Περί προσευχής "7"

Για να προσευχηθούμε αμετεώριστα, πρέπει να βιώνουμε: α) την απανταχού παρουσία του Θεού, τόσο στο χώρο που βρισκόμαστε, όσο και μέσα μας. Η δεύτερη αίσθηση είναι ανώτερη και β) την αίσθηση της βαθειάς εν μετανοία αμαρτωλότητάς μας. Η αίσθηση της αμαρτωλότητάς μας, βιώνεται με την φράση ''ελέησόν με'', όταν δεν την λέμε σαν παππαγάλος, αλλά την λέμε συνειδητά και με πόνο. Με αυτούς τους 2 τρόπους, σε συνδυασμό με την μνήμη του θανάτου, αποκτούμε Θείο φόβο (σεβασμό) και ο νους προσκολλάται στο Χριστό και δεν μετεωρίζεται. (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
Όταν ένας άνθρωπος λέει: ''Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον ημάς'', ξέρετε τί κάνει; Παράγει ενέργεια, παράγει Χάρη Αγίου Πνεύματος και την θέτει σε δράση. Διατάσσει αυτή τη φωτιά της Θείας Χάριτος, της απανταχού της γης, να ενεργήσει. Και πώς ενεργεί; Τους μεν αγγέλους χαροποιεί, τους δε δαίμονες λυπεί και φλογίζει. Είναι για τα δαιμόνια μια επιπλέον κόλαση. Σε κάθε ''Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον ημάς'', είναι σαν να εκρήγνυται μια ατομική βόμβα στην καρδιά του διαβόλου (γι' αυτό και ανταποδίδει τα πυρά) και θα ακούγεται εις τους αιώνας των αιώνων, όχι επειδή έχουμε εμείς τη Χάρη, αλλά διότι το όνομα του Ιησού Χριστού έχει αυθυπάρχουσα ενέργεια και Χάρη και έχει τόση δύναμη, όση δύναμη και Χάρη έχει η Θεότητά Του και ενεργεί ουσιωδώς, αρκεί να πληρούνται οι εξής προϋποθέσεις: α) συχνή μυστηριακή ζωή β) να έχουμε συγχωρεμένους όλους τους ανθρώπους γ) να διάγουμε αγνή ζωή στο σώμα και στην ψυχή δ) να έχουμε πνευματικό οδηγό και ε) να κάνουμε με τάξη και πρόγραμμα τα καθημερινά πνευματικά μας καθήκοντα σε χώρο ήσυχο και κατανυκτικό. (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
Η φράση ''ελέησόν με'' που λέμε στην ευχή του Χριστού, περιλαμβάνει το εξής τρίπτυχο: α) συγχώρησόν με Κύριε τις αμαρτίες μου β) θεράπευσε τα πάθη μου και γ) βοήθησέ με να εισέλθω στην Βασιλεία των Ουρανών. Η λέξη ελέησον, είναι η πιο συμπυκνωμένη λέξη στην Ελληνική γλώσσα (εμπεριέχει πολλά νοήματα) και η είναι η πιο μεγάλη λέξη στην Ορθόδοξη ασκητικότητα. Για να την πει κάποιος τη λέξη αυτή, πρέπει να έχει την αίσθηση της αμαρτωλότητάς του. Κάποιος που δεν έχει ταπείνωση, δεν μπορεί να πει την λέξη αυτή. Ο διάβολος για παράδειγμα δεν θα πει ποτέ ελέησον με, γιατί στερείται ταπείνωσης. (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
Ουδεμία προσευχή γίνεται δεκτή από το Θεό που γίνεται χωρίς νηστεία. Όπως και καμμία νηστεία δεν είναι ευάρεστη στο Θεό, όταν δεν συνοδεύεται με προσευχή. Η νηστεία και η προσευχή είναι τα 2 φτερά, με τα οποία ο άνθρωπος απογειώνεται και πληροφορούν με ''μυστικούς'' λογισμούς τον άνθρωπο, πως να επιτελέσει καλύτερα μια αρετή. Είναι τα 2 μέσα, με τα οποία εκβάλλονται τα δαιμόνια, όπως αποκάλυψε ο ίδιος ο Χριστός. (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
Ένας που δεν επικαλέστηκε ποτέ το Θεό στην προσευχή του, αλλά έχει καλή προαίρεση και πει: Θεέ μου, όποιος και να Είσαι, βοήθησε με και φέρε μου προϋποθέσεις και συνθήκες, για να σε γνωρίσω, τότε ο Θεός θα φέρει τα πράγματα έτσι, ώστε το αίτημα αυτού του ανθρώπου να εκπληρωθεί αμέσως! Είναι κάτι το φοβερό! Γιατί ο Θεός και την παραμικρή αφορμή και ευκαιρία ψάχνει, για να μας φέρει στο δρόμο Του και να μας σώσει. (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
Το πρώτο πράγμα στο οποίο θα δώσουμε λόγο στο Χριστό, όταν απέλθουμε από τον κόσμο τούτο θα είναι, το πόσο, πως και γιατί προσευχηθήκαμε. Μετά θα ακολουθήσουν όλα τα άλλα! Και αν κανείς στη ζωή του, έχει να παρουσιάσει μόνο την προσευχή του και κανένα άλλο καλό, τότε έχει πιάσει τη βάση μόνο με την προσευχή και σώζεται! Βέβαια ο σκοπός είναι να αριστεύσουμε, αλλά ξεκινώντας κανείς με την προσευχή ασφαλίζει την σωτηρία του. (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
Να ξεκινάμε την προσευχή μας προς τον Κύριο, με το: ''Κύριε Ιησού Χριστέ Δόξα σοι'' και μετά με το: ''Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με''. Το ίδιο να κάνουμε και με την Παναγία. Πρώτα να λέμε: ''Υπεραγία Θεοτόκε Δόξα σοι'' και μετά το: ''Υπεραγία Θεοτόκε σώσον με''. Πρέπει δηλαδή να ξεκινάει κανείς την προσευχή του με δοξολογία και ευχαριστία και μετά να ακολουθούν τα αιτήματά του. (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
Πρώτα θα προσευχηθούμε για τον εαυτόν μας και μετά για τον συνάνθρωπό μας. Δεν είναι εγωιστικό αυτό, αλλά διακριτικό. Πώς θα ζητήσουμε από το Θεό, να ελεήσει τον συνάνθρωπό μας, αν δεν ζητήσουμε να ελεηθούμε πρώτα εμείς; Πρώτα θα καθαρίσουμε τα χέρια μας και μετά θα δώσουσε ψωμί στον άλλον, γιατί άμα τα χέρια μας είναι λασπωμένα και μέσα στην πίσσα, τί ψωμί θα δώσουμε στον άλλον; Εξάλλου με την προσευχή για τον εαυτόν μας, θα εκφράσουμε την αγάπη μας για το Χριστό, που είναι η πρώτη εντολή. Έτσι ελεώντας ο Θεός εμάς, με την προσευχή μας, μπορούμε μετά να προσευχηθουμε και για τον συνάνθρωπο μας, εκφράζοντας την αγάπη για τον πλησίον μας, που είναι η δευτέρα εντολή. (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
