Περί πλάνης

Προσέχετε δε από των ψευδοπροφητών, οίτινες έρχονται προς υμάς εν ενδύμασι προβάτων, έσωθεν δε είσι λύκοι άρπαγες. Από των καρπών αυτών επιγνώσεσθε αυτούς. Μήτι συλλέγουσιν από ακανθών σταφυλήν ή από τριβόλων σύκα; Ούτω παν δένδρον αγαθόν καρπούς καλούς ποιεί, το δε σαπρόν δένδρον καρπούς πονηρούς ποιεί. Ου δύναται δένδρον αγαθόν καρπούς πονηρούς ποιείν, ουδέ δένδρον σαπρόν καρπούς καλούς ποιείν. Παν δένδρον μη ποιούν καρπόν καλόν εκκόπτεται και εις πυρ βάλλεται. Άραγε από των καρπών αυτών επιγνώσεσθε αυτούς. [Προσέχετε να μην παρασυρθείτε στην πλάνη από τους κακούς διδασκάλους και ψευδοπροφήτες, που έρχονται σε σας με το εξωτερικό ένδυμα της αθωότητος και πραότητος του προβάτου, ενώ από μέσα είναι άγριοι και άρπαγες σαν λύκοι. Από τους καρπούς τους, δηλ. από τα έργα τους, θα τους γνωρίσετε καλά. Μήπως τρυγούν ποτέ από τα αγκάθια σταφύλια ή από τα τριβόλια σύκα; Έτσι και κάθε δένδρο αγαθό και ήμερο κάνει καλούς καρπούς, ενώ το σάπιο δένδρο κάνει καρπούς επιβλαβείς. Δεν είναι δυνατόν ποτέ δένδρο ήμερο να βγάλει επιβλαβείς καρπούς, ούτε σάπιο δένδρο να βγάλει καλούς. (Ο αγαθός δηλαδή άνθρωπος, εναρέτες πάντοτε πράξεις θα παρουσιάζει, ενώ ο πονηρός και υποκριτής, εφόσον μένει ατην πονηριά του, θα κάνει έργα κακά). Κάθε όμως δένδρο, που δεν κάνει καλό καρπό, κόβεται και ρίχνεται στην φωτιά. Λοιπόν, δεν είναι δύσκολον να διακρίνετε τους ψευδοπροφήτες και υποκριτές, διότι θα τους γνωρίσετε πολύ καλά από τα έργα τους.] (Κατά Ματθαίον 7,15-20)
Τυφλός δε τυφλόν εάν οδηγή, αμφότεροι εις βόθυνον πεσούνται. [Εάν ένας τυφλός οδηγεί ένα άλλον τυφλό, θα πέσουν και οι δύο σε βαθύ λάκκο.] (ΚατάΜατθαίον 15,14)
Πλανάσθε μη ειδότες τας γραφάς μηδέ την δύναμιν του Θεού. [Πλανάστε, διότι δεν γνωρίζετε τις Γραφές, ούτε την δύναμη του Θεού.] (Κατά Ματθαίον 22,29)
Πολλοί γαρ ελεύσονται επί τω ονόματί μου λέγοντες, εγώ είμι ο Χριστός, και πολλούς πλανήσουσι. [Διότι πολλοί θα έρθουν με το δικόν Μου όνομα και θα λένε: ''εγώ είμαι ο Χριστός'' και θα παρασύρουν πολλούς στον δρόμο της πλάνης.] (ΚατάΜατθαίον 24,5)
Εγερθήσονται γαρ ψευδόχριστοι και ψευδοπροφήται και δώσουσι σημεία και τέρατα προς το αποπλανάν, ει δυνατόν, και τους εκλεκτούς. [Διότι θα αναπηδήσουν ψευδόχριστοι και ψευδοπροφήτες και θα κάνουν μπροστά στους ανθρώπους σημεία και τέρατα, σημαδιακά και καταπληκτικά έργα, για να παρασύρουν στις πλάνες τους, αν είναι δυνατόν και αυτούς ακόμη τους εκλεκτούς.] (ΚατάΜάρκον 13,22)
Γινωσκέτω ότι ο επιστρέψας αμαρτωλόν εκ πλάνης οδού αυτού σώσει ψυχήν εκ θανάτου και καλύψει πλήθος αμαρτιών. [Ας γνωρίζει, ότι εκείνος που επαναφέρει έναν αμαρτωλό από τον δρόμο της πλάνης του στον δρόμο της αληθείας, θα σώσει μια ψυχή από τον αιώνιον θάνατο και θα εξαλείψει πλήθος αμαρτιών, τις οποίες ο παραπλανηθής αμαρτωλός είχε διαπράξει ή επρόκειτο να διαπράξει] (Ιακώβου 5,20)
Πονηροί άνθρωποι και γόητες προκόψουσιν επί το χείρον, πλανώντες και πλανώμενοι. [Άνθρωποι κακοί και μοχθηροί, πλάνοι και απατεώνες, θα προκόψουν στο χειρότερο πλανώντες τους άλλους, πλανώμενοι και οι ίδιοι.] (Προς Τιμόθεον Β' 3,13)
Ως δρασσόμενος σκιάς και διώκων άνεμον, ούτως ο επέχων ενυπνίοις. Εάν μη παρά Υψίστου αποσταλή εν επισκοπή, μη δώς εις αυτά την καρδίαν σου. Πολλούς γαρ επλάνησε τα ενύπνια, και εξέπεσον ελπίζοντες επ' αυτούς. [Εκείνος που δίνει προσοχή στα όνειρα, ομοιάζει με εκείνον που προσπαθεί να αρπάξει την σκιά του και τρέχει για να συλλάβει τον άνεμο. Εάν το όνειρο δεν έχει αποστολή από τον Ύψιστο για κάποια ευμενή επίσκεψή Του, μην δώσεις σ' αυτό την καρδιά σου. Διότι τα όνειρα πολλούς πλάνησαν και όσοι στήριξαν τις ελπίδες τους σ' αυτά, εξέπεσαν και εξαπατήθηκαν.] (Σοφία Σειράχ 34,2 και 34,6-7)
