Περί καρδιάς

Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία, ότι αυτοί τον Θεόν όψονται. [Ευτυχισμένοι είναι εκείνοι που έχουν καθαρή καρδιά, διότι αυτοί θα μπορέσουν να δουν το πρόσωπο του Θεού.] (Κατά Ματθαίον 5,8)
Όπου γαρ έστιν ο θησαυρός υμών, εκεί έσται και η καρδία υμών.[Η καρδιά σας είναι εκεί, όπου είναι ο θησαυρός σας.] (Κατά Ματθαίον 6,21 και Κατά Λουκάν 12,34)
Μάθετεαπ΄εμού, ότιπράοςείμικαιταπεινόςτηκαρδίακαιευρήσετεανάπαυσινταιςψυχαίςυμών.[Μάθετε από Μένα, ότι Είμαι πράος και ταπεινός στην καρδιά και θα βρείτε ειρήνη και ανάπαυση στις ψυχές σας.] (ΚατάΜατθαίον 11,29)
Εκγαρτηςκαρδίαςεξέρχονταιδιαλογισμοίπονηροί, φόνοι, μοιχείαι, πορνείαι, κλοπαί, ψευδομαρτυρίαι, βλασφημίαι. Ταύταέστιτακοινούντατονάνθρωπον·τοδεανίπτοιςχερσίφαγείνουκοινοίτονάνθρωπον. [Διότι από την καρδιά βγαίνουν αμαρτωλές σκέψεις και επιθυμίες, φόνοι, μοιχείες, πορνείες, κλοπές, ψευδομαρτυρίες, βλασφημίες. Αυτά είναι που κάνουν ακάθαρτο τον άνθρωπο ενώπιον του Θεού· το να φάει κανείς με άπλυτα χέρια, δεν μολύνει τον άνθρωπο.] (Κατά Ματθαίον 15,19-20)
Έσωθενγαρεκτηςκαρδίαςτωνανθρώπωνοιδιαλογισμοίοικακοίεκπορεύονται, μοιχείαι, πορνείαι, φόνοι, κλοπαί, πλεονεξίαι, πονηρίαι, δόλος, ασέλγεια, οφθαλμόςπονηρός, βλασφημία, υπερηφανία, αφροσύνη·πάνταταύταταπονηράέσωθενεκπορεύεταικαικοινοίτονάνθρωπον. [Διότι από μέσα από την καρδιά των ανθρώπων ξεχύνονται οι κακές σκέψεις και αποφάσεις, μοιχείες, πορνείες, φόνοι, κλοπές, πλεονεξίες, πονηριές, δολιότητες, ηθική παραλυσία και διαστροφή, μάτι μοχθηρό, βλασφημία, υπερηφάνεια, παραλογισμός και σκοτισμός του νου από την αμαρτία. Όλα αυτά τα πονηρά βγαίνουν από το εσωτερικό την καρδιά και αυτά κάνουν τον άνθρωπο ακάθαρτο απέναντι του Θεού.] (ΚατάΜάρκον 7,21-23)
Ο αγαθός άνθρωπος εκ του αγαθού θησαυρού της καρδίας αυτού προφέρει το αγαθόν, και ο πονηρός άνθρωπος εκ του πονηρού θησαυρού της καρδίας αυτού προφέρει το πονηρόν. [Ο αγαθός άνθρωπος βγάζει από τον αγαθό θησαυρό της καρδίας του πάντοτε το αγαθό και ο πονηρός άνθρωπος, από το κακό θησαυρό της καρδίας του, βγάζει το κακό και φαύλο.] (Κατά Λουκάν 6,45)
Ιδού έστηκα επί την θύραν και κρούω. Εάν τις ακούση της φωνής μου και ανοίξη την θύραν, και εισελεύσομαι προς αυτόν και δειπνήσω μετ' αυτού και αυτός μετ' εμού. [Να, στέκομαι μπο ρστά στην πόρτα και χτυπώ. Εάν κανείς ακούσει τη φωνή Μου και ανοίξει την πόρτα (της καρδιάς του), τότε θα εισέλθω στον οίκο του και θα δειπνήσω μαζί του και αυτός μαζί Μου. (ΑποκάλυψηΙωάννου 3,20)
Παντί ανθρώπω μη έκφαινε σην καρδίαν. [Μην ανοίγεις την καρδιά σου σε οποιονδήποτε άνθρωπο. (Σοφία Σειράχ 8,19)
Καρδία ανθρώπου αλλοιοί το πρόσωπον αυτού, εάν τε εις αγαθά εάν τε εις κακά. Ίχνος καρδίας εν αγαθοίς πρόσωπον ιλαρόν. [Η καρδιά του ανθρώπου ανάλογα με το περιεχόμενό της, κάνει το πρόσωπό του είτε ευχάριστο, είτε σκυθρωπό. Έκφρασις καρδίας αγαθής είναι το γλυκύ και ευχάριστον πρόσωπον.] (Σοφία Σειράχ 13,25)
Πάση φυλακή τήρει σην καρδίαν, εκ γαρ τούτων έξοδοι ζωής. [Με κάθε προσοχήν και επαγρύπνηση, φύλαττε την καρδιά σου, διότι από το περιεχόμενό της αναβλύζουν τρόποι ζωής.] (Παροιμίες 4,23)
Καρδίας ευφραινομένης πρόσωπον θάλλει. [Όταν η καρδία χαίρεται και ευφραίνεται από την αρετήν, το πρόσωπο ''ανθίζει'' (ομορφαίνει)]. (Παροιμίες 15,13)
ΔώησοιΚύριοςκατάτηνκαρδίανσουκαιπάσαντηνβουλήνσουπληρώσαι. [Μακάρι ο Κύριος να σου δώσει σύμφωνα με τις αγίες επιθυμίες της καρδίας σου και να εκπληρώσει κάθε αγαθήν επιθυμία και απόφασή σου, χαρίζοντάς σου τη νίκη εναντίον των εχθρών σου.] (Ψαλμοί 19,5)
Καθαρός στην καρδιά είναι εκείνος, που βλέπει όλους τους ανθρώπους καλούς. Αν αγαπάς να έχεις καθαρή καρδιά, μέσα στην οποία να μπορείς να δεις το Δεσπότη και Κύριο των πάντων, μην κατηγορήσεις κανέναν, αλλά και να μην ακούσεις κάποιον που κατηγορεί τον αδελφό του. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
Με την πίστη, την αποφυγή των ανθρώπων και την αποστροφή της κοσμικής γνώσεως, φθάνουμε στην καθαρότητα της καρδιάς, οπότε γευόμαστε τη Χάρη και τη χαρά του Αγίου Πνεύματος (πνευματική γνώση). (ΆγιοςΙσαάκοΣύρος)
Άλλη είναι η καθαρότητα του νου και άλλη η καθαρότητα της καρδιάς. Ο νους είναι μία από τις αισθήσεις της ψυχής, ενώ η καρδιά περιέχει και εξουσιάζει τις εσωτερικές αισθήσεις. Η καρδιά είναι η ρίζα. Και αν η ρίζα είναι αγία, τότε και τα κλαδιά είναι άγια. Αν δηλ. η καρδιά καθαριστεί από το κακό, είναι φανερό ότι είναι καθαρές και όλες οι εσωτερικές αισθήσεις. Ο νους, πάλι, αν ασχοληθεί επιμελώς με την ανάγνωση των θείων Γραφών, ή και μοχθήσει κάπως στις νηστείες, στις αγρυπνίες και στη ησυχία, θα λησμονήσει μεν την προτέρα του διαγωγή και θα γίνει καθαρός, εφόσον παύσει να κάνει παρέα με αισχρούς λογισμούς. Όμως η καθαρότητα του αυτή δε θα είναι μόνιμη. Γιατί, όπως γρήγορα καθαρίζεται, έτσι και γρήγορα μολύνεται. Η καρδιά όμως δεν είναι έτσι. Γιατί αυτή καθαρίζεται με πολλές θλίψεις και στερήσεις και με τη διακοπή της επαφής με τις αμαρτωλές ενέργειες των κοσμικών και με την απονέκρωση του κοσμικού φρονήματος. Και άμα η καρδιά γίνει καθαρή, δεν μολύνεται εύκολα η καθαρότητά της από τα μικρά κακά συναπαντήματα, ούτε φοβάται από τους μεγάλους και φανερούς και φοβερούς πολέμους με το διάβολο. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
