Περί σώματος

Τομενπνεύμαπρόθυμονηδεσαρξασθενής. [Το μεν πνεύμα είναι πρόθυμο και έχει αγαθή διάθεση, αλλά η ανθρώπινη σάρκα είναι ασθενής.] (ΚατάΜατθαίον 26,41)
Τοφρόνηματηςσαρκόςθάνατος, διότιτοφρόνηματηςσαρκόςέχθραειςΘεόν. ΤωγαρνόμωτουΘεούουχυποτάσσεται·ουδέγαρδύναται. [Οι σκέψεις, τα φρονήματα και οι επιθυμίες της σαρκός, προκαλούν τον πνευματικό θάνατο. Διότι η σαρκική κατάσταση και επιθυμία είναι έχθρα στον Θεό και φέρνει τον θάνατο. Στον Νόμο του Θεού δεν υποτάσσεται ο σαρκικός άνθρωπος και ούτε έχει την δύναμη να υποταχτεί.] (ΠροςΡωμαίους 8,6-7)
Οι δε εν σαρκί όντες Θεώ αρέσαι ου δύνανται. [Όσοι ικανοποιούν τις επιθυμίες της σάρκας, δεν γίνεται να αρέσουν στον Θεό.] (Προς Ρωμαίους 8,8)
Τηςσαρκόςπρόνοιανμηποιείσθεειςεπιθυμίας. [Μην φροντίζετε για τις ικανοποιήσεις των ατάκτων και παρανόμων επιθυμιών της σαρκός.] (ΠροςΡωμαίους 13,14)
Τοδεσώμαουτηπορνεία, αλλάτωΚυρίω, καιοΚύριοςτωσώματι·ήουκοίδατεότιτοσώμαυμώνναόςτουενυμίνΑγίουΠνεύματόςέστιν, ουέχετεαπόΘεού, καιουκεστέεαυτών; Ηγοράσθητεγαρτιμής·δοξάσατεδητονΘεόνεντωσώματιυμώνκαιεντωπνεύματιυμών, ατινάέστιτουΘεού.[Το σώμα δεν έγινε για να πορνεύουμε, αλλά για να υπηρετούμε τον Κύριο και ο Κύριος να κατοικεί μέσα σ' αυτό. Ή δεν γνωρίζετε, ότι το σώμα σας είναι ναός του Αγίου Πνεύματος, που κατοικεί μέσα σας και το έχετε λάβει από τον Θεό και άρα δεν ανήκετε στον εαυτόν σας; Διότι έχετε εξαγοραστεί με πολύτιμον τίμημα, δηλαδή με το ανεκτίμητο αίμα του Χριστού. Αποφεύγετε, λοιπόν, κάθε σαρκική εκτροπή, που μολύνει το σώμα και δοξάσατε τον Θεό με όλην σας την προσωπικότητα, με το σώμα σας και με το πνεύμα σας, τα οποία είναι του Θεού.] (Προς Κορινθίους Α' 6,13 και 6,19-20)
ΟυκοίδατεότιτασώματαυμώνμέληΧριστούέστιν; ΆραςουνταμέλητουΧριστούποιήσωπόρνηςμέλη; Μηγένοιτο. [Δεν γνωρίζετε, ότι τα σώματά σας είναι μέλη του Χριστού, (ο Οποίος είναι κεφαλή του σώματος της Εκκλησίας); Να αποτραβήξω, λοιπόν και να πάρω τα μέλη του Χριστού και να τα κάνω μέλη πόρνης; Μη γένοιτο.] (ΠροςΚορινθίουςΑ' 6,15)
Ηγυνήτουιδίουσώματοςουκεξουσιάζει, αλλ' οανήρ. Ομοίωςδεκαιοανήρτουιδίουσώματοςουκεξουσιάζει, αλλ' ηγυνή. [Η γυναίκα δεν εξουσιάζει η ίδια το σώμα της, αλλά ο άντρας της. Το ίδιο και ο άντρας, δεν εξουσιάζει ο ίδιος το σώμα του, αλλά η γυναίκα του.] (ΠροςΚορινθίουςΑ' 7,4)
Υποπιάζωμουτοσώμακαιδουλαγωγώ. [Ταλαιπωρώ το σώμα μου και το υποβάλλω σε σκληρή πειθαρχία και δουλεία.] (ΠροςΚορινθίουςΑ' 9,27)
