Περί κακού-κακίας

• Το σαπρόν δένδρον καρπούς πονηρούς ποιεί.[Το σάπιο δέντρο παράγει κακούς και επιβλαβείς καρπούς.] (Κατά Ματθαίον 7,17)
• Θλίψιςκαιστενοχωρίαεπίπάσανψυχήνανθρώπουτουκατεργαζομένουτοκακόν. [Θλίψη και στενοχώρια θα κυριεύσει και θα πλημμυρίσει κάθε άνθρωπον, ο οποίος αμετανόητα επιμένει να εργάζεται το κακό.] (Προς Ρωμαίους 2,9)
• Μη νικώ υπό του κακού, αλλά νίκα εν τω αγαθώ το κακόν. [Να μην νικιέσαι από το κακό, αλλά να νικάς το κακό με την καλοσύνη και τα αγαθά σου έργα.] (Προς Ρωμαίους 12,21)
• ΟκακοποιώνουχεώρακετονΘεόν. [Εκείνος που πράττει κακό, δεν έχει δει και δεν έχει γνωρίσει καθόλου τον Θεό.] (Γ' Ιωάννου 1,11)
• Εκζητούντα δε κακά, καταλήψεται αυτόν. [Εκείνον όμως, ο οποίος επιζητεί να πράττει τα κακά σε βάρος των άλλων, αυτά τα κακά θα επιπέσουν επί της κεφαλής του και θα τον συντρίψουν.] (Παροιμίες 11,27)
• Κακός μεθ' ύβρεως πράσσει κακά.[Ο αμετανόητος κακός άνθρωπος, διαπράττει με θρασύτητα το κακό και καυχάται γι' αυτό.] (Παροιμίες 13,10)
• Μη ποίει κακά, και ου μη σε καταλάβη κακόν. [Μην πράττεις το κακό και κακό ποτέ δεν θα σε βρει. (Σοφία Σειράχ 7,1)
• Οβάλλωνλίθονειςύψοςεπίκεφαλήναυτούβάλλει, καιπληγήδολίαδιελείτραύματα. Οορύσσωνβόθρονειςαυτόνεμπεσείται, καιοιστώνπαγίδαεναυτήαλώσεται. Οποιώνπονηράειςαυτόνκυλισθήσεται, καιουμηεπιγνώπόθενήκειαυτώ. [Εκείνος που ρίχνει πέτρα ψηλά πάνω από το κεφάλι του, το κατευθύνει εναντίον της κεφαλής του. Έτσι και εκείνος, που χτυπά δολίως τον πλησίον του, επιφέρει τραύματα στον εαυτό του. Εκείνος που σκάπτει λάκκο για τον άλλον, θα πέσει ο ίδιος μέσα. Και όποιος στήνει παγίδα εις βάρος άλλων, θα συλληφθεί μ' αυτήν ο ίδιος. Τα κακά, τα οποία μηχανεύεται και πράττει σε βάρος άλλων κάποιος, θα επιπέσουν πάνω του, χωρίς ο ίδιος να γνωρίζει, από που και πως επήλθαν εναντίον του. (Σοφία Σειράχ 27,25-27)
• Ουαίοιλέγοντεςτοπονηρόνκαλόνκαιτοκαλόνπονηρόν, οιτιθέντεςτοσκότοςφωςκαιτοφωςσκότος, οιτιθέντεςτοπικρόνγλυκύκαιτογλυκόπικρόν. [Αλίμονο σε εκείνους, οι οποίοι λένε το κακό ως καλό και το καλό ως κακό και οι οποίοι με την ζωή και τις πράξεις τους παρουσιάζουν το σκότος ως φως και το φως ως σκότος! Αυτοί οι οποίοι προβάλλουν απατηλώς το πικρό ως γλυκό και το γλυκό ως πικρόν!] (Ησαϊας 5,20)
• Το να μην συναισθάνεται κανείς τα αμαρτήματά του και να αμαρτάνει αναίσθητα, είναι το έσχατο σημείο της κακίας. Επειδή έχουμε τόση κακία, ούτε της ψυχής μας την απρέπεια αντιλαμβανόμαστε, ούτε την ασχήμιά της κατανοούμε. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Αυτός που επιβουλεύεται (να κάνει κακό με ύπουλο τρόπο) το διπλανό του, στην ουσία τον εαυτόν του επιβουλεύεται. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Δείγμα της φιλανθρωπίας του Θεού, είναι και τούτο: Συνδύασε έτσι τα πράγματα με όσους σκέπτονται πονηρά και έχουν κακούργα σχέδια, ώστε να καταστούν να τυλίγονται στα δίχτυα εκείνου που επιβουλεύονται τους άλλους και να σταματούν τα όσα τεχνάσματα και οι όσες μηχανορραφίες τους. Αυτό συνέβηκε και στην περίπτωση του Μωϋσή. Εκείνος που επρόκειτο να φονευτεί, διασώθηκε, ενώ ο Φαραώ οδηγήθηκε στην καταστροφή και μάλιστα δια της οδού, που μηχανεύτηκε εναντίον των παιδιών. Έδωσε εντολή να φονευτούν τα παιδιά και ανάγκασε την μητέρα του Μωϋσή, να εγκαταλείψει από το φόβο της το βρέφος. Η κόρη όμως του Φαραώ, ανέσυρε το καλάθι από τον ποταμό και βρήκε το βρέφος και το ανέθρεψε. Και εκείνος ο Μωϋσής, αφού μεγάλωσε, κατέστρεψε τον Φαραώ. Με το γεγονός αυτό διαλάμπει κατεξοχήν η σοφία του Θεού, που εξευρίσκει τρόπους. Έτσι αφενός μεν οι κακοί παίρνουν γερό μάθημα, αφετέρου οι καλοί αισθάνονται μεγάλη ευχαρίστηση, που δια του Θεού, διαφεύγουν τις παγίδες. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Όλων των κακών αιτία, είναι τα αμαρτήματα. Eξαιτίας των αμαρτημάτων δημιουργούνται λύπες, εξαιτίας των αμαρτημάτων ταραχές, εξαιτίας των αμαρτημάτων πόλεμοι, εξαιτίας των αμαρτημάτων νόσοι και όλα τα δυσκολοθεράπευτα εκείνα πάθη που μας βρίσκουν. Όπως ακριβώς λοιπόν οι άριστοι γιατροί δεν εξετάζουν τα πάθη που φαίνονται, αλλά ψάχνουν να βρουν την αιτία που προκαλεί αυτά, έτσι και ο Σωτήρας, θέλοντας να δείξει πως αιτία όλων των κακών που συμβαίνουν στους ανθρώπους είναι η αμαρτία, λέγει σ' εκείνον που είχε το παράλυτο σώμα, που επειδή είδε ο γιατρός των ψυχών πως πρώτα είχε παραλύσει η ψυχή του και μετά το σώμα, λέγει προς αυτόν: «Να, θεραπεύθηκες. Mη αμαρτάνεις πια, για να μη σου συμβεί τίποτε το χειρότερο» (Iων. 5,14). H αμαρτία λοιπόν ήταν αιτία και της προηγούμενης αρρώστιας, αυτή ήταν η αιτία της βλάβης, αυτή και της λύπης, αυτή γίνεται αφορμή και όλης της συμφοράς. (ΙερόςΧρυσόστομος)
• Η κακία στον κόσμο είναι δυσκολοπολέμητη, διότι κανένας δεν μιλάει στους νέους για αγνότητα, κανένας για σωφροσύνη, κανένας για περιφρόνηση των χρημάτων και της δόξης, κανένας για εκείνα που παραγγέλλει η Γραφή. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Όταν μας κυριεύει η κακία, τίποτα δεν βλέπουμε από όσα πρέπει να βλέπουμε, τίποτα δεν πράττουμε, από όσα πρέπει να εκτελούμε. Δεν υπάρχει τίποτα το ασθενέστερο, από τον άνθρωπο που πράττει και βρίκεται μέσα στην κακία. (ΙερόςΧρυσόστομος)
