Περί Θείου φωτισμού

• Όταν δε αγάγωσιν υμάς παραδιδόντες, μη προμεριμνάτε τί λαλήσητε, μηδέ μελετάτε, αλλ' ο εάν δοθή υμίν εν εκείνη τη ώρα, τούτο λαλείτε· ου γαρ υμείς έστε οι λαλούντες, αλλά το Πνεύμα το Άγιον. [Όταν σας οδηγήσουν και σας παραδώσουν στα δικαστήρια, μη πολυφροντίζετε και μην στενοχωρείστε εκ των προτέρων τι θα απολογηθείτε και μην προμελετάτε τίποτε. Αλλά εκείνο το οποίο θα σας δοθεί από τον Θεό και θα έρθει στον νου σας κατά την ώρα εκείνη, αυτό να λέτε. Διότι δεν θα είστε εσείς, εκείνοι που θα μιλάτε, αλλά το Άγιο Πνεύμα.] (Κατά Μάρκον 13,11)
• Μη προμελετάν απολογηθήναι· εγώ γαρ δώσω υμίν στόμα και σοφίαν, η ου δυνήσονται αντειπείν ουδέ αντιστήναι πάντες οι αντικείμενοι υμίν. [Να μην συλλογίζεστε εκ των προτέρων τι θα απολογηθείτε. Διότι εγώ θα σας δώσω πνεύμα φωτεινό και σοφία, για να βρείτε ακλόνητα νοήματα και επιχειρήματα, στα οποία δεν θα μπορούν να αντείπουν ή να αντισταθούν όλοι οι αντίπαλοί σας.] (ΚατάΛουκάν 21,14-15 όπωςκαι 12,11-12)
• Άνδρες κακοί ου νοήσουσι κρίμα, οι δε ζητούντες τον Κύριον συνήσουσιν εν παντί. [Οι κακοί άνθρωποι δεν μπορούν να εννοήσουν και να εκφέρουν δίκαια κρίση. Όσοι όμως επιζητούν και βρίσκουν τον Κύριο, θα γίνουν σοφοί και θα κρίνουν ορθώς σε όλα τα ζητήματα.] (Παροιμίες 28,5)
• Ο Θείος φωτισμός, η πνευματική διαύγεια έρχεται στον άνθρωπο, όταν δεν δέχεται τα τηλεγραφήματα (λογισμοί) του πονηρού και ούτε να σκέφτεται πονηρά, αλλά να ενεργεί όλο με καλοσύνη και απλότητα. Ο Καλός Θεός δίνει τον Θείο φωτισμό Του σ' αυτούς που έχουν αγαθή προαίρεση. Και όταν ο άνθρωπος αποκτήσει Θείο φωτισμό, τότε γίνεται και διακριτικός και διακρίνει ποιό είναι το σωστό. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Μπορεί να έχει κάποιος λ.χ. 10-20% καλούς λογισμούς και 80%, κακούς λογισμούς. Όταν αρχίσει να κάνει εσωτερική εργασία, παρακολουθεί τον εαυτόν του, προσπαθεί να διώχνει τους κακούς λογισμούς και να καλλιεργεί τους καλούς. Συνεχίζοντας αυτήν την προσπάθεια, φθάνει μετά από ένα χρονικό διάστημα να έχει μόνο καλούς λογισμούς. Από το διάστημα που είχε τους κακούς λογισμούς στον κόσμο, θα εξαρτηθεί και το διάστημα που θα χρειαστεί για να φύγουν. Στην συνέχεια, σιγά-σιγά σταματούν και οι καλοί λογισμοί και φθάνει σε ένα ''άδειασμα''. Αυτό που βοηθάει για να φτάσει κανείς σ΄αυτό το ''άδειασμα'' είναι η πνευματική μελέτη, η αδιάλειπτη προσευχή, η σιωπή και η φιλότιμη άσκηση. Στη συνέχεια περνά μία περίοδο που δεν έχει, ούτε καλούς, ούτε κακούς λογισμούς. Αυτή η φάση φέρνει και κάποια ανησυχία στην ψυχή και ο άνθρωπος αρχίζει να αναρωτιέται: «Τί συμβαίνει; Τί γίνεται τώρα; Είχα κακούς λογισμούς, έφυγαν· ήρθαν καλοί. Τώρα δεν έχω ούτε κακούς, ούτε καλούς». Μετά από αυτό το ''άδειασμα'', γεμίζει ο νούς με την Θεία Χάρη και έρχεται ο Θείος φωτισμός. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Όταν κανείς κάνει πνευματική εργασία στον εαυτόν του, όταν αγωνίζεται, τότε φωτίζεται από τον Θεό, έχει Θείο φωτισμό και όχι δικές του σκέψεις, γι' αυτό και βλέπει μακριά. Όσοι απομακρύνονται από τον Χριστό, στερούνται τον Θείο φωτισμό. Και αυτοί που στερούνται τον Θείο φωτισμό, αυτό που θα πουν και θα γράψουν, δεν θα βοηθήσει τους άλλους, δεν θα τους αλλοιώσει. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Να ζητάμε από τον Θεό να μας δίνει έστω και λίγο Θείο φωτισμό, γιατί αλλιώς σαν τον τυφλό θα σκοντάφτουμε. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Όταν σε ρωτούν για ένα θέμα, να μην βιάζεσαι να απαντήσεις, αλλά να ζητάς από τον Θεό να σε φωτίσει και να λες: ''Θεέ μου, φώτισέ με να πω αυτό που πρέπει'' και ο Θεός θα σου δίνει λόγο, ανάλογα με την περίπτωση. Η βιαστική απάντηση είναι του μυαλού, ενώ η απάντηση που περνάει μέσα από την προσευχή, είναι του Θεού. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Όταν ο άνθρωπος έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτόν του, εμποδίζει την Χάρη του Θεού να τον πλησιάσει και να τον πλουτίσει με Θείες ιδέες. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Όλο το κακό που γίνεται στον κόσμο, είναι γιατί λείπει ο Θείος φωτισμός. Και όταν λείπει ο Θείος φωτισμός, βρίσκεται στο σκοτάδι ο άνθρωπος. Τότε ο ένας λέει «από εδώ θα πάμε», ο άλλος λέει «όχι, εγώ ξέρω καλά· από εδώ θα πάμε», ο άλλος «από εδώ», ο άλλος «από εκεί». Ο καθένας νομίζει, ότι είναι καλό να πάνε από εκεί που λέει αυτός. Όλοι δηλαδή ενδιαφέρονται για το καλό, αλλά βρίσκονται σε μια θαμπομάρα και δεν μπορούν να συνεννοηθούν. Όλη η βάση είναι ο Θείος φωτισμός. Και αν έρθει ο Θείος φωτισμός, τότε ο άνθρωπος αναπαύει και το περιβάλλον του και ο ίδιος εξελίσσεται πνευματικά. Γι' αυτό λέω, ότι καλά είναι τα φώτα και τα πολύφωτα, οι εφευρέσεις του εγκεφάλου, αλλά ανώτερο είναι το Θείο φως της Χάριτος του Θεού, το οποίο φωτίζει τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος που έχει Θείο φωτισμό βλέπει πολύ καθαρά τα πράγματα, πληροφορείται χωρίς αμφιβολία και ούτε εκείνος κουράζεται, αλλά και τους άλλους βοηθάει πολύ θετικά. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Η Εκκλησία σήμερα ταλαιπωρείται, γιατί λείπει ο Θείος φωτισμός και καθένας πιάνει τα πράγματα όπως θέλει. Μπαίνει και το ανθρώπινο στοιχείο και δημιουργούνται πάθη και αλωνίζει μετά ο διάβολος. Γι' αυτό δεν θα πρέπει να ζητούν εξουσία οι άνθρωποι που εξουσιάζονται από τα πάθη τους. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Να σκέφτεσαι, να προσεύχεσαι, να προσέχεις και να ενεργείς με σύνεση και μετά θα έρθει ο Θείος φωτισμός. Όταν, ας υποθέσουμε, σε ρωτούν για ένα θέμα, να μην βιάζεσαι να απαντήσεις, αλλά να ζητάς από τον Θεό να σε φωτίσει. «Θεέ μου, να λές, φώτισέ με να πω αυτό που πρέπει» και ο Θεός θα σου δίνει λόγο ανάλογα με την περίπτωση. Η βιαστική απάντηση είναι του μυαλού· ενώ η απάντηση που περνά μέσα από την προσευχή, είναι του Θεού. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Όταν έρχεται κάποιος με ευλάβεια, με τον λογισμό πως είμαι άγιος, ενώ εγώ είμαι τενεκές, έχω προσέξει, ότι νιώθω μέσα μου μια αλλοίωση και αυτά που του λέω, δεν είναι δικά μου. Από αυτό καταλαβαίνω ξεκάθαρα, ότι ο άνθρωπος αυτός έχει έρθει με ευλάβεια και ο Θεός, για να μην τον αδικήσει, δίνει σ' εμένα αυτήν την καλή κατάσταση. Σε τέτοιες περιπτώσεις, αν πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα, ο Θεός σε πληροφορεί και μπορείς να του πεις τί θα συμβεί, πότε θα συμβεί και πως να το αντιμετωπίσει. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Από την ημέρα της Πεντηκοστής, που ο Χριστός έστειλε στους Αποστόλους τον Παράκλητο, το Άγιο πνεύμα, είχαν πλέον οι Απόστολοι μόνιμα την Θεία Χάρη. Προηγουμένως μόνο μερικές φορές είχαν Θείο φωτισμό. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Μου κάνει εντύπωση με τον Ιπποκράτη (πατέρα της Ιατρικής), που βρήκε τόσα πράγματα, τόσες παρατηρήσεις, τόσες θεραπείες. Αυτό δεν ήταν τυχαίο... είναι Θείος φωτισμός. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)
• Όπου υπάρχει Θείος φόβος, εκεί υπάρχει και τήρηση των εντολών. Όπου πάλι υπάρχει τήρηση των εντολών, εκεί γίνεται και κάθαρση της σάρκας, του νέφους αυτού το οποίο εμποδίζει την ψυχή και δεν την αφήνει να δει καθαρά την Θεϊκή ακτίνα. Και όπου υπάρχει κάθαρση, εκεί υπάρχει και Θείος φωτισμός. (ΆγιοςΓρηγόριοςοΘεολόγος)
• Όταν κάνουμε συνέχεια προσευχή, θα μας φωτίζει ο Θεός, τι να κάνουμε κάθε φορά και στις πιο δύσκολες καταστάσεις. Θα το λέει ο Θεός μέσα μας. Θα βρίσκει τρόπους ο Θεός. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
• Βρίσκεσαι μέσα σ' ένα σκοτεινό δωμάτιο και κουνάς τα χέρια σου και προσπαθείς μ' αυτό τον τρόπο να διώξεις το σκοτάδι. Δεν φεύγει, όμως, έτσι το σκοτάδι. Άνοιξε το παράθυρο για να μπει το φως και μόνο τότε θα φύγει το σκοτάδι. Το φως είναι εκείνο που θα διώξει το σκοτάδι. Να μελετούμε, λοιπόν, την Αγία Γραφή, τους βίους των Αγίων, τους Πατέρες αυτό είναι το Φως, που θα διώξει το σκοτάδι. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)
• Αυτοί που έγιναν από μόνοι τους άπιστοι, δεν βλέπουν τα απόρρητα του Ευαγγελίου, γιατί ο Θεός περιορίζει τις ακτίνες Του (τον Θείο Φωτισμό) σ' αυτούς. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Η ψυχή, όταν συμβιβαστεί με την αμαρτία, που είναι ανελέητη, επιδεικνύει τρομακτικά την ασθένειά της. Όπως το γουρούνι, όταν κυλιέται στην λάσπη, ευχαριστιέται, έτσι και η ψυχή, όταν αιχμαλωτιστεί από την κακή συνήθεια, δεν αντιλαμβάνεται την δυσωδία των αμαρτιών της. Και όπως η γη, όσο σπόρο και αν της ρίξεις, όταν δεν ποτιστεί από τη βροχή, δεν είναι δυνατό να δώσει σιτάρι, έτσι και η ψυχή, όσα λόγια κι αν σπείρεις μέσα της, όταν δεν φωτιστεί πρώτα από τις Άγιες Γραφές, δεν είναι δυνατόν να παρουσιάσει κάποιο έργο αρετής. (Ιερός Χρυσόστομος)