Να ζητάτε καθημερινά τον Κύριο, αλλά μέσα στην καρδιά σας και όχι έξω από αυτήν. Και όταν Τον βρείτε, σταθείτε με φόβο και τρόμο, όπως τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ, γιατί η καρδιά σας έγινε θρόνος του Θεού. Αλλά για να βρείτε τον Κύριο, ταπεινωθείτε μέχρι το χώμα, γιατί ο Κύριος βδελύσσεται τους υπερήφανους, ενώ αγαπάει και επισκέπτεται τους ταπεινούς στην καρδιά. (ΆγιοςΝεκτάριος)
Δώσε την καρδιά σου στο Χριστό και όλα τα άλλα είναι δουλειά δική Του. Διότι όταν έχουμε μέσα μας το Χριστό, δεν ζούμε εμείς κανονίζοντας τον εαυτό μας. Ζει μέσα μας ο Χριστός και κανονίζει Εκείνος τη ζωή μας. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
Ο Θεός κανονίζει τα πάντα, κατά την καρδιά του ανθρώπου. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
Χωρίς συντριβή της καρδιάς, είναι τελείως αδύνατο να απαλλαγεί κανείς από την κακία. Την καρδία την συντρίβει η τριμερής εγκράτεια, δηλ. του ύπνου, της τροφής και της σωματικής ανέσεως. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
Προτού καταργήσεις τα κακά, να μην υπακούεις στην καρδιά σου. Γιατί όποιες καταβολές έχει μέσα της η καρδιά, τέτοιες προσθήκες ζητά. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
Ευρυχωρία της καρδιάς είναι η ελπίδα στο Θεό. Εκείνο που την στενοχωρεί είναι η σωματική φροντίδα και μέριμνα. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
Αν δεν φροντίσουμε να βγάλουμε τον σατανά από την καρδιά μας, θα φροντίσει εκείνος να μας βγάλει από τον παράδεισο. (Όσιος Άνθιμος της Χίου)
Η καρδιά του ανθρώπου, είναι όμοια με το βαρίδι του ωρολογιού και με το τιμόνι του καραβιού. Και όπως όταν κάποιο βαρίδιο του ωρολογιού ξεκρεμαστεί από τη θέση του, αμέσως κινούνται και όλοι οι τροχοί και όταν το τιμόνι δεν πάρει καλή στροφή, τότε όλο το καράβι φεύγει από την κανονική του πορεία, το ίδιο συμβαίνει και με την καρδιά, όταν μια φορά ταραχθεί, αμέσως συγκινούνται όλα τα εσωτερικά και εξωτερικά όργανα του σώματος και ο ίδιος ο νους βγαίνει από την σωστή του κίνηση και τον ορθό λόγο του. Γι' αυτό πρέπει πάντοτε να ειρηνεύεις την καρδιά σου, κάθε φορά που τύχει κάποια ενόχληση και σύγχυση εσωτερική. (ΆγιοςΝικόδημοςοΑγιορείτης)
Η καρδιά σου αγαπητέ, πλάστηκε από το Θεό για να αγαπάται και να κατοικείται από Αυτόν! (ΆγιοςΝικόδημοςοΑγιορείτης)
Αν μόνο μία αίσθηση ή μία μόνο δύναμη της ψυχής μολυνθεί, τότε αμέσως μολύνεται και η καρδιά, η οποία με την σειρά της, μεταδίδει και διαμοιράζει την μόλυνση και σε όλες τις υπόλοιπες αισθήσεις και δυνάμεις. (ΆγιοςΝικόδημοςοΑγιορείτης)
Όπως στον σωματικά άρρωστο φαίνεται άνοστο το όμορφο φαγητό και είναι γλυκό στους υγιαίνοντας και όπως μισούν οι άρρωστοι οφθαλμοί το λαμπρό φως, στο οποίο τα υγιή μάτια το ορέγονται, έτσι ακριβώς και η αρετή μας φαίνεται άνοστος και η αμαρτία νόστιμος, όχι με το να είναι αυτή η αλήθεια, αλλά για την κακή κατάσταση της καρδίας, που είναι ''χαλασμένη''. (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)
Αν ο Χριστός κατοικεί στις καρδιές μας (Εφ. 3,17) με την πίστη, κατά το Θείο Απόστολο και όλοι οι θησαυροί της σοφίας και της γνώσεως είναι κρυμμένοι μέσα σ' Αυτόν (Κολ. 2,3), άρα όλοι οι θησαυροί της σοφίας και της γνώσεως είναι κρυμμένοι μέσα στις καρδιές μας. Γίνονται φανεροί στην καρδιά, ανάλογα με την κάθαρση καθενός μέσω της εργασίας των εντολών. Αυτός είναι ο θησαυρός που είναι κρυμμένος στον αγρό της καρδιάς σου, τον οποίον δεν βρήκες ακόμη, εξαιτίας της αργίας σου. Γιατί αν τον είχες βρει, θα πουλούσες τα πάντα για να αγοράσεις αυτό τον αγρό (Ματθ. 13,44). Τώρα αφού άφησες τον αγρό, περιποιείσαι τα γύρω του αγρού, στα οποία δεν βρίσκεις τίποτε άλλο εκτός από αγκάθια και τριβόλια. Γι' αυτό λέει ο Σωτήρας: "Μακάριοι όσοι έχουν καθαρή καρδιά, γιατί αυτοί θα δουν τον Θεό" (Ματθ. 5,8). Τότε θα δουν Αυτόν και τους θησαυρούς Του, όταν καθαρίσουν τον εαυτό τους με την αγάπη και την εγκράτεια. Και τόσο περισσότερο θα Τον δουν, όσο καθαρότεροι γίνονται. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
Ψυχή καθαρή είναι εκείνη, που ελευθερώθηκε από τα πάθη και ευφραίνεται ακατάπαυστα με την Θεία αγάπη. Ακάθαρτη είναι η ψυχή, που είναι γεμάτη από κακούς λογισμούς, από επιθυμίες και μίσος. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
