Περί ωφέλειας

Πάντα μοι έξεστιν, αλλ' ου πάντα συμφέρει. [Όλα μου επιτρέπεται να τα κάνω, όπως π.χ. να τρώγω και να πίνω χωρίς διακρίσεις, αλλά δεν είναι συμφέρον να τα πράττω όλα.] (Προς Κορινθίους Α' 6,12)
Μη ζητών το εμαυτού συμφέρον, αλλά το των πολλών, ίνα σωθώσι. [Δεν ζητώ αυτό που εγωϊστικώς με συμφέρει, αλλά αυτό που συμφέρει και ωφελεί τους πολλούς, για να σωθούν.] (ΠροςΚορινθίους 10,33)
Όταν ο άνθρωπος ωφελήσει άνθρωπο με λόγια ή με πράξεις, να σκέφτονται και οι δύο, ότι είναι δωρεά Θεού. (ΆγιοςΜάρκοςοΑσκητής)
Είναι καλό να ωφελούμε με λόγια όσους ερωτούν, καλύτερο όμως είναι να τους βοηθούμε με την προσευχή και την αρετή. Γιατί εκείνος που προσφέρει τον εαυτό του στο Θεό με αυτές, βοηθεί και τον εαυτό του και τον πλησίον. (ΆγιοςΜάρκοςοΑσκητής)
Τον σκληρόκαρδο ωφελεί λόγος πιο λεπτής γνώσεως, που να τον φέρνει σε φόβο. Γιατί χωρίς φόβο, δεν δέχεται ευχαρίστως τους κόπους της μετάνοιας. Τον πράο άνθρωπο ωφελούν λόγοι περί πίστεως, γιατί δεν ενοχλεί τη μακροθυμία του Θεού και δεν τον κατηγορεί η συνείδησή του για συχνές παραβάσεις. (ΆγιοςΜάρκοςοΑσκητής)
Ο σπόρος δεν αυξάνεται χωρίς γη και νερό. Και ο άνθρωπος δεν θα ωφεληθεί, χωρίς εκούσιους κόπους και Θεία βοήθεια. (ΆγιοςΜάρκοςοΑσκητής)
Καμιά ωφέλεια δεν προκύπτει, από το να γνωρίζει ο άνθρωπος τα Θεία λόγια, αν απουσιάζει η ευσεβής ζωή που αρέσει στο Θεό. (Μέγας Αντώνιος)
Όποιος ζει για την κοινή ωφέλεια, είναι φίλος του Θεού. (Ιερός Χρυσόστομος)
Ποιό το όφελος να είναι κανείς πλούσιος σε χρήματα, όταν είναι φτωχότατος στην αρετή; Ποιό το όφελος να εξουσιάζει τόσους πολλούς, όταν δεν μπορεί να εξουσιάσει τον εαυτόν του και τα πάθη του; Ποιό είναι το όφελος να έχει κανείς ζωή ανεπίληπτη (ακατηγόρητη), αλλά είναι νωθρός και υπναράς; (ΙερόςΧρυσόστομος)
Όπως καμμία ωφέλεια δεν έχει ένας βασιλιάς, ο οποίος φοράει μεν το βασιλικό ένδυμα και φέρει όπλα, αλλά δεν έχει κανέναν υπήκοο και γι' αυτό είναι εκτεθειμένος στις επιθέσεις και τις προσβολές όλων των εχθρών, έτσι και κανένα κέρδος δεν θα έχει ο Χριστιανός εκείνος, ο οποίος έχει μεν πίστη και δια του Βαπτίσματος έλαβε την δωρεά του Αγίου Πνεύματος, όμως γίνεται παίγνιο των διαφόρων παθών. Όπως ο βασιλιάς εκείνος, όχι μόνο τίποτε δεν θα κερδίσει από τον σεβασμό, ο οποίος αρμόζει στο βασιλικό ένδυμα, αλλά και την βασιλική πορφύρα θα εξευτελίσει δια της προσβολής που θα γίνει σ' αυτόν τον ίδιο, έτσι και ο πιστός ο οποίος έχει ζωή διεφθαρμένη, όχι μόνο δεν θα είναι σεβαστός, αλλά θα γίνει και περισσότερο καταγέλαστος. (Ιερός Χρυσόστομος)
