξευτελισμοί, τα ραπίσματα, η μαστίγωση, τα φτυσίματα και στο τέλος η Σταύρωση! Αν λοιπόν ο Πλάστης μας δεν άρεσε σε όλους τους ανθρώπους, πως θα αρέσει ο δίκαιος άνθρωπος στους συνάνθρώπους του και πώς θα ξεφύγει τις κατηγορίες και κακολογίες τους. (Άγιος Νήφων)
Κρύβει φθόνο κάτω από πλαστή φιλία, εκείνος που μεταφέρει στον αδελφό, τις κατηγορίες κάποιου άλλου εναντίον του. (Όσιος Θαλάσσιος)
Να είσαι σοφός και τα χείλη όσων σε κακολογούν, να τα κλείνεις με την σιωπή σου και όχι με οργή και βλασφημία. (Μέγας Αντώνιος)
Γι' αυτούς που σας κατηγορούν να κάνετε προσευχή. Να λέτε: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με», όχι «ελέησέ τον» και θα είναι μες την προσευχή αυτή κι εκείνος που σας κατηγορεί. Να τον κάνετε ένα με τον εαυτό σας. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
Όταν ακούσεις ότι ο συγγενής ή ο φίλος σου σε κατηγόρησαν, δείξε την αγάπη σου, με το να τους επαινέσεις. (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
Μακάριος όποιος, ενώ κάθε μέρα κακολογείται και εξουθενείται, για την αγάπη του Κυρίου, βιάζει τον εαυτόν του και υπομένει. Μαζί με τους Μάρτυρες αυτός θα χορεύει και μεταξύ των Αγγέλων θα παρουσιαστεί με παρρησία. (ΆγιοςΙωάννηςτηςΚλίμακος)
Αν κάποιος επειδή πειράζεται από τον διάβολο επιμένει να σε κακολογεί, εσύ μην βγεις από την κατάσταση της αγάπης, καθώς ο ίδιος δαίμονας, πειράζει και σένα κατά διάνοια. Και δεν θα βγεις από την κατάσταση αυτή, αν ενώ σε κατηγορεί, εσύ εύχεσαι το καλό του, αν ενώ σε δυσφημεί, εσύ φανείς συμφιλιωτικός. Αυτή είναι η κατά Χριστόν οδός. Και όποιος δεν την βαδίζει, δεν συγκατοικεί με τον Χριστό. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
Μην παραδώσεις την ακοή σου στους λόγους εκείνου που καταλαλεί, ούτε τους δικούς σου λόγους, στην ακοή ενός φιλοκατήγορου, μιλώντας ή ακούγοντας με ευχαρίστηση κατά του πλησίον σου, για να μην χάσεις την Θεία αγάπη και βρεθείς απόκληρος από την αιώνια ζωή. Κλείνε το στόμα εκείνου που κατηγορεί τον άλλον, για να μην αμαρτάνεις μαζί του διπλή αμαρτία. Αφενός συνηθίζοντας ο ίδιος στο καταστρεπτικό πάθος και αφετέρου μη σταματώντας τον, την φλυαρία κατά του πλησίον. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
Η κατηγορία κάνει την ψυχή στέρεη, ενώ ο έπαινος την χαλαρώνει και την κάνει πολύ τεμπέλικη προς τα καλά πράγματα. (ΆγιοςΜάξιμοςΟμολογητής)
Από τους επαίνους, πολλοί κολάστηκαν, ενώ με τις κατηγορίες πολλοί σώθηκαν. Οι κατηγορίες, εάν ο άνθρωπος έχει γνώση, είναι πολύ ωφέλιμες. Μόνο, να μην είναι εκείνος η αιτία του σκανδάλου. (Όσιος Άνθιμος της Χίου)