• Η Θεία αυτή προσευχή, η επίκληση του Σωτήρα μας, το Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με, είναι και χορηγός Θείου φωτισμού. Διότι ο Χριστός είναι το αληθινό φως και μεταδίδει από την λαμπρότητα και Χάρη Του, σ' αυτούς που Τον επικαλούνται. (Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης)
• Κύριε, φώτισέ μας με την Χάρη Σου και αυτή θα θερμάνει τις καρδιές μας, για να Σε αγαπούμε. (Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης)
• Πολλοί μελέτησαν όλες τις θρησκείες, αλλά δεν γνώρισαν την αληθινή πίστη όπως πρέπει. Όποιος όμως προσεύχεται στο Θεό με ταπείνωση να τον φωτίσει, σ' αυτόν ο Κύριος θα δώσει να μάθει πόσο αγαπάει τον άνθρωπο. Οι υπερόπτες ελπίζουν να μάθουν τα πάντα με τον νου τους, αλλά ο Θεός τους έθεσε όρια. (Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης)
• Όταν ο Κύριος σε φωτίσει, τότε η ψυχή σου θα Τον αισθανθεί, θα αισθανθεί πως την συγχώρησε και την αγαπάει. Θα το μάθεις με την πείρα σου, και η Χάρη του Αγίου Πνεύματος θα μαρτυρεί στην ψυχή τη σωτηρία, και θα θέλεις τότε να διακηρύσσεις σ' όλο τον κόσμο: «Πόσο πολύ μας αγαπάει ο Κύριος!». (Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης)
• Όποιος τηρεί τις εντολές, καθαρίζεται και όποιος καθαρίστηκε, φωτίζεται. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)
• Ο Θεός στην ψυχή που προσεύχεται, με την έμπονη συναίσθηση της μηδαμινότητσς, της αδυναμίας και των πτώσεών της, χαρίζει αγιοπνευματικό φωτισμό και δύναμη υπερφυσική. Μια τέτοια ζωή είνσι διαρκής πρόοδος και έχει συνεχή κέρδη, κέρδη αιώνια. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)
• Όποιος εμπιστεύεται ολόψυχα στον Θεό, ουδέποτε εγκαταλείπετσι. Πάντοτε φωτίζεται και καθοδηγείται απ' Αυτόν. (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος)
• Όταν ζητάς από τον Κύριο να φωτίσει το νου σου και να θερμάνει την καρδιά σου, για να γράψεις ένα κήρυγμα ή μια επιστολή και ο Κύριος φαίνεται πως δεν σε ακούει, αλλά σε αφήνει σε σκοτισμό και ψυχρότητα, μην λιποψυχείς και μην αποθαρρύνεσαι. Δεν πρέπει να αγανακτείς, ούτε και να γογγύζεις, πως ο Κύριος αδιαφορεί για σένα. Το μόνο που κάνει ο Κύριος, είναι να δοκιμάζει την υπομονή σου, την πίστη και την ελπίδα σου, την αφοσίωσή σου σε Εκείνον, τον Παντοδύναμο. Να είσαι σίγουρος, πως ο Θεός μπορεί στη στιγμή να σε φωτίσει και μέσα σε λίγα λεπτά να κατορθώσεις να γράψεις, ένα θαυμάσιο κήρυγμα ή γράμμα, γεμάτο φωτισμό και υψηλά νοήματα. (ΆγιοςΙωάννηςτηςΚροστάνδης)