Τον πλανεμένο, ακόμη και από την όψη του μπορείς να τον καταλάβεις. Ο πλανεμένος παρουσιάζει μία εξωτερική ψεύτικη απάθεια. Φαίνεται ταπεινός και πράος, αλλά μέσα του κρύβει την μεγάλη ιδέα που έχει για τον εαυτό του. Αν κοιτάξετε τα μάτια του, θα δείτε ότι βλέπει τους άλλους ταλαίπωρους, σαν μυρμήγκια. Μπορείς όμως να τον καταλάβεις και από αυτά που λέει. Ήταν ένας πλανεμένος, που πολύς κόσμος τον είχε για άγιο. Έλεγε ότι του είχε παρουσιαστεί ο Χριστός καβάλα σε ένα άλογο, κρατώντας ένα φλασκί με κρασί, τον κέρασε από αυτό και από τότε απέκτησε το διορατικό χάρισμα! Μια φορά που μιλούσε στον κόσμο, κάποιος τον ρώτησε: «Γιατί δεν μπορώ να κάνω και εγώ θαύματα;». «Γιατί εσύ έκανες εκείνη και εκείνη την αμαρτία... », του απάντησε. Πανικοβλήθηκε ο καημένος και ήρθε να μου το πει. «Καλά, του λέω, οι Άγιοι θεατρίζουν ποτέ τους ανθρώπους; Μόνο ο διάβολος θεατρίζει. Δεν καταλαβαίνεις ότι ο διάβολος μιλάει; Και αν είναι αληθινά αυτά που λέει ο πλανεμένος, πάλι ο διάβολος του τα λέει». (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
Προδιάθεση πλάνης είναι να έχεις την ιδέα, ότι κάτι είσαι και να δείχνεις στους άλλους ότι κάτι κάνεις. Να νομίζεις ότι εσύ έφθασες σε πνευματικά μέτρα, επειδή κάνεις λ.χ. κάποια άσκηση, ενώ οι άλλοι δεν έχουν ακόμη συλλάβει το νόημα της πνευματικής ζωής και να φέρεσαι υπερήφανα. Το να ζορίζει κανείς τον εαυτό του εγωιστικά στην άσκηση, για να φτάσει στα μέτρα ενός Άγιου και να τον θαυμάζουν οι άλλοι, αυτό είναι αρχή πλάνης. Άλλο βία και άλλο ζόρισμα. (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
Αν ο άνθρωπος δεν έχει το κεφάλι του πολύ καλά κλειδωμένο, μπορεί ο πονηρός να του βάλει λογισμό υπερηφάνειας και να τον πλανέσει με φαντασίες και ψεύτικα φώτα, τα οποία δεν ανεβάζουν στον Παράδεισο, αλλά γκρεμίζουν στο χάος. Γι' αυτό πρέπει να μην ζητάει ποτέ φώτα ή Θεία χαρίσματα κ.λπ., αλλά μετάνοια. (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
Το να εμπιστεύεται ένας πνευματικός άνθρωπος στον λογισμό του, είναι αρχή πλάνης. Σκοτίζεται το μυαλό του από την υπερηφάνεια και μπορεί να πλανηθεί. Καλύτερα να τρελλαθεί, γιατί τότε θα έχει ελαφρυντικά. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Πολλοί που πλανήθηκαν και ο διάβολος τους έκανε ''Προφήτες'', αυτοί δεν είχαν αρχίσει από την μετάνοια και την παρακολούθηση του εαυτού τους, αλλά ζητούσαν νηστείες, αγρυπνίες για να αγιάσουν. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Όποιος δεν έχει νιώσει την ανώτερη χαρά, την παραδεισένια, δεν έχει δηλαδή πνευματικές εμπειρίες, εύκολα μπορεί να πλανηθεί, αν δεν προσέξει. Ο διάβολος είναι πονηρός. Ερεθίζει λίγο την καρδιά του ανθρώπου και τον κάνει να αισθάνεται μια ευχαρίστηση, οπότε τον πλανάει, δίνοντάς του την εντύπωση, ότι η ευχαρίστηση αυτή είναι πνευματική, Θεία. Κλέβει την καρδιά και νομίζει ο άνθρωπος πώς πάει καλά. «Δεν ένιωσα, ταραχή», λέει. Ναι, αλλά αυτό που ένιωσες δεν είναι η πραγματική, η πνευματική χαρά. Η πνευματική χαρά είναι κάτι το ουράνιο. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Όταν ο διάβολος παρουσιάζεται σαν άγγελος φωτός, αν ο άνθρωπος βάλει έναν ταπεινό λογισμό, εξαφανίζεται. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Βλέπω και μια καινούργια τέχνη του διαβόλου. Βάζει στους ανθρώπους τον λογισμό, ότι αν κάνουν κάποιο τάμα και το εκπληρώσουν, αν πάνε και κανένα προσκύνημα, είναι εντάξει πνευματικά. Και βλέπεις πολλούς να πηγαίνουν με λαμπάδες και με τάματα στα μοναστήρια, στα προσκυνήματα, να τα κρεμάνε εκεί, να κάνουν και μεγάλους σταυρούς, να κλαίνε και λιγάκι και να αρκούνται σ' αυτά. Δεν μετανοούν, δεν εξομολογούνται, δεν διορθώνονται και χαίρεται το ταγκαλάκι (ο διάβολος)... (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Ο πλανεμένος, μπορεί να έχει περισσότερα δαιμόνια από έναν δαιμονισμένο. Άλλο όμως πλανεμένος και άλλο δαιμονισμένος. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Αν κάποιος ακολουθήσει από άγνοια έναν πλανεμένο, δεν θα τον αφήσει ο Θεός. Θα τον βοηθήσει να καταλάβει το λάθος του και να επιστρέψει στην αλήθεια. (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
Για να συνέλθει ο πλανεμένος, πρέπει να συναισθανθεί τα χάλια του, να μην πιστεύει καθόλου στον λογισμό του, να εξομολογείται στον πνευματικό όλους τους λογισμούς του και να κάνει υπακοή σε ό,τι του λέει ο πνευματικός. Να ζητά συνέχεια το έλεος του Θεού, για να έρθει πάλι η Θεία Χάρις. Δηλαδή χρειάζεται να ταπεινωθεί, για να συνέλθει και να σωθεί... (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
Μου είπαν δύο νέοι, ότι πήγαν στην Χεβρών για προσκύνημα και τους έβαλαν το σκουφάκι το Εβραϊκό, για να προσκυνήσουν τους τάφους του Αβραάμ. Τί να το κάνεις το προσκύνημα, αφού έβαλες αυτό που χρησιμοποιούν οι Εβραίοι στην λατρεία τους; Τί να πεις; Μεγάλη σύγχυση!... (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
Μου είπαν ότι σε ένα χωριό ήταν δύο πλανεμένοι που είχαν καλή συνεργασία!... Έφερνε ο διάβολος σε κάποιον συγχωριανό τους λ.χ. έναν δυνατό πονοκέφαλο ή προκαλούσε ένα πιάσιμο στην μέση και μετά πήγαινε στον έναν πλανεμένο και του έλεγε: «Ο τάδε έχει δυνατό πονοκέφαλο για τον τάδε λόγο». Σε κάποια ευκαιρία έλεγε στον συγχωριανό του ο πλανεμένος: «εγώ ξέρω γιατί σου πονάει το κεφάλι» και του φανέρωνε αμέσως την αιτία. «Αλήθεια, τι αποκάλυψη! έλεγε εκείνος. Και τώρα, τί πρέπει να κάνω, για να μου περάσει; ». «Να πας στον τάδε», του έλεγε και τον έστελνε στον άλλον πλανεμένο. Είδατε τι σοφίστηκε ο διάβολος, για να κρατάει τους ανθρώπους στην πλάνη; Έβαλε δύο πλανεμένους να συνεργαστούν, ο ένας να κάνει την διάγνωση και ο άλλος δήθεν να θεραπεύει, για να κρατάει τον κόσμο μακριά από την Εκκλησία. (ΆγιοςΠαϊσιοςοΑγιορείτης)
Μεγάλο αγαθό είναι, το να ελεεί κανείς τους φτωχούς. Αλλά τίποτα δεν είναι τόσο μεγάλο, όσο το να απαλλάσσει κάποιος κάποιον, από την πλάνη! Και αν ακόμα κάποιος μύρια χρήματα προσφέρει, δεν κάνει τόσο σπουδαίο έργο, όσο αυτός που σώζει μια ψυχή από την πλάνη και την χειραγωγεί προς την ευσέβεια. (ΙερόςΧρυσόστομος)
Τίποτε δεν είναι ευκολότερο από το να εξαπατάς τον εαυτό σου, αφού κάθε άνθρωπος κρίνει τον εαυτό του χαριστικά, θεωρώντας ως συμφέροντα τα ευχάριστα. Πλάνη είναι, το να μην γνωρίζει κανείς τον Θεό, όπως πρέπει. Ο διάβολος εισάγει πάντοτε κατά τρόπο απατηλό την πλάνη, μαζί με την αλήθεια και την επικαλύπτει με ομοιώματα αληθείας, ώστε να ελκύει αυτούς που εύκολα εξαπατώνται. (Ιερός Χρυσόστομος)
Λένε οι πολλοί, ότι ο Θεός, αφού είναι φιλάνθρωπος και αγαθός, δεν τιμωρεί αυστηρά τα πλημμελήματα. Επομένως, ας μην φοβηθούμε, διότι δεν θα τιμωρήσει ποτέ κανέναν για τίποτε. Πρόκειται, για την πιο επικίνδυνη πλάνη και απάτη. (Ιερός Χρυσόστομος)
Η πλάνη προέρχεται από την αμέλεια. (Άγιος Νεκτάριος)
Μην ζητάτε να φτάσετε ψηλά με μεγάλες ασκήσεις χωρίς να έχετε αρετές, γιατί κινδυνεύετε να πέσετε σε πλάνη για την έπαρση και την τόλμη σας. (Άγιος Νεκτάριος)