Να μην προτιμάμε τα ευχάριστα, αλλά εκείνα που ωφελούν και να υποφέρουμε με ευχαριστία όλα εκείνα που μας συμβαίνουν. (Ιερός Χρυσόστομος)
Ο Θεός άλλοτε δίνει, άλλοτε όμως δεν δίνει, αλλά και τα δύο γίνονται προς ωφέλειά μας. Ώστε και αν δεν λάβεις, έλαβες με το να μην λάβεις. (Ιερός Χρυσόστομος)
Αν μάθεις το ωφέλιμο, τότε θα γνωρίσεις και το βλαβερό. (Ιερός Χρυσόστομος)
Κανένα κέρδος δεν θα έχει ο Χριστιανός εκείνος, που έχει μεν πίστη και δια του Αγίου Βαπτίσματος έλαβε την δωρεά του Αγίου Πνεύματος, αλλά γίνεται παίγνιο των διαφόρων παθών. (Ιερός Χρυσόστομος)
Αν λοιπόν εμείς είμαστε αργοί στην προσευχή, κανένας δεν θα μπορέσεις να μας ωφελήσει. (Ιερός Χρυσόστομος)
Η προσευχή και η νηστεία είναι ανώφελες για σένα, όταν δεν κοσμείσαι με πίστη, ελπίδα και αγάπη. (Ιερός Χρυσόστομος)
Και εσύ αδελφέ και αν ακόμα μένεις νηστικός από άσκηση και αν κοιμάσαι στη γη και αν τρως στάχτη και θρηνείς παντοτινά, αλλά δεν ωφελείς κανέναν άλλον, τίποτε σπουδαίο δεν κάνεις. (Ιερός Χρυσόστομος)
Αν κάποιος αντέξει τον πειρασμό με γενναιότητα, τρυγάει (συλλέγει) απ' αυτόν μεγάλο καρπό. (Ιερός Χρυσόστομος)
Όπως ακριβώς το ευωδιαστό μύρο δεν κρατάει για τον εαυτόν του την ευωδία, έτσι και εκείνοι οι γενναίοι Χριστιανοί, δεν κρατούν για τον εαυτόν τους την αρετή, αλλά κοιτάζουν να ωφελήσουν πολλούς και να τους κάνουν ακόμη καλύτερους. (Ιερός Χρυσόστομος)
Οι απρόσεκτοι και αχάριστοι, δεν κερδίζουν, ούτε από εκείνα που ωφελούν, ενώ οι ευγνώμονες και καλόψυχοι ωφελούνται πάρα πολύ και από όσα σκανδαλίζουν άλλους. Αυτό το βλέπουμε στην περίπτωση του Ιούδα και του Ιώβ. Ο Ιούδας δεν σώθηκε ούτε από τον Χριστό, που έσωσε όλη την οικουμένη. Ο Ιώβ δεν ζημιώθηκε ούτε από τον διάβολο, που έχει καταστρέψει τόσους πολλούς. Ο Ιώβ που έπαθε άπειρα κακά, στεφανώθηκε. Ο Ιούδας, που είδε τόσα θαύματα και έκανε τόσα θαύματα, που ανέστησε νεκρούς, που έβγαζε δαιμόνια, που άκουσε τόσα για την Βασιλεία των Ουρανών και για την κόλαση, που πήρε μέρος και Κοινώνησε στο Μυστικό Δείπνο, που απόλαυσε τόσο μεγάλη εύνοια και πρόνοια πιο πολύ από τον Πέτρο και τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, έγινε προδότης. (Ιερός Χρυσόστομος)
Ο Θεός ξέρει τι θα ωφελήσει τον καθέναν και δίνει ανάλογα. Δεν δίνει στον άνθρωπο κάτι που δεν θα τον ωφελήσει. Βλέπει λ.χ. ότι περισσότερο θα μας ωφελήσει, αν μας δώσει ένα κουσούρι, μια αναπηρία, παρά αν μας προστατεύσει, για να μην χτυπήσουμε ή να μα μείνουμε ανάπηροι. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Αν ένας Χριστιανός που δεν είναι πολύ προοδευμένος πάει κοντά σε έναν πνευματικά προοδευμένο άνθρωπο, μπορεί να κουραστεί ο δεύτερος, να ζημιωθεί λίγο, αλλά ωφελείται ο πρώτος. Αν όμως ένας κοσμικός άνθρωπος, που δεν πιστεύει, πάει κοντά σε έναν πνευματικό άνθρωπο, θα πάει χαμένος ο κόπος που θα διαθέσει ο πνευματικός άνθρωπος. Το πολύ-πολύ ο κοσμικός να συγκινηθεί από μερικά πνευματικά που θα του πει ο άλλος και να τα φιλοσοφήσει κοσμικά. Θα τα πάρει δηλαδή με το κοσμικό πνεύμα και δεν θα ωφεληθεί. (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
Πολλοί έρχονται στον Άγιο Όρος, επισκέπτονται διάφορους Πατέρες, ενθουσιάζονται με αυτά που ακούνε από τον καθένα, τα ερμηνεύουν με τον δικό τους τρόπο, τα μπλέκουν και λένε κιόλας: ''Πολύ καλά περάσαμε!''. Ενώ αν επισκέπτονταν έναν Πατέρα, τον συμβουλεύονταν και προσπαθούσαν να εφαρμόσουν ό,τι τους είπε, θα είχαν θετική βοήθεια. Τώρα αυτό που κάνουν είναι ένας πνευματικός τουρισμός. Χάνουν τις ώρες τους, ταλαιπωρούνται άσκοπα και δεν ωφελούνται. Πόσο ξεκούραστο θα ήταν, αν στέκονταν σε έναν Πατέρα και εφάρμοζαν όσα άκουσαν! Διότι τότε θα ένοιωθαν την εσωτερική ξεκούραση, ενώ τώρα γυρίζουν από τόπο σε τόπο και ξεκουράζονται από τα πράσινα τοπία του Αγίου Όρους σαν κοσμικοί. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Για να ωφελήσεις τους άλλους, πρέπει να ζεις μέσα στην αγάπη του Θεού. Αλλιώς δεν μπορείς να ωφελήσεις τον συνάνθρωπό σου. Δεν πρέπει να βιάζεις τον άλλο. Θα έρθει η ώρα του, θα έρθει η στιγμή, αρκεί να προσεύχεσαι γι αυτόν. Με τη σιωπή, την ανοχή και κυρίως με την προσευχή ωφελούμε τον άλλον μυστικά. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
Όπως συνέπεια της φωτιάς είναι ο φωτισμός και του μύρου η ευωδία, έτσι και των αγαθών πράξεων συνέπεια είναι η ωφέλεια. (ΜέγαςΒασίλειος)
Οι μέλισσες ούτε σε όλα τα άνθη πλησιάζουν, ούτε προσπαθούν να τα σηκώσουν ολόκληρα, αλλά παίρνουν ό,τι τους είναι χρήσιμο και φεύγουν. (ΜέγαςΒασίλειος)
Άλλους τους καθοδηγεί ο λόγος και τα λόγια, ενώ άλλοι συμμορφώνονται με τα παραδείγματα. Οι πρώτοι είναι οκνηροί και δυσκίνητοι προς το καλό, ενώ οι δεύτεροι είναι παραπάνω από το κανονικό θερμοί έναντι του πνεύματος και δύσκολα υποδουλώνονται στις ορμές. Άλλους τους ωφέλησε ο έπαινος, ενώ άλλους η μομφή και η κατηγορία. Άλλους τους διορθώνει ο παρηγορητικός λόγος, ενώ άλλους η επίπληξη. Άλλοι πρέπει να τηρούν με μεγάλη επιμέλεια και τα πιο ασήμαντα ακόμη, ενώ σε άλλους είναι ωφέλιμο να παραμελούν ορισμένα πράγματα, ώστε βλέποντας να μην βλέπουν... Άλλους πρέπει να τους θεραπεύσουμε με την ταπείνωση και την καλοσύνη και σε άλλους πάλι είναι πιο ωφέλιμο να νικούν, ενώ σε άλλους, το να νικούνται... Βλέπουμε δηλ., ότι το ένα και το αυτό φάρμακο, δεν έχει πάντοτε την ίδια αποτελεσματικότητα, για τους διάφορους τύπους ασθενών. (Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)