Λέγωδέ, πνεύματιπεριπατείτεκαιεπιθυμίανσαρκόςουμητελέσητε. Ηγαρσαρξεπιθυμείκατάτουπνεύματος, τοδεπνεύμακατάτηςσαρκός·ταύταδεαντίκειταιαλλήλοις, ίναμηαανθέλητεταύταποιήτε. [Εννοώ, ότι πρέπει να ζείτε και να συμπεριφέρεστε μεταξύ σας σύμφωνα με το θέλημα και τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος και έτσι δεν θα εκτελέσετε την (αμαρτωλή) επιθυμία της σαρκός. Διότι η σάρκα, ο παλαιός άνθρωπος, επιθυμεί και επιζητεί αντίθετα προς το πνεύμα και το πνεύμα, η ανωτέρα φύση του ανθρώπου, που εμπνέεται από το Άγιο Πνεύμα, επιθυμεί αντίθετα προς την σάρκα. Αυτά αντιτίθενται και ανταγωνίζονται το ένα το άλλο, ώστε να μην πράττετε εκείνα, τα οποία θέλετε.] (ΠροςΓαλάτας 5,16-17)
Γηεικαιειςγηναπελεύση. [Χώμα είναι το σώμα σου, στο χώμα θα καταλήξει και χώμα πάλι θα γίνει.] (Γένεσις 3,19)
Εμείς παραδεχόμαστε, ότι το σώμα είναι κατώτερο από την ψυχή και υποδεέστερο· αυτό όμως δεν σημαίνει, ότι το σώμα είναι αντίθετο από την ψυχή, ότι δηλαδή την πολεμά και ότι είναι πονηρό· αλλά έχει ανάγκη από την ψυχή, όπως ακριβώς η κιθάρα από τον κιθαριστή και το πλοίο από τον κυβερνήτη. Αυτά δηλαδή που δεν είναι αντίθετα με εκείνους που τα οδηγούν και τα μεταχειρίζονται, μπορεί να είναι πάρα πολύ σπουδαία, δεν έχουν όμως την ίδια αξία με τον τεχνίτη. (Ιερός Χρυσόστομος)
Το σώμα έχει ανάγκη από τροφή, όχι από τρυφή (καλοπέραση). Έχει ανάγκη να τρέφεται, όχι να αποχαυνώνεται και να ζει με απολαύσεις. Όχι μόνο στην ψυχή, αλλά και στο σώμα, που τρέφεται είναι εχθρός η καλοπέραση. Γιατί; Διότι, αντί για ισχυρό σώμα, γίνεται ασθενέστερο. Αντί για δυνατό, γίνεται μαλθακό. Αντί για υγιές, γίνεται ασθενικό, αντί για ελαφρό, γίνεται ασήκωτο από το βάρος, αντί για ωραίο, γίνεται αισχρό, αντί για ευωδιαστό, γίνεται δύσοσμο, αντί για καθαρό, γίνεται ακάθαρτο, αντί για χρήσιμο, γίνεται άχρηστο, αντί για νεανικό, γίνεται γέρικο, αντί για γρήγορο, γίνεται νωθρό, αντί για αρτιμελές, γίνεται ανάπηρο//. (Ιερός Χρυσόστομος)
Τίποτα δεν είναι πιο εχθρικό και βλαβερό για το σώμα, όσο η πολυφαγία και η ακολασία. Και τίποτε δεν αποδιοργανώνει και δεν βλάπτει και δεν καταστρέφει το σώμα τόσο, όσο η ασωτία. (Ιερός Χρυσόστομος)
Ό,τι είναι το ρούχο για το σώμα, αυτό είναι το σώμα για την ψυχή. Το σώμα δηλ. είναι σαν το ρούχο, από το οποίο περιβάλλεται η ψυχή. (Ιερός Χρυσόστομος)
Η συμπεριφορά και οι κινήσεις των μελών του σώματος ενός ανθρώπου, εξωτερικεύουν τις ιδιότητες της ψυχής του. (Ιερός Χρυσόστομος)
Κανένας ας μην μεταχειρίζεται μύρο (άρωμα) για το σώμα του. Γιατί μόλις ο εγκέφαλος αισθανθεί την ευωδία, παραλύει όλο το σώμα. Με αυτήν την αφορμή εξεγείρεται η σάρκα και ο κίνδυνος για την ψυχή είναι μεγάλος. (Ιερός Χρυσόστομος)
Δεν είναι το σώμα που τυφλώνει την ψυχή, μακριά μια τέτοια σκέψη, άνθρωπε, αλλά οι αμαρτωλές απολαύσεις. Και από πού προέρχεται η επιθυμία των αμαρτωλών απολαύσεων; Δεν προέρχεται καθόλου από το σώμα, αλλά από την πονηρή εσωτερική διάθεση... Δεν είναι όργανα του διαβόλου ούτε το σώμα, ούτε οι τροφές, αλλά μόνον οι αμαρτωλές απολαύσεις. (Ιερός Χρυσόστομος)