Όλες οι προσευχές που κάναμε και έμειναν ανεκπλήρωτες, τις αποταμιεύει ο Χριστός και θα τις αποδώσει με ουράνιο τόκο στον παράδεισο! Επομένως, καμμία προσευχή μας δεν πάει χαμένη... (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
Ο άνθρωπος που προσεύχεται, η Χάρη τον προστατεύει. Μάλιστα οι Πατέρες είδαν τη Χάρη αυτήν και την περιγράφουν σαν μια σειρά από 7 τοίχους, που περικυκλώνουν τον άνθρωπο και είναι αδύνατον στον διάβολο, να εισχωρήσει στον άνθρωπο. Τα τοίχη αυτά είναι πυρωμένα τοίχη του Αγίου Πνεύματος. Ο άνθρωπος είναι ένας οπλίτης και ο διάβολος είναι ένας τοξότης, που με τις σαϊτες του (λογισμοί) προσβάλλει τον άνθρωπο. Αν όμως ο άνθρωπος είναι απροστάτευτος, προσβάλλεται από τις σαϊτες του, κάνει συγκαταθέσεις και διαπράττει την αμαρτία. Αν όμως ο άνθρωπος (οπλίτης) είναι οπλισμένος και προστατεύομενος από τα τοίχη αυτά, τα βέλη δεν μπορούν να προσβάλλουν το σώμα του. (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
Το να μην ζητάμε τίποτα στην προσευχή μας και απλά να δοξολογούμε και να ευχαριστούμε τον Κύριο, είναι η ανωτέρα προσευχή. ''Θεέ μου, εσύ γνωρίζεις... Σε ευχαριστώ!''. Έτσι να λέμε, έχοντάς Τον εμπιστοσύνη και ο Θεός θα μας δώσει κατά την καρδιά μας! Βέβαια δεν είναι κακό να ζητήσει κανείς κάτι από το Θεό. Όμως ο Θεός γνωρίζει όλες τις ανάγκες μας, πριν εμείς Του ζητήσουμε κάτι. Και υπάρχει ο κίνδυνος, αν ζητήσουμε κάτι και γίνει, να πιστέψουμε στον εξής λογισμό, που θα μας σπείρει ο διάβολος: Είδες που έγινε; Επειδή έφτασες σε μεγάλα μέτρα, ο Θεός σε τιμά και σε εισάκουσε! Καταλαβαίνετε την παγίδα; Και αν τα επόμενα αιτήματά μας εκπληρωθούν, τότε είναι που θα πιστέψουμε, ότι πράγματι φτάσαμε σε δυσθεώρητα μέτρα. Κοιτάξτε πως εκτροχιάζετε ο άνθρωπος, χωρίς να το καταλάβει!!! Οπότε το να ζητάμε και αυτό πάντα να εκπληρώνετε, αυτό είναι εγκατάλειψη Θεού. Δεν είναι επιτυχία, ότι ο Θεός μας εισακούει. Θα ρωτήσει κανείς: Τότε γιατί γίνονται όλα αυτά που ζητάμε; Μα κάποιος άλλος τα κάνει... ο οποίος βλέποντας ότι εκτροχιαστήκαμε, ικανοποιεί τα αιτήματά μας! Επομένως είναι ασφαλέστερο να μην ζητάμε τίποτα στην προσευχή ή αν θέλουμε να ζητήσουμε κάτι, αυτό να είναι μόνο η σωτηρία μας. (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
Μερικοί προσεύχονται για τις ανάγκες τους και νομίζουν ότι άμα δεν προσευχηθούν για αυτές, είναι σαν να μην έχουν προσευχηθεί καθόλου. Αυτό είναι λάθος αφού ο Χριστός γνωρίζει τις ανάγκες μας, πριν καν προσευχηθούμε γι΄αυτές. Όταν δεν προσευχόμαστε για τις ανάγκες μας, γνωρίζοντας ότι ο Θεός τις γνωρίζει, τότε αυτό είναι ανωτέρα προσευχή, διότι έχουμε εμπιστοσύνη στην Θεία Πρόνοια και το μόνο που ζητάμε είναι να σωθούμε, δηλαδή τη Βασιλεία των Ουρανών. Όλα τα άλλα θα μας τα πρσθέσει ο Θεός. (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
Έλεγε ένας Στάρετς την εξής προσευχή, που με έκανε τρομερή εντύπωση: Χριστέ μου, σε ευχαριστώ, για όλα όσα μου έδωσες! Χριστέ μου, σε ευχαριστώ περισσότερο, για αυτά που δεν μου έδωσες! Χριστέ μου, σε ευχαριστώ δε πάρα πολύ, για αυτά, που δεν θα μου δώσεις ποτέ! Και ο Στάρετς αυτός έφτασε σε πολύ μεγάλη κατάσταση αγιότητας και θεώσεως. Δεν ζητούσε τίποτε... (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
Ένας που δεν επικαλέστηκε ποτέ το Θεό στην προσευχή του, αλλά έχει καλή προαίρεση και πει: Θεέ μου, όποιος και να Είσαι, βοήθησε με και φέρε μου προϋποθέσεις και συνθήκες, για να σε γνωρίσω και να σε μάθω, τότε ο Θεός θα φέρει τα πράγματα έτσι, ώστε το αίτημα αυτού του ανθρώπου να εκπληρωθεί αμέσως! Είναι κάτι φοβερό! Γιατί ο Θεός και την παραμικρή αφορμή και ευκαιρία ψάχνει, για να μας φέρει στο δρόμο Του και να μας σώσει. (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
Οι μεγαλύτερες δαιμονικές συνάξεις, γίνονται μεταξύ 12 τα μεσάνυχτα με 3 τα ξημερώματα. Είναι καλό να κάνουμε αυτό που κάνουν αρκετοί, να προσεύχονται εκείνες τις ώρες, διότι οι προσευχές αυτές λειτουργούν αντίρροπα στον εχθρό και στις δαιμονικές συνάξεις. (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
Αυτός που καπνίζει, δεν μπορεί να προχωρήσει στην προσευχή και δεν πάει ούτε πόντο η προσευχή του πάνω. Ένας με ρώτησε: Εγώ δεν καπνίζω, ούτε κάπνισα ποτέ. Η προσευχή μου είναι καθαρή; Να ξέρετε ότι 3 πράγματα μολύνουν την στοματική προσευχή: α) το κάπνισμα β) το ψέμα και η υποκρισία και γ) η βλασφημία μαζί με την κατάρα. (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
Είτε προσευχόμαστε είτε δεν προσευχόμαστε, επειδή η Παναγία είναι κατά χάρη μάνα μας, προσεύχεται για όλους μας ξεχωριστά! (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
Δεν υπάρχει καμμία γραπτή προσευχή στην Ορθοδοξία, ανωτέρα, από τους ψαλμούς του Δαβίδ. Οι ψαλμοί του Δαβίδ περιέχουν συμπυκνωμένους τόνους Χάριτος και είναι μετά την ευχή στο όνομα του Χριστού και της Παναγίας, η πιο δυνατή προσευχή. (ΓέρονταςΕφραίμΣκήτηςΑγίουΑνδρέα)