Τελειοτάτη αρετή είναι το να ωφελούμε τον πλησίον μας. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
Όπως τα αρώματα που μοσχοβολούν γεμίζουν με την ευωδία τους, έτσι και η παρουσία του σωστού ανθρώπου ωφελεί τους άλλους ανθρώπους. (Άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης)
Ό,τι δεν γίνεται για ταπεινοφροσύνη και πνευματική γνώση, ό,τι και αν είναι αυτό, σε τίποτε δεν ωφελεί εκείνον που το πράττει. (Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος)
Την ψυχική σου ωφέλεια θα την βρεις, εκεί που δεν γίνεται το θέλημά σου. (ΆγιοςΑντώνιοςτηςΌπτινα)
Μπορείς να μιλήσεις για τα αμαρτήματα των άλλων, μόνο στην περίπτωση, κατά την οποία στην καρδιά σου έχεις μία και μοναδική πρόθεση: το όφελος της ψυχής του αμαρτήσαντος. (Όσιος Νίκων της Όπτινα)
Να επιτρέπεις στον εαυτό σου ό,τι είναι εποικοδομητικό και όχι ό,τι του προξενεί πνευματική βλάβη, ταραχή και αναστάτωση. Ποιος λογικός άνθρωπος θα έπινε από ένα ποτήρι που ξέρει πως έχουν ρίξει δηλητήριο; (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος)
Όταν λέει κανείς κάτι μόνο και μόνο, για να ωφεληθεί ο άλλος, δεν επιτρέπει ο Θεός να ταραχθεί, δεν αφήνει να επακολουθήσει καμμιά θλίψη και βλάβη. (ΑββάςΔωρόθεος)
Αυτός που βλάπτει μια ψυχή, βοηθάει στο έργο των δαιμόνων. Όπως ακριβώς και αυτός που ωφελεί μια ψυχή, συνεργάζεται με τους Αγίους Αγγέλους. (ΑββάςΔωρόθεος)
Ο καθένας ωφελείται ή βλάπτεται, ανάλογα από την ίδια την (πνευματική) κατάστασή του. Ο καθένας μπορεί να ωφεληθεί ή να ζημιωθεί από το καθετί, ανάλογα από την κατάστασή του. Για παράδειγμα συμβαίνει να στέκεται κανείς κάπου νύχτα και περνάνε από μπροστά του 3 άνθρωποι. Και βάζει ο ένας στον νου του, ότι στέκεται εκεί, για να πάει να πορνεύσει. Ο άλλος τον θεωρεί κλέφτη και ο τρίτος σκέπτεται, ότι έχει φωνάξει έναν φίλο του από το διπλανό σπίτι και τον περιμένει, για να πάνε να προσευχηθούν. Να λοιπόν και οι 3 είδαν τον ίδιο άνθρωπο στον ίδιο τόπο και όμως δεν έκαναν γι' αυτόν και οι 3 την ίδια σκέψη, αλλά ο καθένας (σκέφτηκε) ανάλογα με την πνευματική του κατάσταση. Γιατί όπως υπάρχουν οργανισμοί αδύναμοι και φιλάσθενοι και κάθε τροφή που παίρνουν και αν ακόμα είναι ωφέλιμη, την μεταβάλλουν σε αρρώστια, έτσι και η ψυχή που υποφέρει από πνευματική