Αν ληστής κλέψει πλούσιο παλάτι, αυτό δεν αποτελεί κατηγορία για το σπίτι. Είναι κατηγορία για τον ληστή. Και όμως οι εχθροί της αλήθειας, ανακατεύοντας την ευσέβεια με πολλές ανοησίες, ισχυρίζονται ότι για την αμαρτία φταίει η σάρκα. (Ιερός Χρυσόστομος)
Η επιθυμία των χρημάτων είναι μικρότερη, από την επιθυμία των σωμάτων. Και αυτό γιατί η σαρκική επιθυμία έγινε ανάγκη σε μας. Αφού λοιπόν έχει σπαρεί ως ανάγκη στο σώμα μας, είναι φανερό, ότι με πολύ κόπο κατορθώνει κανείς να το τιθασεύσει. (Ιερός Χρυσόστομος)
Όταν το σώμα γίνει ασθενικό, αναγκαστικά και η ψυχή συμμετέχει σ' αυτή τη βλάβη· γιατί ως επί το πλείστον οι ενέργειες της ψυχής συμβαδίζουν με τη διάθεση του σώματος. Γιατί και κατά τη διάρκεια των ασθενειών είμαστε διαφορετικοί εξαιτίας της αδυναμίας του σώματος και διαφορετικοί, όταν είμαστε υγιείς. (Ιερός Χρυσόστομος)
Αν προσέξουμε και την σάρκα θα την κάνουμε πνευματική. Αν δεν προσέξουμε και την ψυχή μας θα την κάνουμε σαρκική. (Ιερός Χρυσόστομος)
Η σχέση ψυχής - σώματος, είναι σχέση κιθαρίστα και κιθάρας. Η κιθάρα βγάζει τέτοιους ήχους, όπως την αναγκάζει ο κιθαρίστας. (ΙερόςΧρυσόστομος)
Κάποιος που πρόκειται να χτίσει ένα σπίτι ετοιμόρροπο, πρώτα βγάζει έξω τους ενοίκους και μετά γκρεμίζει το σπίτι. Χτίζει στη θέση του άλλο, πολύ πιο λαμπρό. Έτσι κάνει και ο Θεός, που θέλει να κατασκευάσει καινούριο σπίτι (σώμα). Βγάζει πρώτα την ψυχή από μέσα (όταν πεθάνει ο άνθρωπος), σαν ένοικο του σώματος και ύστερα οικοδομεί το νέο σπίτι, το σώμα, με την ανάσταση. Και στη συνέχεια, ξαναβάζει την ψυχή μέσα στο απείρως λαμπρότερο σώμα. Λοιπόν, ας μην προσέχουμε το γκρέμισμα (το θάνατο), αλλά να σκεπτόμαστε, την μελλοντική λαμπρότητα... (Ιερός Χρυσόστομος)
Όταν καλοπερνάει η σάρκα, συνήθως δυναμώνει η αμαρτία. Και όταν η σάρκα δυσκολοπερνάει, δυναμώνει εύλογα η αρετή. Η κακοπάθεια του σώματος, σε όσους υπομένουν, είναι ευρωστία της ψυχής. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
Η ψυχή είναι ανώτερη από το σώμα και εκείνος που προτιμά το σώμα από την ψυχή, δεν διαφέρει καθόλου, από τους ειδωλολάτρες. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
Μακάριος εκείνος που αξιώθηκε να φτάσει σε τέτοια μέτρα σ' αυτή τη ζωή και είδε το κατά φύση πήλινο σώμα του, κατά χάρη πύρινο... (Άγιος Ηλίας ο Πρεσβύτερος)
Όσο περισσότερο περιποιείται κάποιος, χωρίς (αναγκαίο) λόγο την σάρκα του, τόσο περισσότερο πλεονάζουν μέσα του τα πάθη. Και όταν η ψυχή καταπιέζεται από την κακή συνήθεια του σώματος, τότε γίνεται άκαρπος. (Άγιος Εφραίμ ο Σύρος)
Εκείνος που περιποιείται και φροντίζει να τρέφει τις σάρκες του σώματός του, τρέφει κακές επιθυμίες και οι αισχροί λογισμοί δεν θα τον εγκαταλείψουν. (ΆγιοςΕφραίμοΣύρος)