Δεν υπάρχει τίποτα ευκολότερο, από το να εξαπατά κανείς τον εαυτόν του, αφού κάθε άνθρωπος κρίνει τον εαυτόν του χαριστικώς, θεωρώντας ως συμφέροντα τα ευχάριστα. (Μέγας Βασίλειος)
Αρχή της πλάνης του νου είναι η κενοδοξίας. (Άγιος Νείλος ο Ασκητής)
Πρόσεχε πάρα πολύ τους πλανεμένους. Είναι πολύ φανατισμένοι και δεν γυρίζουν πίσω εύκολα αυτοί. Άστους και μην επιμένεις. Μόνο να προσεύχεσαι στο Θεό, να τους φωτίσει... (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
Ο άνθρωπος που βρίσκεται στην πλάνη - στον εγωισμό τον μεγάλο, προσπαθεί να κρύψει την πλάνη του από τους ανθρώπους. Και οι άλλοι αισθάνονται δυσκολία στη συνεργασία τους με τον εγωιστή - πλανεμένο, λόγω του εγωισμού του. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
Πριν δεχτώ το Χριστιανικό βάπτισμα, πλανιόμουν σαν τυφλός στα σκοτάδια του θανάτου. Ταλαντευόμουν στην τύχη της τρικυμισμένης θάλασσας του κόσμου, παρεξέκλινα από την ευθεία, μη γνωρίζοντας την αληθινή ζωή, ξένος προς την αλήθεια και το φως. (Άγιος Κυπριανός)
Δεν είναι εύκολο πράγμα να μεταπείσει κανείς μια ψυχή, η οποία έχει κυριευτεί από την πλάνη. (Άγιος Ειρηναίος Επίσκοπος Λουγδούνου)
Εκείνους που υποκρίνονται, ότι έχουν αρετή και άλλο δείχνει το σχήμα τους και άλλο είναι το εσωτερικό τους, γεμάτο από κάθε αδικία, από φθόνο, φιλονικία και δυσωδία των ηδονών, οι περισσότεροι τους τιμούν σαν απαθείς και αγίους, επειδή δεν έχουν καθαρά τα μάτια της ψυχής και δεν μπορούν να τους αντιληφτούν από τους καρπούς τους. Εκείνους όμως που ζουν με ευλάβεια και αρετή και απλότητα στην καρδιά και είναι πράγματι άγιοι, τους περνούν για κοινούς ανθρώπους, τους προσπερνούν με καταφρόνηση και τους θεωρούν για μηδέν. (Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος)
Εκείνον που μιλά με τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος, οι υπερόπτες που νοσούν από υπερηφάνεια, τον αποστρέφονται ως υπερόπτη και υπερήφανο (!), γιατί πληγώνονται μάλλον με τα λόγια του, αντί να έρχονται σε κατάνυξη. Αντίθετα, εκείνον που μιλάει τορνευτά και επιδέξια λόγια από το μυαλό του ή από μαθήματα και εξαπατά τους άλλους σχετικά με τη σωτηρία, αυτόν τον υπερεπαινούν και τον παραδέχονται. Και έτσι δεν υπάρχει ανάμεσά τους κανείς, που να μπορεί να διακρίνει και να δει τα πράγματα όπως πράγματι είναι. (Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος)
Να ικετεύεις τον Θεό με προσευχές και δάκρυα να σου στείλει οδηγό απαθή και Άγιο. Αλλά και εσύ ο ίδιος να μελετάς τις Θείες Γραφές και μάλιστα τα πρακτικά συγγράμματα των Αγίων Πατέρων, για να αντιπαραβάλλεις σ' αυτά την διδασκαλία και τις πράξεις του διδασκάλου και γέροντά σου, βλέποντάς τες όπως σε καθρέφτη και εξετάζοντάς τες. Και όσα είναι σύμφωνα με τις Γραφές να τα εγκολπώνεσαι και να τα κρατεις στο νου σου, τα νόθα όμως και ξένα να τα διακρίνεις και να τα απορρίπτεις, για να μην πλανηθείς. Γιατί να ξέρεις, πολλοί πλάνοι και ψευδοδιδάσκαλοι υπάρχουν σήμερα... (Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος)
Λέγουν μερικοί, ότι τα του Θεού έρχονται από μόνα τους, χωρίς εσύ να καταλαβαίνεις κάτι. Ναι, αυτό είναι σωστό. Αλλά πότε; Εάν ο τόπος της ψυχής σου είναι καθαρός και όχι βρώμικος. Εάν όμως η κόρη του οφθαλμού της ψυχής σου δεν είναι καθαρή, μην τολμήσεις να ατενίσεις τον πνευματικό ήλιο για να μην στερηθείς και αυτό το λίγο φως που έχεις και το οποίο είναι η απλή πίστη και η ταπείνωση και η καρδιακή εξομολόγηση και τα μικρά έργα τα σύμφωνα με τη δύναμή σου. Μην τολμήσεις, διότι θα πεταχθείς τότε σε κάποιο νοητό χώρο, ο οποίος είναι το σκοτάδι το απομακρυσμένο, αυτό που βρίσκεται μακριά από το Θεό και είναι γνωστό ως άδης. (ΆγιοςΙσαάκοΣύρος)