Όποια ενάρετη ζωή και αν κάνουμε, αν δεν έχουμε καρδιά θλιμμένη και πονεμένη, για μάταιη και αδιάφορη λογαριάζεται (η ζωή μας). (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
Ποιός είναι ο καθαρός στην καρδιά; Αυτός που δεν παραβιάζει τις εντολές του Κυρίου. (Μέγας Βασίλειος)
Δεν είναι τίποτε άλλο ο τέλειος καθαρισμός της καρδιάς, με τον οποίο και ταπείνωση και κάθε αγαθό βρίσκεται μέσα μας προερχόμενο από τον ουρανό, παρά το να μην επιτρέπουμε διόλου στους λογισμούς που προβάλλουν το κεφάλι τους, να μπουν στην ψυχή. (ΆγιοςΗσύχιοςοΠρεσβύτερος)
Όπως είναι αδύνατο να λάμψει ο ήλιος χωρίς φως, έτσι είναι αδύνατον να καθαρίσει η καρδιά μας από τους ακάθαρτους λογισμούς, χωρίς την ευχή του ονόματος του Ιησού, δηλ. το ''Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον με''. Γιατί το όνομα του Ιησού είναι Φως, ενώ οι πονηροί λογισμοί σκοτάδι. (ΆγιοςΗσύχιοςοΠρεσβύτερος)
Όταν δεν υπάρχουν φαντασίες μέσα στην καρδιά, τότε ο νους βρίσκεται στη φυσική του κατάσταση. Τότε η καρδιά φυλάγεται αδιάκοπα και δεν της επιτρέπεται να δέχεται τις μορφές και τις εικόνες και τις φαντασίες των σκοτεινών και πονηρών πνευμάτων και γεννά από τον εαυτό της λογισμούς που φεγγοβολούν. Όπως το κάρβουνο γεννά φλόγα, έτσι πολύ περισσότερο ο Θεός, ο Οποίος κατοικεί μέσα στην καρδιά με το άγιο Βάπτισμα, αν βρίσκει τον αέρα της διάνοιάς μας καθαρό από τους ανέμους της πονηρίας και φρουρούμενο από την τήρηση του νου, ανάβει την διάνοιά μας για να δοθεί σε πνευματικές θεωρίες. (Άγιος Ησύχιος ο Πρεσβύτερος)
Όπως όταν χτυπήσει κανείς την ρίζα του φυτού, το ξεραίνει ολόκληρο, έτσι συμβαίνει και όταν χτυπηθεί από τους πονηρούς λογισμούς η καρδιά του ανθρώπου. Πρέπει να προσέχουμε κάθε στιγμή, γιατί οι δαίμονες ποτέ δεν κάθονται αργοί. (Άγιος Ησύχιος ο Πρεσβύτερος)
Όπως η βροχή, όσο περισσότερο πέφτει πάνω στη γη, τόσο την μαλακώνει, έτσι και τη γη της καρδιάς μας, ευφραίνει το Άγιο όνομα του Χριστού, όσο περισσότερο το φωνάζουμε και όσο συχνότερα το επικαλούμαστε. (Άγιος Ησύχιος ο Πρεσβύτερος)
Πικραίνεται η καρδιά μας από το δηλητήριο των πονηρών λογισμών, όταν από την αμέλειά μας και τη λήθη μας απομακρυνόμαστε πολύ από την προσοχή και την ευχή του Ιησού. Γλυκαινόμαστε όμως πάλι με την αίσθηση μιας γλυκύτητας ή μιας μακάριας αγαλλιάσεως, όταν όσα αναφέραμε πιο πάνω τα εκτελούμε σταθερά και πρόθυμα μέσα στο εργαστήριο της διάνοιάς μας, με επιμέλεια και με θείο έρωτα. (Άγιος Ησύχιος ο Πρεσβύτερος)
Ο Θεός δεν χαίρεται τόσο πολλή, ούτε στην νηστεία και αγρυπνία, ούτε σε κανένα άλλο σωματικό κόπο και καλό έργο, όσο χαίρεται την ταπεινή, απερίεργη και αγαθή ψυχή και καρδιά. (Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος)
Καθένας μας έχει μέσα στην καρδιά του ένα από τα δύο: ή την Χάρη του Αγίου Πνεύματος διαμέσου της πίστεως και των καλών έργων, ή τον πονηρό διάβολο διαμέσου της απιστίας και αμέλειας των Θείων εντολών και της εργασίας των κακών. (Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος)
Οι αρετές δεν μπορούν από μόνες τους να κάνουν καθαρή την καρδιά, χωρίς την ενέργεια και την παρουσία του Αγίου Πνεύματος. (Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος)
Πρόσεχε πως θέλει ο Θεός να είναι η καρδιά μας: Να είναι πλήρης γαλήνης και ησυχίας και η σκέψη μας να είναι ήρεμη και απαλλαγμένη από κάθε πάθος και να επιδεικνύουμε προς τον πλησίον μας πολλή αγαθότητα. (Ιερός Χρυσόστομος)
Όπως δεν είναι δυνατόν, από μια πηγή αγαθή να βγαίνουν θολά και βρωμερά νερά, έτσι δεν είναι δυνατόν, από μια αγαθή καρδιά, να βγαίνουν πονηρά νοήματα. (Άγιος Νικήτας ο Στηθάτος)
Ακαθαρσία της καρδιάς, δεν είναι μόνο η παρουσία εμπαθών νοημάτων, αλλά και το να υπερηφανεύεται κανείς για το πλήθος των κατορθωμάτων του και να φουσκώνει για τις αρετές του και να έχει μεγάλη ιδέα πως απέκτησε σοφία και γνώση Θεού και να μέμφεται όσους αδελφούς είναι ράθυμοι και αμελείς. (Άγιος Νικήτας ο Στηθάτος)
Καθαροί στην καρδιά είναι εκείνοι, τους οποίους δεν ελέγχει η συνείδηση για κανένα παράπτωμα. (ΆγιοςΙερώνυμος)
Εφόσον βρίσκεσαι στη ζωή, μην αφήσεις ελεύθερη την καρδιά σου. Γιατί όπως ο γεωργός δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τους καρπούς του, επειδή δεν γνωρίζει τι μπορεί να συμβεί, μέχρις ότου τους μαζέψει, έτσι και ο άνθρωπος δεν επιτρέπεται να αφήσει αφύλαχτη την καρδιά του, όσο αναπνέει. Όπως δεν γνωρίζει ο άνθρωπος, ποιό πάθος θα του έρθει ως την τελευταία του πνοή, έτσι δεν πρέπει να αφήσει ελεύθερη την καρδιά του, μέχρι την ώρα εκείνη, αλλά πρέπει πάντοτε να φωνάζει προς τον Θεό, να τον βοηθήσει και να τον ελεήσει. (ΆγιοςΗσαϊαςοΑναχωρητής)
Τίποτε άλλο δεν δίνει συντριβή στην καρδιά και ταπείνωση στην ψυχή, όσο το να παραμένει κανείς σε μόνωση με γνώση και σιωπή για όλα τα πράγματα. (Άγιος Γρηγόριος ο Σιναϊτης)