Η απόκτηση του χαρίσματος της αδιαλείπτου Νοερής και Καρδιακής προσευχής, δεν είναι κυρίως ζήτημα μεθόδου, αλλά ζήτημα συντετριμμένης καρδιάς, δηλ. καρδιάς που μετανοεί, πονάει για τις αμαρτίες της και ταπεινώνεται... Η Καρδιακή και Νοερά προσευχή προϋποθέτει την συμμετοχή μας στα Μυστήρια της Εκκλησίας, την τήρηση των εντολών του Θεού και ιδιαιτέρως την υπακοή σε Πνευματικό πατέρα. Με την προσευχή αυτή ο άνθρωπος θα αποφεύγει την αμαρτία, θα καλλιεργεί αισθήματα αγάπης για το Θεό και τους ανθρώπους, θα ειρηνεύει ο ίδιος και θα ειρηνεύει και τους ανθρώπους του περιβάλλοντός του. (Γέροντας Γεώργιος Καψάνης)
Να προσευχώμεθα, να προσευχώμεθα, να προσευχώμεθα. Δεν έχει σημασία αν είναι εντατική η αδύνατη. Στην εργασία μας, στο δρόμο, στο αυτοκίνητο, παντού. Το πρωί, όταν ξυπνήσουμε, πρώτα προσευχή, πάντα προσευχή. Την ευχή να λέμε πολλές φορές, στο δρόμο, στο σχολείο, στην εργασία μας. Κύριε Ίησού Χριστέ, ελέησαν με, τον αμαρτωλόν. Τότε χάνονται και οι μάταιοι λογισμοί μας. Τότε νιώθουμε τον εαυτό μας γεμάτο και ο Θεός δίνει πλούσια τη Χάρη Του... (ΓέρονταςΕυσέβιοςΓιαννακάκης)
Η προσευχή να γίνεται. Έστω και τυπική, άσχετα αν σου ψιθυρίζει ο διάβολος ότι είναι ξηρή και τυπική. (ΓέρονταςΕυσέβιοςΓιαννακάκης)
Ο Θεός απαντά στην προσευχή μας με πολλούς τρόπους. Κάποτε άπαντα και με γεγονότα, που τα νομίζουμε συμπτώσεις, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι συμπτώσεις, αλλά έργο της Θείας του Πρόνοιας. Απαντά άλλες φόρες και με μια αναπάντεχη έκβαση των γεγονότων. Απαντά ακόμα και με τη σιωπή του, αν τούτο είναι το συμφέρον στην ψυχή μας. (Γέροντας Γερμανός ο Σταυροβουνιώτης)
Όταν το πρωί προσευχηθείς και νιώσεις κατάνυξη, όλη την ημέρα θα πετάς. Όταν το πρωί ξεκινήσεις χωρίς την προσευχή, όλα ανάποδα θα σου έρχονται. Η προσευχή θα σε ανακουφίσει και θα σε δώσει δύναμη. (ΓέρονταςΙερώνυμοςτηςΑιγίνης)
Έχει μεγάλη γλύκα η προσευχή, αλλά πρέπει να αγωνιστείς, για να την νοιώσεις... Εγώ κάθε νύχτα προσεύχομαι για τον εαυτόν μου και για όλο τον κόσμο. Ενθυμούμαι ακόμη και τους κατοίκους του χωριού μου!... Αρχίζω να μνημονεύω τα ονόματα από την μία άκρη του χωριού, ως την άλλη. Και έπειτα όλους τους γνωστούς. Κανενός όνομα δεν παραλείπω! Ο Κύριος λέει να κλεινόμαστε στο ταμείο μας και να προσευχόμαστε. Και εσείς φροντίστε να ''κλέβετε'' χρόνο από τις διάφορες ασχολίες σας, για να προσεύχεστε. Στα πνευματικά πρέπει να γίνεται κανείς ''κλέφτης''. Να εκμεταλλεύτε τον χρόνο. Οι βιασταί αρπάζουσιν την βασιλείαν του Θεού. Και την μεγαλύτερη ωφέλεια, στην προσευχή θα την βρείτε... (ΓέρονταςΙερώνυμοςτηςΑιγίνης)
Μιλείστε και προσευχηθείτε στο τον Χριστό μας, απλά και από την καρδιά σας, σαν να τον βλέπατε μπροστά σας: «Πατέρα μου, έσφαλλα, δεν πέρασα την ήμερα μου πνευματικά, άλλα με κοσμικά πράγματα. Κατέκρινα, μίλησα πολύ, γέλασα, έφαγα πολύ, προσευχή δεν έκανα, είχα τόσες αδυναμίες και πτώσεις. Συγχώρεσέ με Κύριε κλπ.» Έτσι να λέτε και θα σας λυπηθεί τότε ό Χριστός μας και θα σας στείλει δάκρυα. Και πρέπει να έρθουν δάκρυα, διότι αυτά τα δάκρυα της προσευχής, θα σας δώσουν δύναμη και χαράν. Αυτά θα σας πάρουν τις θλίψεις... (Γέροντας Ιερώνυμος της Αιγίνης)
Μετά τα λόγια της Ακολουθίας, Απόδειπνο κλπ. να παρακαλάς τον Θεό και με απλά λόγια, με λόγια δικά σου, για τα προβλήματά σου για τον πόνο σου, σαν να είναι μπροστά σου και Τον βλέπεις. Αυτά τα πονεμένα και κατανυκτικά λόγια, είναι σαν τα προσανάμματα δια να πιάσει η φωτιά, δηλ. ο πόθος δια τον Θεό. Και τότε έρχονται και τα δάκρυα. Αγάπησε την κατάνυξιν, φέρνε στο νου σου τις αίτιες, που θα σου φέρουν δάκρυα. (ΓέρονταςΙερώνυμοςτηςΑιγίνης)
Αν στο μαγκάλι δεν προσθέσουμε κάρβουνα, η φωτιά θα σβήσει. Προσοχή να μην σβήσει η φωτιά. Και δεν θα σβήσει, αν δεν κόψεις την προσευχή... (Γέροντας Ιερώνυμος της Αιγίνης)
Να μην σηκωθείς από την προσευχή, αν δεν έρθει έστω και ένας κόμπος δάκρυ... (ΓέρονταςΙερώνυμοςτηςΑιγίνης)
Το χτίσιμο με ξηρούς λίθους δεν είναι καλό. Χρειάζεται η λάσπη χρειάζεται και ο ασβέστης. Έτσι και η προσευχή χωρίς δάκρυα δεν είναι προσευχή. Χρειάζονται δάκρυα, αλλιώς ωφέλεια δεν μένει από την προσευχή. (ΓέρονταςΙερώνυμοςτηςΑιγίνης)
Εγώ θυσιάζω τον εαυτό μου για όποιον προσεύχομαι. Δεν μπορώ να προσεύχομαι και να μη θυσιάζω από τον εαυτό μου. Θεωρώ πως η προσευχή εκείνη που γίνεται χωρίς να ματώνει η καρδιά από αγάπη και πόνο, δεν φτάνει στο Θεό. Γι' αυτό λιώνω στην προσευχή και δεν έχω αντοχή μετά να μιλήσω σε άνθρωπο... (ΓέρονταςΙερώνυμοςτηςΑιγίνης)
Όσο κόβεις σχέσεις από τα κοσμικά, τόσο ελευθερώνεται ο νους σου και καθαρίζει και προσεύχεσαι καλύτερα. (ΓέρονταςΙερώνυμοςτηςΑιγίνης)
Έχετε ένα πρόβλημα; ''Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με''. Έχετε έναν πειρασμό με τον άλλον, με τον γείτονα σας, με τους φίλους σας κ.ο.κ. ''Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με''. Η ευχή θα σας δώσει τη λύση του προβλήματός σας, λύση του αδιεξόδου όπου βρίσκεστε. Το κομποσκοινάκι λοιπόν και: ''Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με''. Όλοι οι Άγιοι Πατέρες φωνάζουν την πρώτη θέση στη ζωή του κάθε Χριστιανού, την κατέχει η προσευχή. Θέλεις να κάνεις κατάσταση; Προσεύχου. Θέλεις να σωθείς; Προσεύχου. Όλες οι προσευχές καλές και άγιες είναι, αλλά η νοερά προσευχή, είναι η βασίλισσα αυτών. ''Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με''. Απ' αυτήν τη μικρούλα, αλλά παντοδύναμη προσευχή, ξεκίνησαν οι Άγιοι Πατέρες και έγιναν φωστήρες της Εκκλησίας. Λέγε συνεχώς όσο μπορείς περισσότερες φορές την ημέρα και τη νύχτα αυτή την ευχούλα και αυτή θα σε διδάξει αυτά που θέλεις, αυτά που δεν γνωρίζεις. Βιάσου σ' αυτήν την ευχούλα... (Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης)