Ποτέ να μην παραδεχθείς και συγκατατεθείς, ό,τι και αν δεις αισθητό ή νοερό, ακόμα και οπτασία Χριστού ή τάχα αγγέλου-Αγίου ή να φαντάζεσαι φως και πιστέψεις σ' αυτό που βλέπεις, ακόμα και ας είναι αγαθό, προτού το εξετάσεις πολύ και ρωτήσεις τους εμπείρους, για να μην βλαφτείς και πέσεις σε πλάνη. Πολλές φορές κάτι που έστειλε ο Θεός για δοκιμή και ως στεφάνι, πολλούς τους έβλαψε. Γιατί ο Κύριός μας, θέλει να δοκιμάζει το αυτεξούσιό μας, προς τα που κλίνει και δεν αγανακτεί εναντίον εκείνου, που προσέχει με ακρίβεια τον εαυτόν του, από τον φόβο της πλάνης, ακόμα και αν αυτός δεν δεχθεί, ό,τι Εκείνος του έστειλε, χωρίς να ρωτήσει και να ερευνήσει πολύ. Μάλλον τον επαινεί ως σοφό. (Άγιος Γρηγόριος ο Σιναϊτης)
Στην πλάνη πέφτει κανείς, είτε από απειρία, είτε από υπερηφάνεια. Και αν είναι από απειρία, ο Κύριος θεραπεύει γρήγορα αυτόν που πλανήθηκε. Αν όμως είναι από υπερηφάνεια, τότε θα υποφέρει για πολύ καιρό η ψυχή, ώσπου να μάθει την ταπείνωση και τότε θα θεραπευτεί από τον Κύριο. Στην πλάνη πέφτουμε, όταν νομίζουμε πως είμαστε πιο συνετοί και έμπειροι από τους άλλους, ακόμα και από τον πνευματικό μας πατέρα. Χωρίς εξομολόγηση στον πνευματικό δεν είναι δυνατόν να απαλλαγούμε από την πλάνη, γιατί στον πνευματικό έδωσε ο Θεός τη Χάρη του ''δεσμείν και λύειν''. (Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης)
Η μεγαλύτερη πλάνη είναι η ιδέα, ότι μπορούμε να ζήσουμε χωρίς τον Χριστό. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
Στην αρχή η πλάνη ενεργεί με την μορφή των λογισμών. Μόλις οι λογισμοί της πλάνης γίνουν δεκτοί, διαστρέφεται η σκέψη του ανθρώπου. Έπειτα η πλάνη επιδρά αμέσως στην καρδιά και διαστρέφει τα αισθήματα. Και αφού κυριαρχήσει στην ψυχή, δηλητηριάζει και το σώμα. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
Δύσκολη είναι η έξοδος από την πλάνη. Φρουρά στέκεται στην πόρτα, πόρτα ασφαλισμένη με μεγάλη κλειδαριά και αμπάρες, πόρτα σφραγισμένη με την σφραγίδα την άσπαστη του άδη. Κλειδαριά και αμπάρες είναι η υπερηφάνεια, που βρίσκεται βαθιά κρυμμένη στην καρδιά του ανθρώπου, η κενοδοξία, που αποτελεί το κίνητρο κάθε δραστηριότητάς του, η υποκρισία και η πονηριά, με τις οποίες κατορθώνει να βάλει την μάσκα των καλών προθέσεων, της ταπεινοφροσύνης και της αγιότητας, σκεπάζοντας την υπερηφάνεια και την κενοδοξία του. Σφραγίδα άσπαστη, πάλι είναι η αποδοχή των ενεργειών της πλάνης, ως ενεργειών Θείων και ευλογημένων. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
Όποιος δεν πιστεύει στον Χριστό και την διδασκαλία Του, όποιος ακολουθεί το θέλημά του και τον λογισμό του, χάνει την ελευθερία του, υποτάσσεται στον εχθρό και από την κατάσταση της αυταπάτης καταλήγει στην κατάσταση της δαιμονικής πλάνης. Η κατάσταση και η μορφή της πλάνης, εξαρτάται από το πάθος στο οποίο ο απατημένος άνθρωπος υποδουλώθηκε και από τον βαθμό της υποδουλώσεώς του σ' αυτό. Οι άνθρωποι αυτοί κατήντησαν ναοί και όργανα των δαιμόνων και έγιναν θύματα του αιωνίου θανάτου. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
Ο καθένας, που δεν έχει συντετριμμένο πνεύμα, που αναγνωρίζει οποιαδήποτε αξία στον εαυτόν του, που δεν τηρεί την διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι σε κατάσταση πλάνης. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
Υπάρχει πλάνη εσωτερική, που δεν είναι άλλη από την υπερηφάνεια και πλάνη εξωτερική - να βλέπουμε φώτα, διάφορες φιγούρες, να ακούμε φωνές... Όλα προέρχονται από τον διάβολο. (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος)