Όσο η καρδιά μένει ατάραχη από τον περισπασμό των εξωτερικών πραγμάτων, τόσο ο νους κατανοεί και θαυμάζει τις έννοιες των Θείων πραγμάτων. (Άγιος Επιφάνιος)
Για να εξαγνιστεί η καρδιά, πρέπει ο άνθρωπος, να μην δικαιώνει ποτέ τον εαυτόν του και να μην δέχεται πονηρούς λογισμούς, αλλά ούτε και ο ίδιος να σκέπτεται πονηρά και να μην επιτρέπει να περνάει από τον νου του, κακός λογισμός για τους άλλους. Να ενεργεί απλά και ταπεινά και να αγωνίζεται φιλότιμα. Η καρδιά καθαρίζει με δάκρυα και αναστεναγμούς. Ένας αναστεναγμός με πόνο ψυχής, ισοδυναμεί με δύο κουβάδες δάκρυα. Προπαντός με την ευχή του Ιησού καθαρίζει η καρδιά. Ο Θεός δεν ζητάει τίποτε άλλο από εμάς, παρά την καρδιά μας καθαρή. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Ό,τι είναι για μια μηχανή η βενζίνη, έτσι είναι και η καρδιά για την πνευματική ζωή. Ό,τι κάνει κανείς, να το κάνει με την καρδιά του, αλλιώς δεν αλλοιώνεται πνευματικά. Ό,τι κάνει ο άνθρωπος με την καρδιά του, δεν κουράζει. Η καρδιά είναι σαν μια μηχανή, που φορτίζει και όσο δουλεύει, τόσο φορτίζεται. Αν δεν δουλεύει κανείς την καρδιά, μπορεί να είναι γίγαντας και να μην έχει κουράγιο να κάνει τίποτε. Και άλλος μπορεί να είναι τόσος δα, αλλά επειδή ό,τι κάνει το κάνει με την καρδιά του, δεν κουράζεται καθόλου. Γι' αυτό όσους με ρωτάνε, τι να σπουδάσουν, τους λέω ό,τι αγαπάνε. Ιδίως μερικά επαγγέλματα, όπως γιατρός, δάσκαλος, θέλουν να τ' αγαπάει κανείς πολύ. Και στην πνευματική ζωή, στην προσευχή πρέπει να συμμετέχει η καρδιά. (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
Όταν ένας άνθρωπος είναι ασθενικός ή έχει γεράσει και το σώμα του δεν μπορεί να κοπιάσει, αν έχει μάθει να δουλεύει την καρδιά, η καρδιά ζορίζει το σώμα, για να δουλέψει. Είναι σαν ένα παλιό αυτοκίνητο με ρόδες ξεφουσκωμένες, με άξονες χαλασμένους, που η μηχανή του όμως είναι γερή και το σπρώχνει και τρέχει. Ενώ ένας άνθρωπος νέος και γερός, αν δεν δουλεύει την καρδιά, είναι σαν ένα καινούργιο αυτοκίνητο, που δεν έχει γερή μηχανή και δεν μπορεί να προχωρήσει. Του φαίνεται βουνό να κάνει και τον πιο μικρό κόπο. Καμμιά φορά στο Καλύβι τυχαίνει να ξεχάσει κανένα γεροντάκι την ομπρέλα του ή μια τσάντα και λέω σε κανένα νέο παιδί: «Άντε παλληκάρι, τρέχα λιγάκι να προλάβεις το γεροντάκι». Μόλις τ' ακούει, αναστενάζει. «Δεν θα γυρίσει πίσω, Πάτερ;», λέει. «Άντε, βρε παλληκάρι, ξαναλέω, κάνε αγάπη». Πάλι αναστενάζει. Έ, αυτός μόνον που άκουσε: «τρέχα λιγάκι», κουράστηκε, πόσο μάλλον να πήγαινε! Αν ο άνθρωπος δεν δουλεύει την καρδιά, δεν είναι ούτε σαν ζώο· άγαλμα γίνεται. Είναι άχρηστη η καρδιά του. (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
Πρέπει να φροντίσουμε, ώστε να αρχίσει να δουλεύει η καρδιά μας. Αυτό κατ' εμέ γίνεται με τρεις τρόπους: α) όταν νιώθει κανείς πολλή ευγνωμοσύνη, για τις ευεργεσίες του Θεού, οπότε λειώνει και δοξολογεί τον Θεό, β) όταν νιώθει το βάρος των αμαρτιών του και ζητά με πόνο από τον Θεό συγχώρηση και γ) όταν έρχεται στην θέση του άλλου, που έχει κάποια δυσκολία και τον πονάει φυσιολογικά. (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
Η καρδιά εύκολα παγώνει. Και εγώ, όταν όλη την ημέρα έχω κόσμο, αν και είναι πνευματικό το έργο, όταν το βράδυ πάω να προσευχηθώ, δεν είναι η καρδιά μου όπως όταν προσεύχομαι όλη την ημέρα. Γεμίζει το μυαλό με ένα σωρό πράγματα και είναι δύσκολο να τα αποβάλλει κανείς. Όσο μπορείς να λες την ευχή μέσα στην ημέρα και να σιγοψάλλεις. (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
Όταν υπάρχει στην καρδιά η καθαρή, η ολοκληρωμένη αγάπη προς τον Θεό, τότε κάθε αυθόρμητη εκδήλωση της καρδιάς είναι καθαρή. Όταν όμως δεν υπάρχει στην καρδιά η καθαρή αγάπη, τότε χρειάζεται φρένο στον αυθορμητισμό, γιατί αυτή η αυθόρμητη εκδήλωση είναι γεμάτη από κοσμικές τοξίνες. (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
Όσο μπορείτε στις δουλειές καρδιά να μην δίνετε, χέρια, μυαλό να δίνετε. Καρδιά να μην δίνετε σε χαμένα, σε άχρηστα πράγματα. Γιατί μετά πώς θα σκιρτήσει η καρδιά για τον Χριστό; Όταν η καρδιά είναι στον Χριστό, τότε αγιάζονται και οι δουλειές, υπάρχει και η εσωτερική ψυχική ξεκούραση συνέχεια και νιώθει κανείς την πραγματική χαρά. Να αξιοποιήτε την καρδιά σας, να μην την σπαταλάτε. Αν σπαταληθή η καρδιά σε πολλά ασήμαντα, δεν έχει αντοχή να πονέσει για εκείνο που πρέπει να πονέσει. Εγώ θα δώσω καρδιά σε έναν καρκινοπαθή, σε έναν πονεμένο. Η αγωνία μου είναι για τα παιδιά που κινδυνεύουν. Κάνω τον σταυρό μου να τα δίνη ο Θεός φώτιση. Όταν πάλι έχω κόσμο, πάει η προσοχή μου στον πόνο του άλλου, στην αγάπη για τον άλλον. Τον πόνο τον δικό μου δεν τον καταλαβαίνω. Έτσι ξεχνιούνται όλα και παίρνει (μετά) άλλη στροφή ο άνθρωπος... (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
- Γέροντα Παϊσιε, την Μεγάλη Παρασκευή χτυπούν οι καμπάνες όλη την ημέρα...

- Εγώ κοιτάζω, να χτυπήσει η καρδιά!