Να λέγεις παιδί μου την ευχή: ''Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με'', ημέρα και νύχτα συνέχεια. Η ευχή θα τα φέρει όλα, η ευχή περιέχει τα πάντα: αίτηση, παράκληση, πίστη, ομολογία, θεολογία κλπ. Η ευχή να λέγεται χωρίς διακοπή. Η ευχή θα φέρει ολίγον κατ' ολίγον ειρήνη, γλυκύτητα, χαρά, δάκρυα. Η ειρήνη και η γλυκύτης θα φέρουν περισσότερον ευχή, και η ευχή κατόπιν, περισσοτέραν ειρήνη και γλυκύτητα κ.ο.κ. Θα έρθει στιγμή που αν θα σταματάς την ευχή, θα αισθάνεσαι άσχημα... Εάν ο άνθρωπος συνηθίσει να λέει κάθε μέρα, έστω από λίγο, όσο μπορεί, την ευχή, η καρδιά του σιγά-σιγά γλυκαίνεται και περιμένει πότε θα έρθει εκείνη η ώρα. Όταν γλυκαθεί η καρδιά, από μόνος του κανείς θα ζητάει περισσότερο την ευχή. (Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης)
Το πρώτο στάδιο, το πρώτο σημείο, το οποίο θα αισθανθείτε λέγοντας την ευχή, είναι η χαρά. Και η χαρά δεν είναι παρά ένα πετραδάκι στην ακροθαλασσιά, είναι ότι μέσα αρχίζεις και φωτίζεσαι... (Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης)
Αφιερώστε τουλάχιστον μισή ώρα το εικοσιτετράωρο και να λέτε την ευχούλα δίχως να κρατάτε κομποσχοίνι στο χέρι σας. Ικετευτικά, παρακλητικά, κλαψιάρικα «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». Καλλιέργησέ το αυτό και θα δεις τι καρπό θα βγάλει! (Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης)
Λέγε την ευχούλα, λέγε την ευχούλα και αυτό θα σε φέρει σε άλλη κατάσταση πολύ καλύτερη, την οποία όσο και να σκεφθείς, δεν μπορείς να σκεφθείς... (Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης)
Η ευχή δεν είναι μία για όλους τους ανθρώπους. Αναλόγως της πνευματικής καταστάσεως. Ο άλλος λέει: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». Άλλος λέει: «Ιησού Χριστέ μου, ελέησόν με». Άλλος λέει: «Ιησού μου, ελέησόν με». Άλλος: «Ιησού μου». Άλλος τίποτε. Ε, το τίποτα είναι σ' έναν ανώτερο βαθμό, να πούμε, που δεν μπορείς να μιλήσεις εκείνην την ώρα, μόνο απολαμβάνεις αυτήν τη γλυκύτητα. Όταν υποβιβάζεται αυτή η κατάσταση, τότε βλέπεις μέσα σου και λέει την ευχή η καρδιά σου. Τότες εκείνη την ώρα μπορείς να λύσεις και πολλά προβλήματα. Ενώ προηγουμένως δεν άκουες την ευχή, όταν ήρθες στο τέρμα, στο ζενίθ δεν άκουες τίποτα, μόνο απολάμβανες έτσι. Όταν υποβιβάστηκε, ακούς και η καρδιά σου λέει την ευχή, οπότε μπορείς ν' αυτοκυριαρχήσεις εκείνην την ώρα. Στο άλλο όμως δεν μπορείς ν' αυτοκυριαρχήσεις. Όχι ότι δεν μπορείς, αλλά δεν σ' αφήνει, σε τραβάει. Και τα παρατάς όλα και κάθεσαι σαν ένας άψυχος, να πούμε, και παρακολουθείς. Πόσο θα διαρκέσει αυτό είναι κρίσις Θεού. Πόσο θα διαρκέσει αυτό το πράγμα. Μπορεί να διαρκέσει και μισή ώρα, μπορεί να διαρκέσει και πέντε λεφτά, μπορεί να διαρκέσει και περισσότερο. (Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης)
Παιδί μου θησαυρίζεις όταν λες την ευχή, βάζεις χρυσάφι στο πορτοφόλι σου. (Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης)
Από την υπακοή γεννιέται η προσευχή και από την προσευχή γεννιέται η θεολογία. (Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης)
Όταν ο Θεός επισκέπτεται τηv ψυχή μας, θέλει και απαιτεί να τηv βρίσκει σε προσευχή. Να μην βρίσκει τηv ψυχή μας και τηv διάνοιά μας μετεωριζόμενη. Αυτό λυπεί τον Θεό... (Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης)
Ένα κομποσχοίνι που κάνεις για τον αδελφό σου, για τον συγγενή σου, δεν πάει χαμένο. Ο Θεός θα τον βοηθήσει, όταν βρεθεί σε δύσκολη θέση. (Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης)
Θέλεις ν' αποκτήσεις προσευχή; Θέλεις, όταν λες το «Κύριε Ιησού Χριστέ», να τρέχουν τα δάκρυα ποτάμι από τα μάτια σου; Θέλεις να ζήσεις τη ζωή των αγγέλων; «Ευλόγησον», «να 'ναι ευλογημένο». Υπακοή... (Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης)
Όταν προσεύχεσαι, να προσπαθείς να έχεις δάκρυα. Γίνεται συνήθεια κατόπιν και κλαις στην προσευχή σου. Όταν έχεις δάκρυα στην προσευχή, ο,τιδήποτε δάκρυα, πηγαίνεις μπροστά. Όταν σταματήσουν τα δάκρυα, πας πίσω. (Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης)
Ξέρεις με τα δάκρυα της προσευχής, πόσος καθαρισμός γίνεται μέσα σου; Είναι όπως πλένεις τη φανέλα σου, το μαντήλι σου με το σαπούνι, έτσι είναι και τα δάκρυα στην προσευχή. Κατόπιν έρχονται ανώτερα δάκρυα. (Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης)
Εάν εγώ μέσα στην ησυχία των Κατουνακίων λέω εκατό ευχές τη μέρα και εσείς μέσα στην τύρβη της πόλης και τις υποχρεώσεις της εργασίας και της οικογένειας, λέτε τρεις ευχές, είμαστε ίσα. (Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης)