Έχεις δει κάποιον που να πλανιέται από ψευδοδιδασκαλίες και να χάνεται επειδή διάλεξε λάθος ασκητικούς αγώνες; Να ξέρεις ότι αυτός ακολούθησε τη δική του γνώμη, το δικό του θέλημα και όχι τις διδαχές των Πατέρων. (Αββάς Δωρόθεος της Γάζας)
Ο Γέροντας Ήρωνας, απατήθηκε από τον διάβολο, που τον έριξε από τα πνευματικά ύψη στα οποία βρισκόταν, πολύ χαμηλά. Ο Γέροντας αυτός, είχε ζήσει στην έρημο 50 χρόνια και τηρούσε συνεχώς τον μοναχικό Κανόνα με μεγάλη ακρίβεια και αυστηρότητα και επιδιδόταν περισσότερο από όλους, με πολύ ζήλο, στην μυστική ησυχαστική ζωή. Όμως ξεγελάστηκε από τον Διάβολο... Γιατί άραγε; Η αιτία της πτώσεώς του, ήταν η έλλειψη της διακρίσεως. Έλλειψη, που τον έκανε να προτιμά την δική του γνώμη, από το να υπακούει, στις συμβουλές και στις οδηγίες, των αδελφών και των Γερόντων... Αυτός ο Γέροντας τηρούσε πάντοτε πολλή αυστηρή εγκράτεια και νηστεία και ζούσε αδιάκοπα στο κελί του, σε τέλεια απομόνωση. Ούτε κατά την εορτή του Πάσχα δεν συνεόρταζε με τους άλλους αδελφούς από φόβο, μήπως χαλαρώσει λίγο τον Κανόνα του. Έτσι απατημένος από την ίδια του την έπαρση, υποδέχτηκε και προσκύνησε τον Σατανά, σαν άγγελος φωτός. Σαν τυφλός δούλος, υπάκουσε στις εντολές του και έπεσε μέσα σε ένα βαθύ πηγάδι. Αυτό το έπαθε, γιατί δεν αμφέβαλλε καθόλου, στην διαβεβαίωση που του εδωσε ο Διάβολος, ότι επειδή ήταν άξιος και ενάρετος αγωνιστής, δεν θα πάθαινε τίποτα... Πλανήθηκε λοιπόν και έπεσε στο πηγάδι και οι μοναχοί, μετα από μεγάλες προσπάθειες τον έβγαλαν μισοπεθαμενο. Μετά από 3 ημερες, ο Ήρωνας ξεψυχησε!... Το χειρότερο όμως από όλα είναι, ότι αφού τον έβγαλαν από το πηγάδι, αυτός συνέχιζε να επιμένει πεισματικά στην πλάνη του... Ούτε ο επικείμενος θάνατός του, δεν μπόρεσε να τον πείσει, ότι είχε απατηθεί από τα τεχνάσματα των δαιμόνων... (Αββάς Μωϋσής)
Είναι αδύνατον να απατηθεί ένας άνθρωπος, ο οποίος δεν ακολουθεί τον λογισμό του και την κρίση του, αλλά ζει σύμφωνα με τις υποδείξεις των Γερόντων. (Αββάς Μωϋσής)
Δεν υπάρχει πλάνη χωρίς οίηση και υπερηφάνεια. Μέσα στην πλάνη, δεν υφίσταται ούτε ίχνος ταπεινώσεως, γι' αυτό και δεν παραδέχεται τίποτα ο πλανεμένος! Καθώς στον πεπατημένο δρόμο δεν φυτρώνει τίποτε, έτσι και στο πεπατημένο ταπεινό φρόνημα, δεν φυτρώνει καμμία πλάνη. (Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας)
Ο άνθρωπος πλανάται, κυρίως όταν υπερτονίζει ένα πνευματικό χάρισμα, δηλ. την νηστεία, την αγρυπνία, τα δάκρυα, την ευχή, την ησυχία, το μοναχικό σχήμα κλπ. (ΓέρονταςΙωσήφοΗσυχαστής)
Είδες άνθρωπο να μην συμβουλεύεται ή να μην τηρεί τις συμβουλές; Σε λίγο καιρό περίμενε να τον δεις πλανεμένο. (Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής)
Όταν χάσει κανείς τον δρόμο του (πλανηθεί) - επειδή λοξοδρόμησε και άλλον δρόμο δεν ξέρει - θέλει όλοι να πηγαίνουν, όπως πηγαίνει αυτός. Εάν κάποιος του πει, ότι έχει και άλλο δρομάκι, θα του πει: ''Πλανήθηκες! Άλλος δρόμος δεν υπάρχει!...''. Αυτός, αυτόν τον δρόμο γνωρίζει και αυτόν νομίζει, ότι είναι ο σωστός. Αυτό που βλέπει, αυτό που νομίζει, αυτό εξ ιδίων λέει και κρίνει. (ΓέρονταςΙωσήφοΗσυχαστής)
Είναι καλό να αποφεύγει ο άνθρωπος να ζητά από το Θεό, να του αποκαλύψει το θέλημά του με αισθητά σημεία, όπως κάνουν μερικοί, γιατί ο σατανάς μπορεί, εξαιτίας αυτής τις υπερηφάνειάς μας, να μας πληροφορήσει ψεύτικα και παραπλανητικά. (ΓέρονταςΙωσήφ οΒατοπαιδινός)