• Να ξεχάσουμε την κακία. Να απομακρύνουμε την αρπακτική σκέψη. Να μην ξαναδεχτούμε κακό λογισμό. Αλλά και τα προηγούμενα αμαρτήματα, να φροντίσουμε να ξεχαστούν. Πώς όμως μπορούμε να ξεχάσουμε το κακό; Όταν έχουμε την μνήμη του Θεού και των αγαθών Του. Αν συνέχεια θυμόμαστε τον Θεό, δεν μπορούμε να έχουμε μνήμη της αμαρτίας. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Όσα περισσότερα κακά αναφέρεις ότι σου προξένησε, τόσο περισσότερο ευεργέτης τελικά σου γίνεται. Γιατί σου έδωσε αφορμή να ξεπλύνεις τα δικά σου αμαρτήματα, με την υπομονή και την ανεξικακία. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Όχι το να πάθεις κακό, αλλά το να κάνεις κακό, αυτό είναι πραγματικά κακό που παθαίνει κανείς. Γι΄αυτό δεν πρέπει να λυπόμαστε όταν παθαίνουμε κάτι κακό, μα όταν κάνουμε κάτι κακό. Γιατί η κακία γίνεται καταστροφή γι' αυτόν που την κατέχει και τον εξαφανίζει τελείως. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Όπως δεν είναι δυνατόν να κάνει κανείς κακό στον εαυτόν του, έτσι και αυτός δεν είναι δυνατόν να κάνει κακό στον πλησίον. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Το να μην κάνουμε το αγαθό, αυτό είναι μέρος της κακίας. Επομένως το να μην πράξουμε το αγαθό, ισοδυναμεί με το να πράττουμε το κακό. Γιατί ποιό το όφελος να έχεις έναν καλό υπηρέτη, που όμως είναι αργός στις υποχρεώσεις του; Μπορεί να μην σου κάνει κακό π.χ. δεν κλέβει, δεν αντιμιλάει, ωστόσο με την αργία του απέναντι στο καλό, στις υποχρεώσεις του δηλαδή, ενσαρκώνει το ίδιο το κακό. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Κανένα άλλο αγαθό δεν υπάρχει στην παρούσα ζωή, παρά μόνο η αρετή, ούτε ο πλούτος, ούτε τα χρήματα, ούτε η υγεία, ούτε η εξουσία, ούτε τίποτε άλλο. Και κανένα άλλο κακό δεν υπάρχει στην παρούσα ζωή, παρά μόνο η κακία, η πονηριά, η διαστροφή της ψυχής και όχι η φτώχεια και η αρρώστεια και όλα τα άλλα, που θεωρούνται δεινά. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Όλα τα λεγόμενα ''κακά'', είναι όπλα της αρετής, σε όσους τα χρησιμοποιούν όπως πρέπει. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Όταν διαπράξουμε κάτι το κακό, ο Θεός μας αποστρέφεται. Το κακό δεν είναι τίποτα άλλο, παρά παρακοή στο θέλημα του Θεού. Γιατί κακό δεν είναι όταν κάποιος υφίσταται κακό, αλλά όταν ο ίδιος προκαλεί κακό. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Αν δεν κρίνουν ο κύριος τον δούλο, η κυρία την υπηρέτρια και ο φίλος τον φίλο, θα αυξηθούν τα κακά. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Το πιο φοβερό της κακίας είναι, ότι δεν αφήνει εκείνους που έπεσαν σ' αυτήν, να δουν το μέγεθος της καταστροφής τους, αλλά ενώ βρίσκονται μέσα στο βούρκο, να νομίζουν ότι απολαμβάνουν ευωδία και μύρα! Γι' αυτό ακριβώς δεν μπορούν ν' απαλλαγούν, αλλά ενώ είναι γεμάτοι από σκουλήκια, καμαρώνουν έτσι, λες και είναι στολισμένοι με πολύτιμα πετράδια. (ΙερόςΧρυσόστομος)
• Σε έβρισε; Να μην ανταποδώσεις την ύβρη, επειδή θα προσβάλλεις τον εαυτόν σου! Σε χτύπησε; Να μην ανταποδώσεις το χτύπημα, επειδή δεν θα έχεις καμμία ωφέλεια! Σου προξένησε λύπη; Να μην του προξενήσεις και εσύ, επειδή δεν θα έχεις κανένα κέρδος, αλλά γίνεις ίσος μ' αυτόν! Αν λοιπόν συμπεριφερθείς έτσι, με πραότητα και ήπια, θα τον κάνεις να ντραπεί και θα εμποδίσεις την οργή του. Διότι κανείς δεν θεραπεύει το κακό με το κακό, αλλά το κακό με το καλό. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Όπως οι νεκροί είναι άσχημοι και αναδίδουν δυσωδία, έτσι και οι ψυχές εκείνων που ζουν μέσα στην κακία, είναι γεμάτες από πολλή ακαθαρσία. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Ο κακός είναι σε χειρότερη κατάσταση από τον τρελό. Γιατί ο τρελός δικαιολογείται, αφού η ασθένειά του είναι αποτέλεσμα, όχι της προαιρέσεώς του, αλλά της φύσεώς του. Εκείνος όμως που ζει εκούσια στην κακία, πώς θα συγχωρεθεί; (Ιερός Χρυσόστομος)
• Άφησε ο Θεός τους κακούς ανθρώπους να είναι ανάμεσά μας, για να λάμπουν ακόμα περισσότερο οι καλοί άνθρωποι. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Όπως ο διάβολος περιφέρεται σαν λιοντάρι που ουρλιάζει ζητώντας να βρει ποιόν θα καταπιεί, έτσι ακριβώς και οι κακοί άνθρωποι, με μεγάλη επιθυμία πραγματοποιούν τις επιβουλές (ύπουλα έργα) εναντίον του πλησίον τους. Τέτοιες είναι οι διαθέσεις των κακών ανθρώπων: Όχι μόνο δεν υποχωρούν, όταν δουν τον δίκαιο ν' αυξάνει την ευλάβειά του, αλλά και το χλευάζουν και τον περιπαίζουν. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Αυτοί που επιλέγουν την κακία και όχι την αρετή στη ζωή τους, μοιάζουν με εκείνον που παντρεύεται μια άσχημη, αποκρουστική και ανάπηρη γυναίκα, που όμως φοράει ωραία ρούχα και παραβλέπει εκείνη, που ναι μεν δεν φοράει ωραία ρούχα, ωστόσο όμως έχει φυσική ομορφιά και κάλλος. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Ο Θεός δεν στεφανώνει εκείνους που απέχουν από την κακία από ανάγκη, αλλά από αγαθή προαίρεση. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Οι βαθμοί κακίας είναι 9 και είναι οι εξής: α) Πρώτος βαθμός κακίας είναι το να παραβλέπει κανείς τα ζώα, όταν αυτά υποφέρουν β) Δεύτερος βαθμός κακίας, ανώτερος από τον πρώτον, είναι το να παραμελεί κανείς τους εχθρούς του γ) Τρίτος βαθμός κακίας είναι, το να περιφρονεί κανείς τους αδερφούς, ακόμη και αν του είναι άγνωστοι δ) ΤέταρτοΤς βαθμός κακίας είναι, το να παραβλέπει κανείς τους συγγενείς του ε) Πέμπτος βαθμός κακίας είναι, το να καταφρονούμε, όχι μόνο το φθαρτό σώμα, αλλά και την ψυχή στ) Έκτος βαθμός κακίας είναι, όταν παραμελούμε όχι μόνο τους συγγενείς, αλλά και τα παιδιά που διαφθείρονται ζ) Έβδομος βαθμός κακίας είναι, όταν ούτε άλλους βρίσκουμε, για να τους φροντίσουν η) Όγδοος βαθμός κακίας είναι, όταν ενώ θέλουν μόνοι τους να κάνουν αυτό, εμείς τους εμποδίζουμε και τους αποτρέπουμε και θ) Ένατος βαθμός κακίας είναι, όταν όχι μόνο τους εμποδίζουμε, αλλά και τους καταπολεμούμε. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Ο Θεός δεν αφήνει να πάθει κάποιο κακό εκείνος, που εγκαταλείπεται από τους ανθρώπους. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Μην δικαιολογείσαι, ότι σε έβρισε κάποιος, ή σε συκοφάντησε, ή σου έκανε πολλά κακά. Όσα περισσότερα κακά αναφέρεις ότι σου προξένησε, τόσο περισσότερο ευεργέτης τελικά σου γίνεται. Γιατί σου έδωσε αφορμή να ξεπλύνεις τα δικά σου αμαρτήματα με την υπομονή και την ανεξικακία. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Η ευχαρίστηση που προέρχεται από την κακία διαρκεί λίγο, ενώ η λύπη που προέρχεται απ' αυτήν είναι διαρκής. Αντίθετα η χαρά που προέρχεται από την αρετή είναι αιώνια και ο εξ αυτής κόπος προσωρινός. Η κακία τιμωρεί τον εργάτη της και προ της (μέλλουσας) τιμωρίας, δημιουργώντας τον άγχος και φόβο στη συνείδησή του και κάνοντας τα πάντα ύποπτα. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Έχουμε 3 κατηγορίες ως προς το καλό και το κακό. Έχουμε εκείνα που είναι καλά και δεν μπορούν να γίνουν κακά, όπως είναι η σωφροσύνη, η ελεημοσύνη και άλλα παρόμοια. Έχουμε εκείνα, που είναι κακά και δεν μπορούν να γίνουν καλά, όπως είναι η ασέλγεια, η απανθρωπιά, η σκληρότητα. Και έχουμε και εκείνα, που άλλοτε είναι καλά και άλλοτε τα ίδια γίνονται κακά, ανάλογα με την προαίρεση του ανθρώπου, που τα ενεργεί. Ο πλούτος π.χ. άλλοτε χρησιμεύει για πλεονεξία και άλλοτε για ελεημοσύνη, πάντοτε ανάλογα με την διάθεση του ανθρώπου. Η φτώχεια άλλοτε γίνεται αφορμή για βλασφημία και άλλοτε γίνεται αφορμή για ενάρετη ζωή και εγκώμιο. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Πολλές φορές ο άνθρωπος είναι φοβερότερος από το θηρίο. Γιατί το μεν θηρίο, έχει φανερή τη θηριωδία, ενώ ο άνθρωπος κρύβει την κακία του, με το προσωπείο της επιείκειας και γι΄αυτό είναι περισσότερο δύσκολο να προφυλαχθεί κάποιος απ' αυτόν. Αν όμως επαγρυπνείς, ούτε θηρίο, ούτε άνθρωπος θα σου προξενήσει κάποιο κακό, αλλά θα σε ωφελήσει και πάρα πολύ... (Ιερός Χρυσόστομος)
• Τα θηρία μολονότι κατά φύση είναι άγρια, πολλές φορές με την φροντίδα του ανθρώπου εξημερώνονται. Ο κακός όμως, μολονότι είναι άνθρωπος και μπορεί να μετατρέπει την αγριότητα των ζώων σε ημερότητα, θα δώσει λόγο. Την δική του κατά φύση πραότητα, την εξωθεί σε παρά φύση αγριότητα... (Ιερός Χρυσόστομος)
• Όπως ακριβώς είναι δυνατόν να δούμε τα κύματα της θάλασσας, τώρα μεν να υψώνονται σε μέγα ύψος, αμέσως όμως μετά πάλι να εξαφανίζονται, κατά τον ίδιο τρόπο βλέπουμε και εκείνους, οι οποίοι παραμελούν την αρετή και ασκούν την κακία, τώρα μεν να υπερηφανεύονται και να έχουν μεγάλη ιδέα για τον εαυτόν τους και να συγκινούνται για τα πράγματα της παρούσης ζωής, ωστόσο δια μιας θα ταπεινωθούν και θα φτάσουν στην έσχατη φτώχεια... (Ιερός Χρυσόστομος)
• Όποιος δεν βλάπτει τον εαυτόν του, δεν μπορεί να βλαφτεί από τον άλλον. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Το να πράττει κανείς έργα αισχρά, είναι φοβερό! Το να ντρέπεται όταν τα πράττει, είναι φοβερό κατά το ήμισυ! Αλλά το να υπερηφανεύεται κανείς για τα αισχρά του έργα, αυτό είναι υπερβολική αναισθησία. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Πώς είναι δυνατόν και λογικό, οι μεν γίδες και τα πρόβατα καθώς και όλα τα άλογα ζώα, να γνωρίζουν ποιά χόρτα είναι κατάλληλα προς διατροφή και ποιά επιβλαβή και με μεγάλη προσοχή να απομακρύνονται από τα δεύτερα και να τρέχουν με ορμή στα πρώτα, ενώ ο άνθρωπος, το λογικό ζώο, να αγνοεί τί είναι καλό και τί είναι πονηρό; (Ιερός Χρυσόστομος)
• Τόσο γρήγορα δεν προσβάλλει και δεν μεταδίδεται μια μεταδοτική αρρώστια σε κάποιον άνθρωπο, όσο γρήγορα μεταδίδεται σε κάποιον η κακία των διεφθαρμένων ανθρώπων. Κανένας λοιπόν να μην έχει φιλία με το κακό. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Όποιος ξέρει αυτόν που κάνει το κακό και τον ανέχεται και τον αποκρύπτει, είναι σαν να του δίνει την άδεια να διαπράττει με μεγαλύτερη θρασύτητα το κακό. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Όταν αδειάζεις από τον Θεό, θα σε βρουν και θα σε γεμίσουν χίλια άλλα κακά. Γέμισε τη ζωή σου με τον Χριστό, για να μαραθούν όλα τα κακά. (ΌσιοςΠορφύριοςοΚαυσοκαλυβίτης)