Αν η σάρκα δεν είχε καμμιά αξία, γιατί ο Κύριος θεράπευε τους αρρώστους και ανέσταινε νεκρούς; (Άγιος Ιουστίνος)
Η σάρκα δεν μπορεί από μόνη της να αμαρτήσει. Πρέπει πριν να την παρασύρει και να την δελεάσει η ψυχή. (Άγιος Ιουστίνος)
Εκείνοι που ζουν σαρκικά και κυριαρχούνται από το φρόνημα της σάρκας και είναι ολότελα σάρκες, δεν μπορούν να αρέσουν στο Θεό. Είναι σκοτεινοί στα φρονήματα και τελείως αμέτοχοι των ακτίνων του Θείου φωτός, γιατί καλύπτονται από τα νέφη των παθών, που σαν ψηλά τείχη εμποδίζουν τις ακτίνες του Πνεύματος και έτσι μένουν αφώτιστοι. Επειδή είναι ανάπηρες οι αισθήσεις των ψυχών τους, δεν μπορούν να ανυψωθούν προς τα νοητά κάλλη του Θεού και να δουν το φως της όντως αληθινής ζωής και να υψωθούν πάνω από την ταπεινότητα των ορατών. Αλλά σαν να έγιναν κατά κάποιο τρόπο κτήνη, διατηρώντας μόνο την αίσθηση του κόσμου, δεσμεύουν το αξίωμα του λογικού στα αισθητά και ανθρώπινα πράγματα. Και αφιερώνουν όλες τις δυνάμεις τους για τα ορατά και μάχονται γι' αυτά μεταξύ τους, ώστε κάποτε δίνουν γι' αυτά και τη ζωή τους· είναι προσηλωμένοι στα χρήματα, στη δόξα και στις ηδονές της σάρκας και όταν δεν τα πετυχαίνουν, το θεωρούν μεγάλη ζημιά. Σ' αυτούς απευθύνεται εύλογα εκείνος ο προφητικός λόγος εκ μέρους του Θεού: «Δε θα μείνει το Πνεύμα Μου στους ανθρώπους τούτους, γιατί αυτοί είναι σάρκες». (ΆγιοςΝικήταςοΣτηθάτος)
Η σάρκα είναι ένας αχάριστος και δόλιος φίλος και όσο την περιποιείται κανείς, τόσο περισσότερο αυτή βλάπτει. Και όπως τα πολύσαρκα πτηνά δεν μπορούν να πετάξουν στον ουρανό, έτσι και εκείνος, που τρέφει και περιποιείται την σάρκα του. (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
Ποιός νίκησε το σώμα; Εκείνος που νίκησε τον εαυτόν του. Όποιος αποφάσισε να πολεμήσει ή να νικήσει την σάρκα του με τις δικές του δυνάμεις, άδικα τρέχει... (ΆγιοςΙωάννηςτηςΚλίμακος)
Όπως εκείνος που παλεύει με λιοντάρι, αν στρέψει το βλέμμα του αλλού, εξοντώνεται αμέσως, έτσι θα πάθει και εκείνος που παλεύει με την σάρκα του, εάν της προσφέρει αδιάκριτη ανάπαυση! (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)
Το φρόνημα της σάρκας είναι θάνατος και όσοι είναι παραδομένοι σε σαρκικό βίο δεν μπορούν να αρέσουν στο Θεό. (Όσιος Φιλόθεος ο Σιναϊτης)
Έλαβες εντολή να έχεις το σώμα υπηρέτη, όχι να δουλεύεις παρά φύση στις ηδονές του. (Όσιος Θαλάσσιος)
Η ''επανάσταση'' της σάρκας έρχεται από αμέλεια της προσευχής και της εγκράτειας και της καλής ησυχίας. (Όσιος Θαλάσσιος)
Είναι το σώμα μου,εχθρός καλοπροαίρετος και φίλος απειλητικός. Τι περίεργη συζυγία και αλλοτρίωση! Αυτό που φοβάμαι, τιμώ και αυτό που φροντίζω, φοβούμαι. Πριν το πολεμήσω, συμφιλιώνομαι και πριν ειρηνεύσω μαζί του, εναντιώνομαι. (Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)