Όταν σε συκοφαντούν και νοιώθεις ταραχή στην καρδιά, θα πει πως η υπερηφάνεια ζει μέσα σου και η οποία πρέπει οπωσδήποτε να απομακρυνθεί από εκεί, με πράξεις εξωτερικές, ταπεινωτικές. Μην εκνευρίζεσαι όταν σε χλευάζουν, μην κακιώνεις εκείνων που σε μισούν και σε συκοφαντούν, αλλά να τους αγαπάς, σαν να ήταν γιατροί που τους έστειλε ο Θεός, για να σε διδάξουν την ταπείνωση. Να προσεύχεσαι στο Θεό γι' αυτούς. "Αγαπάτε τους εχθρούς υμών, ευλογείτε τους καταρωμένους υμάς" (Ματθ. 5,44). Να λες μέσα σου: Δεν είμαι εγώ αυτός που συκοφαντούν, αλλά τα πονηρά πάθη μου, που σαν έχιδνα φωλιάζει στην καρδιά μου και η οποία ξεσηκώνεται, με το που ακούει να μιλούν εναντίον της. Ίσως, οι καλοί αυτοί άνθρωποι, να την βγάλουν από μέσα μου, με τα καυστικά λόγια τους και ίσως τότε η καρδιά μου ηρεμήσει". Να δοξολογείς τον Θεό, όταν σε ταπεινώνουν. Εκείνοι που υπομένουν την ατιμία εδώ, δεν θα την υποστούν στον άλλο κόσμο... (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
Ας λένε οι άλλοι για μας άσχημα λόγια. Εμείς να προσπαθούμε να τα κάνουμε όλα καλά. (Όσιος Σεραφείμ της Βίριτσας)
Η κακογλωσσιά δεν είναι μόνο κάτι κακό, είνα, ταυτόχρονα και ευεργεσία. Μας βοηθάει, να γίνουμε καλύτεροι και να αποκτήσουμε ταπείνωση. Η κακή γλώσσα, η γλώσσα δηλητήριο, είναι ένας «άγγελος σατάν», όπως λέει ο Απόστολος Παύλος (Β' Κορ. 12,7), που τον στέλνει ο Θεός να μας «κολαφίζει», για να μην επαιρόμαστε. Για να μας βοηθήσει, να περιορίζουμε την έπαρσή μας, την μεγάλη και καλή ιδέα για τον εαυτόν μας, την αυταρέσκειά μας. Κάτι τέτοια τα επιτρέπει ο Θεός, για να μας κάνει να ασχοληθούμε με τον εαυτόν μας. Γιατί, μόνο όταν σκύψουμε στον έσω εαυτό μας, στον εσωτερικό μας κόσμο, στον τρόπο που αντιδράμε σε κάτι τέτοια, θα μπορέσουμε να καταλάβουμε, τί κρύβεται μέσα μας: θυμός και οργή, ή καλοσύνη και πραότητα; Απαντάς στις βρισιές εις βάρος σου και στις κακολογίες με μνησικακία και πικρία; Είναι φανερό, ότι μέσα σου έχεις οργή και θυμό. Απαντάς με υπομονή και μακροθυμία; Μέσα σου έχεις ειρήνη και πραότητα. Ποτέ λοιπόν ας μην το ξεχνάμε: Οι βρισιές, οι συκοφαντίες, η κακογλωσσιά, μας βοηθούν να καταλάβουμε, τι έχουμε μέσα μας· μας βοηθούν να δούμε τον εσωτερικό μας κόσμο. Λίγο το έχεις; (Άγιος Τύχων του Ζαντόνσκ)
Αν τύχει να σας κατηγορεί ή να σας περιφρονεί κάποιος, είναι απαραίτητο να μάθετε την καρδιά σας να λέει: "Είμαι χειρότερος απ' αυτόν", όχι με μισόλογα, αλλά με την καρδιά σας. (Άγιος Μακάριος της Όπτινα)
Όποιος μας κατηγορεί, αυτός μας δωρίζει και όποιος μας επαινεί, αυτός μας κλέβει... (Άγιος Αμβρόσιος της Όπτινα)
Αν πεις κάτι κακό για τον συνάνθρωπό σου, έστω και αν αυτό αληθεύει, τότε στην ίδια σου την ψυχή, θα έχεις καταφέρει πλήγμα ανεπούλωτο. Μπορείς να μιλήσεις για τα αμαρτήματα των άλλων, μόνο στην περίπτωση, κατά την οποία στην καρδιά σου έχεις μία και μοναδική πρόθεση: το όφελος της ψυχής του αμαρτήσαντος. (Όσιος Νίκων της Όπτινα)
Κοφτερό μαχαίρι είναι για τους υπερήφανους η κατηγορία, ενώ για τους ταπεινόφρονες είναι πλούσιο εύρημα. (Όσιος Αντώνιος της Όπτινα)