• Όταν βλέπεις και γίνεται ένα κακό γύρω σου, γενικά και δεν διαμαρτύρεσαι, είσαι συνένοχη. (ΌσιοςΠορφύριοςοΚαυσοκαλυβίτης)
• Ο σκοπός μας δεν είναι να καταδικάζουμε το κακό, αλλά να το διορθώνουμε. Με την καταδίκη ο άνθρωπος μπορεί να χαθεί, με την κατανόηση όμως και τη βοήθεια να σωθεί. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
• Το κακό είναι πρόβλημα, το οποίο η θρησκεία μας το εξηγεί μ' ένα θαυμάσιο τρόπο, που καλύτερος δεν υπάρχει. Η εξήγηση είναι η εξής: Το κακό υπάρχει και προέρχεται απ' τον διάβολο. Μέσα μας έχουμε και το κακό πνεύμα και το αγαθό πνεύμα και μάχονται αλλήλοις. Μέσα μας γίνεται πάλη. Σ' αυτήν, όμως, την πάλη ο άνθρωπος είναι ελεύθερος ν' αποφασίσει τι θα διαλέξει. Άρα δεν είναι ο Θεός που προορίζει κι αποφασίζει αλλά η ελεύθερη βούληση του ανθρώπου. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
• Όταν κακομελετάμε, κάποια κακή δύναμη βγαίνει από μέσα μας και μεταδίδεται στον άλλο, όπως μεταφέρεται ή φωνή με τα ηχητικά κύματα και όντως ο άλλος παθαίνει κακό. Γίνεται κάτι σαν βασκανία, όταν ο άνθρωπος έχει για τους άλλους κακούς λογισμούς. Αυτό γίνεται από την δική μας αγανάκτηση. Εμείς μεταδίδομε μυστικώ τω τρόπω την κακία μας. Δεν προκαλεί ο Θεός το κακό αλλά η κακία των ανθρώπων. Δεν τιμωρεί ο Θεός, αλλά η δική μας κακή διάθεση μεταδίδεται στην ψυχή του άλλου μυστηριωδώς και κάνει το κακό. Ο Χριστός ποτέ δεν θέλει το κακό. Αντίθετα παραγγέλλει: «Ευλογείτε τους καταρωμένους υμάς...» (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
• Το κακό αρχίζει από τις κακές σκέψεις. Όταν πικραίνεσαι και αγανακτείς, έστω μόνο με τη σκέψη, χαλάς την πνευματική ατμόσφαιρα. Εμποδίζεις το Άγιο Πνεύμα να ενεργήσει και επιτρέπεις στο διάβολο να μεγαλώσει το κακό. Εσύ πάντοτε να προσεύχεσαι, να αγαπάς και να συγχωρείς, διώχνοντας από μέσα σου κάθε κακό λογισμό. (ΌσιοςΠορφύριος οΚαυσοκαλυβίτης)
• Η πνευματική ζωή είναι μυστήριο. Όπως ένας ληστής μπορεί να σου κακοποιήσει το σώμα, έτσι και ένας που έχει κακία μπορεί να σε κακοποιήσει στην ψυχή. Εκτός και αν έχεις πολλή αγάπη. Η αγάπη σε οχυρώνει σαν σε μόνωση. Δεν αφήνει την κακή δύναμη να σε φτάσει. Το πείσμα όμως γεννάει το πείσμα. Όταν μια μητέρα έχει αδυναμίες, ό,τι και να πει στο παιδί, αυτό θα πάει και θα εκείνο που του απαγορεύει. Αν όμως η μητέρα έχει πραότητα και αγάπη, το παιδί δεν θα το κάνει. (ΌσιοςΠορφύριος οΚαυσοκαλυβίτης)
• Να προσπαθείς να μην σπρώχνεις από μέσα σου προς τα έξω τα κακά που έχεις, αλλά να ανοίγεις την πόρτα για να έλθει το φως, που είναι ο Χριστός και θα φύγουν τα σκοτάδια σου που υπάρχουν μέσα σου. Ας υποθέσουμε, ότι βρίσκεσαι μέσα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο και εσύ κουνάς τα χέρια σου και προσπαθείς μ' αυτόν τον τρόπο να διώξεις το σκοτάδι. Όμως δεν φεύγει έτσι το σκοτάδι. Άνοιξε το παράθυρο, για να μπει το φως και τότε μόνο του θα φύγει το σκοτάδι. Το φως είναι εκείνο που θα διώξει το σκοτάδι. Να μελετούμε λοιπόν την Αγία Γραφή, τους βίους των Αγίων και τους Πατέρες. Αυτό είναι το δως, που θα διώξει το σκοτάδι. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
• Να αισθανόμαστε την κακία του άλλου σαν αρρώστια, που τον βασανίζει και υποφέρει και δεν μπορεί να απαλλαγεί. Γι' αυτό να βλέπουμε τους αδελφούς μας με συμπάθεια και να τους φερόμαστε με ευγένεια, λέγοντας μέσα μας με απλότητα το: «Κύριε Ιησού Χριστέ», για να δυναμώσει με τη Θεία Χάρη η ψυχή μας και να μην κατακρίνουμε κανέναν. Εδώ κρύβεται το μυστικό. Όταν το κακό έρχεται από μακριά, δεν μπορείτε να το αποφύγετε. Η μεγάλη όμως τέχνη είναι, να το περιφρονήσετε. Με την Χάρη του Θεού, ενώ θα το βλέπετε (το κακό), δεν θα σας επηρεάζει, διότι θα είστε πλήρεις χάριτος. Όλους για αγίους να τους βλέπομε... (ΌσιοςΠορφύριοςοΚαυσοκαλυβίτης)
• Αν κάποια μέρα περπατάς ήσυχος στο δρόμο σου και δεις τον αδελφό σου να προπορεύεται και αυτός ήσυχα, αλλά σε μια στιγμή αντικρύσεις έναν κακό άνθρωπο, να πετάγεται ξαφνικά από μια πάροδο και με ένα μαχαίρι να ορμά κατεπάνω στον αδελφό σου, να τον χτυπά, να του τραβά τα μαλλιά, να τον πληγώνει και να τον ρίχνει κάτω ματωμένο, εσύ, μπροστά σ' αυτό το θέαμα, θα οργιστείς εναντίον του αδελφού σου ή θα τον λυπηθείς; Φυσικά θα τον λυπηθείς και θα προσπαθήσεις να τον βοηθήσεις όσο μπορείς. Παρομοίως κάθε άνθρωπος, που σε προσβάλλει, που σε βλάπτει, που σε συκοφαντεί, που σε αδικεί με οποιοδήποτε τρόπο, είναι ένας αδελφός σου, που έπεσε στα χέρια του κακοποιού διαβόλου. Εσύ, όταν αντικρύσεις τον αδελφό σου να σε αδικεί, τι πρέπει να κάνεις; Πρέπει να τον λυπηθείς πολύ, να τον συμπονέσεις και να παρακαλέσεις θερμά και σιωπηλά το Θεό, να στηρίξει εσένα, στη δύσκολη αυτή ώρα της δοκιμασίας σου και να ελεήσει και τον αδελφό σου, που έπεσε θύμα του ληστού διαβόλου, και ο Θεός θα βοηθήσει και εσένα και τον αδελφό σου. Διότι, αν δεν το κάνεις αυτό, αν, αντιθέτως, οργιστείς εναντίον του αδελφού σου, αντιτάσσοντας στην επίθεσή του την αντεπίθεσή σου, τοτε ο διάβολος, που βρίσκεται στο σβέρκο του αδελφού σου, πηδάει και στο δικό σου σβέρκο και σας χορεύει και τους δύο... (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