Πρέπει ο άνθρωπος με την θέλησή του να καλλιεργήσει το χωράφι της καρδιάς του, αλλά χρειάζονται και οι βροχές της Χάριτος. (Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος)
Εκείνος που θέλει να καθαρίσει την καρδιά του, ας την πυρώνει συνέχεια με την μνήμη του Ιησού Χριστού, αυτό μόνο έχοντας μελέτη και έργο ακατάπαυστο. Γιατί εκείνοι που θέλουν να αποβάλλουν την σαπίλα, δεν πρέπει άλλοτε να προσεύχονται και άλλοτε όχι, αλλά να ασχολούνται πάντοτε με την προσευχή και την φύλαξη του νου. Όπως εκείνος που θέλει να καθαρίσει το χρυσάφι, αν έστω και για λίγο αφήσει να χαμηλώσει η φωτιά στο χωνευτήρι, προκαλεί πάλι την σκλήρυνση στο χρυσάφι που καθαρίζει, έτσι και εκείνος που άλλοτε θυμάται και άλλοτε όχι, αυτό που νομίζει ό,τι αποκτά με την προσευχή, το χάνει με την αργία. (Όσιοι Κάλλιστος και Ιγνάτιος)
Η καρδιά μας έχει ταραχή, μέχρι να αναπαυτεί στον Θεό. (Ιερός Αυγουστίνος)
Όσο αφήνουμε παιδί μου ανοιχτή την πόρτα με την γλώσσα μας, δεν καταλαβαίνεις πως είναι αδύνατον να κρατήσουμε καθαρή την καρδιά μας; (Όσιος Σισώης)
Το τι κρύβεται μέσα στην καρδιά του ανθρώπου, το αποκαλύπτουν οι δοκιμασίες και οι συμφορές. Η δοκιμασία μοιάζει με εμετικό φάρμακο. Τι υπάρχει μέσα στο στομάχι, το φανερώνει ο εμετός. Τι υπάρχει στον άνθρωπο, το γνωστοποιούν η δοκιμασία και η συμφορά. (Άγιος Τύχων του Ζαντόνσκ)
Η Βασιλεία του Θεού, δεν κερδίζεται με τη γλώσσα αλλά με την καρδιά. Η καρδιά είναι το θησαυροφυλάκιο των θησαυρών, με τους οποίους εξαγοράζεται η Βασιλεία - η καρδιά και όχι η γλώσσα. Αν το θησαυροφυλάκιο είναι γεμάτο με τους θησαυρούς του Θεού, τότε η γλώσσα, που είναι ο αγγελιαφόρος αυτών των θησαυρών, είναι αξιόπιστη και ευχάριστη. (ΆγιοςΝικόλαοςΒελιμίροβιτς)
Για να έχει ένας άνθρωπος καρπούς δεν είναι θέμα νηστείας, αλλά είναι θέμα καρδιάς. Οι καρποί δεν είναι θέμα εφαρμογής μιας εντολής αλλά είναι θέμα καρδιάς. Γιατί όλες οι εντολές του Θεού είναι υπηρέτες της καρδιάς: Θερμαίνουν, καθαρίζουν, φωτίζουν, ποτίζουν προφυλάσσουν, σπέρνουν σπόρο στην καρδιά για να συλλάβει, να μεγαλώσει και να ωριμάσει ο καρπός στο χωράφι της καρδιάς. Ακόμη και όλα τα καλά έργα, που κάνει ο άνθρωπος, είναι το μέσο και όχι καρπός. (ΆγιοςΝικόλαοςΒελιμίροβιτς)
Κάνε την καρδιά σου Μοναστήρι. Χτύπα εκεί το σήμαντρο, κάλεσε εκεί για αγρυπνία, θυμίασε κα ψιθύρισε ακατάπαυστα προσευχές. Ο Θεός είναι δίπλα σου... (Άγιος Λουκάς ο Ιατρός)
Χάρισε τη καρδιά σου στον Κύριο και Εκείνος θα της δώσει όλες τις βιταμίνες και όλη τη ενέργεια που χρειάζεται για να μη καταρρεύσει. (Άγιος Λουκάς ο Ιατρός)
Έχετε ποτέ παρατηρήσει την ζωή της καρδιάς; Δοκιμάστε να το κάνετε, έστω για ένα μικρό διάστημα, και παρατηρήστε τι θα ανακαλύψετε: Προκύπτει κάτι δυσάρεστο και ταράζεστε. Σας βρίσκει κάποια δυστυχία και νοιώθετε λύπηση για τον εαυτό σας. Βλέπετε κάποιον που δεν συμπαθείτε και αμέσως αναβλύζει μέσα σας η εχθρότητα. Συναντιέστε με κάποιον ισότιμό σας, ο οποίος εν τω μεταξύ σας έχει προσπεράσει κοινωνικά και αρχίζετε να τον φθονείτε. Αναπολείτε τα ταλέντα σας και τις ικανότητές σας και αρχίζετε να νοιώθετε υπερηφάνειαι... Όλη αυτή η σαπίλα: ματαιοδοξία, σαρκική επιθυμία, λαιμαργία, ακηδία, κακία... η μία στοιβαγμένη πάνω στην άλλη, τελικά καταστρέφουν την καρδιά. Και όλα αυτά μπορούν να διαπεράσουν την καρδιά μέσα σε λίγα μόνο λεπτά. Για τον λόγο αυτό, κάποιος ασκητής που ασκούσε αυστηρό έλεγχο στον εαυτό του, είπε - πολύ σωστά - ότι «η καρδιά του ανθρώπου, είναι γεμάτη από δηλητηριώδη φίδια. Μόνο οι καρδιές των Αγίων είναι απαλλαγμένες από αυτά τα φίδια: τα πάθη.» (Άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς)
Είναι αδύνατον η καρδιά να μένει χωρίς περιεχόμενο. Όταν εμείς εξοστρακίζουμε το αγαθό πνεύμα, την θέση του την καταλαμβάνει το πονηρό πνεύμα. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
Η καρδιά σου πολλές φορές δεν μπορεί να αντέξει την δύναμη που έχει το φως της αλήθειας, δεν είναι πάντα ικανή να δεχτεί την καθαρότητά του, παρά μόνο αν έχει καθαριστεί από τις αμαρτίες της. (ΆγιοςΙωάννης της Κροστάνδης)
Η καρδιά των ανθρώπων πρέπει να φλέγεται πάντα από πίστη, ταπείνωση και αγάπη. Διαφορετικά ο πονηρός διάβολος βρίσκει εύκολα είσοδο και προσπαθεί να μειώσει την πίστη ή και να την εξαλείψει τελείως και να σπείρει κάθε κακή επιθυμία, που μετά ο άνθρωπος, δεν θα μπορέσει να την απομακρύνει ούτε με δάκρυα. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
Μην αφήσεις τον διάβολο να σπείρει στην καρδιά σου κακία για τον αδελφό σου. Μην επιτρέψεις στα αισθήματα αυτά, να φωλιάσουν μέσα σου. Αλλιώς η κακία, ακόμα και αν δεν εξωτερικεύεται με λόγια, θα φαίνεται στην ματιά σου και θα δηλητηριάζει τη ψυχή του αδελφού σου. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
Ο Θεός βλέπει τι έχουμε ο καθένας στη ψυχή του, που είναι προσκολλημένη η καρδιά μας στο μεγαλύτερο διάστημα της ζωής μας. Αν ο Κύριος μας είχε δώσει τη δυνατότητα να διαβάζουμε τα βάθη της ανθρώπινης καρδιάς, τότε σίγουρα θα αποστρέφαμε τα μάτια μας με φρίκη, από το πλήθος των αμαρτιών και των ανομιών που θα βλέπαμε. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