Όταν ο Θεός επισκέπτεται τηv ψυχή μας, θέλει και απαιτεί να τηv βρίσκει σε προσευχή. Να μη βρίσκει τηv ψυχή μας και τηv διάνοιά μας μετεωριζόμενη. Αυτό λυπεί τον Θεό... (Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης)
Όταν προσευχόμαστε και ο Θεός δεν μας ακούει, υπάρχει λόγος˙ εμείς είμαστε οι αίτιοι, εμείς τον εμποδίζουμε, να μας ακούσει... (Γέροντας ΕυμένιοςΣαριδάκης)
Στις προσευχές μας, το καλύτερο είναι να ζητούμε από το Θεό, να γίνει το θέλημά Του. Αυτό είναι το πιο ωραίο, το πιο ωφέλιμο, το πιο ασφαλές. Δεν υπάρχει έτσι φόβος να πάθουμε καμμιά ζημιά. Εμείς να ζητούμε πάντοτε το θέλημα του Θεού και δεν υπάρχει κίνδυνος να πάθουμε τίποτε. (Γέροντας Ευμένιος Σαριδάκης)
Μην αρνείσαι να προσεύχεσαι για κάποια ψυχή (που σου το ζήτησε), έστω και αν δεν διαθέτεις καρποφόρα προσευχή. Διότι η πίστη εκείνου που ζήτησε την προσευχή, έσωσε πολλές φορές και εκείνον που προσευχήθηκε και μάλιστα με συντριβή καρδίας. Μην υπερηφανεύεσαι, εάν προσεύχεσαι για άλλους και εισακούεσαι, διότι η πίστη αυτών ενήργησε, ώστε να εισακουστεί η προσευχή σου... (ΓέρονταςΠαϊσιοςοΚρητικός)
Όταν λέω την ευχή όρθιος, πολλή ευωδία αισθάνομαι. Όταν λέω την ευχή καθιστός, λίγη ευωδία... (Γέροντας Αρσένιος ο Σπηλαιώτης)
Μεγάλο πράγμα είναι η ευχή. Κάθε φορά που λέμε: ''Κύριε Ιησού Χριστέ...'' είναι σαν να λέμε ''Μνήσθητί μου, Κύριε, εν τη Βασιλεία Σου''. (Γέροντας Χαράλαμπος ο Κομποσχοινάς)
Να προσευχόμαστε για όλους, εκτός από τους εχθρούς του Θεού, δηλαδή τους αιρετικούς. Γι' αυτούς, καλά είναι να λέμε: ''Αν θέλεις Κύριε, φώτισέ τους''. (Γέροντας Χαράλαμπος ο Κομποσχοινάς)
Με την συνήθεια, την ασταμάτητη προσοχή και την αδιάλειπτη προσευχή γίνεσαι δύσκολος στόχος του πονηρού. Μαζί με αυτά η καλλιέργεια της αγάπης, της ευσπλαχνίας, της πίστης, της συμπόνιας, της κατανύξεως, της αυτοκατηγορίας, της ελπίδας στον Θεό, της τακτικής εξομολογήσεως και Θείας Κοινωνίας, αποκτάς ένα γερό οπλοστάσιο και καθιστάς τον εαυτό σου θωρακισμένο με την Χάρη του Θεού και σχεδόν απρόσβλητο από τα θανατηφόρα βέλη του διαβόλου. (Γέροντας Χαράλαμπος ο Διονυσιάτης)
Θυμάμαι, όταν η ευχή (του Χριστού) μπήκε για πρώτη φορά στην καρδιά μου, είχα μεθύσει από μια απερίγραπτη γλυκύτητα. Ήμουν σαν εκστατικός. Δεν άντεξα από την χαρά μου και πήγα στον Γέροντα, παρότι ήταν νύχτα, να τον ρωτήσω: ''Γέροντα έχω να σε ρωτήσω κάτι. Αυτό και αυτό μου συμβαίνει...''. ''Αυτό, παιδί μου, είναι μεγάλη κατάσταση της προσευχής. Κανένας δεν την απέκτησε από όσους Μοναχούς γνώρισα τόσα χρόνια. Μόνο σε μένα μου την δώρισε ο Θεός και τώρα το ίδιο βλέπω και σε σένα. Μετά απ' αυτήν την κατάσταση, υπάρχει και η τελευταία, κατά την οποία ο νους του ανθρώπου πηγαίνει στον παράδεισο''. Ο Γέροντάς μου συγκινήθηκε απ' αυτό που έμαθε, με αγκάλιασε και με ασπάστηκε. Εμένα ο νους μου δεν πήγε ποτέ στον παράδεισο, ενώ ο Γέροντάς μου, είχε πάει με τον νου του πολλές φορές, όπως μας διηγείται ο ίδιος στις επιστολές του. (Γέροντας Χαράλαμπος ο Διονυσιάτης)
Όποιος δεν βλέπει στην προσευχή, με τα μάτια της ψυχής, τον Χριστό, αυτός δεν έμαθε να προσεύχεται. (Γέροντας Χαράλαμπος ο Διονυσιάτης)
Όταν δεν έχεις χρόνο να ασκηθείς στην προσευχή, τότε όσο το δυνατόν περισσότερο, κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε ασχολίας, απέκτησε ένα θεοσεβές πνεύμα, δηλαδή έχε τον Θεό στην ενθύμησή σου και ασκήσου με κάθε τρόπο, με τα πνευματικά σου μάτια, να τον δεις ενώπιον σου με σεβασμό και αγάπη. Και αισθανόμενος τον Θεόν σαν να ήταν πραγματικά ενώπιον σου, με υπάκουη ευλάβεια σε όλες τις πράξεις σου, δεσμεύσου στην Παντοδυναμία Του, Πανταχού Παρουσία Του και Παντογνωσία Του, με τέτοιο τρόπο, που σε κάθε σου πράξη, λέξη και σκέψη, να θυμάσαι τον Θεό και το Άγιο θέλημά Του. (ΓέρονταςΑγάπιοςοΤυφλός)
Αν υποθέσουμε ότι θα χτυπηθούν όλα τ' αστέρια και όλοι οι κόσμοι μεταξύ τους και θα γίνουν τα άνω κάτω θρύψαλα, το κακό θα είναι πολύ μικρότερο, από το κακό το οποίο υφιστάμεθα εμείς, εάν δεν ξέρουμε να προσευχηθούμε. (Γέροντας Αιμιλιανός ο Σιμωνοπετρίτης)
Ψυχρή προσευχή σημαίνει υπερηφάνεια. (Γέροντας Γερμανός ο Σταυροβουνιώτης)
Δεν είναι δυνατόν να γίνει καθαρή προσευχή, αν ο άνθρωπος είναι κυριευμένος από σαρκικά πάθη και αν μέσα του έχει μνησικακία εναντίον οποιουδήποτε. (Γέροντας Γερμανός ο Σταυροβουνιώτης)
Ο Θεός απαντά στην προσευχή μας με πολλούς τρόπους. Κάποτε απαντά και με γεγονότα, που τα νομίζουμε συμπτώσεις, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι συμπτώσεις, αλλά έργο της Θείας Του Πρόνοιας. Απαντά άλλες φορές και με μια αναπάντεχη έκβαση των γεγονότων. Απαντά ακόμα και με τη σιωπή Του, αν τούτο είναι το συμφέρον στην ψυχή μας. (Γέροντας Γερμανός ο Σταυροβουνιώτης)
Και μόνη η αναφορά στην προσευχή μας του Παναγίου Ονόματος του Θεού, της Υπεραγίας Θεοτόκου, των Μαρτύρων, των Οσίων και των Αγίων, προξενεί σε μας μεγάλη χαρά, απερίγραπτη παρηγοριά, ειρήνη στην καρδιά. (Γέροντας Γερμανός ο Σταυροβουνιώτης)
Για να εισακουγόμαστε στις προσευχές μας, πρέπει να έχουμε τη μέγιστη από τις αρετές την ταπείνωση, η οποία είναι η βάση και το κορύφωμα όλων των αρετών. (Γέροντας Αθανάσιος Χαμακιώτης)