• Ποτέ δεν μπορεί να βλαφτεί ο άνθρωπος από άλλον άνθρωπο, αν δεν έχει μέσα του αποθηκευμένες τις αφορμές των παθών. (Άγιος Κασσιανός ο Ρωμαίος)
• Αιτία όλων των κακών είναι η επιθυμία και ο θυμός. (ΜέγαςΑντώνιος)
• Αναισθησία και μωρία της ψυχής είναι η άγνοια του Θεού. Γιατί το κακό γεννιέται από την άγνοια, ενώ το αγαθό έρχεται στους ανθρώπους από τη γνώση του Θεού και σώζει την ψυχή. Αν λοιπόν δεν προσπαθείς να πραγματοποιείς τα δικά σου θελήματα, αλλά παραμένεις άγρυπνος και γνωρίζεις το θέλημα του Θεού, τότε έχεις το νου σου προσηλωμένο στις αρετές. Αν όμως φροντίζεις να κάνεις τις κακές σου επιθυμίες για χάρη της ηδονής, τότε είσαι σαν μεθυσμένος από την άγνοια του Θεού και χάνεσαι σαν τα άλογα ζώα, γιατί δεν συλλογίζεσαι τις μετά θάνατον τιμωρίες. (ΜέγαςΑντώνιος)
• Η κακία ακολουθεί την ανθρώπινη φύση όπως η σκουριά το χαλκό και η ακαθαρσία το σώμα. Αλλά ούτε ο χαλκουργός έκανε τη σκουριά, ούτε οι γονείς την ακαθαρσία. Έτσι ούτε την κακία την έκανε ο Θεός. Έδωσε γνώση στον άνθρωπο και δύναμη να διακρίνει για να αποφύγει το κακό, γνωρίζοντας ότι βλάπτεται από το κακό και τιμωρείται. Πρόσεχε λοιπόν μήπως δεις κανέναν να είναι ευτυχής μέσα σε εξουσία και πλούτο και τον καλοτυχίσεις, παρασυρόμενος από τον δαίμονα. Αλλά ευθύς να βάλεις το θάνατο μπροστά στα μάτια σου και ποτέ δεν θα επιθυμήσεις κανένα κακό ή γήινο. (ΜέγαςΑντώνιος)
• Γεννήτρια όλων των κακών, είναι η ηδονή και η πονηριά. Όποιος τις έχει μέσα του, δεν πρόκειται να δει τον Κύριο. (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
• Το κακό, ούτε φυσική ύπαρξη έχει, αλλά ούτε και κανένας είναι εκ φύσεως κακός. Γιατί ο Θεός δεν έπλασε τίποτε κακό. Όταν κανείς επιθυμήσει το κακό, τότε το ανύπαρκτο αρχίζει και γίνεται υπαρκτό, όπως το θέλει εκείνος που το κάνει. Πρέπει λοιπόν με την επιμέλεια της μνήμης του Θεού, να αμελούμε τη συνήθεια του κακού. Γιατί είναι πιο δυνατή η φύση του καλού από τη συνήθεια του κακού. Και τούτο γιατί το καλό υπάρχει, ενώ το κακό δεν υπάρχει, παρά μόνο όταν το πράττουμε. (Άγιος Διάδοχος Φωτικής)
• Εκείνος που μισεί το κακό, πέφτει σ' αυτό λίγες φορές και χωρίς να το επιδιώκει. Εκείνος όμως που είναι προσηλωμένος στις αιτίες του κακού, πέφτει σ' αυτό πολλές φορές και κατά διάθεση. (Άγιος Ηλίας ο Πρεσβύτερος)
• Και είναι άλλο να φθονεί κανείς την προκοπή του πλησίον και άλλο να του γίνεται εμπόδιο στην προκοπή. Το κατώτερο όμως σκαλοπάτι της κακίας είναι, όχι μόνο να λυπάται για τα προτερήματα του άλλου, αλλά και να τα διαβάλλει, ότι δεν είναι προτερήματα. (Άγιος Ηλίας ο Πρεσβύτερος)
• Ο κακός σαν εργάτης της κακίας, εργάζεται ημέρα και νύχτα γι' αυτήν, δίχως να μετανοιώνει και αμοίβεται έτσι με την αιώνια κόλαση. Ο κακός είναι άφρων, γιατί αρνήθηκε το χρηστό ζυγό του Κυρίου και το ελαφρύ φορτίο Του και ανέλαβε να κουβαλήσει τον βαρύτατο ζυγό του Διαβόλου και το φορτίο αυτού. Ο κακός είναι άφρων, γιατί νομίζει ότι εξαπατά και ότι διαφεύγει τη Θεία Δίκη, που κρέμεται πάνω από το κεφάλι του. Ο κακός είναι άφρων, γιατί προκαλεί από μόνος του την οργή του Θεού, η οποία ετοιμάζει γι' αυτόν την αιώνια διαμονή, την Κόλαση. Είναι άφρων, γιατί αντί ψεύτικου νομίσματος, αντάλλαξε τον θησαυρό του, διότι για ψεύτικες και απατηλές και πρόσκαιρες απολαύσεις, θυσίασε την αιώνια μακαριότητα. Είναι άφρων, γιατί ερωτεύτηκε την κακία, η οποία τον μέθυσε και τον έκανε δούλο της. Είναι ανόητος, γιατί παραδόθηκε στην κακία, η οποία τον τύφλωσε τους οφθαλμούς του να μην βλέπει, βούλωσε τα αυτιά του, για να μην ακούει, έτσι ώστε να μην αντικρύσει την εικόνα του αγαθού και την αγαπήσει και να μην ακούσει τη Θεία φωνή, που τον καλεί και επιστρέψει και σωθεί. (Άγιος Νεκτάριος)
• Το μεγαλύτερο κακό δεν το κάνουν οι κακοί άνθρωποι, αλλά οι καλοί από αδιακρισία. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Επειδή οι κακοί άνθρωποι, δεν έχουν αγάπη μεταξύ τους, διαλύονται και έτσι το κακό δεν προχωράει πολύ. Αν οι κακοί είχαν αγάπη μεταξύ τους, θα έκαναν μεγάλο κακό!... (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Οι φθονεροί και κακοί άνθρωποι, όπου να βρεθούν, κακίες και διαβολιές μεταφέρουν και την βάσανο της κολάσεως και προσπαθούν να βασανίζουν και τους άλλους, όπως κάνουν και οι δαίμονες. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Δουλεύει ο διάβολος (το κακό), αλλά δουλεύει και ο Θεός και αξιοποιεί το κακό, ώστε να προκύψει απ' αυτό καλό. Σπάζουν λ.χ. τα πλακάκια και ο Θεός τα παίρνει και φτιάχνει ένα ωραίο μωσαϊκό. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Η κακία των ανθρώπων έχει ξεπεράσει τα όρια. Γιατί η αμαρτία έχει γίνει μόδα τώρα και η αδικία θεωρείται εξυπνάδα. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Όποιος κάνει το καλό, αγάλλεται, διότι αμείβεται με θεϊκή παρηγοριά. Όποιος όμως κάνει το κακό, υποφέρει. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Το κακό εύκολα μπορούν να το μιμηθούν οι άνθρωποι, όχι όμως και το καλό. Γι' αυτό και πολλές φορές, αναγκάζομαι να πω το κακό που κάνει κάποιος στους άλλους, όχι για να τον κατακρίνω, αλλά για να προφυλάξω αυτούς που τον βλέπουνε και θέλουνε να τον μιμηθούνε. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Ο κόσμος εύκολα επηρεάζεται και προς το καλό και προς το κακό. Προς το κακό επηρεάζεται πιο εύκολα, γιατί εκεί κανοναρχεί και ο διάβολος. Πες σε έναν λ.χ. να κόψει το τσιγάρο, γιατί βλάπτει. Μόλις θα αποφασίσει να το κόψει, θα πάει ο διάβολος και θα του πει: «Εκείνο το τσιγάρο έχει λιγότερο φαρμάκι, το άλλο έχει φίλτρο και καθαρίζει... Κάπνισε από εκείνα· δεν θα σε βλάψουν». Θα του βρει δηλαδή μια δικαιολογία, για να μην το κόψει· θα του βρει... μια λύση! Γιατί ο διάβολος μπορεί να μας βρει ένα σωρό δικαιολογίες. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Για το καλό, πρέπει πρώτα ο ίδιος ο άνθρωπος να βοηθήσει, να αγωνιστεί, ενώ στο κακό βοηθάει ο διάβολος. Ύστερα, οι άνθρωποι δεν μιμούνται το καλό, ούτε έχουν καλούς λογισμούς. Πολλές φορές φέρνω το εξής παράδειγμα στους λαϊκούς: ''Ας πούμε ότι έχω ένα αυτοκίνητο και λέω με τον λογισμό μου: Τι να το κάνω; Εγώ μπορώ να εξυπηρετηθώ και με κάποιον γνωστό μου και με κανένα ταξί στην ανάγκη. Ας το δώσω σ' εκείνον τον οικογενειάρχη που έχει πολλά παιδιά, να τα βγάζει λίγο έξω, να τα πάει σε κανένα Μοναστήρι, να ξεσκάνε και να βοηθιούνται τα καημένα; Αν το δώσω, κανένας δεν θα με μιμηθεί σ' αυτό. Αν όμως έχω ένα αυτοκίνητο ίδια μάρκα με το δικό σας και ύστερα αλλάξω και πάρω άλλη καλύτερη μάρκα, να δείτε, δεν θα κοιμηθείτε όλη νύχτα, για να βρείτε έναν τρόπο να αλλάξετε αυτοκίνητο και να πάρετε καλύτερο, ίδιο με το δικό μου, και ας είναι καλά και τα δικά σας αυτοκίνητα. Σ' αυτήν την περίπτωση θα πείτε: ''Θα πουλήσω, θα δανειστώ, για να το αλλάξω''. Ενώ στην προηγούμενη περίπτωση κανένας δεν θα με μιμηθεί, να πει: ''Τί να το κάνω και εγώ το αυτοκίνητο; ας το δώσω'', αλλά μπορεί να πουν, ότι είμαι και χαμένος''. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Θυμάμαι, μια φορά στην Θεσσαλονίκη περιμέναμε τα φανάρια, για να περάσουμε από το ένα πεζοδρόμιο στο άλλο. Σε μια στιγμή (όταν το φανάρι έγινε πράσινο), αισθάνθηκα ένα κύμα να με σπρώχνει προς τα εμπρός, γιατί όλοι πήγαιναν προς τα εκεί. Μόλις που σήκωνα το πόδι και προχωρούσα. Θέλω να πω δηλαδή ότι, όταν όλοι πάνε προς ένα μέρος, ένας και να μην θέλει να πάει, δυσκολεύεται να μην πάει, γιατί τον πάνε οι άλλοι. Σήμερα, αν κάποιος θέλει να ζήσει τίμια και πνευματικά, δεν χωράει στον κόσμο, δυσκολεύεται. Και αν δεν προσέξει, θα τον πάρει ο κατήφορος, το κοσμικό κανάλι. Παλιότερα, ήταν πολύ το καλό, πολλή η αρετή, πολύ το καλό παράδειγμα, και το κακό πνιγόταν στο πολύ καλό και η λίγη αταξία που υπήρχε στον κόσμο ή στα Μοναστήρια δεν φαινόταν και ούτε έβλαπτε. Τώρα τί γίνεται; Το κακό παράδειγμα είναι πολύ, και το λίγο καλό που υπάρχει, περιφρονείται. Γίνεται δηλαδή το αντίθετο, πνίγεται το λίγο καλό στο πολύ κακό, και έτσι κυβερνάει το κακό. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Βλέπεις, το χιονάκι είναι λίγο στην αρχή. Αν κυλήσει στον κατήφορο, γίνεται ένας σβώλος. Ο σβώλος, καθώς μαζεύει και άλλο χιόνι, ξύλα, πέτρες κ.λπ., γίνεται σιγά-σιγά μεγαλύτερος-μεγαλύτερος και τελικά γίνεται ολόκληρη χιονοστιβάδα. Έτσι και το κακό λίγο-λίγο, έχει γίνει πια χιονοστιβάδα και κυλάει. Τώρα θέλει βόμβα για να σπάσει. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Το κακό μόνο του καταστρέφεται, δεν το καταστρέφει ο Θεός. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Με το να ελέγχεις το κακό, συχνά δεν βγαίνει τίποτε. Με το να παρουσιάζεις όμως το καλό, ελέγχεται από μόνο του το κακό. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Είναι ευκολότερο να δεχθείς την κακία, παρά να μεταδώσεις την αρετή, όπως είναι ευκολότερο να κολλήσεις μια αρρώστια, παρά να χαρίσεις την υγεία. (ΆγιοςΓρηγόριοςοΘεολόγος)
• Ποιός θα ξεφύγει την κακία εύκολα, αν δεν έχει πάντα βοηθό του τον Χριστό; (ΆγιοςΓρηγόριοςοΘεολόγος)
• Τίποτα το ευκολότερο από το να γίνεις κακός. (Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)
• Είναι δύσκολο να υποψιαστεί το κακό εκείνος, που με δυσκολία στρέφεται στην κακία. Η κρυμμένη κακία είναι ύπουλη αρρώστια στην ψυχή. (Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)
• Όπως η φωτιά γεννιέται από τα ξύλα και καίει τα ξύλα, έτσι ακριβώς και η κακία που γεννιέται από τους κακούς, καταστρέφει τους κακούς. (ΆγιοςΓρηγόριοςοΘεολόγος)
• Από κακό σπόρο, κακός βλαστός θα φυτρώσει... (ΆγιοςΓρηγόριοςοΘεολόγος)
• Κάθε κακό δεν είναι κακό. Κακά είναι οι αμαρτίες· κακά δεν είναι όσα μας προκαλούν οδύνη στο σώμα, όπως είναι οι αρρώστιες και τα τραύματα του σώματος, η φτώχεια, οι ταπεινώσεις, οικονομικές ζημιές, θάνατοι συγγενών, τα οποία παραχωρεί ο Κύριος προς το συμφέρον της ψυχής και ο Οποίος αφαιρεί τον πλούτο από αυτούς που τον μεταχειρίζονται αμαρτωλά, για να καταστρέψει έτσι το μέσο του κακού. Παραχωρεί αρρώστιες, σ΄αυτούς που συμφέρει να είναι το σώμα τους δεμένο με τις αρρώστιες, παρά να είναι ελεύθερο για ν' αμαρτάνει. Παίρνει με θάνατο εκείνους, που τους συμφέρει ο θάνατος παρά η παράταση της ζωής. Επίσης, προκειμένου να σταματήσει ο Θεός τις εκτεταμένες αμαρτίες, φέρει πείνα, ξηρασίες, κατακλυσμιαίες βροχές, που αποτελούν μάστιγες κοινές πόλεων και ολοκλήρων εθνών... (ΜέγαςΒασίλειος)