Για να καθαρίσουμε την καρδιά μας πρέπει να καταβάλλουμε μεγάλες προσπάθειες, να κάνουμε γενναίους αγώνες. Έχουμε ανάγκη από συχνά δάκρυα, αδιάλειπτη καρδιακή προσευχή και εγκράτεια. Πρέπει να μελετάμε τον λόγο του Θεού και τους βίους των Αγίων. Πάνω από όλα όμως έχουμε ανάγκη από διαρκή μετάνοια, συχνή Θεία Κοινωνία και καθημερινό αυτοέλεγχο. Πρέπει να σκεφτούμε, πόσο αγνοί πλάστηκαν οι Πρωτόπλαστοι και πως η πονηριά της αμαρτίας μπήκε στον κόσμο. (ΆγιοςΙωάννηςτηςΚροστάνδης)
Η καρδιά είναι από τη φύση της καθαρή, πνευματική, ουράνια. Φύλαξέ την. Μην την παραφορτώνεις, μην την κάνεις γήινη. Να είσαι μετρημένος στο φαγητό και το ποτό και γενικά στις σωματικές απολαύσεις. Η καρδιά είναι ναός του Θεού. Να γίνεις Χριστιανός στην καρδιά σου, να είσαι πάντα ειλικρινής και ευθύς στην προσευχή σου. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
Διαθέτουμε ένα πραγματικό βαρόμετρο που δείχνει την πρόοδο ή την οπισθοδρόμηση της πνευματικής μας ζωής. Και αυτό είναι η καρδιά μας. Μπορούμε να την ονομάσουμε και πυξίδα που μας οδηγεί στη θάλασσα του βίου. Μας δείχνει προς τα που πορευόμαστε, ή προς την πνευματική ανατολή, τον Χριστό, ή προς την πνευματική δύση, τον διάβολο... (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
Ο άνθρωπος προσέχει το πρόσωπο, ενώ ο Θεός ερευνά την καρδιά. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
Η αγνότητα της καρδιάς επιτυγχάνεται μέσω της τήρησης των εντολών του Θεού. Χωρίς αυτήν, είναι γενικώς αδιανόητη η πνευματική ζωή. Είναι αναγκαίος ο κατά των παθών αγώνας και ο εξαγνισμός της καρδιάς από τα πάθη. Ως αναπόσπαστο θεμέλιο, είναι απαραίτητη η ταπεινοφροσύνη. (Όσιος Νίκων της Όπτινα)
Ο Θεός βρίσκεται παντού. Και σαν βρει καρδιά ταπεινή, που δεν Του εναντιώνεται, μπαίνει μέσα της και τη γεμίζει χαρά. Τόση είναι η χαρά της καρδιάς που έχει μέσα της το Θεό, ώστε κολλάει πάνω Του και δεν θέλει ποτέ να Τον αποχωριστεί. Σε καρδιά φουσκωμένη από εγωισμό, δεν πλησιάζει ο Κύριος. Και έτσι αυτή καταθλίβεται, μαραζώνει και σιγολιώνει, βυθισμένη στην άγνοια, τη λύπη και το σκοτάδι. Όσο αμαρτωλοί και αν είμαστε, μόλις στραφούμε με μετάνοια και πόθο προς τον Κύριο, η θύρα της καρδιάς μας ανοίγει σ' Εκείνον. Η εσωτερική ακαθαρσία ξεχύνεται έξω, για να παραχωρήσει τη θέση της στην καθαρότητα, την αρετή, τον ίδιο το Σωτήρα, τον κομιστή της χαράς, του φωτός, του ελέους. Θείο δώρο είναι αυτή η ευλογημένη κατάσταση, όχι δικό μας κατόρθωμα. Και αφού είναι δώρο, πρέπει να ευχαριστούμε το δωρητή με ταπείνωση. Ταπείνωση! Η βάση κάθε αρετής και η προϋπόθεση της πνευματικής καρποφορίας! Έχετε ταπείνωση; Έχετε το Θεό. Τα έχετε όλα! Δεν έχετε ταπείνωση; Τα χάνετε όλα! Να συντηρείτε, λοιπόν, στην καρδιά σας το αίσθημα της ταπεινοφροσύνης. Η φυσική και ομαλή σχέση μας με το Θεό προϋποθέτει καρδιά έμπονη, συντριμμένη και ολοκληρωτικά αφοσιωμένη σ' Αυτόν, καρδιά που μυστικά αναφωνεί κάθε στιγμή: «Κύριε, εσύ τα γνωρίζεις όλα· σώσε με!». Αν παραδοθούμε στα χέρια Του, η σοφή και άγια βουλή Του, θα κάνει μ' εμάς και σ' εμάς, ό,τι είναι πρόσφορο για την σωτηρία μας... (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος)
Η καρδιά του ανθρώπου είναι ανοικτή μόνο στον Κύριο. Καρδιογνώστης είναι μόνο ο Θεός. Ό,τι λοιπόν με διατάζει ο Κύριος, αυτό μεταδίδω σε όποιον μου ζητά κάτι ωφέλιμο. Την πρώτη σκέψη που μου έρχεται, την θεωρώ υπόδειξη του Θεού και την λέω στον συνομιλητή μου. Δεν γνωρίζω τι γίνεται μέσα στην ψυχή του, πιστεύω όμως, ότι αυτό μου το υποδεικνύει το θέλημα του Θεού για την ωφέλειά του. Υπάρχουν και περιστατικά, για τα οποία δεν καταφεύγω στο θέλημα του Θεού, αλλά στη λογική μου, επειδή μου φαίνονται απλά. Σε τέτοιες περιπτώσεις γίνονται πάντοτε λάθη. (Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ)
Όταν η καρδιά δεχτεί κάτι το Θεϊκό μέσα της, ο άνθρωπος χαίρεται. Όταν όμως δεχτεί κάτι το διαβολικό, τότε ο άνθρωπος συγχύζεται και ταράζεται. (Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ)
Είμαι συνηθισμένη στο κρύο και τη βροχή, δεν μπορώ να συνηθίσω απλώς, τον κακό καιρό στις καρδιές των ανθρώπων. (Οσία Ξένη της Πετρούπολης η δια Χριστόν Σαλή)
Η πιο φανερή απόδειξη, ότι μια ψυχή δεν έχει καθαριστεί απο τα κατακάθια της κακίας είναι, ότι αυτή δεν ευσπλαχνίζεται και δεν συγκαταβαίνει στον συνάνθρωπο που βρίσκεται ακόμα κάτω από την δουλεία της αμαρτίας, αλλά αντιμετωπίζει αυτόν που αμαρτάνει, με το νομικό φρόνημα ενός δικαστή. Δεν θα φτάσει ποτέ κανείς στην καθαρότητα της καρδιάς, αν δεν αποκτήσει αυτό που λέει ο Απόστολος Παύλος: ''Να σηκώνεται ο ένσς το φορτίο του άλλου και έτσι θα εφαρμόσετε πλήρως το νόμο του Χριστού" (Γαλ. 6,2). Δεν θα φτάσει επίσης κανείς στην καθαρότητα της καρδιάς, αν δεν έχει την αρετή της αγάπης. (ΑββάςΧαιρήμονας)
Δώστε μου καθαρές καρδιές. Εκεί φανερώνεται ο Θεός! Οι άλλοι; Ας ξέρουν γράμματα, ας πήγαν στο εξωτερικό, από Εκκλησία δεν καταλαβαίνουν γρυ, κινέζικα τους φαίνονται... (ΕπίσκοποςΑυγουστίνοςΚαντιώτης)
Η απουσία της Χάρης του Θεού διακρίνεται από την παγερότητα και την ψυχρότητα της καρδιάς. (ΜητροπολίτηςΝαυπάκτουΙερόθεοςΒλάχος)