• Ο Κύριος αποκαλύπτεται μυστικά σε όλους και τους φωτίζει όλους, ανάλογα με το μέτρο της δεκτικότητάς του τον καθένα. Τις δωρεές Του τις μοιράζει σε όλους κατά αναλογία, δεν είναι προσωπολήπτης. (Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)
• Κατά το μέτρο της προαιρέσεως και του πνευματικού αγώνος του ανθρώπου, έρχεται σταδιακά ο φωτισμός του νου. Και κατά το μέτρο του φωτισμού του νου, δίνεται η Χάρις του Κυρίου. Και κατά το μέτρο της αποδοχής και της πληρώσεως της ψυχής με τη Θεία Χάρη, πραγματοποιείται η ένωσις με τον Κύριο. Εκείνος που ενώθηκε νοερά με τον Κύριο, είναι πεπεισμένος για τη σωτηρία του και αναστημένος, πριν από την κοινή Ανάσταση. (ΆγιοςΔημήτριοςτουΡοστώφ)
• Όσοι θέλουν να εκπαιδευτούν και να ζήσουν σύμφωνα με τον Νόμο του Θεού, δεν στηρίζονται μονάχα στην μελέτη του Θείου Νόμου, αλλά εκλιπαρούν καθημερινά τον Κύριο να τους φωτίσει. Ο Προφήτης Δαβίδ λέει: "Κύριε δείξε με τους δρόμους Σου και μάθε με, τα δικά Σου μονοπάτια (Ψαλμ. 24,4). Και αλλού πάλι λέει: "Δίδαξέ με, να κάνω το θέλημά Σου, γιατί Εσύ είσαι ο Θεός μου" (93,10). (Αββάς Παφνούτιος)
• Οι αιμοβόροι και δόλιοι δαίμονες στέκονται άγρυπνοι και περιμένουν την κατάλληλη στιγμή. Ο Θεός να μας δίνει φώτιση και να μας φυλάει. (Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής)
• Τρεις αρετές προκαλούν στο νου Θείο φωτισμό: α) Το να μη θεωρεί κάποιος πονηρό το συνάνθρωπό του β)το να ευεργετεί όσους τον αδικούν και τον κακοποιούν και γ) το να υποφέρει χωρίς ταραχή, αγόγγυστα, όλα όσα του συμβαίνουν. Οι τρείς αυτές αρετές, γεννούν άλλες τρεις μεγαλύτερές τους. Το να μη θεωρεί κάποιος πονηρούς τους συνανθρώπους του, γεννά την αγάπη, με το να ευεργετεί όσους τον κακοποιούν, αποκτά την ειρήνη και το να υπομένει αγόγγυστα όλα όσα του συμβαίνουν, φέρνει την πραότητα. (Γέροντας Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός)
• Όσο προσέχουμε τον νου, όσο τον κατευθύνουμε εμείς και δεν του επιτρέπουμε να κάνεις τις συνδιαλλαγές και τις συνθηκολογήσεις (συγκαταθέσεις στην αμαρτία), τόσο φωτιζόμαστε από τον Θεό. Η γνώση επομένως είναι Θείος φωτισμός. Ο Θεός μας ανεβάζει στη γνώση του ουρανίου και Θείου φωτός. Χρειάζεται όμως να προσέχουμε και εμείς διαρκώς τον νου, με την νήψη, διότι αλλιώς κινδυνεύουμε να πέσουμε πάλι στο σκοτάδι. (Γέροντας Αιμιλιανός ο Σιμωνοπετρίτης)
• Όταν είσαι σε δίλημμα, όταν πρέπει να κάνεις κάτι ή ν' απαντήσεις σε έναν άνθρωπο κάτι, μέσα σου ρώτα τον Κύριο: «Τί θέλεις Κύριε, τώρα Εσύ να κάνω;». Αμέσως θα έρθει η απάντηση μέσα σου και θα την βγάλεις και έξω. Εάν δεν κάνεις αυτό που θα σου πει η συνείδησή σου, μετά δεν θα νιώθεις καλά... (ΓέρονταςΑμβρόσιοςΛάζαρης)
• Σε έναν καλοπροαίρετο άνθρωπο, ο Θεός τον φωτίζει κατ΄αναλογία της καρδιάς του, για πράγματα παράξενα, που δεν τα ξέρουν ούτε αυτοί οι μορφωμένοι ακόμη. Χαριτώνονται και γίνονται θεοδίδακτοι και ας είναι αγράμματοι. (Παναγόπουλος)