• Αυτός που διαπράττει φανερά το κακό, έλκει στην ίδια ζωή πολλούς, που είναι αδύνατοι στον χαρακτήρα. (Μέγας Βασίλειος)
• Η κακία δεν είναι τίποτα άλλο, παρά η απουσία της αρετής. Είναι η πονηρή χρήση των αγαθών και δωρεών του Κυρίου. (ΜέγαςΒασίλειος)
• Το κακό δεν έχει δική του υπόσταση. Γιατί η κακία δεν είναι κάτι που υπάρχει, αλλά είναι η στέρηση του αγαθού. Ο οφθαλμός π.χ. κατασκευάστηκε και η τύφλωση έρχεται, με την απώλεια των οφθαλμών. Ώστε, εάν ο οφθαλμός δεν ήταν από φθαρτή φύση, η τύφλωση δεν θα είχε θέση. Έτσι το κακό δεν έχει την δική του αξία, αλλά έρχεται κατόπιν των αναπηριών της ψυχής. (ΜέγαςΒασίλειος)
• Η κακία μοιάζει πολύ με την ατμόσφαιρα που μολύνεται, όταν υπάρχουν δηλητηριώδεις αναθυμιάσεις. (Μέγας Βασίλειος)
• Η μολυσμένη ατμόσφαιρα και η κακία έχουν ένα κοινό σημείο: Η μία μολύνει το σώμα και η άλλη την ψυχή. (ΜέγαςΒασίλειος)
• Δεν πρέπει να επιδιώκουμε την θεραπεία του κακού με το κακό. (Μέγας Βασίλειος)
• Το κακό είναι κρυμμένο κάτω από την ψεύτικη ηδονή, ενώ το καλό είναι σκεπασμένο κάτω από την επιφάνεια του κακού. (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
• Όπως ο χαλκός γεννά από μόνο του την σκουριά, έτσι και η διεφθαρμένη φύση μας, γεννά αφ' εαυτής την κακία. (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
• Όλη η αιτία της απώλειας των σημερινών αμαρτωλών και η αιτία, που σήμερα αυξήθηκε τόσο και βασίλεψε η αμαρτία και ο διάβολος στον κόσμο, δεν είναι άλλη, παρά εμείς. Διότι βλέποντας τους αδελφούς μας να αμαρτάνουν φανερά και να κάνουν τόσες κακίες, δεν επιμελούμαστε να πάμε όλοι να τους διορθώσουμε πότε με αδελφικές συμβουλές και πότε με ελέγχους επιπληκτικούς. Αλλά άλλος, άλλη πρόφαση προφασιζόμενος, όλοι με μιας σιωπούμε, ησυχάζουμε και αφήνουμε τον καθένα να κάνει εκείνα τα κακά, που θέλει και βούλεται. (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
• Τις κακίες τις γεννούν οι ηδονές και οι κενοδοξίες. Από όλα τα κακά πρώτη είναι η άγνοια και δεύτερη είναι η απιστία. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
• Η μέθοδος της κακίας είναι σαν ένα πολύπλοκο δίχτυ. Εκείνος που μπλέχτηκε λίγο σ' αυτό, αν αμελήσει, σφίγγεται ολοκληρωτικά. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
• Χωρίς συντριβή της καρδίας, είναι τελείως αδύνατο να απαλλαγεί κανείς από την κακία. Την καρδία την συντρίβει η τριμερής εγκράτεια, δηλ. του ύπνου, της τροφής και της σωματικής ανέσεως. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
• Όταν βλέπεις δύο κακούς να αγαπιούνται μεταξύ τους, να γνωρίζεις ότι ο ένας βοηθά τον άλλο στο θέλημά του. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
• Ξένο κακό δεν μας προσθέτει αμαρτία, αν εμείς δεν το παραδεχτούμε με κακές σκέψεις. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
• Η κακία, όταν την μελετά κανείς με την σκέψη του, αποθρασύνει την καρδιά του. Εκείνος όμως που σκοτώνει την κακία με την εγκράτεια και την ελπίδα, δίνει στην καρδιά του συντριβή. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
• Το κακό δεν προέρχεται από τον Θεό. Το δημιούργησαν οι άνθρωποι, που έχασαν την έννοια του καλού και έτσι άρχισαν να φαντάζονται και να δημιουργούν, σύμφωνα με τις επιθυμίες τους και αυτά, που δεν έφτιαξε ο Θεός. Συμβαίνει, ό,τι και με τον ήλιο: ενώ φέγγει και φωτίζει όλη τη γη, με την λαμπρότητά του, αν εμείς κλείσουμε τα μάτια, νομίζουμε ότι είμαστε στο σκοτάδι, ενώ στην πραγματικότητα δεν υπάρχει (σκοτάδι). (ΜέγαςΑθανάσιος)
• Δεν υπάρχει κακό στον κόσμο, που να μην θεραπεύεται. (Μέγας Αθανάσιος)
• Κακία είναι η εσφαλμένη κρίση των νοημάτων, την οποία ακολουθεί η κακή χρήση των πραγμάτων. Π.χ. στην περίπτωση της γυναίκας, η ορθή κρίση για τη σαρκική επαφή, είναι η γέννηση παιδιών. Εκείνος λοιπόν που απέβλεψε στην ηδονή, έσφαλλε στην κρίση του, γιατί θεώρησε το μη καλό ως καλό. Αυτός λοιπόν κάνει κακή χρήση της γυναίκας, όταν έρχεται σ' επαφή μαζί της. Παρόμοια συμβαίνει και με τα άλλα πράγματα και νοήματα. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
• Τρία είναι τα πιο μεγάλα, που γίνονται αρχή του κακού και που γεννούν κάθε κακία: η άγνοια, η φιλαυτία και η τυραννικη συμπεριφορά. Το καθένα εξαρτάται και υποστηρίζεται από τα άλλα δύο. Από την άγνοια του Θεού προέρχεται η φιλαυτία, ενώ από αυτήν η τυραννική συμπεριφορά προς τους συνανθρώπους. Αυτές τις εγκατέστησε μέσα μας ο πονηρός, κατά τη σφαλερή χρήση των δυνάμεων της ψυχής, δηλ. του λογιστικού, του επιθυμητικού και του θυμοειδούς. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