Αν κάποιος θέλει να ακουστεί από τον Θεό στις προσευχές του, πρέπει να ακούσει τον Θεό στις εντολές Του. (Γέροντας Aδριανός)
Όταν λέμε το Κομποσχοίνι και σκεφτόμαστε αυτούς για τους οποίους θέλουμε να προσευχηθούμε, κίνητρό μας είναι η αγάπη. ''Θεέ μου, Εσύ ξέρεις πόσο αγαπώ αυτόν τον άνθρωπο. Η αγάπη μου αυτή δεν είναι δική μου, γιατί Εσύ είσαι η Πηγή της Αγάπης. Απ' αυτήν την Πηγή της Αγάπης παίρνω κι εγώ, και Σου τον προσφέρω αυτόν τον άνθρωπο. Και Σε παρακαλώ να του δώσεις Φώτιση, να του δώσεις Πίστη, να του δώσεις όλα τα πλούσια Ελέη Σου που Εσύ δίνεις. Εγώ, μόνο την ταπεινή μου αγάπη μπορώ να προσφέρω. Και Σε παρακαλώ για (τον τάδε)...., την τάδε κ.ά''. Και να φέρνεις νοερά στα πόδια του Χριστού αυτά τα πρόσωπα, σαν να είναι γονατιστοί και να προσεύχονται μπροστά Του, αυτοί οι ίδιοι πραγματικά, όπως λέει ο Προσκυνητής. Έχω εμπειρία πολλών ετών, ότι κάνει ο Θεός πολλά θαύματα μ' αυτήν την προσευχή. Γιατί ο Θεός μας θέλει Συνεργούς. Όσο τιποτένιοι και αν είμαστε, γιατί είμαστε τα Πλάσματά Του και μ' αυτά τα Πλάσματα έχει να δουλέψει..... (Γερόντισσα Γαβριηλία Παπαγιάννη)
Τι λόγια Θεέ μου εγώ να βρω,

να 'ρθω να Σου μιλήσω,

και πώς μπροστά Σου να σταθώ,

και πώς να ξεκινήσω;...
Δώσε μου λόγια Εσύ να πω

και κάν΄ τα ένα ποτάμι,

να τρέχει γάργαρο νερό

στα πόδια Σου να φθάνει! (Γερόντισσα Θεονύμφη)

Θα πρέπει να προσευχόμαστε ακατάπαυστα στον Θεό, για να εμποδίζουμε τους λογισμούς που μας στέλνει ο διάβολος και να διατηρήσουμε έτσι την χαρά και την ειρήνη μέσα μας. (Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσας)
Ο Κύριος δεν απαντά σε κάθε μας προσευχή, διότι εάν επρόκειτο να ικανοποιεί κάθε αίτημά μας, θα είμασταν βέβαιοι, ότι κανείς δεν είναι σοφότερος και αξιότερος από εμάς. Θα πιστεύαμε, ότι δεν έχουμε ανάγκη τη συμβουλή κανενός, για ο,τιδήποτε. Κάποιες φορές, ο Κύριος μας αποκαλύπτει με τους λογισμούς μας τις απαντήσεις σε συγκεκριμένα ερωτήματα και μυστήρια και σε κάποια όχι, ώστε να στρεφόμαστε στους άλλους ανθρώπους για συμβουλή και να ταπεινωνόμαστε. (Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσας)
Ο Θεός δεν χρειάζεται την προσευχή μας, εμείς τη χρειαζόμαστε. Όταν προσευχόμαστε μιλάμε στην πραγματικότητα σ' Εκείνον, όπως ακριβώς μιλάμε ο ένας στον άλλον. Δεν έχουμε συγγενή ή φίλο εδώ στη γη, που να μας καταλαβαίνει και να μας αγαπά όπως ο Κύριος. Η αγάπη του δεν μπορεί να χωρέσει σε λέξεις. Είναι ακατανόητη και αφάνταστη και εμείς πολύ μικροί για να κατανοήσουμε τα βάθη της. (Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσας)
Επειδή όταν προσευχόμαστε για κάποιον, ο οποίος είναι απολύτως υπό την εξουσία του σατανά, πρέπει να ξέρουμε ότι και εμείς θα κουβαλήσουμε το ίδιο βάρος μ' αυτόν, επειδή τα πνεύματα θα στραφούν εναντιον μας, επειδή θα θελήσουμε να βγάλει ο Κύριος από την σκλαβιά αυτούς τους αιχμαλώτους. (Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσας)
Συχνά προσευχόμαστε στον Θεό χωρίς προσοχή, μηχανικά και το νομίζουμε αυτό για προσευχή, τη στιγμή που το μυαλό και η καρδιά μας δεν συμμετέχουν. Ο νους μας βρίσκεται αλλού, είτε σε κάτι που σχεδιάζουμε να κάνουμε, είτε σε κάποια προσβολή που μας έγινε. Ο νους μας εστιάζει σε πολλά πράγματα εκτός από την προσευχή. (Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσας)
Η προσευχή δεν είναι κάτι που αρχίζει κανείς και τελειώνει και γίνονται μετά όλα εντάξει. Στέκεσαι δηλαδή όρθιος μπροστά στην εικόνα, λες ό,τι έχεις να πεις και στη συνέχεια παίρνεις τον δρόμο σου. Αυτό δεν είναι προσευχή! (Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσας)
Έχει τεράστια σημασία να υπάρχει κάποιος που να προσεύχεται πραγματικά μέσα στην οικογένεια. Η προσευχή προσελκύει τη Χάρη του Θεού και την αισθάνονται όλα τα μέλη της οικογένειας, ακόμα κι εκείνοι των οποίων η καρδιά έχει παγώσει. Πάντα να προσεύχεστε. (Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσα)
Ξεχνάμε συχνά, ότι δεν είμαστε παρά εφήμεροι επισκέπτες σ' αυτή τη ζωή, και πρέπει κατά συνέπεια να κατοικούμε μέσα στην προσευχή αδιάκοπα, διότι η προσευχή είναι η ανάσα της ψυχής μας. Η προσευχή προσελκύει ενέργεια από την πηγή της Ζωής, τον Κύριο, ο οποίος περιφρουρεί, διαφυλάττει και τρέφει όλα τα όντα. (Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσας)
Τίποτα δεν μπορεί να προφυλάξει τόσο την ψυχή από την είσοδο του πονηρού δαίμονα, όσο η νοερά προσευχή του Ιησού και η θερμή ικεσία. (Γέροντας Ιλαρίωνας)
Η πρωινή προσευχή για τον άνθρωπο είναι όπως ακριβώς η πρωινή δροσιά για τα φυτά. (ΓέρονταςΑρσένιοςΜπόκα)
Η πρωινή προσευχή για τον άνθρωπο είναι όπως ακριβώς η πρωινή δροσιά στα φυτά. Όποιος προσεύχεται στον Θεό το πρωί, με την πρέπουσα προσοχή και ευλάβεια, είναι χαρούμενος και ειρηνικός όλη την υπόλοιπη ημέρα. Ο νους είναι απασχολημένος όλη την ημέρα μ' αυτό που έζησε το πρωί στην προσευχή του. (ΓέρονταςΑρσένιοςΜπόκα)
- Ο πρώτος καρπός της ευχής του Ιησού είναι η αποβολή των νοερών παραστάσεων από τις ματαιότητες του κόσμου, κατά τον άγιο Διάδοχο, ο οποίος λέγει: «Αυτά που είχαν μπει παλαιότερα στην καρδιά του ανθρώπου εξαφανίζονται μαζί με όλες τις ωραιότητες της ζωής».