• Ο άνθρωπος όσο περισσότερο προχωρεί στο Χριστιανισμό, τόσο περισσότερο φωτίζεται και πληροφορείται εσωτερικώς, πως πρέπει να πολιτεύεται στις διάφορες περιστάσεις της ζωής του. (Παναγόπουλος)
• Αν ζητήσεις τη γνώμη ή την συμβουλή από κάποιον συνάνθρωπο, με ταπείνωση και με πίστη, ότι μπορεί να σε βοηθήσει, τότε ο Θεός θα φωτίσει τον συνάνθρωπο που ρώτησες κατά τέτοιο τρόπο, ώστε θα σου δώσει την ιδανική απάντηση σε αυτό που ρωτάς, άσχετα αν αυτός δεν έχει γνώση περί του ζητήματος που εσύ ρωτάς. Ο Θεός θα του βάλει τα κατάλληλα λόγια στο στόμα του και χωρίς ο ίδιος να το καταλάβει, θα σε δώσει την σωστή απάντηση. (Παναγόπουλος)
• Να ρωτάμε πάντοτε το Θεό: Θεέ μου, στέκομαι Κοντά Σου; Εσύ Σταυρώθηκες για μένα, όχι γιατί είμαι εγώ, αλλά διότι είμαι περιουσία Σου. Είμαι αντίκρυσμα, Αίματός Σου, που έχεις καταθέσει στην τράπεζα της δικαιοσύνης του Θεού και για μένα. Πώς στέκομαι αυτήν τη στιγμή; Φώτισέ με! Και ο Θεός θα σε φωτίσει στο δρόμο της ζωής σου. (Παναγόπουλος)
• Κάποιος Χριστιανός βρέθηκε κάποτε σε ένα κύκλο προτεσταντών, οι οποίοι κατηγορούσαν την Παναγία και έλεγαν, ότι δεν είναι Αγία. Ο Ορθόδοξος αισθάνθηκε πολύ άσχημα, αλλά δεν ήταν πνευματικά τόσο καταρτισμένος, ώστε να τους απαντήσει καταλλήλως. ΠροσευχήθηκελοιπόνστοΘεό,νατονβοηθήσει, έστωκάτιναπει, γιατίοίδιοςδενήξερετιέπρεπενακάνει. Τότε, σαν να άρχισε κάποιος να του μιλάει από μέσα του. Ρώτησε τότε τους προτεστάντες: ''Σε ποιό Όρος έγινε η μεταμόρφωση του Χριστού;''. ''Στο Όρος Θαβώρ απάντησαν'' εκείνοι. ''Και γιατί ονομάστηκε Άγιο, το Όρος αυτό'', ξαναρώτησε ο Ορθόδοξος. ''Γιατί πάτησε εκεί ο Χριστός'', απάντησαν εκείνοι. ''Και δεν είναι Αγία η Παναγία, που είχε 9 μήνες το Χριστό στην κοιλιά της;'', ήταν η απάντηση του Ορθοδόξου. Αυτό είναι! Ότανδενγνωρίζουμε,τιπρέπειναπούμεσεμιαπερίσταση, προσευχόμενοιστοΘεόμεπίστηκαιταπείνωση (κάνονταςμιαμικρήπροσευχήμέσαμας), οΘεόςθασεβάλειλόγιαστοστόμασουκαιθαμιλήσειςκαταλλήλως, ακόμακαιανδενείσαιγνώστηςτουαντικειμένου!

Ένας φίλος ρώτησε τον Σαμουήλ Μορς (+1872), τον εφευρέτη του τηλεγράφου, εάν είχε δυσκολίες, κατά τα πειράματά του: ''Βεβαίως, απάντησε και όχι μόνο μία φορά''. ''Και πώς τις αντιμετώπιζες;''. ''Θα σου μιλήσω ειλικρινά: έτσι και αλλιώς ο κόσμος δεν ξέρει, ούτε και τον ενδιαφέρει. Όταν δεν ήξερα πως να ανταπεξέλθω στις δυσκολίες μου, προσευχόμουν και ζητούσα από το Θεό να με φωτίσει''. ''Και σε έστειλε ο Θεός τη φώτιση;''. ''Ναι! Το ομολογώ ειλικρινά... Και όταν από την Αμερική και την Ευρώπη έρχονταν τα συγχαρητήρια, για την εφεύρεση που φέρει το όνομά μου, ήξερα καλά πως δεν τα άξιζα...''. Πράγματι το πρώτο τηλεγράφημα που έστειλε ο Μορς ήταν: ''Είναι μεγάλη η εφεύρεση αυτή που έκανε ο Κύριος! Δόξα τω Θεώ!''.