• Ούτε οι δαίμονες, ούτε τα θηρία που βλάπτουν τους ανθρώπους, ούτε οι κακοί άνθρωποι μπορούν να εκπληρώσουν το θέλημά τους, ώστε να αφανίσουν και να καταστρέψουν τους άλλους, αν δεν το επιτρέψει ο Θεός, που κυβερνά τον κόσμο και αν δεν ορίσει μέχρι ποιό σημείο μπορούν να βλάψουν. Γιατί ο Θεός δεν επιτρέπει να ενεργούν με απεριόριστη ελευθερία. Γιατί αν γινόταν αυτό, δεν θα μπορούσε να επιβιώσει κανένα ζωντανό πλάσμα. Ο Κύριος δεν αφήνει τα κτίσματά του να τα πλησιάσει η δύναμη των δαιμόνων και των κακών ανθρώπων και να τα βλάψουν κατά το θέλημά τους. Για τούτο να λες πάντα στην ψυχή σου: Έχω φύλακα το Θεό, που με φυλάει και κανένα φθοροποιό κτίσμα δεν μπορεί να παρουσιασθεί μπροστά μου, παρά μόνο αν έχει την άδεια του Θεού. Και επομένως οποιαδήποτε επίθεση κακού δεχτείς (από ανθρώπους ή δαίμονες) να γνωρίζεις ότι αυτό είναι το θέλημα του Θεού (για το δικό σου καλό) και έτσι θα την δεχτείς με χαρά. Έχε λοιπόν εμπιστοσύνη στον Κύριο και μην φοβηθείς κανένα κακό... (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
• Από την φιλαργυρία και την φιληδονία, προέρχονται όλες οι κακίες. (ΆγιοςΚλήμηςΑλεξανδρείας)
• Δεν είναι κακό το κακό που χρησιμοποιείς όταν οδηγεί στην ειρήνη. (Άγιος Συνέσιος)
• Η κακία λιώνει και τυραννάει αυτόν που την έχει. (Όσιος Ζωσιμάς)
• Από την ηδονή και την πονηριά, γεννιέται κάθε είδος κακίας. (Όσιος Θεόγνωστος)
• Σε καμμιά περίπτωση, η κακία δεν εξουδετερώνεται με την κακία. Αν λοιπόν κάποιος σε βλάψει, εσύ ευεργέτησέ τον, για να εξουδετερώσεις την κακία με την καλοσύνη. (Όσιος Ποιμήν)
• Δεν είναι κακό το κρασί αλλά η μέθη, ούτε οι τροφές αλλά η γαστριμαργία, ούτε τα χρήματα αλλά η φιλαργυρία, ούτε η ομιλία αλλά η φλυαρία, ούτε τα ευχάριστα τού κόσμου αλλά η υπερβολή, ούτε η αγάπη για τους δικούς μας παρά μόνο όταν γίνεται αφορμή, να μην ευγνωμονούμε τον Θεό, ούτε τα ρούχα όταν τα έχουμε για να σκεπαζόμαστε και να φυλαγόμαστε από το κρύο και τον καύσωνα, αλλά τα περιττά και τα πολυτελή, ούτε τα σπίτια όταν τα έχουμε για να φυλαγόμαστε απ' αυτά που μόλις είπα και ακόμη από τους εχθρούς, θηρία και ανθρώπους, αλλά τα διώροφα και τριώροφα, τα μεγάλα και πολυδάπανα, ούτε η ιδιοκτησία, αλλά ό,τι δεν ανήκει στα απολύτως απαραίτητα, ούτε το να έχουν βιβλία βλάπτει όσους επιθυμούν πολύ την ακτημοσύνη, αλλά το να μην τα χρησιμοποιούν για θεοπρεπή ανάγνωση, ούτε οι φίλοι, αλλά οι φίλοι που δεν κάνουν καλό στήν ψυχή μας, ούτε η γυναίκα είναι κάτι κακό, αλλά η πορνεία, ούτε η φυσιολογική οργή, εκείνη που νιώθουμε εναντίον τως αμαρτιών μας, αλλά εκείνη που νιώθουμε για τους συνανθρώπους μας, ούτε η εξουσία, αλλά η αρχομανία, ούτε η δόξα, αλλά η φιλοδοξία καί αυτό πού είναι ακόμα χειρότερο, η κενοδοξία, ούτε η αρετή αλλά τό νά νομίζουμε ότι είναι δική μας, ούτε η γνώση, αλλά το να νομίζουμε πως είμαστε γνωστικοί και αυτό που είναι ακόμα χειρότερο, ν' αγνοούμε την άγνοιά μας, ούτε η αληθινή γνώση, αλλά η απατηλή, ούτε ο κόσμος είναι κάτι κακό, αλλά τά πάθη, ούτε η φύση, αλλά οι διαστροφές, ούτε η ομόνοια, αλλά η ομόνοια των κακοποιών και εκείνη που δεν βοηθάει στην σωτηρία της ψυχής, ούτε τά μέλη τού σώματος αλλά η κακή χρήση τους. (Άγιος Πέτρος ο Δαμασκηνός)
• Όταν πλεονάσουν στον άνθρωπο η δωρεά του Θεού και η Χάρη Του και είναι πλούσιος μπροστά στον Κύριο, υπάρχει βέβαια εν μέρει και η κακία, όμως δεν μπορεί να βλάψει τον άνθρωπο, ούτε έχει κάποια δύναμη και ούτε μπορεί να τον κυριεύσει. Διότι ο ερχομός και η φροντίδα του Κυρίου γι' αυτό το σκοπό έγινε, για να ελευθερώσει αυτούς που είναι υποδουλωμένοι στην κακία, που είναι ένοχοι και υποταγμένοι σ' αυτή και να τους κάνει νικητές απέναντι στο θάνατο της αμαρτίας. (ΆγιοςΜακάριοςοΑιγύπτιος)
• Όπως οι αρετές, έτσι και οι κακίες είναι δεμένες μεταξύ τους, αποτελώντας μια αλυσίδα μεταξύ τους: Έτσι το μίσος ξεκινάει από τον θυμό. Ο θυμός από την υπερηφάνεια. Η υπερηφάνεια από την κενοδοξία. Η κενοδοξία από την απιστία. Η απιστία από την σκληροκαρδία. Η σκληροκαρδία από την αμέλεια. Η αμέλεια από την χαύνωση. Η χαύνωση από την ολιγωρία. Η ολιγωρία από την ακηδία (αφροντισιά). Η ακηδία από την ανυπομονησία. Και τέλος η ανυπομονησία από την φιληδονία. (Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος)
• Η κακία δεν είναι τίποτε άλλο, παρά μόνο αμαρτία, αποτυχία και παρακοή του δεσποτικού νόμου. Το να παραδίδει και να αχρηστεύει κάποιος το αυτεξούσιο, σημαίνει ότι νικιέται από τα άλογα πάθη και ζει δίχως λογική· αυτό είναι κακία, αυτό είναι αμαρτία. (Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός)
• Κανείς δεν κάνει ό,τι κάνει, θέλοντας το κακό· γιατί το κακό δεν έχει καν υπόσταση, ουσιαστικά είναι ανύπαρκτο· υπάρχει μόνο γιατί υπάρχει το αγαθό, όχι αφ' εαυτού. Ό,τι γίνεται, για το αγαθό γίνεται ή για το νομιζόμενο ως αγαθό. (Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός)
• Ποιός μπορεί να μας βλάψει και να μας προκαλέσει κακό, αν δεν το θελήσει και δεν το επιτρέψει ο Θεός; (Όσιος Παϊσιος Βελιτσκόφσκυ)
• Όταν είσαι ταραγμένος και απελπισμένος από την κακία των ανθρώπων, να θυμάσαι πόσο απέραντα σε αγαπά ο παντοδύναμος και πάνσοφος Θεός, που ανέχεται το κακό «έως καιρού» και μετά το τιμωρεί με δικαιοκρισία. (ΆγιοςΙωάννηςτηςΚροστάνδης)