καχεξία, βλάπτεται από το καθετί. Και αν ακόμα πρόκειται για κάτι ωφέλιμο, αυτή βλάπτεται. Ας υποθέσουμε, ότι έχουμε ένα δοχείο με μέλι και του βάζουμε μέσα ένα κομμάτι αψιθιά (είδος πικρού βοτάνου). Δεν καταστρέφει το μικρό εκείνο κομμάτι, όλο το δοχείο με το μέλι; Δεν κάνει όλο το μέλι πικρό; Το ίδιο κάνουμε και εμείς. Βγάζουμε λίγη από την πικράδα μας και εξαφανίζουμε το καλό του πλησίον, βλέποντάς τον ανάλογα με την κατάστασή μας και αλλοιώνοντάς το ανάλογα με την πνευματική καχεξία μας. Όσοι όμως είναι πνευματικά δυνατοί, μοιάζουν με εκείνον που έχουν σώμα εύρωστο. Αυτός και αν ακόμα φάει κάτι βλαβερό, το μεταβάλλει ανάλογα με την κράση του σε θρεπτικό συστστικό και δεν τον βλάπτει, ούτε και αυτή η κακή τροφή. Για παράδειγμα ο χοίρος έχει σώμα γερό. Η τροφή του είναι ξυλοκέρατα, κουκούτσια από τον φοίνικα και λάσπη. Και όμως, επειδή έχει γερό σώμα και αυτού του είδους την τροφή την μεταβάλλει σε θρεπτικά συστατικά. Έτσι και εμείς αν έχουμε καλές αρχές και καλή πνευματική κατάσταση, μπορούμε από το καθετί και αν ακόμα δεν είναι ωφέλιμο, να ωφελούμαστε. (ΑββάςΔωρόθεος)
Άκουσα για έναν αδελφό, ότι όταν επισκεπτόταν κάποιον άλλον αδελφό και έβλεπε το κελλί του ασυγύριστο, απεριποίητο, σκεπτόταν: ''Είναι μακάριος αυτός ο αδελφός, γιατί κατάφερε και ξεπέρασε την μέριμνα όλων των γήινων πραγμάτων και ανύψωσε έτσι όλο τον νου του στον Θεό, ώστε δεν διακόπτει την πνευματική του εργασία, ούτε για να τακτοποιήσει και αυτό ακόμα το κελλί του''. Πάλι αν πήγαινε σε άλλον και έβλεπε το κελλί του συγυρισμένο, καθαρό, τακτοποιημένο, σκεπτόταν: ''Όπως ακριβώς είναι η ψυχή του αδελφού καθαρή, το ίδιο καθαρό είναι και το κελλί του. Ανάλογα με την κατάσταση της ψυχής του, είναι και η κατάσταση του κελλιού του''. Και ποτέ δεν έλεγε: ''Είναι ανοικοκύρευτος ή είναι ματαιόδοξος''. Αλλά επειδή ο ίδιος βρισκόταν σε καλή πενυματική κατάσταση, τον ωφελούσαν και οι δύο. (ΑββάςΔωρόθεος)
Ό,τι επιτρέπει ο Θεός στη ζωή μας, το κάνει πάντοτε προς όφελος της ψυχής μας. (Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής)
Αυτά που μας φαίνονται άσχημα, αυτά αφήνουν στη ψυχή μας περισσότερο κέρδος, όταν τα υπομένουμε χωρίς γογγυσμό. (Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής)
Προσέχετε να μην επαινείτε ο ένας τον άλλον κατά πρόσωπον, διότι βλάπτει και τους τελείους ο έπαινος, όχι εσάς που είστε ακόμη αδύνατοι. Μόνον ονειδισμοί και ταπεινώσεις ωφελούν πνευματικά τον άνθρωπο. Διότι απ' αυτά γεννιέται η ταπείνωση. Κερδίζει στεφάνια. Υπομένοντας πνίγει τον εγωισμό και την κενοδοξία. (Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής)