Ποιοί είναι οι καθαροί στην καρδία; Αυτοί που είναι απαλλαγμένοι από τα πάθη τους. Οι απαθείς. Και πώς επιτυγχάνεται η κάθαρση της καρδιάς-ψυχής; Δια των δακρύων της μετανοίας και του Αίματος του Χριστού (Θεία Κοινωνία). (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
Όταν η καρδιά μας δεν έχει το Χριστό, τότε θα βάλουμε μέσα ή χρήματα ή κτήματα ή ανθρώπους. (ΓέρονταςΑμφιλόχιοςΜακρής)
Όταν έχω καθαρή καρδιά και κοινωνία με τον Θεό, τότε χαριτώνομαι και μπορώ και βλέπω την καρδιά του άλλου. Καταλαβαίνω, ότι ο τάδε είναι χαριτωμένος, ενώ ο βήτα έχει τον πονηρό μέσα του, έχει λογισμούς, αμαρτήματα. Βλέπω ακόμη και την παιδική του ηλικία, την γέννησή του. Όλα φαίνονται στο κάτοπτρο της καρδιάς μου. Αυτό είναι το χάρισμα,το πνευματικό που παίρνει ο καθαρός άνθρωπος. (Γέροντας Αιμιλιανός ο Σιμωνοπετρίτης)
Πότε η καρδιά μας είναι καθαρή; Όταν δεν επιτρέπουμε να μπει λογισμός μέσα μας. (Γέροντας Αιμιλιανός ο Σιμωνοπετρίτης)
Καθαρή καρδιά έχουν όσοι εφαρμόζουν τις εντολές του Χριστού. (Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας)
Αν δεν προφυλάσσεις το νου σου, δεν καθαρίζεις την καρδιά σου... (ΓέρονταςΕυμένιος Σαριδάκης)
Ο Θεός από μας θέλει καρδιά καθαρή. Να προσέχουμε μόνο τον Θεό. Ο Θεός δεν θέλει μέσα στην καρδιά μας συντροφιές, θέλει μόνο Αυτός να βασιλεύει... Αν μπορούμε να το πετύχουμε αυτό, τότε πετυχαίνουμε και εύκολα την καρδιακή προσευχή. (Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης)
Οι εφημερίδες του Ουρανού τα γράφουν όλα όσα γίνονται εδώ και τα καλά και τα κακά. Ο πιστός πρέπει να είναι απλός στις πράξεις του και καθαρός στη σκέψη και τα αισθήματα του. Να αναζητά το Θεό με καθαρή καρδιά και με απλότητα να τον συναντά γιατί η καθαρή καρδιά περνά εύκολα τις πύλες του ουρανού. (ΓέρονταςΑμφιλόχιοςΜακρής)
Η καρδιά του ανθρώπου είναι θερμή, όταν ενεργεί με όλη την καρδιά του. Τότε η καρδιά μας, είναι πάντα ζεστή, φλογερή. Καλό θα ήταν και κάθε δουλειά μας, να την κάνουμε με όλη την καρδιά μας. Η καρδιά περικλείει τεράστια πνευματική δύναμη! (Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσας)
Ο Θεός δεν λογαριάζει την ακαθαρσία μας, όταν Τον πλησιάζουμε με την καρδιά μας. Μας αποδέχεται μεμιάς. Όταν αμαρτάνουμε ενώπιον του Πατέρα μας και έπειτα Τον προσεγγίζουμε εκ βάθους της καρδιάς μας, μας συγχωρεί τα πάντα, σαν να μην συνέβη τίποτα ποτέ! (Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσας)
Η καθαρότητα της καρδιάς, δηλ. η αποβολή των παθών, επιτυγχάνεται σε μακροχρόνιο διάστημα, καλύτερα να πώ σ' όλη μας την ζωή με την άσκηση, την μετάνοια και τα δάκρυα. Πιο γρήγορα όμως καθαρίζεται με την προσευχή, διότι η προσευχή κάνει τον άνθρωπο υιό του Θεού κατά χάριν. Όποιος έφθασε στην καθαρότητα της καρδιάς έγινε θεόπτης (είδε τον Θεό) με τα μάτια της ψυχής του... (Γέροντας Κλέοπας Ήλιε)
Ο Θεός δεν ακούει όσους κλαψουρίζουν. Ο Θεός ακούει όσους έχουν καρδιά μικρού παιδιού. (π. Βαρνάβας Γιάγκου)
Ένα πράγμα να ζητάμε από τον Θεό: να έχουμε καρδιά συντετριμμένη και ταπεινωμένη. Ο Θεός παραδέχεται τους ανθρώπους που έχουν τέτοια καρδιά. (π. Βαρνάβας Γιάγκου)
Απέναντι στο Θεό πρέπει να έχεις καρδιά τέκνου.
Απέναντι στον πλησίον καρδιά μάνας.
Απέναντι στον εαυτό σου καρδιά δικαστή.... (Μοναχός Αγάπιος Λάνδος Κρήτης)
Ο Θεός έθεσε μέσα στην καρδιά μας, την επιθυμία γι' Αυτόν. (Παύλος Ευδοκίμωφ)
Όταν το περιεχόμενο της καρδιάς του ανθρώπου και ο εσωτερικός κόσμος του κενός, τότε φροντίζει να εξωραϊζει τον εξωτερικό του κόσμο π.χ. ακριβή ενδυμασία, καλλωπισμός, στόλισμα του σπιτιού κ.ά. (Παναγόπουλος)
Στην παραβολή του τελώνη και του φαρισαίου, βλέπουμε ότι ο τελώνης χτυπούσε το στήθος του και όχι το κεφάλι του, σαν να έλεγε, το ότι πορεύονταν λάθος στη ζωή του, οφείλονταν στην καρδιά του και όχι στο κεφάλι του, που είναι δέκτης των μυνημάτων της καρδιάς. Είναι επομένως λάθος αυτό που λένε πολλοί: Φταίει το κεφάλι του. Δεν φταίει το κεφάλι του. Η καρδιά του φταίει. Ο Θεός δεν κατοικεί στα μυαλά των ανθρώπων, αλλά στην καρδιά τους. (Παναγόπουλος)
Ο Θεός χτυπά με διάφορα περιστατικά (αρρώστιες, θλίψεις, πολέμους κ.ά), την θύρα της καρδιάς κάθε ανθρώπου. Είναι στο χέρι του ανθρώπου να Του ανοίξει και να μπει στην καρδιά του. Ο Θεός κανέναν δεν εκβιάζει, να Του ανοίξει. (Παναγόπουλος)
Δεν έχει σημασία πόσο μεγάλο είναι το σπίτι σου, αλλά πόσο κόσμο χωράει η καρδιά σου... (Ρέτση)
Ο Θεός δεν έχει καλύτερο μέρος πάνω στη γη από την καθαρή καρδιά. (Πυθαγόρας)
Οι άνθρωποι τον πλούτο τους και την φτώχεια τους, δεν την έχουν στο πορτοφόλι, αλλά στις καρδιές τους. (Ξενοφών)
Όταν η καρδιά σας είναι καθαρή, αισθάνεστε δύναμη για 10 ανθρώπους. (Τέννυσον)
Τα καλύτερα και τα πιο όμορφα πράγματα στον κόσμο, δεν μπορεί κανείς να τα δει, ούτε καν να τ' αγγίξει. Πρέπει να τα νιώσει με την καρδιά του. (Κέλερ)
Δεν υπάρχει χειρότερη αρρώστια στον άνθρωπο, από την κρύα καρδιά. (Κλεμανσώ)
Ο νους μπορεί να ψιθυρίζει τι πρέπει να αποφεύγεις και μόνο η καρδιά θα πει, τι πρέπει να κάνεις. (Ζουμπέρ)
Μερικές φορές χρειάζεται να γυρίσετε όλο τον κόσμο για να καταλάβετε, ότι ο θησαυρός είναι θαμμένος στο δικό σας σπίτι. (Κοέλιο)
Όσο περισσότερο τόπο πιάνει ο Χριστός σε μια καρδιά, τόσο λιγότερη θέση έχουν σ' αυτήν την καρδιά οι γήϊνες δόξες και απολαύσεις.