Η φροντίδα του σώματος έχει ως σκοπό την καλλιέργεια της ψυχής. (ΆγιοςΚλήμηςΑλεξανδρείας)
Εάν το σώμα είναι αίτιο της αμαρτίας, γιατί τότε δεν αμαρτάνει και ο νεκρός. Μην λες λοιπόν, ότι το σώμα είναι αίτιο της αμαρτίας. Το σώμα δεν αμαρτάνει από μόνο του, αλλά η ψυχή δια του σώματος. (Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων)
Τίποτα δεν κάναμε, χωρίς να συμμετέχει το σώμα μας. Βλασφημούμε με το στόμα, προσευχόμαστε με το στόμα, πορνεύουμε με το σώμα, ζούμε αγνή ζωή με το σώμα. Αρπάζουμε με τα χέρια, δίνουμε ελεημοσύνες με τα χέρια και όλα τα υπόλοιπα. Επειδή, λοιπόν, σε όλα όσα κάναμε, μας υπηρέτησε το σώμα, παίρνει και αυτό μέρος στις απολαβές της μέλλουσας ζωής. (ΆγιοςΚύριλλοςΙεροσολύμων)
Την σάρκα, πολύ την ταπεινώνει η νηστεία και περισσότερο η αγρυπνία και η προσευχή, μόνο όταν στην ψυχή φιλοξενείται η ταπείνωση. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
Δεν είναι δυνατόν να πιάσεις φιλία με το φίδι και να το βάλεις μέσα στον κόρφο σου, ούτε είναι δυνατόν να χαϊδεύεις και να περιποιείσαι το σώμα σου με κάθε τρόπο και να το αγαπάς, εκτός απ' όσο του είναι αναγκαίο και του χρειάζεται και συγχρόνως να φροντίζεις για την ουράνια αρετή. Γιατί, εκ φύσεως το φίδι δαγκώνει, ενώ το σώμα μολύνει με την ηδονή εκείνον που το περιποιείται. Μέχρι τον θάνατό σου, μην εμπιστευτείς να πάρεις θάρρος με τη σάρκα σου. Η σάρκα επιθυμεί αντίθετα απ' αυτά που επιθυμεί το πνεύμα και το πνεύμα αντίθετα απ' αυτά της σάρκας. Όσοι ζούνε ζωή σαρκική δεν μπορούν ν' αρέσουν στον Θεό. (ΆγιοςΗσύχιοςοΠρεσβύτερος)
Όποιος φροντίζει υπέρ το δέον τα σωματικά, εκπίπτει της αγάπης του Θεού. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
Το σώμα είναι εχθρός της ψυχής. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
Τούτο το σώμα που βλέπετε είναι το φόρεμα της ψυχής. Η ψυχή είναι άνθρωπος, η ψυχή είναι που βλέπει, ακούει, ομιλεί, περπατεί, μαθαίνει επιστήμες, δίνει ζωή στο σώμα και δεν το αφήνει να βρωμήσεο. Και άμα βγει η ψυχή, τότε βρωμά, σκουληκιάζει το σώμα. Το κορμί έχει μάτια, μα δεν βλέπει, έχει τα ώτα, μα δεν ακούει, ομοίως και οι υπόλοιπες αισθήσεις του σώματος αλλά όλα ενεργούνται δια της ψυχής. (Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός)
Υπάρχει τόση διαφορά στην αντοχή και στην ψυχοσωματική δύναμη των σωμάτων των ανθρώπων, όση διαφορά υπάρχει μεταξύ του σιδήρου και του χόρτου. (Μέγας Βασίλειος)
Με το σώμα και την ψυχή συμβαίνει ό,τι και με μια ζυγαριά: αν παραφορτώσεις τον ένα της δίσκο, οπωσδήποτε θα κάνεις ελαφρότερο τον άλλο. Όταν λοιπόν το σώμα καλοπερνά, η ψυχή γίνεται αδρανής και άτονη. Και όταν αντίθετα, η ψυχή εξυψώνεται με την αρετή, οι σαρκικές επιθυμίες μαραίνονται. (Μέγας Βασίλειος)