Διαπίστωσα, ότι αν η Χάρη δεν φωτίσει τον άνθρωπο, τα λόγια όσα και αν του ομιλήσεις, δεν βγάζουν καμμία ωφέλεια. Προς στιγμή τα ακούει και την άλλη στρέφει πάλι αιχμάλωτος στα ίδια. Εάν όμως ευθύς, μαζί με τον λόγο ενεργήσει η Χάρη, τότε γίνεται εκείνη την ώρα αλλοίωση, με την αγαθή προαίρεση του ανθρώπου. Και αλλάζει θαυμαστώς η ζωή του, από την ώρα εκείνη. Αυτό συμβαίνει, σε όσους δεν σκλήρυναν από μέσα τους ακοή και συνείδηση. Όσοι όμως παρακούουν και εμμένουν στα θελήματά τους, ημερονύχτια να τους ομιλείς από την σοφία των Πατέρων και θαύματα μπροστά τους να κάνεις, ούτε ρανίδα ωφελείας θα λάβουν. Μόνο θέλουν να έρχονται να μιλούν, να περάσει η ώρα τους, χάριν της ακηδίας... (Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής)
Ό,τι δεν ωφελεί την ψυχή, είναι μάταιο. (ΓέρονταςΕφραίμτης Αριζόνας)
Ο Θεός χαίρεται, όταν λέμε λόγια ψυχικής ωφελείας. (Γέροντας ΧαράλαμποςοΚομποσχοινάς)
Για την ωφέλεια της πνευματικής σου ζωής έχεις μεγάλος κέρδος, όταν κάνεις σε όλους υπακοή, εφόσον δεν σε διατάζουν να κάνεις κάτι, που είναι αντίθετο με το θέλημα του Θεού. (Γέροντας Αρσένιος Μπόκα)
Εκείνος που ερευνά τα πάντα, ο επιρρεπής προς τον σκανδαλισμό, προς την δυσπιστία, ιδιαίτερα ο υπερήφανος, δεν θα μπορέσει να ωφεληθεί, ούτε από έναν Προφήτη! (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
Ποτέ δεν επιθύμησα ένα έργο που να ωφελεί εμένα και να βλάπτει τον διπλανό, γιατί πίστευα, ότι το κέρδος του αδελφού μου είναι καρποφορία για μένα. (Είπε Γέρων)
Είναι χαρακτηριστικό του μυαλωμένου ανθρώπου, να μπορεί να παίρνει ωφέλεια και από τους εχθρούς του. (Ξενοφών)
Ο Θεός γνωρίζει καλύτερα από εμάς, εκείνο που μας ωφελεί.
Την ψυχική σου ωφέλεια θα την βρεις εκεί που δεν γίνεται το θέλημά σου.
Δεν θα βρεις πουθενά χαμένους με τον Χριστό και κερδισμένους με τον διάβολο.
Τί ωφελεί να είσαι νέος, όταν έχεις γέρικη καρδιά; Τί ωφελεί να έχεις μεγάλη βιβλιοθήκη, όταν έχεις μικρή διάθεση για διάβασμα; Τί ωφελεί έξω να είναι μια πολύ ωραία ημέρα, όταν μέσα σου βασιλεύει το σκοτάδι; Τί ωφελεί να είσαι άνθρωπος, όταν μέσα σου δεν υπάρχει ίχνος ανθρωπιάς; Τί ωφελεί να έχεις τα πάντα, όταν δεν έχεις στη ζωή σου τον Θεό;
Ποιό είναι το όφελος να τρέχεις σε λάθος δρόμο;
Δεν ωφελεί να είσαι κοντά στο φως, αν κρατάς τα μάτια σου κλειστά.
Και το καλύτερο ακόμη βιβλίο είναι ανίκανο να σε ωφελήσει, όταν το διαβάζεις επιπόλαια.
Να μην μου κάνεις ό,τι θέλω, αλλά ό,τι με συμφέρει.
Ανώφελο το πότισμα σαν ξεραθεί το δέντρο.

***