Δύο πράγματα ωθούν τους νέους να εγκαταλείψουν την Ορθοδοξία και να πορεύονται στις ανατολικές θρησκείες. Πρώτα η άγνοια και δεύτερον η πονηρή περιέργεια. Δεν βλέπετε και αυτοί οι φακίρηδες (εννοεί τους Θιβετιανούς) έρχονται εδώ στο Άγιον Όρος να ιδούν την πραγματική θέωση. Να καταλάβουν ότι απόλυτος προορισμός του ανθρώπου είναι να ανέβει στο "καθ' ομοίωσιν" και να ενωθεί με τον Θεό. Αν δεν το πετύχει, καλύτερα να μην γεννιόταν, γιατί δεν ωφελείται και χίλια χρόνια να ζήσει, που δεν έζησε κανείς, αφού τέρμα έχει, την ατέλειωτη κόλαση. Οι νέοι πηγαίνουν εκεί, για να βρουν άλλο θεό, που ανέχεται την ακαταστασία, την βρωμιά, τον παραλογισμό και την ψευτιά. (Γέροντας Άνθιμος ο Αγιαννανίτης)
Όταν ο άνθρωπος πλανηθεί από την αλήθεια δεν το καταλαβαίνει. Είναι όπως με μερικές ασθένειες, που δεν συνοδεύονται με πόνο π.χ. γέμισε κάποιος με καρκίνο, αλλά δεν πονούσε, ενώ ήταν βαριά άρρωστος... Και αν δεν αποκατασταθεί η πλάνη, ο πλανεμένος καταλήγει να γίνει αιρετικός. (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
Όταν αμαρτήσει κανείς, το διαισθάνεται, μα όταν πλανηθεί, δεν το αισθάνεται. Και η πλάνη - ο Θεός να μας φυλάει από οποιαδήποτε πλάνη - είναι πάντα καρπός έπαρσης και εγωισμού. Γι' αυτό ας προσπαθήσουμε να έχουμε ταπείνωση και το Πνεύμα το Άγιο θα μας οδηγεί πάντα στην αλήθεια. (Γέροντας Αμφιλόχιος Μακρής)
Όταν μέμφεσαι τον εαυτόν σου μη φοβάσαι να πλανηθείς. (Γέροντας Παχώμιος)
Όποιος δεν ξέρει να κατηγορεί τον εαυτόν του θα πέσει σε πλάνη. (Γέροντας Γερμανός ο Ρώσος)
Στην πλάνη πέφτει κάποιος, είτε από απειρία, είτε από υπερηφάνεια. Και αν είναι από απειρία, ο Κύριος θεραπεύει γρήγορα αυτόν που πλανήθηκε. Αν όμως είναι από υπερηφάνεια, τότε θα πάσχει για πολύ καιρό η ψυχή, ωσότου μάθει την ταπείνωση και τότε θα θεραπευτεί από τον Κύριο. (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
Αν δεις κάποιο όραμα ή εικόνα ή όνειρο, μην το εμπιστεύεσαι, γιατί αν είναι από τον Θεό, θα σε φωτίσει γι' αυτό ο Κύριος. Ψυχή, που δεν γεύτηκε το Άγιο Πνεύμα, δεν μπορεί να διακρίνει από που έρχεται το όραμα. Ο εχθρός δίνει στην ψυχή μια «γλυκειά αίσθηση» ανακατεμένη με κενοδοξία και από αυτό γίνεται φανερή η πλάνη. Οι Πατέρες λένε ότι, όταν η όραση είναι εχθρική (του διαβόλου), η ψυχή αισθάνεται σύγχυση ή φόβο. Αυτό, όμως, συμβαίνει μόνο στην ταπεινή ψυχή, που θεωρεί τον εαυτόν της ανάξιο για όραση. Ο κενόδοξος όμως, μπορεί να μην αισθανθεί ούτε φόβο, ούτε σύγχυση, γιατί επιθυμεί τις οράσεις και θεωρεί τον εαυτόν του άξιο και γι' αυτό τον εξαπατά εύκολα ο εχθρός. (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
Πλάνη είναι η εκτροπή από την αλήθεια, με την μέθοδο της απάτης. (π. Αθανάσιος Μυτιληναίος)
Οι Χριστιανοί που θα έχουν το κοσμικό φρόνημα, θα είναι εκείνοι που θα πλανηθούν... (π. Αθανάσιος Μυτιληναίος)
Η μεγάλη πλάνη των καλών ανθρώπων: Από την μία προσέχουν να μην πατήσουν και σκοτώσουν ακόμα και τα μυρμήγκια και από την άλλη σκοτώνουν τον εαυτόν τους, μένοντας μακριά από τον Χριστό. (Παναγόπουλος)
Όταν από το ένα μέρος έχεις εικονοστάσι (θυμιάζεις και προσεύχεσαι) και από την άλλη έχεις την μοδίστρα με την μόδα, γνώριζε ότι έτσι διώχνεις τη Χάρη και δεν πρόκειται να προκόψεις ποτέ σου. Μα εγώ έχω τον Χριστό μέσα μου, σου λέει η άλλη, μην κοιτάς που είμαι έτσι ντυμένη! Και απαντάμε της κυρίας και της λέμε, ότι ο Χριστός όταν βλέπει αυτά πάνω σου, δεν κάθεται μέσα σου. Πόσες μάνες σταυρώνουν το βράδυ τα παιδιά τους όταν πέφτουν να κοιμηθούν, εντούτοις δεν πιάνει ο σταυρός τους, διότι το χέρι τους είναι ματωμένο, από τα άλλα παιδιά που έχουν σκοτώσει με τις εκτρώσεις. Και σταυρώνουν το παιδί τους, για να μην το πλησιάσει ο διάβολος στον ύπνο. Φοβάται ο διάβολος από τα ματωμένα χέρια των μανάδων αυτών; Πλανώνται οικτρά όσοι νομίζουν, ότι μπορούν να συνδυάσουν το Χριστό με τον κόσμο, το Χριστό με την σάρκα, το Χριστό με την μόδα, το Χριστό με το συμφέρον τους. (Παναγόπουλος)