Μην γογγύζεις και μην επιτρέπεις στον εαυτό σου να προσβάλλει κάποιον. Αν κάποιος σε επιπλήττει για κάποια αμαρτία, στην οποία δεν έχεις καμμιά συμμετοχή, μείνε ειρηνικός ενώπιον του κατηγόρου σου και θα κληρονομήσεις άφθαρτο στέφανο. (Άγιος Ανδρόνικος της Μονής Γκλινσκ)
Ο εχθρός της σωτηρίας μας (διάβολος), γνωρίζει ότι στην ζωή αυτή, δεν υπάρχει πιο σωτήρια ενέργεια από την γενναία άρση των βαρών που μας φορτώνουν οι άλλοι άνθρωποι, για αυτό προσπαθεί από φθόνο, να μας ταράξει. Εσύ λοιπόν πρέπει με όλη σου την δύναμη να αγωνίζεσαι, ώστε όταν σε κακολογούν, να διατηρείς την ειρήνη της καρδιάς σου. Και αν ταράζεσαι, να μην το φανερώνεις (βάζοντας έτσι αρχή για το τέλειο ξερίζωμα του πάθους). (Στάρετς Ευστράτιος)
Δεν ενοχοποιώ αυτούς που με κατηγορούν. Αντίθετα τους αποκαλώ ευεργέτες και γιατρό των ψυχών μου, σταλμένοι από τον Κύριο, καθώς μου φέρνουν φάρμακο καταφρόνιας, για την κενόδοξη ψυχή μου. (Αββάς Ευάγριος)
Άκουσες το όνομά σου να σε κατηγορούν, κάνε πως δεν άκουσες. Αυτός είναι ο Παράδεισος, αυτό είναι το τέλειο. (Γέροντας Αμφιλόχιος Μακρής)
Όταν μας κατηγορούν, όταν μας συκοφαντούν, όταν μας πειράζουν, όταν μας ταπεινώνουν, όταν μας αδικούν, πρέπει και εμείς να συγχωρούμε. Με όποια καρδιά, με όποια δύναμη, με όποια διάθεση προσφέρουμε τη συγχωρητικότητά μας, όχι εκατονταπλάσια, άλλα μυριοπλάσια θα είναι τα αντίστοιχα αγαθά, που θα λάβουμε από τον Θεό. Να ο δρόμος! Να, πως ακριβώς μπορούμε να σωθούμε! Να, η πύλη από την οποία θα εισέλθουμε στη Βασιλεία των Ουρανών! (Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας)
Αυτός που υπομένει τις εναντίον του κατηγορίες με ταπείνωση, έφθασε στην τελειότητα. Αυτόν τον θαυμάζουν ακόμη και οι Άγγελοι, γιατί καμμία άλλη αρετή δεν είναι τόσο δυσκολοκατόρθωτη και μεγάλη, όσο η ταπείνωση. (Γέροντας Γερμανός ο Σταυροβουνιώτης)
Δεν ωφελεί να λυπάσαι, όταν σε κατηγορούν. Η λύπη στις περιπτώσεις αυτές, σημαίνει ότι έχεις κενοδοξία. Εκείνος που θέλει να σωθεί, οφείλει να αγαπά να τον καταφρονούν, διότι η καταφρόνηση φέρνει την ταπείνωση. Και η ταπείνωση απαλλάσσει τον άνθρωπο από πολλούς πειρασμούς. (ΓέρονταςΓερμανόςο Σταυροβουνιώτης)
O άνθρωπος που εύκολα κατηγορεί, το κάνει γιατί συνήθισε λανθασμένα να ερευνά τις ξένες πράξεις και σκέψεις, παρά τις δικές του. (ΓέρονταςΙωσήφοΒατοπαιδινός)
Όταν κατηγορείται κανείς από τους ανθρώπους, να το αντιμετωπίζει με σιωπή, διότι, όπως λέει ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, η σιωπή του Χριστού κατήσχυνε τον Πιλάτο. (ΓέρονταςΣωφρόνιοςτουΈσσεξ)
Προσπαθείστε, να μην κατηγορείτε ποτέ τον άλλον, αλλά να προσεύχεστε γι' αυτόν. (ΓέρονταςΣωφρόνιοςτουΈσσεξ)