Να μην υπερπαχύνεις το σώμα σου, γιατί εξασθενείς την ψυχή σου. (Μέγας Βασίλειος)
Δεν διδαχτήκαμε να γίνουμε σωματοκτόνοι, αλλά παθοκτόνοι. (Όσιος Ποιμήν)
Η ψυχή πάσχει μαζί με το σώμα. Το σώμα όμως, δεν πάσχει μαζί με την ψυχή! (Μέγας Αντώνιος)
Για να γίνουμε τέλεια ευάρεστοι στον Χριστό, πρέπει να μάθουμε να αδιαφορούμε για τη σάρκα μας. Για παράδειγμα, αν νοιώθουμε υπνηλία κατά τη διάρκεια της προσευχής και βιάζουμε τον εαυτόν μας να συνεχίσει την προσευχή, τότε δείχνουμε αδιαφορία απέναντι στη σάρκα μας. Τέτοια αδιαφορία είχαν οι Άγιοι. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
Όταν ανθεί το σώμα, το πνεύμα μαραίνεται. Όταν η σάρκα είναι τελείως ελεύθερη, η ψυχή είναι δέσμια. Όταν η σάρκα ικανοποιείται, η ψυχή πεινάει. Όταν η σάρκα στολίζεται, η ψυχή είναι γυμνή. Όταν το σώμα γελάει με ακράτεια, η ψυχή κατακλύζεται από βάσανα. Όταν η σάρκα βρίσκεται στο φως, η ψυχή σκοτίζεται, βρίσκεται στο σκοτάδι της κόλασης. (ΆγιοςΙωάννηςτηςΚροστάνδης)
Θέλεις να τιθασεύσεις την σάρκα σου και να κατανικήσεις τα σωματικά σου πάθη. Να τρως τόσο, ώστε όταν σηκωθείς απο το τραπέζι, να νοιώθεις λίγο πείνα ακόμα. (ΌσιοςΠαϊσιοςΒελιτσκόφσκυ)
Όσο το σώμα καλοπερνάει, τόσο η ψυχή αδυνατίζει. Και όσο το σώμα αδυνατίζει, τόσο η ψυχή καρποφορεί. (Αββάς Δανιήλ)
Δεν πρέπει να νομίζουμε, ότι οι Ουράνιες Δυνάμεις π.χ. Άγγελοι, Αρχάγγελοι είναι τελείως ασώματες. Όλες αυτές οι οντότητες έχουν αώμα με το οποίο υπάρχουν, αν και αυτό είναι πνευματικό και πολύ λεπτότερο από το δικό μας, καθώς μαρτυρεί και ο λόγος του Απόστολου: "Υπάρχουν σώματα επουράνια και σώματα επίγεια" (Α' Κορινθίους 15,40). Από αυτό συμπεραίνουμε, ότι τίποτα δεν είναι τέλεια ασώματο, παρά μόνο ο Θεός. (ΑββάςΣερήνος)
Η ψυχή είναι ο καβαλλάρης και το σώμα είναι το άλογο. Όταν δεν δώσουμε στον καβαλλάρη να φάει, δεν μπορεί να οδηγήσει πουθενά το άλογο. Και πάλι δίνουμε στο σώμα να φάει, για να μπορεί να σηκώσει τον καβαλλάρη. ''Παν μέτρον άριστον''. (Γερόντισσα Μακρίνα Βασσοπούλου)
Όπως τα ρούχα είναι το ένδυμα του σώματος, έτσι και το σώμα είναι το ένδυμα της ψυχής. (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα)
Με όλη σου την δύναμη να μισείς τους δαίμονες, είπε κάποιος από τους Αγίους και να εχθρεύεσαι το σώμα. Άλλο βέβαια μίσος και άλλο έχθρα. Όταν μισώ κάποιον, δεν του μιλάω, ενώ όταν τον εχθρεύομαι, τον χτυπάω, τον κυνηγάω, του επιτίθεμαι. (Γέροντας Αιμιλιανός ο Σιμωνοπετρίτης)