Άναψε όλα τα κεριά του κόσμου, χτίσε όλες τις Εκκλησίες του κόσμου, τάϊσε όλες τα ορφανά, τις χήρες και όλους τους φτωχούς του κόσμου, αν δεν εξομολογηθείς, τίποτα δεν έκανες. Έτσι ξεγελιούνται μερικοί, νομίζοντας ότι κάνουν πνευματική ζωή και ότι είναι Χριστιανοί και χάνουν τελικά την ψυχή τους... (Παναγόπουλος)
Πολλοί γύρισαν στο Χριστό, χωρίς να διώξουν τίποτα από τα παλιά. Απλά πρόσθεσαν και το Χριστό στη ζωή τους. Τι σόϊ μετάνοια είναι αυτή; Και νομίζουν ότι έγιναν Χριστιανοί... (Παναγόπουλος)
Κάθε άνθρωπος μπορεί να πλανάται, αλλά κανείς εκτός από τον βλάκα, δεν μπορεί να επιμένει στην πλάνη. (Κικέρων)
Η πλάνη είναι χειρότερη από την αμάθεια. (Πλούταρχος)
Μπορείς να εξαπατήσεις λίγο κόσμο, για όλο τον καιρό. Και μπορείς να εξαπατήσεις όλο τον κόσμο, για λίγο καιρό. Δεν μπορείς όμως να εξαπατήσεις όλο τον κόσμο, για όλο τον καιρό. (Λίνκολν)
Ο πιο εύκολος τρόπος να εξαπατηθείς είναι να νομίζεις, ότι είσαι πιο έξυπνος από τους άλλους.... (Κομφούκιος)
Όποιος λατρεύει την πλάνη του, αρνείται να την αναγνωρίσει. (Κορνήλιος)
Κανόνας στην πίστη μας και στη ζωή μας, πρέπει να είναι η Αγία Γραφή. Ό,τι συμφωνεί μ' αυτήν την διδασκαλία, βίωμα και συνήθεια, να το κρατούμε, ότι δεν συμφωνεί να το απορρίπτουμε. Αλλιώς είναι πολύ κοντά μας η πλάνη και η κενοδοξία.
Σήμερα οι πιστοί αγαπούν τα «χαρίσματα» και όχι τον Χριστό. Αυτή είναι η συνήθης πνευματική ασθένεια της εποχής, που πηγάζει από την φιλοδοξία, την φιλαυτία και την κενοδοξία. Οδηγεί στην εφαρμογή διαφόρων «πνευματικών συνταγών», σε επικίνδυνα μονοπάτια «αυτοαγιασμού» και εν τέλει σε μια φαρισαϊκή αντιμετώπιση της Ορθοδόξου πίστεως.
Αν με γελάσει ένας άνθρωπος μια φορά, ντροπή δική του. Αν όμως με γελάσει δύο φορές, ντροπή δική μου.
Κανείς δεν απατάται από κανέναν άλλο τόσο πολύ, όσο από τον ίδιο τον εαυτόν του.
Να μη μισείς τους ανθρώπους για τις πλάνες και τα σφάλματά τους, αλλά και να μην αγαπάς τις πλάνες και τα σφάλματα εξαιτίας των ανθρώπων.
Στις αρχές του 4ου αιώνα, κάποιος Αιγύπτιος μοναχός, έγινε θύμα της πιο φρικτής δαιμονικής πλάνης. Πρώτα έπεσε στην υψηλοφροσύνη και έπειτα, εξαιτίας της υψηλοφροσύνης, μπήκε κάτω από την ιδιαίτερη επήρρεια του πονηρού πνεύματος. Ο διάβολος, στηριγμένος στην αυτοπροαίρετη υψηλοφροσύνη του μοναχού, φρόντισε να αναπτύξει, να ωριμάσει και να σταθεροποιήσει μέσα του αυτό το πάθος, για να τον υποτάξει και να τον οδηγήσει στην ψυχική καταστροφή. Με την δαιμονική βοήθεια, ο μοναχός έφτασε σε τόσο ελεεινή προκοπή, που στεκόταν με γυμνά πόδια σε αναμμένα κάρβουνα και έλεγε όλη την Κυριακή Προσευχή το ''Πάτερ ημών''. Οι άνθρωποι, που δεν είχαν πνευματική κρίση, νόμιζαν πως έβλεπαν ένα θαύμα του Θεού, που οφειλόταν στην μεγάλη αγιότητα του μοναχού και στη δύναμη της Κυριακής Προσευχής. Γι' αυτό δόξαζαν και εγκωμίαζαν τον μοναχό, αυξάνοντας έτσι τον εγωισμό του και συντελώντας στην καταστροφή του. Εδώ δεν υπήρχε ούτε θαύμα του Θεού, ούτε αγιότητα του μοναχού. Εδώ δεν ενεργούσε η δύναμη της προσευχής του Κυρίου. Ενεργούσε ο σατανάς, στηριγμένος στην πλάνη του μοναχού. Ο μοναχός αυτός, με την πάροδο του χρόνο, πέρασε πρώτα στην αχαλίνωτη ηδυπάθεια και έπειτα στην τέλεια παραφροσύνη. Έτσι έπεσε στη φωτιά ενός δημοσίου λουτρού και κάηκε. Ίσως κυριεύτηκε από απελπισία ή είδε κάποιο όραμα.

***