- Ο δεύτερος καρπός της ευχής είναι η φοβερά θέα της ασωτίας της ψυχής, η οποία εκδηλωνόταν με τις σωματικές αισθήσεις και τους κακούς λογισμούς. Απ' αυτή την θέα αποκτά ο άνθρωπος ταπείνωση, πένθος, δάκρυα, όπως λέει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς.
- Ο τρίτος καρπός της καρδιακής προσευχής είναι ότι, με την επιστροφή του νου στην καρδιά, τόσο ο νους όσο και η καρδιά του ανθρώπου, γίνονται σαν ένας καθαρός καθρέπτης στον οποίον ο ίδιος ο αγωνιστής γνωρίζει τις πονηρές κινήσεις των σκέψεών του και καλεί τον Ιησού σε βοήθεια.
- Ο τέταρτος καρπός είναι η αγνότης της φύσεως, καθότι το έργο της καθαρότητος της φύσεως είναι υπεράνω αυτής της φύσεως, ως δοσμένο από την Θεία Χάρη του Παναγίου Πνεύματος.
- Ο πέμπτος καρπός της προσευχής είναι ότι, μπαίνοντας ο νους στην καρδιά για να μιλήσει εκεί με τον ενδιάθετο λόγο, κατακλύζεται από μεγάλη χαρά και πνευματική ευφροσύνη, όπως δηλώνει γι' αυτά ο Άγιος Ιωσήφ ο Βρυένιος.
- Ο έκτος καρπός της ευχής είναι ότι με αυτή την προσευχή κατασκηνώνει η Χάρις του Θεού μυστικά μέσα στην καρδιά.
- Ο έβδομος καρπός είναι ότι με την αδιάλειπτη μνήμη του Ονόματος του Ιησού, γεννάται στην ψυχή η αγάπη προς τον Χριστό.
- Άλλοι καρποί της προσευχής είναι: Η συμμάζωξις των λογισμών, η ευλάβεια, η προσοχή επί του εαυτού μας, η ταπείνωσις, ο φόβος του Θεού, η μνήμη του θανάτου, η ειρήνη της καρδιάς και των λογισμών, η συγκέντρωσις της προσοχής στην καρδιά και η πνευματική θερμότης. (Γέροντας Κλέοπας Ήλιε)
Προσευχή είναι η συνομιλία με τον Θεό. Η προσευχή είναι βλαστός της πραότητας καί της αοργησίας. Η προσευχή είναι καρπός της χαράς και της ευχαριστίας. Είναι η δίωξη της λύπης και της απελπισίας, κατά τον Ευάγριο τον Ποντικό. Είναι η ένωση και συνάφεια του ανθρώπου με τον Θεό και κατά τους Πατέρας είναι η δύναμη του κόσμου, η συμφιλίωση με τον Θεό, η μητέρα των δακρύων και η θυγατέρα αυτών. Η προσευχή είναι το κλειδί της βασιλείας των ουρανών και κατά τον Άγιο Θεοφάνη τον Έγκλειστο εκ Ρωσίας είναι ή ανάβαση του νου και των σκέψεων στον Θεό. (Γέροντας Κλέοπας Ήλιε)
Μακάριος είναι ο νους, που προσεύχεται χωρίς φαντασίες, διότι μόνο ο Χριστός δεν είχε φαντασίες, επειδή ήταν Θεός. Ο Αδάμ έπεσε από τον παράδεισο, αφού πρώτα έπεσε στην φαντασία του, διότι φαντάστηκε, κατά την συμβουλή του εωσφόρου, ότι εάν θα φάει από τον απαγορευμένο καρπό, δεν θα πεθάνει στον αιώνα. Λέγουν οι Άγιοι Πατέρες, ότι ο μεγαλύτερος πειρασμός στην ώρα της προσευχής είναι η φαντασία του νου, που λέγεται και «οκτάπους της ψυχής ή «οκτάγωνο». Ονομάζεται ακόμη η φαντασία και «γέφυρα των δαιμόνων». Στον καιρό της καρδιακής προσευχής το δυσκολότερο πράγμα είναι η διαφύλαξης του νου από τον διασκορπισμό, είναι πιο δύσκολο ακόμη από το να φύλαξεις τον νου από τους λογισμούς. Να παρατηρούμε ότι κάθε τι πού είναι περιφερειακό (έρχεται καί φεύγει) καί φανταστικό, δεν είναι από τον Θεό. (Γέροντας Κλέοπας Ήλιε)
Η καρδιακή προσευχή είναι η προσευχή του συναισθήματος. Σ' αυτήν όταν ο νους αρπαχθεί από την καρδιά, τότε η νοερά προσευχή που ήταν σκέψης, τώρα γίνεται αίσθηση. Όμως εδώ η αίσθηση είναι πνευματική απαίτηση και ανάγκη. Όποιος έφθασε σ' αυτή την καρδιακή προσευχή, από όπου πηγάζουν τα συναισθήματα του άνθρωπου, προσεύχεται χωρίς λόγια, επειδή ο Θεός, είναι Θεός της καρδιάς. (Γέροντας Κλέοπας Ήλιε)
Η προσευχή σε ανεβάζει σε βαθμίδες γνώσεως. Όσο περισσότερο προσεύχεσαι, τόσο περισσότερα γνωρίζεις και ακόμη καλύτερα είναι. (Γέροντας Κλέοπας Ήλιε)
Μην χάνετε τον καιρό σας ζώντας χωρίς προσευχή. Προσευχή που προσφέρεται με ταπείνωση, ενώνει νου και καρδιά ακόμα και το σώμα αισθάνεται τη θερμότητα και την αγιασμένη ενέργεια που προέρχεται από το όνομα του Ιησού. Ύστερα από ένα χρονικό διάστημα - αυτό διαφέρει για καθένα μας - η προσευχή μπορεί να γίνει σε μας μια διαρκής κατάσταση, που μας συνοδεύει σε κάθε απασχόλησή μας. Θα προσευχόμαστε ενώ θα μιλάμε και ενώ θα σιωπούμε. Δεν θα μας εγκαταλείπει κατά τη διάρκεια της εργασίας μας και πολλοί προσεύχονται και όταν κοιμούνται. Όταν με αυτή την προσευχή, η Θεία παρουσία γίνεται τόσο ισχυρή, ώστε ο νους να οδηγείται στην θεωρία, το σύνολο όλων όσων λαβαίνουμε πείρα μας εμπνέει λέξεις συγγενικές προς αυτές της Αγίας Γραφής. Αλλά ο αγωνιστής της προσευχής, όσο υπάρχει πάνω στη γη, διατηρεί την ταπεινότητα στην καρδιά του, με την αυτοκαταδίκη του: «Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του ζώντος Θεού ελέησόν με». (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