Με το σώμα και την ψυχή συμβαίνει, ό,τι και με μια ζυγαριά: Αν παραφορτώσεις τον ένα της δίσκο, οπωσδήποτε θα κάνεις ελαφρότερο τον άλλο. Όταν, λοιπόν, το σώμα καλοπερνά, η ψυχή γίνεται αδρανής και άτονη. Και όταν αντίθετα, η ψυχή εξυψώνεται με την αρετή, οι σαρκικές επιθυμίες μαραίνονται. (Γέροντας Κλεόπα Ήλιε)
Η σάρκα είναι ένας αυθάδης και άτακτος εχθρός σου, την οποία όσο την κολακεύεις, τόσο σε πολεμά σκληρότερα. Στρατηγοί της είναι οι επιθυμίες και οι αισθήσεις, όπλα της τα διάφορα φαγητά και ποτά. Οι πληγές που προκαλέι στην ψυχή, είναι τα αμαρτήματα. Βλάβες του σώματος είναι οι πόνοι του κεφαλιού, του στομαχιού και των πλευρών. Και αν θέλεις να την νικήσεις, πολέμησέ την με την εγκράτεια, η οποία της αφαιρεί τα όπλα και την δύναμη και την υποτάσσει στην κυριότητα του λογικού. (Μοναχός Αγάπιος Λάνδος Κρήτης)
Όσο η σάρκα βασανίζεται, τόσο η ψυχή θεραπεύεται. (Πατέρες της Εκκλησίας)
Αν θέλεις να έχεις εχθρό, να εχθρεύεσαι το σώμα σου παντοτεινά. Η σάρκα είναι δόλιος φίλος και όσο την περιποιείσαι, τόσο περισσότερο σε πολεμάει. Απόκτησε έχθρα κατά του σώματός σου και πόλεμο εναντίον της κοιλιάς σου. (Είπε Γέρων)
Αυτό να έχεις υπόψιν σου παιδί μου, ότι εάν δεν μισήσει ο άνθρωπος το ίδιο του το σώμα ως εχθρό και αντίδικο και δεν αποφεύγει να εκτελεί τα θελήματά του και στο παραμικρό, δεν θα μπορέσει ποτέ να ελευθερωθεί από τις παγίδες του διαβόλου. Γιατί η παγίδα που χρησιμοποιεί ο διάβολος για τον άνθρωπο και προπάντων για τον νέο, είναι το σώμα μας. (Είπε Γέρων)
Οι άνθρωποι που ενδιαφέρονται μόνο για το σώμα τους και καθόλου για την ψυχή τους, ομοιάζουν με εκείνον, που φορτώνει την καρότσα του αυτοκινήτου τους, μόνο στην μία πλευρά. Μια μέρα θα τουμπάρουν. (Παναγόπουλος)
Αυτά που θέλει το σώμα, δεν τα θέλει η ψυχή μας και αυτά που θέλει η ψυχή μας, δεν τα θέλει το σώμα μας. Οι επιθυμίες της σαρκός, είναι αντίθετες με τις ανάγκες του πνεύματος. Η ψυχή στον άνθρωπο, πρέπει να έχει το ρόλο του αναβάτη και το σώμα, πρέπει να έχει το ρόλο του υποζυγίου. Αλίμονο στον άνθρωπο, αν αντιστρέψει αυτή τη σχέση και αναβάτης γίνει η σάρκα του, ενώ υποζύγιο θα είναι η ψυχή του. Τότε με μαθηματική ακρίβεια, το σώμα του ανθρώπου θα τον οδηγήσει στον γκρεμό και στην καταστροφή. (Παναγόπουλος)
Εκείνοι που κατόρθωσαν να κυβερνούν και να ελέγχουν την σάρκα τους, εκείνοι είναι κυρίως οι τηρητές των εντολών του Θεού. (Παναγόπουλος)
Την ψυχή σου να την περιποιείσαι σαν βασιλιάς και το σώμα σου να το μεταχειρίζεσαι σαν στρατιώτης. (Πλούταρχος)
Όταν τα σώματα γίνονται μαλθακά, τότε και οι ψυχές χάνουν την δύναμή τους. (Αριστοτέλης)
Είναι σημάδι βλακείας, να ασχολείται πολύ κάποιος με το σώμα του. (Επίκτητος)
Όπως τα πολύσαρκα πουλιά δεν μπορούν να πετάξουν στους ουρανούς, έτσι και εκείνος που τρέφει και περιποιείται την σάρκα του, δεν μπορεί να υψωθεί πνευματικά.