Τον άνθρωπο τον γνωρίζεις από το πως αντιδράει, όταν τον δυσφημούν, αλλά και όταν τον εγκωμιάζουν. Αυτός που γλυκαίνεται με τα εγκώμια, θα πικραθεί όταν θα ακούσει να τον κακολογούν. Όμως ο άνθρωπος που έχει αυτογνωσία, που γνωρίζει τις πράξεις και την προσπάθειά του, που αναμένει την Κρίση του Θεού, γνωρίζοντας πως μόνο Εκείνος γνωρίζει τα πάντα για όλους, ένας τέτοιος άνθρωπος δεν λυπάται όταν τον κακολογούν, επειδή ούτε στα εγκώμια γλυκαίνεται. (ΙερομόναχοςΣαββάτιοςΜπαστοβόϊ)
Εαν θέλεις να ξέρεις πόσο μπορεί να σε πληγώσει η κακολογία των άλλων, δες πόσο σε ''ζεσταίνουν'' τα εγκώμια. Επειδή εγκώμια ακούν όλοι, ενώ κακολογία μόνο αυτοί, που μπορούν να την υποφέρουν. (ΙερομόναχοςΣαββάτιοςΜπαστοβόϊ)
Να χαίρεσαι όταν σε κατηγοράνε. Το κατηγόριο είναι καλό γιατί είναι σαν να γίνεται ένα φαγάκι και ρίχνεις μέσα και λίγο αλατάκι. Τότε καταλαβαίνεις, αν συγχωράς τον άλλον. Εκεί φαίνεται η αξία του πιστεύοντα. Να σε κατηγοράνε και να κρύβεσαι σε κρυφό μέρος να παρακαλάς γι' αυτόν, να τον σώσει ο Κύριος. (Αναστάσιος Μάλαμας)
Επειδή οι άνθρωποι ως επί το πλείστον είναι φιλόδοξοι, αναγκαστικά τους αρέσει να κακολογούν τον πλησίον τους. (Αριστοτέλης)
Ο κακολόγος σκοτώνει την τιμή του ανθρώπου, ενώ ο φονιάς τη ζωή. Αλλα΄επειδή η τιμή είναι ανώτερη από τη ζωή, η κακολογία είναι χειρότερη από τον τον φόνο. Διότι ο φονιάς σκοτώνει μονάχα τους ζωντανούς, ενώ ο κακολόγος με ένα λόγο του, σκοτώνει και ζωντανούς και πεθαμένους. (Σωκράτης)
Το να κακολογεί κανείς τους άλλους, είναι σαν να βρίζει τον εαυτόν του. (Πόπλιος Σύρος)
Πρέπει να κατανοούμε και όχι να κατηγορούμε. (Σπινόζα)
Εάν ο καθένας γνώριζε το τι λέει ο καθένας για τον άλλον, δεν θα υπήρχαν ούτε τέσσερις φίλοι στον κόσμο. (Πασκάλ)
Συνήθως είναι κανείς φιλοκατήγορος, περισσότερο από ματαιοδοξία, παρά από κακία. (Λα Ρασφουκώ)
Μην ξεχνάς, πως όταν δείχνεις με το δάχτυλο σου κάποιον, τα 3 σου δάχτυλα δείχνουν τον εαυτόν σου. (Νάϊζερ)
Η κακογλωσσιά είναι η ειλικρίνεια των κακών ανθρώπων. (Ντεκουρσέλ)
Αν κάποιος σε κακολογεί, να αφήσεις τη ζωή σου να τον διαψεύσει.
Όποιος κακολογεί, ανάβει φωτιά και όποιος ακούει κακολογίες βάζει ξύλα στη φωτιά.
Όταν κακολογείς έναν νεκρό, είναι σαν να τον μαχαιρώνεις μέσα στον τάφο του.
Δεν θα πουν καλά για σένα, ούτε στο τραπέζι, μετά την κηδεία σου.
Πήγαν κάποτε κάποιοι μαθητές του Σωκράτη και του είπαν, ότι κάποιοι πίσω από την πλάτη του, τον κατηγορούν. Και ο Σωκράτης τους απάντησε: ''Δεν πειράζει. Εν απουσία μου, επιτρέπω και να με δείρουν!''.
Όταν ένας καλεσμένος χαιρέτισε και έφυγε από την γιορτή, οι άλλοι που έμειναν, άρχισαν να τον κακολογούν. Το ίδιο έγινε και για τον δεύτερο και για τον τρίτο... Ένας από τους καλεσμένους, δεν εννοούσε να σηκωθεί να φύγει. "Θα μείνω εδώ απόψε" είπε, "για να μην πάθω ό,τι οι προηγούμενοι...".
Ο κακός κωπηλάτης κατηγορεί το κουπί. (Ισλανδική παροιμία)

***