Αν οι προσευχές μας δεν μπορούν να βοηθήσουν κάποιον, τότε κάτι υπάρχει μέσα του, πολύ βαθύ ατακτοποίητο. (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
Δεν φτάνει μόνο να βγαίνει η προσευχή από τα χείλη μας. Έχει πολύ μεγάλη σημασία να αγαπάμε Εκείνον που επικαλούμαστε. Όμως την αγάπη αυτή δεν μπορούμε να την νοιώσουμε αν επαναλαμβάνουμε μηχανικά την προσευχή ή έστω αν αυτοσυγκεντρωνόμαστε. Αν δεν αγωνιζόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις να φυλάσσουμε τις εντολές του Κυρίου, τότε επικαλούμαστε το όνομά Του επί ματαίω. Όμως ο Θεός μάς λέει ξεκάθαρα ότι δεν πρέπει να προφέρουμε το όνομά Του χωρίς να υπάρχει σοβαρός λόγος (Έξοδος 20,7). Γι' αυτό, όταν επικαλούμαστε το όνομα του Κυρίου, πρέπει να έχουμε επίγνωση όχι μόνο της παρουσίας του ζώντος Θεού, αλλά και της αληθινής σοφίας Του. (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
Όποιος θέλει να προσεύχεται με καθαρό νου, πρέπει να μην μαθαίνει τα νέα των εφημερίδων, να μην διαβάζει βιβλία άσχετα προς την πνευματική μας ζωή και κυρίως όσα διεγείρουν τα πάθη και να μην μαθαίνει από περιέργεια, όσα σχετίζονται με τη ζωή των άλλων. Όλα αυτά φέρνουν στο νου αλλότριες σκέψεις και όταν ο άνθρωπος προσπαθεί να τις διευκρινίσει, αυτές ακόμη περισσότερο συγχύζουν και επιβαρύνουν την ψυχή. (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
Δεν μπορούμε να αποκτήσουμε την καθαρά προσευχή παρά μόνο με την μετάνοια. Όταν μετανοούμε, δηλαδή όταν καθαριζόμαστε από κάθε αμαρτωλό πάθος, γινόμαστε σιγά-σιγά ικανοί να εισέλθουμε στο Θείο Φως. (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
Όταν αρχίζουμε να προφέρουμε το Όνομα του Χριστού, ένα πλήθος «λογισμών» μας κατακλύζει. Μόλις η ευχή τελειώσει, οι λογισμοί εξαφανίζονται. Εξερχόμαστε με το νου ελεύθερο, ενώ κατά τη διάρκεια της προσευχής οι «λογισμοί» μας ενοχλούσαν. Η προσευχή αποκαλύπτει τα πάθη, που έχουμε μέσα μας. Οι επιθέσεις αυτές συνήθως αποκαλύπτουν το περιεχόμενο του είναι μας. Την ώρα της προσευχής παλεύουμε με όλες αυτές τις εικόνες, όλα αυτά τα πάθη και τις προλήψεις, για να προφέρουμε το Όνομα του Χριστού με καθαρό νου. (ΓέρονταςΣωφρόνιοςτουΈσσεξ)
Όσο περισσότερο ταπεινή γνώμη έχουμε για τον εαυτόν μας, τόσο γρηγορότερα ανεβαίνει η προσευχή μας στο Θεό. (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
Συχνά ο Θεός δεν απαντά στις προσευχές μας. Σιωπά. Πολλοί εκλαμβάνουν τη σιωπή Του ως ένδειξη, ότι ο Θεός δεν υπάρχει, πέθανε. Αν όμως σκεφτόμαστε, σε ποιά θέση φέρνουμε το Θεό με τα πάθη μας, τότε θα βλέπαμε ότι Αυτός, δεν έχει άλλη επιλογή, παρά μόνο να σιωπήσει. Ζητάμε από Αυτόν να μας υποστηρίξει στις αδικίες μας. Δεν μας ενοχοποιεί φανερά. Μας αφήνει να πορευτούμε στους πονηρούς δρόμους μας και να θερίσουμε τους καρπούς των προσωπικών μας αμαρτιών. Αν όμως στραφούμε προς Αυτόν με μετάνοια, τότε έρχεται γρήγορα, γρηγορότερα από όσο περιμέναμε. Γνωρίζοντας τις ανάγκες μας, πολύ συχνά τις προλαμβάνει. Μόλις προφέρουμε στην προσευχή τα αιτήματά μας, που δικαιολογούνται με την πραγματικότητα της ζωής μας μέσα στον κόσμο, Αυτός ήδη τα έχει εκπληρώσει. Συνεπώς, η σιωπή του Θεού είναι απάντηση στις αδικίες μας η πιο εύγλωττη, η πιο ευγενική. Διώξαμε από τη ζωή μας το Θεό Λόγο, τον λόγο του Θεού. Παραμελήσαμε το λόγο αυτό, και να! Θερίζουμε τις συνέπειες του έργου μας. (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
Αν δεν κοπιάζουµε να φυλάµε τις εντολές του Χριστού, µάταια επικαλούµαστε το όνοµά Του. (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
Να προσευχόμαστε για τον άλλο σημαίνει, να τον βοηθούμε χάρη στην αγαθή διάθεση της καρδιάς μας απέναντί του, ν' αντισταθεί στους αρνητικούς λογισμούς που ενδέχεται να έχει και όχι άδικα, για εμάς. Αντιθέτως, να μην προσευχόμαστε γι' αυτόν σημαίνει, να δικαιώνουμε με την απουσία αγάπης από μέρους μας, τις κακές σκέψεις που μπορεί να έχει εναντίον μας. Ας φυλάξουμε την ενότητα στην προσευχή γύρω από το Ποτήριο του Χριστού και θα δούμε, ότι είναι εύκολο να αγαπάμε. (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)