'Οπως το γουρούνι, όταν δεν βρει λάσπη, γουγουλίζει και φεύγει, έτσι και ο διάβολος δεν πλησιάζει στην καρδιά που δεν έχει βούρκο.
Τον δυναμίτη τον βάζουμε στο βάθος του βράχου. Μόνο έτσι μπορεί ο βράχος να ανατιναχτεί. Γι' αυτό και ο Χριστός ζητά να μπει στην καρδιά μας. Μόνο έτσι θα μπορέσει να συντρίψει την αμαρτία, που φωλιάζει μέσα βαθειά στην ανθρώπινη καρδιά.
Ποτέ δεν μπορείς ν' ανάψεις μια φωτιά στην καρδιά των άλλων, αν προηγουμένως εσύ δεν φλέγεσαι από την ίδια φωτιά.
Όταν ο Θεός μετρά τον άνθρωπο, βάζει την κορυφή της μεζούρας στην καρδιά και όχι στο κεφάλι.
Η δύναμη της καρδιάς δεν μετριέται από την σκληρότητά της, αλλά από την απαλότητά της.
Πάρε ένα χαρτί και τσαλάκωσέ το, κάνε μια μικρη μπαλίτσα. Τώρα προσπάθησε να το ανοίξεις όπως ήταν πριν. Δεν είναι δυνατόν! Έτσι ακριβώς είναι και η καρδιά ενός ανθρώπου. Αφού την πληγώνεις, δεν μπορείς να την ξαναφέρνεις όπως ήταν πριν. Θα παραμείνει για πάντα τσαλακωμένη όπως το χαρτί...
Το πρόσωπο και τα λόγια του ανθρώπου, αντανακλούν το περιεχόμενο της καρδιάς του.
Μπορείτε να βγάλετε έναν άνθρωπο από τον τόπο του, αλλα δεν μπορείτε να βγάλετε τον τόπο του από την καρδιά του.
Ο Θεός χρειάστηκε 40 ώρες για να βγάλει τους Ισραηλίτες από την Αίγυπτο και 40 χρόνια, για να βγάλει την Αίγυπτο, από την καρδιά των Ισραηλιτών.
Ο κόσμος θέλει περισσότερο θερμές καρδιές και λιγότερα θερμά κεφάλια.
Τα μάτια είναι οι πύλες της καρδιάς...
Η γλώσσα της καρδιάς, είναι γραμμένη στα μάτια.
Του ανθρώπου η καρδιά, από την ματιά του φαίνεται.
Σκληρή καρδιά στεγνό μάτι.
Άνθρωπο βλέπεις, καρδιά δεν ξέρεις.
Κάνω πέτρα την καρδιά μου.
Με έκανες την καρδιά περιβόλι.
Μάτια και φρύδια έβλεπα και πίστεψα ο καημένος,

μα την καρδιά δεν έβλεπα και βγήκα γελασμένος.

Ό,τι έχεις μέσα σου παιδιάτικο
σα θησαυρό να το φυλάξεις
τους λογισμούς, τους πόθους σου άλλαξε,
μ' αυτό ποτέ να μην αλλάξεις.
Όποτε της ζωής τα ψεύτικα
κι άσχημα, σφίγγουν την καρδιά σου,
μέσα σ' ό,τι φύλαξες παιδιάτικο
θα βρίσκεις την παρηγοριά σου.
Κι όταν χλωροφυλλιάσει η όψη σου
και στα μαλλιά σου πέσουν χιόνια,
μόνο ό,τι φύλαξες παιδιάτικο
θα μείνει απείραχτο απ' τα χρόνια. (Γεώργιος Δροσίνης)
Υπάρχει ένας θαυμάσιος ζωγραφικός πίνακας του καλλιτέχνη Holman Hunt με τίτλο: ''Το Φως του κόσμου''. Παριστάνει τον Χριστό σαν Βασιλιά, που χτυπάει σε μία πόρτα ενός σπιτιού. Χτυπά και περιμένει... Περιμένει και χτυπά... Είναι νύχτα. Από το θαμπό φως του φαναριού Του, φωτίζεται το πρόσωπό Του. Μια Ουράνια γαλήνη είναι απλωμένη στην μορφή Του. Έξω από την κλειστή πόρτα έχουν φυτρώσει αγκάθια αρκετά... Όταν ο μεγάλος καλλιτέχνης τελείωσε τον πίνακά του, κάλεσε κάποιον συνάδελφό του, να έρθει στο εργαστήρι του, για να δει το έργο του και να πει τις εντυπώσεις του. Πραγματικά ο συνάδελφος δέχτηκε με χαρά την πρόσκληση και πήγε στο εργαστήρι του. Στάθηκε σε μια ορισμένη απόσταση από τον πίνακα και τον κοίταζε με προσοχή. Σε μια στιγμή παρατηρεί με απορία: ''Γιατί μαέστρο δεν έβαλε χερούλι στην πόρτα; Το ξέχασες;''. ''Όχι, απάντησε με ένα χαμόγελο ο καλλιτέχνης. Δεν το ξέχασα. Σκόπιμα δεν το έβαλα. Είναι από μέσα και δεν φαίνεται...!!!''. Μάλιστα! Η πόρτα δεν ανοίγει, παρά μονάχα από μέσα. Κανένας επισκέπτης, ούτε και Αυτός ο Βασιλιάς Χριστός, δεν μπορεί να ανοίξει την κλειστή καρδιά μας. Εμείς πρέπει να Του ανοίξουμε, για να φέρει τη χαρά, τη σωτηρία!... Ο Κύριος σέβεται την ελεύθερη βούλησή μας. Τί περιμένουμε λοιπόν; Γιατί δεν Του ανοίγουμε την κλειστή καρδιά μας; Θα Τον αφήσουμε έξω να περιμένει...;